İlham Əliyevin qlobal liderliyinə verilən dəyər

Azərbaycan artıq beynəlxalq aləmdə söz və güc sahibi kimi qəbul edilir

"Ötən həftə Prezident İlham Əliyevin Astanada Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatına üzv ölkələrin Zirvə görüşündə iştirakı, eyni zamanda türk dünyasının liderlərinin Qarabağdan, bizim üçün prinsipial mənəvi əhəmiyyətə malik Şuşadan bir daha birlik, həmrəylik nümayiş etdirməsi Azərbaycanın artan nüfuzu və dövlət başçımızın qlobal miqyaslı lider kimi şəxsiyyətinə dərin hörmət və ehtiramın göstəricisidir".

"Azərbaycan" qəzetinə açıqlamasında Milli Məclisin deputatı Bəhruz Məhərrəmov bildirib ki, 4 il öncəyə qədər ölkəmizin beynəlxalq hüquqla ümumtanınmış əraziləri 30 il müddətində işğal və təcavüzə məruz qaldığı bir dövrdə, işğala dərhal son qoyulmasına dair BMT qətnamələrinin qəbul edilməsinə rəğmən Ermənistanın təcavüzkarlığında ehtiva olunan beynəlxalq hüququn bu pozuntuları ilə bağlı heç bir real reaksiyalar gəlməyib. Gürcüstana, Ukraynaya, Moldovaya münasibətdə ərazi bütövlüyü məsələsində "prinsipial" mövqe göstərən Qərb Azərbaycan torpaqlarının 20 faizinin işğalda qalmasına susqunluq nümayiş etdirib. Lakin məlumdur ki, Prezident İlham Əliyevin Müzəffər Ali Baş Komandanlığı altında Azərbaycan qazandığı böyük zəfəri ilə işğal və təcavüzə özünün güc və imkanları hesabına, hərbi-siyasi yolla son qoyub. Hazırda Livan kimi ölkənin ölçüsündə olan ərazidə böyük quruculuq və bərpa prosesi uğurla davam etdirilir. Həmçinin işğaldan azad edilmiş ərazilərdə 30 illik məcburi köçkün həyatından sonra Qarabağ və Şərqi Zəngəzur sakinlərinin təhlükəsiz və ləyaqətli şəkildə qayıdışının təmin olunması həyata keçirilir. "Eyni zamanda Azərbaycanın artan güc və imkanları deməyə əsas verir ki, bölgədə məhz Bakının əməliyyat şəraitinə tam nəzarət etməsi gələcəkdə Ermənistanın və havadarlarının hər hansı təxribat cəhdlərini, o cümlədən beynəlxalq hüququn sərhəd toxunulmazlığı və dövlətlərin ərazi bütövlüyü prinsiplərinə istənilən təhdid perspektivini aradan qaldırır. Bu isə tamamilə yeni reallıq və beynəlxalq hüquq normalarında əksini tapan prinsiplərin aliliyinin təmin olunduğu ideal konfiqurasiyadır", - deyə o bildirib.

Deputat qeyd edib ki, yeni reallıq Azərbaycana baxış bucağına köklü təsir göstərir. O cümlədən Azərbaycanın artan qlobal çəkisi fonunda Bakıya və dövlət başçısı İlham Əliyevə münasibət yaxşı mənada birmənalıdır. Azərbaycan Prezidenti 155 dövlətin dəstəyini alaraq ölkəsini BMT Təhlükəsizlik Şurasının qeyri-daimi üzvünə çevirə bilib, BMT-dən sonra dünyada ən böyük təşkilat olan Qoşulmama Hərəkatına uğurlu sədrlik edib, hazırda isə COP29 kimi ən nüfuzlu tədbirin lider siması olaraq hesablaşılan şəxsiyyətdir. Məhz bu nüfuzu və bütövlükdə ölkəmizin artan çəkisi möhtərəm Prezidentə imkan verir ki, türk dünyasının yekdil dəstəyini alaraq qlobal problemlərə münasibətdə təşəbbüslərə liderlik etsin.

Qarabağ Bəyannaməsinin türk dünyası tarixində böyük hadisə hesab olunmaqla məhz bu reallığın diktəsi olduğunu vurğulayan B.Məhərrəmov bildirib ki, xüsusən qütbləşmənin dərinləşdiyi hazırkı həssas məqamda türk dövlətlərinin Şuşadan dünyaya vahid güc mərkəzi kimi səslənə bilməsi, belə bir fövqəladə əhəmiyyətli sənədin məhz Şuşada imzalanması və Qarabağ Bəyannaməsi adlandırılması özlüyündə simvolik olduğu qədər də prinsipial əhəmiyyət daşıyır və bölgədə kimin diktə etdiyini göstərir: "Eyni zamanda Azərbaycan Prezidentinin öndərliyində türk dünyasının birliyinin regionda təhlükəsizliyin, dayanıqlı sülhün qarantına çevrilməsi təmin olunur. Lakin görünən odur ki, münaqişəsiz bölgə bir çox Qərb dövlətinin və təsisatının maraqları ilə üst-üstə düşmür. Avropa İttifaqı rəsmisi Cozep Borelin bəyanatları da sübut edir ki, yaranan təhlükəsizlik konfiqurasiyası Qərb imperializmi və neokolonializmini narahat edir. Lakin böyük əhali, ərazi və təbii ehtiyatlar potensialı ilə türk dünyasının Azərbaycanın yanında olduğunu bəyan etməsi özlüyündə qüvvələr nisbətinin hansı istiqamətdə dəyişdiyini göstərir və bu, çox ciddi tarixi-siyasi gedişatdır. Bu o deməkdir ki, Azərbaycanın beynəlxalq hüquq normalarında əksini tapan prinsiplərə əsaslanan mövqeyi dünyanın yüksələn gücü hesab edilən türk dünyası tərəfindən qəti şəkildə dəstəklənməkdədir. Dərinləşən ziddiyyətlər fonunda "Şərq-Qərb" və "Şimal-Cənub" dəhlizləri üzərində birmənalı şəkildə nəzarətə malik olan türk dünyasının bu mövqeyi özlüyündə regionda sülh və sabitlik arzu etməyən qlobal subyektlər üçün ciddi siqnaldır. Qərb subyektləri yaxşı başa düşürlər ki, bu xətlər olmadan iqtisadi və ticari maraqlarını nəinki regionda, bütövlükdə Avrasiya məkanında təmin etmək mümkün olmayacaq. Lakin reallıqlara rəğmən Qərb, təəssüf ki, imperialist yanaşmalardan da əl çəkmir, bu istiqamətdə cılız addımlardan çəkinmir. Lakin reallıqları dərk edənlər kifayət qədərdir".

Müsahibimiz deyib ki, dünyanın yüksələn iqtisadi gücü olan Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatında Azərbaycanın sivilizasiyalararası dialoq, multikulturalizm və tolerantlığın təşviqi sahələrində formalaşdırdığı nümunəyə çox böyük ehtiram var. Təsadüfi deyil ki, Qərbdə Natəvanın heykəlinə vandallıq edildiyi, Avropa Parlamenti, yaxud AŞPA-da əsassız anti-Azərbaycan ritorikasının yüksəldiyi bir məqamda, ŞƏT-in Pekindəki mənzil-qərargahında milli kimliyimizə hörmət əlaməti olaraq dahi azərbaycanlı Nizami Gəncəvinin büstü ucaldılıb, onun yubileyi keçirilib. Məhz münasibətlərin bu tendensiyasının nəticəsi olaraq Prezident İlham Əliyev Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatının 2022-ci ilin sentyabrında Özbəkistanın Səmərqənd şəhərində keçirilmiş Zirvə görüşünə dəvət olunub. Bu gün isə artıq ölkəmiz ŞƏT-dəki mövqeyini daha da möhkəmləndirərək müşahidəçi statusu almaq niyyətindədir.

Deputatın sözlərinə görə, Azərbaycan 2016-cı ildə imzalanmış əməkdaşlıq memorandumuna müvafiq olaraq ŞƏT-in 14 dialoq tərəfdaşından biridir. Ötən dövr ərzində ticarət və iqtisadiyyat, elm və texnologiya, mədəniyyət, o cümlədən təhsil, enerji, nəqliyyat, turizm, ekologiyanın qorunması istiqamətində qaneedici birgəfəaliyyət ortaya qoyulub. Habelə Azərbaycan Prezidentinin terrorizm, ekstremizm və separatizm ilə mübarizə, regional təhlükəsizlik və sabitliyin təmin olunmasında yaratdığı unikal formul ayrılıqda hər bir ŞƏT üzvünün öyrənmək istədiyi müstəsna təcrübədir. Eyni zamanda cənab İlham Əliyev ŞƏT üçün arzuolunan liderdir. Onun regionda nail olduğu geosiyasi konfiqurasiya, Qərb imperializmi ilə lazımi dildə danışa bilən yeganə lider olması Azərbaycanın təşkilatın baxış bucağında rolunu daha önəmli edir. Həmçinin cənab İlham Əliyevin Ümummilli Liderin əsasını qoyduğu strategiyaya müvafiq olaraq reallaşdırdığı irimiqyaslı infrastruktur layihələri, ələlxüsus hərbi-siyasi yolla regionda yaratdığı reallıqlar sayəsində Azərbaycanın ehtiyac duyulan beynəlxalq nəqliyyat və logistika mərkəzinə çevrilməsi ölkəmizi daha cazibədar edir.

B.Məhərrəmovun fikrincə, Astanada Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatına üzv ölkələrin Zirvə görüşündə "Azərbaycan Respublikası ilə Çin Xalq Respublikası arasında strateji tərəfdaşlığın qurulması haqqında Birgə Bəyannamə" də məhz bu amilin göstəricisi və məntiqi nəticəsidir. Dünya siyasətində önəmli rolunu getdikcə artıran və dünya iqtisadiyyatının lokomotivi hesab olunan Çin kimi supergücün Azərbaycana artan marağı və bizi strateji tərəfdaş kimi görməsi başqa cür izah oluna bilməz. Çin və bu ölkənin lideri Azərbaycanı bölgədə yeni reallıqların yaradıcısı, Prezident İlham Əliyevi isə sözünün sahibi, öhdəliklərinə qəti bağlı olan, güvənilən və qlobal siyasətə ciddi təsir imkanlarına malik olan lider kimi qəbul edir. Müasir geosiyasi həssas dönəmdə isə məhz bu amillərə xüsusi önəm verilməsi deməyə əsas verir ki, Azərbaycanla Çin arasında qurulan strateji tərəfdaşlıq qlobal miqyasda çox ciddi perspektivlər vəd edir.

Əsmər QARDAŞXANOVA,

Azərbaycan.-2024.- 11 iyul (№ 143).- S.6.