İşğaldan azad edilmiş ərazilərdə prioritetlərdən biri: yeni iş yerlərinin açılması

Minilliklərin o tayından bizə gəlib çatan öyüdlərdən birində deyilir ki, torpağı əkib-becərmədinsə qorumağa, qorumadınsa əkib-becərməyə dəyməz. Azərbaycan xalqı da ulularımızın tövsiyəsindəki hər iki şərtə can-başla əməl etməkdədir - həm ərazilərini göz bəbəyi kimi qoruyur, həm də alın təri ilə becərir, tikib-qurur, abadlaşdırır.

Elə 44 günlük Vətən savaşımızdakı tarixi Zəfərimizdən sonrakı dörd ildə özümüzlə yanaşı, bütün dünya da bunun canlı şahidi oldu. Xüsusilə Prezident, Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyev işğaldan azad olunmuş ərazilərdə təməlqoyma və açılış mərasimlərində iştirakı zamanı, Böyük qayıdış çərçivəsində sakinlərlə görüşüb söhbət edəndə, Qarabağ və Şərqi Zəngəzurda beynəlxalq təşkilat rəhbərləri, iş adamları ilə müzakirələr aparanda bu inkişaf daha aydın nəzərə çarpır. Şübhəsiz ki, sürətli bərpa-quruculuq işləri, yeni yaşayış massivlərinin salınması, tarixi mədəniyyət abidələrinin bərpası ilə yanaşı, iş yerlərinin açılması da prioritet məsələlərdəndir.

İqtisadiyyat naziri Mikayıl Cabbarov keçən ay Şuşada keçirilən "Sahibkarlar üçün yeni imkanlar: Qarabağı birlikdə quraq" mövzusundakı tədbirdə bildirib ki, Ağdam Sənaye Parkı rezident sayına görə ölkədə Sumqayıt Kimya Sənaye Parkından sonra ikinci sənaye parkıdır "Məqsəd Qarabağın bərpası və yenidən qurulmasıdır. İşğaldan azad edilmiş ərazilərdə yaradılan iş yerlərinin çox hissəsi özəl sektorun payına düşür", - deyə nazir məlumat verib.

İqtisadiyyat Nazirliyi yanında İqtisadi Zonaların İnkişafı Agentliyinin (İZİA) İdarə Heyətinin sədri Seymur Adıgözəlov deyib ki, hazırda Ağdam Sənaye Parkında ümumi investisiyalarının həcmi 216 milyon manatdan çox olan 25 sahibkarlıq subyektinə rezidentlik, 6 sahibkara isə qeyri-rezidentlik statusu verilib. Onun sözlərinə görə, rezidentlər tərəfindən sənaye parkına 35 milyon manatdan artıq investisiya qoyulub, 300-dək daimi iş yeri yaradılıb. Hazırkı layihələrlə sənaye parkında ümumilikdə iki mindən çox iş yerinin yaradılması nəzərdə tutulur: "Araz Vadisi İqtisadi Zonası" Sənaye Parkının isə hazırda 10 rezidenti və 2 qeyri-rezidenti var. İnvestorlar tərəfindən ümumi olaraq parka 83,4 milyon manatdan artıq investisiyanın yatırılması, 700-dən çox iş yerinin yaradılması nəzərdə tutulur. Bu günədək sənaye parkına 14 milyon manatdan çox investisiya yatırılıb, 20-dən artıq iş yeri yaradılıb".

S.Adıgözəlov əlavə edib ki, sahibkarlar hər iki istiqamətə böyük maraq göstərirlər: "Bu ilin birinci yarısında Ağdam Sənaye Parkı üzrə ümumi investisiya dəyəri 68 milyon manat olan 9 layihənin, "Araz Vadisi İqtisadi Zonası" Sənaye Parkı üzrə ümumi investisiya dəyəri 42,7 milyon manat olan 6 layihənin rezidentliyi təsdiqlənib. Hazırda da agentlik tərəfindən bir sıra investisiya layihələrinə baxılır".

Məlumata görə, burada ilkin olaraq tikinti materiallarının istehsalı, kənd təsərrüfatı məhsullarının qablaşdırılması, meyvə-tərəvəz konservləri, ət və süd məhsulları, yem, gübrə istehsalı və emalı, eyni zamanda xidmət sahələrinin, soyuducu kameraların və s. təşkili prioritet fəaliyyət kimi müəyyənləşdirilib. Sənaye parklarında rezidentlər tərəfindən tikinti-quraşdırma işləri sürətlə aparılır, bəzilərində hazırlıq son mərhələdədir, yaxın vaxtlarda bir neçə müəssisənin fəaliyyətə başlaması nəzərdə tutulur. Cari il ərzində açılışı gözlənilən divar kağızları, bir neçə növdə ayaqqabılar, dam örtükləri, boru və qutu profillər, havalandırma, yanğınsöndürmə avadanlıqları, müxtəlif metal məmulatlar, elektrik paylayıcı avadanlıqları və elektrik yuvaları, həmçinin avtomatlaşdırma və telemexanika sistemlərinin istehsalı müəssisələri bu qəbildəndir.

"Araz Vadisi İqtisadi Zonası" Sənaye Parkının əsas fəaliyyət istiqaməti kimi parkda logistika və ticarət mərkəzi, anbar kompleksləri, topdan və pərakəndə satış obyektləri, TIR parkı, gömrük, yanacaqdoldurma, avtomobil və digər texnikaların təmiri məntəqələrinin yaradılması planlaşdırılır.

"İşğaldan azad edilmiş ərazilərdə iqtisadi fəallığın artırılması və əhalinin məşğulluğunun təmini məqsədilə "Tabaterra" QSC tərəfindən həm Ağdam şəhərində, həm də Qubadlı rayonunda investisiya layihələrinin reallaşdırılması nəzərdə tutulub". Bunu isə adıçəkilən səhmdar cəmiyyətin direktoru Elman Cavanşir deyib. Onun sözlərinə görə, Ağdam şəhərində investisiya həm sənaye, həm də sosial infrastrukturu əhatələyir: "Ağdam Sənaye Parkında beynəlxalq standartlara uyğun tütün məmulatları istehsalı müəssisəmiz qurulmaqdadır və işlərin bu yaxınlarda yekunlaşacağı gözlənilir. Həmin investisiya layihəsinin tərkib hissəsi olaraq Sumqayıtda yerləşən müəssisəmizdən istehsal avadanlıqlarının Ağdama gətirilməsi nəzərdə tutulub".

Əlbəttə, söhbət ölkə rəhbərliyinin əsas məqsədindən - Qarabağın bərpası və yenidən qurulmasından gedirsə, sözsüz ki, sahibkarlar üçün güzəştlər və həvəsləndirmə tədbirləri də nəzərdə tutulub. Azad edilmiş ərazilərdəki sənaye parklarının rezidentləri qeydiyyata alındıqları vaxtdan başlayaraq 10 il müddətinə əmlak, mənfəət və torpaq vergilərindən azaddırlar. Bundan başqa, sənaye parklarında aşağı həddə icarə haqqı tətbiq edilir, dövlət vəsaiti hesabına elektrik, təbii qaz, içməli və texniki su, sürətli internetlə təmin edilmiş infrastruktur qurulur. Sənaye zonalarının avtomobil və dəmir yolu qovşaqları üzərində yerləşməsi yüklərin asan daşınmasına imkan verəcək. İşğaldan azad edilmiş ərazilərdə kommunal xidmətlərdən istifadəyə görə güzəştli mexanizm, bir sıra xammal və materialların idxalı zamanı gömrük və vergi azad olmaları, eyni zamanda sosial sığorta haqlarının subsidiyalaşdırılması və əlavə güzəştlərdən də bəhrələnəcəklər. Sənaye parklarının biznes perspektivləri, qurulmuş müasir infrastruktur, dövlət dəstəyi mexanizmləri və buradakı müəssisələrin fəaliyyəti ilə tanış olan digər iş adamları da sərmayə imkanlarını dəyərləndirməyə başlayıblar.

Qurban MƏMMƏDOV,

Azərbaycan.-2024.- 9 iyul (№ 141).- S.12.