Milli-mənəvi dəyərləri yaşadan lider

Ulu Öndər Heydər Əliyev bir zamanlar dediyi məşhur "Vətənə, xalqıma, millətimə məhəbbət, müstəqil Azərbaycan dövlətinə, Azərbaycan Respublikasına hədsiz məhəbbət mənim həyatımın mənasıdır, məzmunudur" kəlamı ilə əbədiyaşar portretini cızmışdır.

Ümummilli Lider istər Azərbaycana rəhbərlik etdiyi illərdə, istərsə də SSRİ adlı bir imperiyada ən yüksək vəzifələrdə çalışanda da azərbaycanlı olması ilə fəxr etdiyini qürurla ifadə etmişdir.

Görkəmli dövlət xadimi, müdrik şəxsiyyət Heydər Əliyev yaxşı bilirdi ki, aydın və dərk olunmuş milli ideologiya hər bir xalqın yolgöstərəni və bələdçisidir. Azərbaycançılığı milli ideologiya kimi irəli sürən və formalaşdıran, mədəniyyətimizi, mənəvi dəyərləri təkcə milli varlığımızın yox, həm də siyasi varlığımızın - dövlət quruculuğu işinin mühüm atributu kimi dəyərləndirən Ulu Öndər Heydər Əliyev deyirdi: "Hər bir azərbaycanlı öz milli mənsubiyyətinə görə qürur hissi keçirməlidir və biz azərbaycançılığı - Azərbaycan dilini, mədəniyyətini, milli-mənəvi dəyərlərini, adət-ənənələrini yaşatmalıyıq". Mənsub olduğu xalqın tarixi keçmişinə, mədəni irsinə və mənəvi dəyərlər sisteminə böyük məhəbbətlə yanaşan Ümummilli Lider həm də bu dəyərlərin qoruyucusu idi.

Azərbaycana rəhbərlik etdiyi dövrlərdə tarixi ənənə və təməl üzərində milli ideologiyanın formalaşması və inkişafı naminə misilsiz xidmətlər göstərən Ulu Öndər milli düşüncənin düzgün məcrada inkişafına nail olaraq xalqa məxsus ənənə və dəyərlər sistemini qloballaşmanın sərt təsirlərindən qorumağı bacarmışdır. Çağdaş tariximizə öz möhürünü vurmuş Heydər Əliyev dühası azərbaycançılığı milli ideologiyaya çevirməklə cəmiyyətin həmrəylik və bütövlüyünə, mənəvi birliyinə nail olmuşdur. Milli irs və düşüncə sistemindən qaynaqlanan bu ideya dərin məzmun yükü ilə ölkənin təkamül prosesində, tərəqqisində və monolitliyində aparıcı amilə çevrilməkdən savayı, həm də Ümummilli Liderə xalqı öz ətrafında birləşdirmək, milli ideallar ətrafında səfərbər etmək imkanı yaratmışdır.

Xalqların tarixinin yaranmasında ona rəhbərlik etmiş şəxsiyyətlərin rolu inkaredilməzdir. Müasir Azərbaycan dövlətçiliyinin tarixinə öz adını əbədi həkk etmiş nadir tarixi şəxsiyyət, fenomenal siyasi xadim Heydər Əliyevin ölkəmizə rəhbərlik etdiyi illər birmənalı olaraq intibah, tərəqqi, milli oyanış, nəhayət, müstəqil dövlət quruculuğu dövrü kimi tarixiləşib.

Ölkəmizdə ötən əsrin 70-ci illərinin əvvəllərindən başlayan müstəqil dövlət ideyası əsrin sonlarında əzəmətli bir reallıqla tamamlandı. Heydər Əliyev Azərbaycan tarixində qurub yaratdığı bu dövlətin sarsılmazlığını, yüksəlişini, Azərbaycanın müstəqilliyinin əbədiliyini, daimiliyini, dönməzliyini təmin edən tarixi şəxsiyyətdir.

Ötən əsrin sonlarında sosializm sistemi uğursuz sonluğuna yetişdi və sovetlər birliyinin süqutu ilə nəticələndi. Müstəqilliyini elan edən Azərbaycanda isə vəziyyət daha ciddi və təhlükəli idi. Ölkə sanki yağışdan çıxıb yağmura düşmüşdü. Ermənistanın ərazi iddiaları, torpaqlarımızın işğalı, təcrübəsiz və naşı adamların bacarıqsızlığı ucbatından yaranan hakimiyyət böhranı ciddi vətəndaş qarşıdurması ilə nəticələnmişdi. Ölkənin belə ağır vəziyyətində xalqın təkidli tələbi ilə hakimiyyətə gələn Ulu Öndər xalqı vətəndaş müharibəsindən, yenicə Azərbaycanı parçalanmaq təhlükəsindən xilas etdi. Bu ağır günlərdə məsuliyyəti öz üzərinə götürən Ümummilli Lider Heydər Əliyev deyirdi: "Bildirmək istəyirəm ki, Azərbaycan Respublikasının bugünkü ağır, mürəkkəb və gərgin vəziyyətini tam məsuliyyətlə dərk edirəm. Bu vəzifəni üzərimə götürərkən məsuliyyətimi anlayıram və bunların hamısını rəhbər tutaraq əlimdən gələni edəcəyəm".

Həmin dövrdə Azərbaycanda digər sahələrdə olduğu kimi, xarici siyasətdə də qarışıqlıq mövcud idi. Dövlətin xarici siyasət konsepsiyası demək olar ki, yox idi. Heydər Əliyevin hakimiyyətə tarixi dönüşü xarici siyasətdə yeni mərhələnin başlanğıcı oldu. Məhz Heydər Əliyevin ciddi səyləri nəticəsində bölgədə, ümumilikdə isə dünyada Azərbaycana münasibəti müsbətə doğru dəyişmək mümkün oldu.

Ardıcıl olaraq xarici ölkələrə səfərlər edən Ümummilli Lider görüşdüyü dövlət rəhbərləri, nüfuzlu beynəlxalq təşkilatların nümayəndələri ilə keçirdiyi görüşlərdə Ermənistanın Azərbaycana təcavüzü, ölkəmizin sosial-iqtisadi vəziyyəti və potensialı haqqında məlumatlar verir, Azərbaycan həqiqətlərini dünya birliyinə çatdırmaq üçün gərgin əmək sərf edirdi. Respublikamızın konkret xarici siyasətinin əsas prinsiplərini və istiqamətlərini müəyyən edən Ulu Öndər Heydər Əliyev qısa zamanda ölkəmizin qarşısında duran problemlərin həllinə nail olaraq dövləti böhranlı durumdan çıxarmağı bacarmışdır. Təbii ki, bu dahi şəxsiyyətin o zaman zərgər dəqiqliyi ilə müəyyənləşdirdiyi və həyata keçirdiyi düzgün xarici siyasət nəticəsində mümkün olmuşdur.

Ulu Öndər müdrikliklə bəyan etmişdir ki, siyasi sabitlik yaratmadan yeni idarəetmə sisteminə keçidi reallaşdırmaq, bazar iqtisadiyyatı və demokratiya kimi fundamental prinsiplərin tətbiqinə nail olmaq mümkün deyildir. Heydər Əliyev Azərbaycanda milli dövlətçiliyin prioritet inkişaf istiqamətlərini müəyyənləşdirərkən xalqın milli mentalitetinin səciyyəvi cəhətlərini də nəzərə almışdır.

Ümummilli Lider həyatda olduğu müddətdə Azərbaycan cəmiyyətinin vahidliyinin, bütövlüyünün təmin olunmasını özünün strateji vəzifəsi saymışdır. Ulu Öndər cəmiyyətin vahidliyini təmin edərək onun müxtəlif istiqamətlər - sosial bərabərsizlik, regional faktor, dini və milli mənsubiyyət amili baxımından parçalanmasına imkan verməmişdir. Bu, Azərbaycan dövlətçiliyinin yaşaması, inkişaf etməsi baxımından ən düzgün seçim idi və ötən illərin reallıqları bunu təsdiqləmişdir. Müstəqil müasir Azərbaycanın qurucusu kimi milli dövlətçiliyimizin ideya əsasını məhz Heydər Əliyev yaratmışdır. Bütün mənalı həyatını öz xalqına bəxş etmiş Heydər Əliyevin siyasi və dövlət xadimi kimi zəngin fəaliyyəti Azərbaycan xalqının tarixində dərin iz buraxaraq əsl dövlət idarəçiliyi məktəbinə çevrilmişdir. Azərbaycan xalqının hələ neçə-neçə nəsli bu böyük məktəbdən, Heydər Əliyevin zəngin siyasi irsindən ölkəmizin inkişafı, xalqımızın rifahı naminə faydalanacaq. Heydər Əliyev yalnız Azərbaycan xalqının deyil, bütün türk dünyasının milli lideri, zəmanəsinin böyük siyasi xadimidir.

Elşən QƏNİYEV,

Azərbaycan.-2024.- 14 iyul (№ 146).- S.8.