Makron düşdüyü vəziyyətdən çıxış yolu axtarır

O, demokratiyaya qarşı institusional çevrilişdə ittiham olunur

Fransada solçu müxalifət prezident Emmanuel Makronun impiçmentinə nail olmaq üçün planlarını açıqlayıb. Bu addımın səbəbi prezidentin Yeni Xalq Cəbhəsi (NPF) blokunun bütün partiyalarının razılaşdırdığı Lüsi Kastenin baş nazir postuna namizədliyini irəli sürməkdən imtina etməsidir.
Solçuların məntiqinə görə, prezident onun namizədliyini irəli sürməyə borcludur, çünki blok bu yaxınlarda keçirilən parlament seçkilərində birinci yeri tutub. Lakin Makronun özü fərqli fikirdədir. O bildirib ki, parlament seçkilərində qalib olan qüvvə yoxdur. Bu günlərdə solçu siyasətçilərin, o cümlədən "Yenilməyən Fransa" partiyasının lideri Jan-Lük Melanşonun "The Tribune Sunday" qəzeti üçün yazdığı məqalədə deyilir: "Prezident Makron bilməlidir ki, onu dövlət başçısı postundan kənarlaşdırmaq üçün bütün konstitusiya vasitələrindən istifadə olunacaq, onun demokratiyanın əsas qaydasına qarşı biabırçı addımına heç bir tabeçilik olmayacaq: Fransada yeganə hakim xalq səsidir".
Digər məsələlərlə yanaşı, dövlət başçısı demokratiyaya qarşı institusional çevrilişdə ittiham olunur. Belə ki, Makron parlament seçkilərinin nəticələrini qəbul etmək istəmir.
Müəyyən dərəcədə mümkün impiçmentin elanı solçular üçün ümidsizlik addımıdır.  Çünki NPF-nin Milli Assambleyada cəmi 193 mandatı var, zəruri çoxluq üçün isə 289 mandat lazımdır. Çoxluğu əldə etmək üçün koalisiyaya mərkəzçi və ya sağçı partiyaları cəlb olunmalıdır, lakin NPF-nin bununla bağlı problemləri mövcuddur. Bu, Makrona Kastenin namizədliyini irəli sürməkdən imtina etməyə əsas verib. Hökumətin təyinatı, hətta ən optimist hesablamalara görə, yalnız sentyabrın əvvəlində baş tutacaq. Fransa prezidenti avqustun 23-də bütün parlament partiyalarını onunla məsləhətləşməyə dəvət edib. Bu fasilənin ən çox yayılmış izahlarından biri Makronun siyasi planını həyata keçirmək üçün potensial müttəfiqlərin razılığının olmamasıdır. Bu plan Yeni Xalq Cəbhəsinin parçalanmasından, mötədil solçuların - sosialistlərin və ekoloqların prezident bloku ilə koalisiya yaratmasından ibarətdir. Ən yaxşı halda onlara "Respublikaçılar" da qoşulacaq - daha doğrusu, sağ mərkəzçi partiyanın millətçilərlə ittifaqdan imtina edən hissəsi.
Bu ssenari reallaşarsa, yeni koalisiyanın ən azı 400 mandatı olacaq və bu da zəruri parlament çoxluğunu xeyli üstələyir. Ən əsası isə nə sol, nə də sağ cəbhənin belə bir koalisiyada bloklayıcı paketi olacaq - və bu, prezidentin imkanlarını daha da artıra bilər.
Lakin belə bir planı həyata keçirmək gündən-günə nüfuzunu itirən Makron üçün asan məsələ deyil. Bundan əlavə, Makronun ehtiyatda daha bir variantı var - "Respublikaçılar"la koalisiya yaratmaq və sonradan ona solçuları qoşmaq. Bu, ən pis variantdır, çünki sağçıların daha az mandatı var.
Amma deyəsən, Makron bu variantı nəzərdən keçirir. Təsadüfi deyil ki, baş nazirliyə mümkün namizədlər sırasında "Respublikaçılar"ın iki yüksəksəviyyəli nümayəndəsinin adı hallanır.
Xatırladaq ki, Fransa prezidenti iyulun 16-da növbədənkənar parlament seçkilərinin nəticələrinə görə postunu tərk etmək istəyən baş nazir Qabriel Attalın istefasını qəbul edib.

Rizvan CƏFƏROV,

Azərbaycan.-2024.- 22 avqust, № (179).- S.12.