Qafqazın ən böyük günəş-elektrik stansiyası

Xarici investisiya cəlb edilməklə reallaşdırılan sənayemiqyaslı ilk müəssisədə ildə 500 milyon kilovat-saat elektrik enerjisi istehsal ediləcək

Oktyabrın 26-da açılışı olan Qaradağ Günəş-Elektrik Stansiyası əhəmiyyətinə görə xüsusi diqqət çəkir. Azərbaycanın Energetika Nazirliyi ilə Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin "Masdar" şirkəti arasında investisiya, enerji alqı-satqısı və ötürücü şəbəkəyə qoşulma ilə bağlı müqavilələrə əsasən, 2022-ci ilin mart ayında əsası qoyulan stansiya artıq istifadəyə verildi.

Bu, ölkəmizdə xarici investisiya cəlb edilməklə reallaşdırılan sənayemiqyaslı ilk günəş-elektrik stansiyasıdır. 230 MVt gücündə olan stansiyada hər il 500 milyon kilovat-saat elektrik enerjisi istehsal edilməklə 110 milyon kubmetr həcmində təbii qaza qənaət ediləcək. 550 hektar ərazini əhatə edən elektrik stansiyasında 570 min günəş paneli quraşdırılıb.

Ümumiyyətlə, Azərbaycan son illər "yaşıl enerji" sahəsində də böyük layihələrin təşəbbüskarı kimi çıxış edir. Alternativ enerji potensialına malik ölkəmizdə günəş, külək, hidro-elektrik stansiyaları mövcuddur. Bunun nəticəsidir ki, "yaşıl enerji" zonasına çevrilən ərazilərimizin sahəsi getdikcə genişlənir.

Azərbaycanın bərpaolunan enerji sahəsindəki potensialı xarici şirkətləri, investorları ölkəmizə cəlb edir. Mövzu ilə bağlı "Azərbaycan" qəzetinə danışan iqtisadçı ekspert Eldəniz Əmirov qeyd edib ki, Qaradağ Günəş-Elektrik Stansiyası Azərbaycanın alternativ enerji mənbələrinə fokuslanmış siyasətinin reallaşması istiqamətində atılmış addımlardan biridir. Perspektivdə daha böyük layihələrin icrasının və stansiyaların açılmasının şahidi olacağıq: "Bunun üçün ölkədə ciddi potensial var. Ölkəmizdə dünyada olan alternativ enerji mənbələrinin əsas 7 növündən 6-sı mövcuddur. Bu baxımdan, imkanlarımız çox genişdir. Qaradağ Günəş-Elektrik Stansiyasının isə ölkə iqtisadiyyatına qatqısı iqtisadi dividenddən daha çox bu sektoru tətikləyəcək lokomativ effektə malik olmasıdır".

E.Əmirov qeyd edib ki, istər Xızıdakı külək, istər Qaradağdakı günəş, istərsə də Cəbrayılda bp-nin icra etdiyi digər günəş-elektrik stansiyası xarici investorların ölkəmizdə alternativ enerji resurslarına yönəlik başlanğıc investisiyalarıdır. Bu, digər investorların da ölkəyə cəlb olunmasına və "yaşıl iqtisadiyyat"ın gələcəkdə sürətli inkişafına təkan verəcək. Buxarestdə Azərbaycan, Gürcüstan, Rumıniya və Macarıstanla birlikdə Qara dənizin dibi ilə elektrik kabel xəttinin çəkilməsi ilə bağlı razılıq əldə edilərkən məhz Azərbaycanın alternativ enerji mənbələri hesabına istehsal olunacaq elektrik enerjisinin Avropaya ixracı nəzərdə tutulub. Bu məsələdə Gürcüstan da maraqlıdır, çünki qonşu ölkədə də alternativ enerji potensialı yüksəkdir. Azərbaycan bu layihənin təşəbbüskarı kimi çıxış edib və ölkəmizin Avropaya yönəlik əksər layihələrindən Gürcüstan yararlanıb. Bu həm Avropaya, həm Gürcüstana, Rumıniyaya, Macarıstana, həm də digər Şərqi Avropa ölkələrinə yaxşı perspektivlər vəd edir.

İqtisadçı bildirib ki, Azərbaycanın 200 qiqavatdan artıq alternativ enerji potensialı var ki, gələcəkdə bu enerjidən istifadənin reallaşdırılması imkanları çox genişdir. "İxracın stimullaşdırılması, həmçinin digər beynəlxalq investorların ölkəmizə cəlb olunması istiqamətində işlər gedir. İstehsal olunacaq enerjinin ixraca yönəldilməsi, eyni zamanda Zəngəzur dəhzilinin açılması istiqamətində proseslər davam edir. Bütün bunlar ixrac üçün çox önəmli məsələlərdir", - deyə o əlavə edib.

Əsmər QARDAŞXANOVA,

Azərbaycan.-2023.- 28 oktyabr, № 236.- S.7.