Nə qədər
ört-basdır etməyə
çalışsan da,
həcmindən, fəaliyyət
dairəsinin genişliyindən,
ərazisinin miqyasından
asılı olmayaraq, gizli, xəlvəti işlərin üstü gec-tez açılıb dünyaya yayılır. Onun açılmamasının
qarşısını heç
cürə almaq mümkün olmur. Günlərin birində yalanların üstünə
həqiqətin işığı
düşür. Sirlər
açılanda isə
ortaya gözlənilməyən
faktlar çıxır.
Həyatda da, tarixdə də belə hadisələrin şahidi çox olmuşuq. Bu tarixi ənənə yenə də öz axarı ilə bizi heyrətləndirməkdə
davam edir.
Bir müddət
əvvəl "Panama
sənədləri", "Pandora sənədləri" kimi
səs-küylü ifşaları
ilə tanınan Mütəşəkkil Cinayətkarlıq
və Korrupsiya Hesabatı Layihəsi
(OCCRP), əsasən, ABŞ və bir sıra
Avropa ölkələrinin
hökumətləri tərəfindən
maliyyələşdirilməsi ilə bağlı bəzi maraqlı məqamlar üzə çıxıb. Bu barədə Fransanın
"Mediapart", İtaliyanın
"Il Fatto Quotidiano",
Yunanıstanın "Drop
Site" və "Reporters United" nəşrlərinin
birgə genişmiqyaslı
araşdırmalarında, təhlili
yazılarında ətraflı
məlumat verilir. Ən çox maraq doğuran odur ki, diqqətləri
cəlb edən bu araşdırma əvvəllər OCCRP ilə
yaxından əməkdaşlıq
etmiş Almaniyanın
NDR ictimai teleradio şirkəti tərəfindən
başladılıb. Məlum
olub ki, 2014-2023-cü illərdə ABŞ federal
hökuməti OCCRP-nin
xərclədiyi vəsaitin
52 faizini təmin edib. O cümlədən
OCCRP-nin yaradıldığı
2008-ci ildən indiyədək
ABŞ hökuməti müstəqil
qeyri-kommersiya redaksiyasına
azı 47 milyon dollar ayırıb və əlavə 12 milyon dollar ayırmağa
da söz verib. ABŞ-lə yanaşı, bir sıra Qərb ölkələri də bu proseslərdə sanki yarışa girərək ondan çox da geri
qalmayıb. Belə ki, Böyük Britaniya, Fransa, İsveç, Danimarka və Niderland hökumətləri son 10
ildə bu təşkilata azı 15 milyon dollar məbləğində
vəsait ödəyiblər.
Diqqətçəkən məqam
odur ki, OCCRP-nin Direktorlar Şurası da bu faktları ictimaiyyətdən gizlətmir.
Direktorlar Şurası
verdiyi açıqlamada
ABŞ-nin onların əsas sponsoru olduğunu bildirir. Görünür ki, onun başqa yolu yoxdu, çünki
faktdan qaçmaq mümkün deyil.
Gözdən pərdə
asmaq, özünün
müstəqil statusunu
dünya ictimaiyyətinə
göstərmək məqsədilə
OCCRP hətta ABŞ-nin
milli maraqlarına zidd olan müstəqil
araşdırmalar da aparıb. Araşdırma nəticəsində Pentaqonun
Suriya üsyançılarını
silahlandırmaq üçün
şübhəli silah
tacirlərinə necə
etibar etdiyini və ABŞ-nin narkotik siyasəti və miqrasiya siyasəti ilə bağlı kifayət qədər maraqlı materiallar toplayıb. Bu materialları toplamaqla təşkilat özünün heç kimdən asılı olmadığını sübut
etməyə çalışıb.
Sanki bu addımı ilə oxucuların gözündən
pərdə asmaq istəyib. Amma göründüyü kimi,
həqiqəti bu yalançı pərdənin
arxasında çox gizlədə bilməyib.
Araşdırma zamanı
OCCRP-nin yaradılmasının
bəzi məqamlarının
da üstünə aydınlıq işığı
düşüb. Məlum
olub ki, təşkilatın fəaliyyəti
üçün ilkin
maliyyə 2008-ci ildə
Beynəlxalq Narkotiklərlə
Mübarizə və Hüquq-Mühafizə İşləri
Bürosu tərəfindən
daxil olub. O da ortalığa çıxıb ki, bu təşkilat üçün ayrılan
qrantı USAID idarə
edib. Hazırda da bu təşkilatın
USAID-lə əlaqələri
kəsilməyib. Həmin
təşkilatın əməkdaşı
Şennon Maquayr OCCRP-nin əməliyyatlarını
kurasiya edir. Araşdırmalardan
həm də görünən odur ki, Mütəşəkkil
Cinayətkarlıq və
Korrupsiya Hesabatı Layihəsi ABŞ tərəfindən
beynəlxalq qanunlara zidd olaraq rəqiblərinə
qarşı illərdən
bəri silah kimi istifadə edilib. OCCRP ABŞ kəşfiyyatı
tərəfindən ötürülən
məlumatların araşdırmaçı
jurnalist məhsulu kimi təqdim edib və bununla
Vaşinqtonun xarici siyasətində təsir amili rolunu oynayıb.
Müntəzəm olaraq
ABŞ-dən və Qərb ölkələrindən
təlimat alan OCCRP Azərbaycana qarşı həmişə birtərəfli
xətt tutub, Azərbaycan həqiqətlərini
dünyaya öz maraqlarına xidmət edən formada təqdim edib, beynəlxalq aləmdə ölkəmiz haqqında mənfi imic formalaşdırmağa çalışıb.
Hər addımda Azərbaycanın daxili işlərinə qarışan
OCCRP, əsasən, erməni
maraqlarının müdafiəçisi
kimi çıxış
edib. Ermənistanın
Azərbaycan torpaqlarını
işğal etməsinin
üstündən isə
həmişə sükutla
keçib.
İndiyə qədər
OCCRP-nin büdcəsinin
Avropa İttifaqı, Avropa ölkələri, xüsusilə ABŞ-dən
aldığı vəsait
hesabına formalaşdırılması,
USAID-ın ermənipərəst
rəhbəri Samanta Pauer tərəfindən "tərəfdaş qurum"
hesab edilməsi, hazırda OCCRP-nin əməliyyatlarını USAID əməkdaşı Şennon
Maquayrin kurasiya etməsi onun nəyə və kimlərə xidmət etdiyini açıq şəkildə göstərir.
Adıçəkilən ölkələr
həmişə Azərbaycana
qarşı həm açıq, həm də gizli formada
qərəzli mövqe
nümayiş etdirib. Təəssüflər ki,
həmin qərəzli
münasibət bu gün də özünü qabarıq
şəkildə göstərir.
Faktlar onu göstərir ki, OCCRP bütün ölkələrdə
özlərinə əməkdaşlar
"tapıb" və
onların vasitəsilə
"araşdırmalar" apararaq çirkin məqsədlərini həyata
keçiriblər. Azərbaycanla
bağlı siyasətlərini
həyata keçirmək,
"araşdırmalar" aparmaq üçün Xədicə İsmayıldan,
daha doğrusu, onun imzasından bir vasitə kimi istifadə ediblər. X.İsmayıl
sadəcə olaraq bu təşkilatın sifarişini yerinə yetirib. Çap olunan müəyyən
materiallarda yalnız imzasının istifadəsinə
razılığı müqabilində
pul qazanıb. OCCRP-nin "araşdırma"larının
hamısı bu cür aparılıb.
OCCRP Azərbaycanda yüksəksəviyyəli
COP29-un keçirildiyi dövrdə
də ABŞ Dövlət
Departamenti tərəfindən
aldığı sifarişi
yerinə yetirərək
yalan informasiyalar yayaraq bu mötəbər
tədbirə müəyyən
əngəllər törətməyə,
uğurların üstünə
kölgə salmağa
çalışdı. Amma
bu çirkin məqsədinə çata
bilmədi.
Araşdırma nəticəsində
məlum olub ki, həm Dövlət
Departamenti, həm də USAID rəsmi olaraq OCCRP-nin fəaliyyətinə müdaxilə
etməsə də, maliyyəsi müəyyən
şərtlərlə təmin
olunub. OCCRP rəhbərliyi
araşdırmaların bir
sıra ölkələrin
siyasi rejiminə təsirindən də söz açıb. "Biz yəqin ki, təxminən beş-altı ölkədə
hökumət dəyişikliklərində
iştirak etmişik",
- deyən
Sallivan Bosniya və Herseqovina, Qırğızıstan, Çexiya
və Monteneqronun adlarını çəkib.
Araşdırmada OCCRP-nin anonim baş
redaktorunun bu sözləri də diqqəti cəlb edib: "Siz ABŞ hökumətindən antikorrupsiya
işlərinə görə
pul alırsınızsa,
bilirsiniz ki, sizi təmin edən əli dişləsəniz, daha pul gəlməyəcək..."
Bu sözlərdən
aydın görünür
ki, doğrudan da, ABŞ-də də, Qərb ölkələrində də
mətbuat ağalarının
pul kisələrindən
asılıdır. Ona
görə də onların yazdıqlarına
o qədər də inanmaq lazım deyil.
Vahid
MƏHƏRRƏMOV,
Azərbaycan.-2024.-
7 dekabr (¹ 270).- S.8.