Azərbaycandan keçən dəhlizlər dünya iqtisadiyyatına müsbət təsir göstərir

Ötən 20 il ərzində Azərbaycanda nəqliyyat infrastrukturunu inkişaf etdirmək üçün böyük layihələr həyata keçirilib. Minlərlə kilometr avtomobil yolları çəkilib və əsaslı təmir olunub.

Şərqlə Qərbi, Asiya ilə Avropanı birləşdirən strateji və böyük iqtisadi əhəmiyyətli Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu xətti inşa edilib. Bütün bunlar Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə həyata keçirilən məqsədyönlü və düşünülmüş siyasətin nəticəsində mümkün olub. Azərbaycanın "Şərq-Qərb" və "Şimal-Cənub" nəqliyyat dəhlizlərinin formalaşmasında yaxından iştirak etməsi də məhz həmin siyasətin nəticəsidir.

Müasir dəmir yolları ölkənin nəqliyyat sektorunun aparıcı güclərindən birinə çevrilib. Dəniz nəqliyyatımız dünyanın bir çox limanına və terminalına xidmət göstərir. Bu limanlar və terminallar yüklərin təhlükəsiz daşınmasını və dünya üzrə paylanmasını təmin edir. Dəniz daşımaları digər daşıma üsullarından, xüsusən də uzaq məsafələrə nisbətən daha qənaətcil və ekoloji cəhətdən təmizdir. Azərbaycan bu üstünlükləri nəzərə alaraq dəniz nəqliyyatı sahəsində səmərəli və effektiv idarəetmə sistemini ildən-ilə təkmilləşdirir.

İşğaldan azad olunmuş ərazilərdə yeni hava limanlarının tikintisi, ölkədə gəmilərin inşası, Bakı Beynəlxalq Dəniz Ticarət Limanında görülən işlər, dəmir yolu infrastrukturunun şaxələndirilməsi, beynəlxalq avtomagistralların tikintisi və yenidən qurulması üçün ayrılan vəsaitlər göstərir ki, Azərbaycan bu istiqamətdə ardıcıl addımlar atır, qətiyyətli iradə ortaya qoyur. Bütün bunlar onu deməyə əsas verir ki, limanlar, avtomobil və dəmir yolları da daxil olmaqla infrastruktura geniş sərmayə qoyuluşu ilə Azərbaycan artıq regional logistika mərkəzinə çevrilib. Qeyd edək ki, logistika və ticarət sahəsi bütün sektorların inkişafında bünövrə rolunu oynamaqla əlavə dəyərin və yeni iş yerlərinin yaradılmasında, eləcə də gəlirliliyin artırılmasında mühüm rol oynayır.

Təsadüfi deyil ki, Bakıda İxracın və İnvestisiyaların Təşviqi Agentliyi - AZPROMO, Çin-Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatının (ŞƏT) Yerli İqtisadi və Ticarət Əməkdaşlığı Nümayiş Zonasının (SCODA) İnzibati Komitəsinin birgə təşkilatçılığı, Çinin Azərbaycandakı səfirliyi, Azərbaycanın Çindəki səfirliyində ticarət nümayəndəsi Aparatının dəstəyi ilə "ŞƏT Nümayiş Zonası - Azərbaycanda logistika və ticarətin təşviqi" konfransı məhz bu sahənin gələcək perspektivinə həsr olunmuşdu. Konfransda Çindən və Azərbaycandan olan rəsmilərlə yanaşı, ticarət, logistika və turizm sektorlarını təmsil edən şirkətlərin nümayəndələri də iştirak ediblər. Tədbirdə bildirilib ki, Azərbaycanın Çində 6 ticarət evi fəaliyyət göstərir, ölkələrimiz qlobal nəqliyyat infrastrukturu təşəbbüslərində birgə iştirak edir, sənaye və avtomobil istehsalı sahələrində isə ortaq layihələr reallaşdırırlar. Konfransda Ələt Azad İqtisadi Zonasının səlahiyyətli qurumunun İdarə Heyətinin sədri Valeh Ələsgərov, Kiçik və Orta Biznesin İnkişafı Agentliyinin (KOBİA) İdarə Heyətinin sədri Orxan Məmmədov, Dövlət Turizm Agentliyi, Tranzit Yükdaşımalar üzrə Koordinasiya Şurası və Çindao şəhər bələdiyyəsinin nümayəndələri ölkələrimizin biznes, ticarət və tranzit imkanları, eləcə də Azərbaycan-Çin əlaqələrinin müxtəlif platformalar və formatlarda inkişafı haqqında çıxışlar edib, təqdimatlar keçiriblər.

KOBİA İdarə Heyətinin sədri Orxan Məmmədov deyib ki, tarixən böyük İpək yolu ilə bağlı olan Azərbaycan və Çin arasında son illər əməkdaşlıq yeni istiqamət alıb və Çinin "Bir kəmər, bir yol" təşəbbüsü bu müstəvidə xüsusi rol oynayır: "Dünyanın ən iri layihələrindən biri sayılan Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu Trans-Avropa və Trans-Asiya dəmir yolu şəbəkələrinin birləşdirilməsini təmin etməklə, qədim İpək yolunun bərpasına öz töhfəsini verməkdədir. Bu dəmir yolu Çin, Cənub-Şərqi Asiya, Avropa və onun hüdudlarından kənarda yüklərin tranzitini asanlaşdıran tarixi İpək yolu təşəbbüsünün mühüm tərkib hissəsi kimi xidmət edir. Üstəlik, bizim baxışımız, sadəcə, tranzitdən kənara çıxır, biz iqtisadi artım və əməkdaşlığa təkan vermək üçün coğrafi üstünlüklərimizdən istifadə edərək, Azərbaycanı logistik mərkəzə çevirməyi hədəfləyirik. Nəqliyyat-tranzit sahəsində planlaşdırılan bu kimi yeni yollar kommunikasiyalarımızı daha sıx birləşdirməklə, ölkələrimizin sahibkarlıq subyektləri arasında da əlaqə və münasibətlərin genişləndirilməsinə imkan verir".

Danılmaz faktdır ki, müxtəlif istiqamətlərə yol alan və bir-biri ilə inteqrasiya olunan dəhlizlər Azərbaycanın tranzit imkanlarını əhəmiyyətli dərəcədə artırır. Qədim İpək Yolu marşrutu üzrə uzanan "Şərq-Qərb" dəhlizi ənənəvi marşrutdur. Mərkəzi Asiyadan gələn yüklər bu marşrutla daşınır. Çin də bu marşrutdan istifadə etməklə öz mallarını Avropa məkanına çatdırır. Azərbaycanın ərazisindən keçən "Şimal-Cənub" marşrutu da logistik imkanlara malikdir. Burada Orta dəhlizin rolunu qeyd etmək yerinə düşər. Çin-Qazaxıstan sərhədindən başlayan Orta dəhliz Mərkəzi Asiya ölkələri və Xəzər dənizi üzərindən, bundan sonra isə Azərbaycan, Gürcüstan, Türkiyə ərazisindən keçərək Avropaya qədər uzanır. Bu, Avropa ilə Asiyanı birləşdirən ən qısa və rahat marşrutdur. Qlobal miqyasda Orta dəhlizə marağın artmasında, heç şübhəsiz ki, Azərbaycan müstəsna rola malikdir. Çünki ölkəmiz Trans-Xəzər marşrutu üzrə ən önəmli halqalardan biridir.

Daha bir tranzit marşrutu Zəngəzur dəhlizi olacaq. Uzunluğu 123,8 kilometr olan Horadiz-Cəbrayıl-Zəngilan-Ağbənd avtomobil yolu (Zəngəzur dəhlizi) boyunca 2 viaduk və 23 avtomobil körpüsü, 8 yol ötürücüsü, 50 yeraltı keçid, 5 yerüstü keçid, suların ötürülməsini təmin etmək məqsədilə 400 dairəvi boru və düzbucaqlı su keçidi, həmçinin kommunikasiya xətləri üçün 60 ehtiyat keçidinin inşası nəzərdə tutulub ki, bu işlərin icrası da sürətlə davam edir. Zəngəzur dəhlizi regionun tranzit və logistika potensialını artıracaq. Bu potensialın reallaşması regionda yeni nəqliyyat marşrutlarının yaradılmasına və əməkdaşlığın möhkəmlənməsinə gətirib çıxaracaq. Dəhliz region iqtisadiyyatının inkişafı üçün böyük imkan yaradacaq, Azərbaycanı Türkiyə və Avropa ölkələri, eləcə də Mərkəzi Asiya ölkələri ilə birləşdirəcək. Zəngəzur dəhlizinin fəaliyyəti bir neçə nəqliyyat dəhlizinin, xüsusilə "Şərq-Qərb" və "Şimal-Cənub" nəqliyyat dəhlizlərinin inkişafına gətirib çıxaracaq.

Vaxtilə Prezident İlham Əliyevin dediyi "Azərbaycanda ən müasir nəqliyyat-yol infrastrukturu yaradılacaq" sözləri bu gün öz təsdiqini tapıb. Magistral yollarımız ölkə iqtisadiyyatının şaxələndirilməsinə, regionlarımızın sürətli inkişafına, logistika və turizm sektoruna, ən əsası isə xalqın sosial rifahının yüksəldilməsinə öz töhfəsini verməkdədir.

Züleyxa ƏLİYEVA,

Azərbaycan.-2024.- 11 iyul (№ 143).- S.8.