Dövlətin sosial siyasətinin ana xətti

Məşğulluğun təmin olunması üçün yeni yollar axtarılır, ehtiyat mənbələrindən istifadə edilir

Ölkəmizdə əhalinin məşğulluğunun təmin edilməsi gündəmdən düşməyən, daim diqqət mərkəzində olan məsələdir. Bu, Prezident İlham Əliyevin yürütdüyü sosial siyasətin, eləcə də həyata keçirilən sosial islahatların ayrılmaz hissəsini təşkil edir. Şəhər əhalisi ilə yanaşı, kənd sakinlərinin də işlə təmin olunmasına xüsusi önəm verilir.

Son 20 ildə regionların tarazlı inkişafı bölgələrdə çoxsaylı və müxtəlif təyinatlı müəssisələrin açılmasına imkan verib ki, bu da istər rayon mərkəzlərində, istərsə də kəndlərdə yaşayan insanların öz məşğulluq problemini həll etməsi ilə nəticələnib. Belə ki, 2004-cü ildə regionların sosial-iqtisadi inkişafına yönəldilən I Dövlət Proqramının icrasına start veriləndən üzübəri bu sahədə ardıcıl tədbirlər həyata keçirilir. Qeyri-neft/qaz sektorunun getdikcə irəliləməsi, iqtisadiyyatın diversifikasiyası və prioritet sahələrə irihəcmli investisiyaların yatırılması qarşıya qoyulan vəzifələrin müvəffəqiyyətlə yerinə yetirilməsinə, istehsal və emal müəssisələrinin fəaliyyətə başlamasına zəmin yaradır.

Statistik rəqəmlərə müraciət edək. İlkin məlumatlara əsasən, cari il iyul ayının başlanğıcında Azərbaycanda iqtisadi fəal əhalinin sayı 5 milyon 280,6 min nəfər olub. Onlardan 4 milyon 996,5 min nəfəri məşğul əhalidir. İyunun 1-i vəziyyətinə isə muzdla çalışan işçilərin sayı 1 milyon 749,4 min nəfər olub. İqtisadiyyatın dövlət sektorunda 893,1 min, qeyri-dövlət sektorunda 856,3 min nəfər çalışıb. Neft-qaz sektorunda 31,9 min, qeyri-neft/qaz sektorunda 1 milyon 717,5 min nəfər cəmləşib.

Təkcə bu ilin birinci rübündə ölkədə 22 min 517 yeni iş yeri açılıb. Bu da keçən ilin eyni dövründə olduğundan 25,9 faiz çoxdur. Yeni iş yerlərinin 20 min 37-si mövcud, 2265-i isə yeni müəssisə və təşkilatlarda açılıb. Beləliklə, ölkədə istifadəyə verilən, iqtisadiyyatın müxtəlif sahələrini əhatə edən yeni müəssisələr məşğulluq məsələsinin həllinə töhfələrini verməkdədir. İqtisadiyyatın şaxələndirilməsi, xüsusilə qeyri-neft sektorunun inkişafı ilə bağlı qarşıya qoyulan prioritetlər uğurla həllini tapır. Qeyri-neft sektorunda kənd təsərrüfatı məhsullarının payı artır. Nəticədə, həm də emal müəssisələri çoxalır. Bu isə ərzaq təhlükəsizliyinin təmin olunması və idxaldan asılılığın aradan qaldırılması ilə yanaşı, həm də yeni iş yerləri deməkdir.

Dövlətimizin başçısı bölgələrə hər səfərində yeni müəssisələrin açılışını edir, yaxud təməlini qoyur. İndi işğaldan azad edilmiş ərazilərimizdə aparılan tikinti-quruculuq və bərpa işləri diqqət mərkəzində olsa da, digər bölgələr də əsla unudulmur.

Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin tabeliyindəki Dövlət Məşğulluq Agentliyi tərəfindən yanvar-iyun aylarında ölkə üzrə 203,1 min şəxs aktiv məşğulluq tədbirləri ilə əhatə olunub. Onlardan 84,4 min nəfərin münasib işlərlə təminatı həyata keçirilib. 1,9 min şəxs isə özünüməşğulluq proqramı çərçivəsində kiçik ailə təsərrüfatlarını yaratmaları üçün aktivlərlə təmin edilib. Qeyd olunan dövrdə agentlik tərəfindən 8,5 min nəfər işsiz və işaxtaran şəxs üçün peşə hazırlığı kursları təşkil edilib, 108,3 min şəxsə peşəyönümü xidmətləri göstərilib.

Özünüməşğulluq geniş vüsət alır. Bu, vətəndaşlar üçün əlverişli qazanc formasıdır. Belə ki, hər ailənin öz büdcəsi olur, bunun sayəsində də insanlar müəyyən iş qura bilirlər. Əlbəttə, dövlətin köməyi ilə. Bu proqram insanların dolanışığını yaxşılaşdırmaqla yanaşı, iqtisadi inkişafa təkan verir.

Özünüməşğulluğun təşkili zamanı şəhid ailəsi üzvləri və qazilərə, ünvanlı dövlət sosial yardımı alan, eləcə də əlilliyi olan və həssas kateqoriyaya aid digər şəxslərə üstünlük verilir.

Prezident İlham Əliyevin tapşırığına uyğun olaraq "Azərbaycan Respublikasının işğaldan azad edilmiş ərazilərinə Böyük Qayıdışa dair I Dövlət Proqramı" çərçivəsində doğma yurdlarına köçürülən sakinlərin məşğulluğunun həlli istiqamətində ardıcıl tədbirlər həyata keçirilir. Onlarla görüşlər keçirilərək məşğulluq imkanları qiymətləndirilir və məşğulluqlarının təmin olunması üçün müvafiq ərazilərdə fəaliyyət göstərən işəgötürənlərlə əməkdaşlıq şəraitində dəstək tədbirləri görülür. Bu tədbirlər çərçivəsində ötən dövrdə Füzuli və Laçın şəhərlərində əmək yarmarkaları təşkil edilib.

İşğaldan azad olunmuş ərazilərə dönən sakinlərin məşğulluğunun təmin edilməsi istiqamətində görülən işlərin əsas istiqamətlərindən biri də peşə hazırlığı kurslarının təşkilidir. 2026-cı ilə qədər bu ərazilər üzrə nazirliyn xətti ilə ilkin mərhələdə 12 min şəxsin peşə hazırlığına cəlb edilməsi planlaşdırılır. Ümumilikdə 2023-cü ildə ölkə üzrə 1000-dən çox keçmiş məcburi köçkün peşə hazırlığına cəlb olunub. İşğaldan azad edilmiş ərazilərimizdə aktiv məşğulluq proqramları davamlı olaraq genişlənir.

Bu ilin mayında Dövlət Məşğulluq Agentliyində işğaldan azad olunmuş ərazilərimizdə fəaliyyət göstərən, "Araz Vadisi İqtisadi Zonası" Sənaye Parkı və Ağdam Sənaye Parkına aid işəgötürənlərlə görüş keçirilib. Tədbirdə "Məşğulluqdan məskunlaşmaya" devizi ilə həyata keçirilən aktiv məşğulluq proqramları barədə məlumat verilib. Bu proqramların icrasında həmin ərazilərdə fəaliyyət göstərən şirkətlərlə əməkdaşlığın önəmi vurğulanıb. Bildirilib ki, işəgötürənlər tərəfindən vakansiya bankına vakant iş yerləri barədə məlumatlar daxil edilməsi, habelə vakant iş yerləri barədə məlumatların agentliyin müvafiq filiallarına təqdim edilməsi Qarabağ və Şərqi Zəngəzurda sakinlərin məşğulluq tədbirləri ilə əhatə olunmasında mühüm rola malikdir.

Görüşdə işəgötürənlərlə bu istiqamətdə gələcək əməkdaşlığa dair təqdimat edilib, işəgötürənlərin təklifləri dinlənilib, müzakirələr aparılıb.

Əmək qabiliyyəti olan keçmiş məcburi köçkünlərlə fəal iş aparılmasının nəticəsidir ki, onlardan 1300 nəfərin daimi məşğulluğu təmin olunub. Böyük qayıdış çərçivəsində bütün vasitələrdən istifadə edilir. Doğma yurda dönənlərə həm vakansiyalar üzrə işə düzəlmək, həm də özünüməşğulluq proqramı çərçivəsində dəstək verilir.

Bir sözlə, ölkənin hər bir yaşayış məntəqəsində əməkqabiliyyətli insanların işlə təmin edilməsi üçün yeni yollar axtarılır, məşğulluğun yeni formaları tapılır, bu məqsədlə daxili ehtiyat mənbələrindən geniş istifadə olunur.

Flora SADIQLI,

Azərbaycan.-2024.- 20 iyul (№ 151).- S.8.