Regionda marağı olan qüvvələr sabitliyi pozmağa çalışırlar

Azərbaycan qeyri-qanuni rejimin mövcudluğuna dözməyəcək

Son günlərin siyasi-hərbi mənzərəsinə nəzər salsaq görərik ki, Ermənistan- Azərbaycan münasibətləri gərginləşən xətt üzrə inkişaf edir. Azərbaycanın Müdafiə Nazirliyi artıq hər gün erməni silahlı qüvvələrinin sərhəddə yerləşən ərazilərimizə müxtəlif istiqamətlərdən atəş açmaları, diversiya təxribat qruplarının ərazimizə sızmaq cəhdləri barədə məlumat yayır. Keçmişə nəzər salanda 2020-ci ilin analoji hadisələri ilə bu gün baş verənlər arasında böyük fərq olmadığını görürük.

Belə bir məqamda hər iki ölkədə insanları daha çox bir sual düşündürür: müharibə olacaq, ya yox? Suala birmənalı olaraq cavab vermək çətindir. Azərbaycan regionda sülhün dayanıqlı olması üçün bütün vasitələrdən istifadə edir. Ortalıqda Azərbaycanın təklif etdiyi, Ermənistanın müxtəlif bəhanələrlə imzalamadığı sülh protokolu var...

Azərbaycan kommunikasiyaların açılmasını təklif edib. Xankəndiyə əlavə yollarla da beynəlxalq hüquq normalarına uyğun olaraq yükdaşımaları irəli sürüb, amma keçmiş xunta razılaşmayıb. Hayastan uydurma "blokada və soyqırımı" şousu yaradıb Azərbaycan əleyhinə kampaniyaya, iyrənc təbliğata başlayıb. Azərbaycan xoş məram göstərib Qarabağda yaşayan erməni vətəndaşlarına ərzaq göndərsə də, separatçıların qeyri-qanuni silahlı dəstələri yolları bağlayıb və buna imkan verməyib.

Bunlarla kifayətlənməyən separatçılar müharibə hazırlığına da start veriblər. Hazırda bu ərazidə təhlükəli hərəkətlilik var - qanunsuz hərbi birləşmələr ərazilərimizi yenidən minalamağa cəhd edir, səngər qazıntıları aparır, mühəndis istehkam qurğuları tikməyə cəhdlər edirlər. Əli günahsız insanların qanına bulaşmış xunta rejimi müharibə təhlükəsi yaradıb təzyiq altında saxladığı əhalini yeni müharibə qorxusu altında saxlamağa çalışır.

Şübhəsiz ki, Azərbaycan ərazilərində hər hansı bir qanunsuzluğa, özbaşınalığa, "boz zona"nın olmasına seyrçi qalmaq fikrində deyil. Azərbaycanın mövqeyi konkret, başadüşülən və qətidir. Prezidentin köməkçisi, Prezident Administrasiyasının Xarici siyasət məsələləri şöbəsinin müdiri Hikmət Hacıyev Azərbaycanın mövqeyini bildirərək qəti şəkildə ifadə edb ki, "Kimlərsə düşünürlər ki, onlar mövcud şəraiti olduğu kimi davam etdirəcəklər və separatist statusunda yaşamaqda davam edərək və qeyri-qanuni rejimin mövcudluğunu təmin edəcəklər, bu, baş verməyəcəkdir. Azərbaycan heç bir halda buna dözməyəcək. Onların da bu yalançı humanitar şoularının əsas məqsədi ondan ibarətdir ki, əsl niyyətlərini və xislətlərini gizlətsinlər. Əsl niyyət isə Ermənistanın vaxtilə Azərbaycanın işğal altında olan ərazilərində yaratdığı qondarma, qanunsuz rejimin mövcudluğunu təmin etməkdir və bu məqsədlə də müxtəlif bəhanələrdən istifadə edirlər".

Ölkəmizin qəti mövqeyini bilən, 2020-ci ilin 44 günlük Vətən müharibəsində Azərbaycanın "dəmir yumruğ"unun zərbəsini görən Ermənistan və onun Qarabağda dəstəklədiyi separatçı qüvvələr vəziyyəti gərginləşdirməkdə daha da maraqlı görünürlər. Yalnız "humanitar fəlakət" şousu oynamaqla kifayətlənməyib Qarabağda saxta "seçki" də keçirdilər. Təbii ki, bu, Ermənistanın sülh danışıqlarını pozmaq üçün qurduğu növbəti oyundur. Azərbaycanı müharibəyə cəlb etmək üçün düşünülmüş bir cəhd idi. Dünya dövlətləri birmənalı olaraq Azərbaycanın ərazi bütövlüyü və suverenliyinə dəstək ifadə etdikləri bir zamanda beynəlxalq təşkilatlar və aparıcı dövlətlərin Qarabağda keçirilən qondarma "seçkilər"ə reaksiyasını bilə-bilə bu ölkənin baş naziri "seçkilər"ə münasibət bildirib separatçılara təbrik məktubu göndərmişdir. Bu o deməkdir ki, Ermənistan sözdə Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanısa da, hələ öz təcavüzkar niyyətindən, ölkəmizə qarşı ərazi iddialarından əl çəkməyib. Sivil dünyanın separatizmi tanımadığı və tanımayacağı bir vaxtada 30 il əvvəlki Ermənistanla bugünkü Ermənistanda heç bir fərq olmadığı faktı ortalıqdadır.

Məsələ burasındadır ki, sözdə Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanıyan Nikol Paşinyanın "ipi"nin öz əlində olmadığını, Fransanın basqısı altında hərəkət etdiyi fikrində olanların sayı günbəgün artmaqdadır. Son zamanlar baş verən hadisələrə nəzər salsaq görərik ki, Nikol Rusiya ilə vidalaşmaq barədə Qərbdən, xüsusilə Fransadan aldığı tapşırığı yerinə yetirməkdə, Rusiya ilə müttəfiqliyə son qoymaqda daha maraqlı görünür. "İki daşın arasında qalan" Nikolun bir neçə gün əvvəl İtaliya mətbuatına, ABŞ-nin "Politiko" nəşrinə verdiyi müsahibə onun Qərbi seçdiyi, Rusiyaya birdəfəlik arxa çevirmək niyyətində olduğunu birmənalı qəbul etmək olar. O bildirib ki, bunun əsas səbəbi Ukraynadakı müharibədir: "Bu savaş Rusiyanın imkanlarına təsir göstərdi". N.Paşinyan müsahibəsində maraqlı bir məqama da toxunub: "Həm Azərbaycan, həm də Türkiyə Rusiya üçün strateji əhəmiyyət daşıyan ölkələrdir. Ona görə də Kreml bu dövlətləri özündən uzaqlaşdırmamağa çalışır. Biz isə müstəqil, suveren olmaq istəyirik..."

Gecə-gündüz Emmanuel Makronun əlinin altından çıxmayan, 44 günlük müharibə zamanı Vladimir Putini bezdirən, indi "müstəqillik"dən dəm vuran Ermənistanın hökumət başçısı həmçinin Azərbaycanın Qarabağ iqtisadi rayonunda müvəqqəti yerləşdirilən Rusiya sülhməramlılarını öhdəliklərini yerinə yetirməməkdə bir daha ittiham edib: "Onlar öz missiyalarını icra edə bilmirlər. Hərçənd onlar Qarabağda olmasaydı, vəziyyətin necə inkişaf edəcəyini deyə bilmirəm". Baş nazirin sözlərinə görə, hazırda artan gərginlik fonunda eskalasiya ehtimalını istisna etmək mümkün deyil: "Ermənistan buna hazırdır. Bununla belə, əgər biz davamlı, əbədi dövlətçiliyə sahib olmaq istəyiriksə, ilk növbədə qonşularımızla münasibətlərimizi nizama salmaq üçün çox ciddi addımlar atmalı və çox ciddi səylər göstərməliyik". Müsahibədən göründüyü kimi, Paşinyan iki daş arasında qalıb. Hakimiyyətə gələrkən Qərb qarşısında öhdəlik götürən baş nazir Rusiyanın ciddi təzyiq və təhdidləri ilə üzləşib. Rusiya Cənubi Qafqazı qəti surətdə tərk etmək istəmir. Hətta ona buynuz göstərən Nikolun "buynuzunu qırmaq" üçün qüvvələrini səfərbər etməkdən belə çəkinmir. Artıq Rusiyanın Yerevanda olan tərəfdarlarına "hazır ol" komandası verməsi barədə iddialara da rast gəlmək olur. Məsələ burasındadır ki, Qarabağda və sərhədlərimizdə vəziyyətin gərginləşməsi ilə eyni vaxtda Qarabağda əli silah tutan erməni gənclərin Ermənistana axınının başladığını da görməmək mümkün deyil. Bəzi ekspertlər bunu bir mərkəzdən idarə olunan ruspərəst qüvvələrin paytaxt Yerevanda cəmləşib, Nikol Paşinyanı devirmək üçün qarışıqlıq salmaq əmri almaları ilə izah edirlər.

Ermənistanın süni surətdə hadisələri gərginləşdirməsi Azərbaycanı daha konkret addımlar atmağa məcbur edə bilər və bu, qəti surətdə istisna olunmur. Prezidentin köməkçisi Hikmət Hacıyevin mətbuata verdiyi son müsahibədə bunu açıq şəkildə görürük: "Xankəndiyə yola düşən humanitar yük karvanı Bakının mesajlarını da aparmaqdadır. Ağdam-Xankəndi yolundan istifadədən imtina, reinteqrasiya görüşlərinin başlanmasını əngəlləmə cəhdləri rasizm və diskriminasiya kimi qiymətləndirilə bilər. Bunun nümunələri Vaqif Xaçaturyan və milli atributlarımızı təhqir edən erməni futbolçularının Laçın yolunda saxlanılaraq ədalət mühakiməsinə təslim edilməsində göründü. Bəli, artıq Laçın yolu ilə qanunsuz silahlar, narkotik, Azərbaycanın talan edilən milli sərvətlərinin daşınması erası başa çatıb. Keçmiş "gəlir"li günlərin geri qaytarılması naminə düzənlənən "humanitar fəlakət" şousunun da heç bir faydası yoxdur. Çünki suveren ərazilərimizdə və sərhədlərimizdə yeganə söz sahibi Azərbaycan dövləti və onun Konstitusiyasına əsaslanan milli qanunlarımız və iradəmizdir".

Ermənistan bütün dünyanın gözü qarşısında torpaqlarımızı işğal edib 30 ilə yaxın bir müddətdə ərazilərimizdə hər cür vandalizm hərəkətləri etdi. Tarixi abidələrimizi dağıdıb, yurd yerlərimizi viran qoydu. Bir milyona yaxın insanımızı doğma ocaqlarından didərgin saldı. Əsir, girov götürdüyü insanlara amansız işgəncələr verdi. Əksər hallarda insanları diri-diri torpağa basdırdı. Bunu bu gün kütləvi məzarlıqlarda tapılan əllərinə, ayaqlarına məftil bağlanıb üstü torpaqlanmış cəsədlərin vəziyyəti göstərir. Dünya birliyi bütün bu qeyri-insani hərəkətlərə göz yumdu, susdu, görməməzlikdən gəldi. Nə idi bu insanların günahı? Azərbaycanlı olmaları... BMT Təhlükəsizlik Şurası işğal olunmuş ərazilərdən qoşunların dərhal çıxarılması barədə 4 qətnamə qəbul etsə də, Ermənistan bu qətnamələri lazımsız bir kağız parçası bilib icra etmədi. Dünyanın bəzi güc sahibi olan dövlətləri ikili mövqe nümayiş etdirdilər. Unutdular ki, hər bir ölkənin ərazi bütövlüyü və suverenliyi toxunulmazdır. Separatizmə fərqli yanaşma yolverilməzdir. Üzdə Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü beynəlxalq hüquqa əsasən tanıyıb ikibaşlı oyun oynayanlar anlamalıdırlar ki, Ermənistan rəhbərliyinin Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü dəstəkləməsi ilə bağlı şifahi bəyanatları sülh müqaviləsi ilə öz təsdiqini tapmalıdır. Ermənistan Azərbaycana qarşı bütün ərazi iddialarından əl çəkməli və silahlı qüvvələrini Azərbaycan ərazisindən çıxarmalıdır. Başqa yol yoxdur.

Elşən QƏNİYEV,

Azərbaycan.-2023.- 15 sentyabr.- S.5.