Qondarma seçkilərə beynəlxalq etiraz güclənir

Keçmiş hərbi xunta reallıqla barışmaq istəmir

Müharibədə aldığı ağır məğlubiyyətdən üç il keçməsinə baxmayaraq, Hayastan hələ də sülh müqaviləsinin imzalanma prosesini uzatmaqla məşğuldur.

Bu azmış kimi Qarabağda yaratdığı separatçı rejimə hərtərəfli dəstəyini davam etdirir, hətta onun fəaliyyətinə hüquqi don geyindirməyə çalışır. Elə ötən həftə separatçı rejimin keçirdiyi "prezident seçkiləri" də bu qəbildən olan növbəti cəhddən başqa bir şey deyil. Bununla bağlı müxtəlif beynəlxalq qurumlar tərəfindən çoxsaylı qərarlar, qətnamələr, eləcə də digər sənədlər qəbul edilib. Amma Hayastan hələ də beynəlxalq hüquqa hörmətsizlik nümayiş etdirərək həmin sənədlərdə qoyulan tələbi yerinə yetirməkdən imtina edir.

Ermənilər 30 il işğal altında saxladıqları Azərbaycan ərazilərində analoji "seçki" şouları təşkil etmişdilər. Lakin bunun adi "seçki tamaşası"ndan başqa bir şey olmadığına sonda özləri də şahid olmuşdular. Bu dəfə də istisna olmadı. Aparıcı beynəlxalq təşkilatlar və dünyanın bir çox ölkələri erməni separatçılarının Xankəndidə keçirdiyi qondarma seçkiləri pislədiklərini və tanımadıqlarını bəyan ediblər. Bu təşkilatlar və ölkələr siyahısına İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı (İƏT), Türk Dövlətləri Təşkilatı (TDT), Avropa İttifaqı (Aİ), Avropa Şurası, həmçinin Böyük Britaniya, ABŞ, Macarıstan, Rumıniya, Pakistan, Türkiyə, Gürcüstan, Ukrayna, Moldova və sairə daxildir. Digər Avropa ölkələri də separatçıların addımlarının qeyri-legitimliyi ilə bağlı oxşar bəyanatlar veriblər.

Qarabağda qeyri-qanuni "seçkilər"in keçirilməsi Azərbaycan Konstitusiyasının və beynəlxalq hüququn norma və prinsiplərinin açıq şəkildə pozulmasıdır. Bu səbəbdən də hər hansı bir hüquqi qüvvəsi ola bilməz. Bu qondarma "seçkilər" həmçinin işğal dönəmində Hayastan tərəfindən Azərbaycanın ərazi bütövlüyünə qarşı güc tətbiqi və güc təhdidi, dəhşətli etnik təmizləmə və beynəlxalq hüququn digər norma və prinsiplərinin kobud şəkildə pozulması ilə yaradılmış şərait altında keçirilib.

Keçmiş hərbi xunta təmsilçiləri "seçkilər" vasitəsilə eyni zamanda Qarabağın erməni əhalisi üzərində basqı yaratmağa çalışırlar. Ancaq revanşist qüvvələrin sülh müqaviləsinin imzalanmasına hər vəchlə qarşı çıxmaları Hayastanı humanitar, sosial-iqtisadi və digər mühüm sferalarda daha böyük problemlər məngənəsinə yuvarlayır. Məğlub ölkənin özündə də açıq etiraf edilir ki, Azərbaycanla düşmənçilik Hayastanda bütün vacib sahələrdə yaşanan tənəzzülün kökündə dayanan ən ümdə səbəblərdən biridir.

Etiraz aksiyalarından yararlanmağa çalışan, ölkədə nüfuzunu itirən keçmiş hərbi xunta nümayəndələrinin sərsəmləmələrinə böyük əksəriyyət önəm belə vermir. Bir neçə dəfə Xankəndidə və İrəvanda revanşist qüvvələrin iştirakı ilə etiraz aksiyaları keçirilib. Aksiyalarda Laçın-Xankəndi yolunun açılması, Qarabağın "blokada"sına son qoyulması tələb edilib. Ermənilər, guya, Qarabağda "humanitar böhran"ın olduğunu iddia edərək bunun aradan qaldırılmasını tələb ediblər. Amma bu, ciddi bir reaksiya yaratmayıb.

Bununla Qarabağdakı separatçılar Azərbaycanın tərkibində qalmaq istəmədiklərini və "iqtisadi böhran"dan xilas olmaq üçün Hayastana birləşmək istədiklərini bəyan edərək rəsmi İrəvanın Azərbaycanla sülh sazişinə mane olmağa cəhd göstərirlər.

Bu hadisələr 1988-ci ildə Azərbaycana qarşı silahlı münaqişənin başlanması və 1998-ci ildə mümkün sülh razlaşmasını pozmaq üçün keçmiş hərbi xuntanın Hayastanda hakimiyyətə gətirilməsi ilə nəticələnən siyasi ssenariyə bənzəyir. İndi də Qarabağda terrorçu qruplaşmaların gərginlik yaratması fonunda növbəti hədəfin Hayastanda hakimiyyət dəyişikliyinə gedilməsi olduğunu göstərir.

Göründüyü kimi, iki ölkə arasında sülh müqaviləsinin imzalanmasının aktual olduğu bir dönəmdə hərbi xuntanın və ona bənzər digər ara qızışdıranların etiraz aksiyaları keçirməsi erməni xalqını növbəti dəfə fəlakətə sürükləyir. Unutmasınlar ki, Azərbaycanla müharibədəki məğlubiyyət Hayastanı elə bir uçuruma yuvarladıb ki, hələ neçə illər özünə gəlməsi mümkün deyil. Əslində, Ermənistandakı revanşist qüvvələr çox yaxşı başa düşürlər ki, böyük siyasətə qayıtmaq üçün heç bir şansları yoxdur və xalq hələ onların hakimiyyət dövrünü unutmayıb.

Elçin CƏFƏROV,

Azərbaycan.-2023.- 14 sentyabr.- S.6.