Seçki mübahisələrinin məhkəmə qaydasında həllinə həsr olunan layihəyə start verilib

2024-cü il sentyabrın 1-nə təyin edilmiş Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə növbədənkənar seçkilərlə əlaqədar Mərkəzi Seçki Komissiyasının maarifləndirmə proqramına uyğun olaraq, iyulun 22-dən etibarən növbəti ümumrespublika miqyaslı tədbirlərə - Ali Məhkəmə və apellyasiya məhkəmələri ilə birgə layihə çərçivəsində seçki mübahisələrinin məhkəmə qaydasında həllinə həsr olunan regional seminar-müşavirələrə start verilib.

AZƏRTAC xəbər verir ki, iyulun 22-də baş tutan layihənin açılış mərasimi və ilk seminar-müşavirədə Mərkəzi Seçki Komissiyasının sədri Məzahir Pənahov vətəndaşların seçki hüquqlarının realizə olunmasında qanunvericiliyin tələblərinə dəqiqliklə riayət edilməsinin vacibliyini diqqətə çatdırıb.

O bildirib ki, Azərbaycan müstəqillik qazandıqdan sonra iki müxtəlif sahədə beynəlxalq ənənələrə, praktikaya əsasən münasibət qururdu. Onlardan biri məhkəmə sisteminin, digəri isə seçki sisteminin təkmilləşdirilməsi idi. “Bizim ali məhkəmələr, apellyasiya məhkəmələri ilə ölkə üzrə bu cür tədbirlərimiz artıq bəhrələrini verir. Son iki seçkilərdir ki, həm məhkəmə səviyyəsinə qaldırılan sənədlərə seçki qurumları tərəfindən sənədlərin hazırlanması, həm də məhkəmə sisteminin, orqanlarının həmin sənədlərə, müraciətlərə baxılması baxımından narazılıqların sayı demək olar ki, dəfələrlə azalıb. Ona görə bir daha qeyd edirəm ki, bugünkü tədbir böyük əhəmiyyət daşıyır”, - deyə Məzahir Pənahov qeyd edib.

Tədbirdə çıxış edən Ali Məhkəmənin və Məhkəmə-Hüquq Şurasının sədri İnam Kərimov bildirib ki, bu il sentyabrın 1-də xalqımız üçün əhəmiyyətli hadisə baş verəcək - Milli Məclisə növbədənkənar seçkilər keçiriləcək. Parlament seçkiləri ümummilli seçkilər kateqoriyasına aid edildiyindən onun hər bir mərhələsi ölkə üçün sosial, siyasi baxımdan xüsusi önəm daşıyır. Milli Məclisə budəfəki seçkilər, həmçinin işğaldan azad edilmiş ərazilərimizdə keçiriləcək.

İnam Kərimov diqqətə çatdırıb ki, seçki hüquqlarının müdafiəsi ilə bağlı müraciətlərə inzibati məhkəmə icraatı qaydasında ilkin olaraq apellyasiya instansiyası məhkəmələri tərəfindən baxılır. Bu cür müraciətlərə birbaşa apellyasiya instansiyası məhkəmələrində baxılmasının məqsədi prosesin daha çevik idarə olunması, işlərə daha keyfiyyətli və operativ baxılmasını təmin etməkdir. Əlbəttə, məhkəmələr həmişə olduğu kimi, bu seçkilərdə də üzərilərinə düşən vəzifələri həyata keçirməyə hazırdırlar. Ümumiyyətlə, Azərbaycan Respublikasının Seçki Məcəlləsində vətəndaşlarımız üçün çoxsaylı hüquqi imkanlar əks olunub, bu Məcəllə seçkilərin təşkilinin və keçirilməsinin əsas qaydalarını tam əhatə edir.

Onun sözlərinə görə, şikayət iki formada - inzibati qaydada və ya məhkəmə qaydasında verilə bilər. Dairə seçki komissiyasının qərarından Mərkəzi Seçki Komissiyasına, Mərkəzi Seçki Komissiyasının qərarından və ya hərəkətindən (hərəkətsizliyindən) isə apellyasiya instansiyası məhkəməsinə şikayət verilə bilər. Başqa sözlə, şikayət ilkin olaraq yuxarı seçki komissiyası tərəfindən təmin edilməzsə, məhkəməyə şikayət edilə bilər. Seçki Məcəlləsində şikayətlərlə bağlı konkret müddətlər də müəyyən olunub. Belə ki, maraqlı şəxslər mübahisələndirilən qərarın dərc edildiyi və ya alındığı gündən başlayaraq 3 gün müddətində şikayət edə bilərlər. Seçki komissiyalarının qərarlarından şikayətlərə məhkəmələr 3 gün müddətində, səsvermə gününə 30 gündən az müddət qalırsa, 2 gün müddətində (lakin səsvermə günündən gec olmayaraq), səsvermə günü və həmin gündən sonra isə dərhal baxır. Məhkəmə qərarından yuxarı instansiya məhkəməsinə şikayət 3 gün müddətində verilə bilər.

Ali Məhkəmənin və Məhkəmə-Hüquq Şurasının sədri qeyd edib ki, apellyasiya instansiyası məhkəmələrində şikayətlərə Azərbaycan Respublikasının İnzibati-Prosessual Məcəlləsinin tələblərinə əsasən baxılır. İş üzrə məhkəmə qərarından həmin qərarın tam formada təqdim olunduğu gündən 3 gün müddətində Ali Məhkəməyə şikayət verilə bilər. Bu şikayətə 3 gün müddətində, səsvermə gününə 30 gündən az müddət qalırsa, iki gün müddətində (lakin səsvermə günündən gec olmayaraq), səsvermə günü və həmin gündən sonra daxil olmuş ərizələrə isə dərhal baxılmalıdır.

Açılış nitqlərinin ardınca Mərkəzi Seçki Komissiyası və Ali Məhkəmə təmsilçilərinin “Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə seçkilərdə vətəndaşların seçki hüquqlarının pozulması ilə əlaqədar şikayət və müraciətlərin seçki komissiyalarında araşdırılması prinsipləri və xüsusiyyətləri”, “Məhkəmədə seçki hüquqlarının müdafiəsi ilə bağlı işlər üzrə icraatın xüsusiyyətləri” mövzularında təqdimatları dinlənilib. İştirakçılara Seçki Məcəlləsinin müraciət və şikayətlərə dair tələbləri, habelə seçki hüququnun müdafiəsi ilə bağlı qanunvericiliyin məhkəmələr tərəfindən tətbiqi təcrübəsi barədə ətraflı məlumat verilib, meydana çıxan suallara aydınlıq gətirilib.

Ali Məhkəmənin hakimləri, Bakı və Sumqayıt apellyasiya məhkəmələrinin sədrləri və hakimləri, Mərkəzi Seçki Komissiyasının üzvləri və Katibliyin aidiyyəti struktur bölmələrinin əməkdaşları, eləcə də region üzrə seçki dairələri dairə seçki komissiyaları sədrlərinin də qatıldıqları birinci seminar-müşavirəyə seçki mübahisələrinin məhkəmə qaydasında həlli ilə bağlı fikir mübadiləsi və müzakirələrdən sonra yekun vurulub.

Layihə çərçivəsində seminar-müşavirələrin növbəti mərhələsinin iyulun 23-də Gəncə, Naxçıvan, Şəki və Şirvanda regionlar üzrə müvafiq məhkəmə orqanları və seçki dairələrinin dairə seçki komissiyalarını əhatə etməklə reallaşdırılması nəzərdə tutulur.

Qeyd edək ki, qarşıdan gələn Milli Məclisə növbədənkənar seçkilərlə əlaqədar seçicilərin məlumatlandırılması ilə yanaşı, müxtəlif statuslu seçki iştirakçılarının maarifləndirilməsi, aşağı seçki komissiyaları üzvlərinin bilik, bacarıq və peşəkarlıqlarının daha da yüksəldilməsi məqsədilə fərqli istiqamətlər üzrə çoxsaylı layihələri əhatə edən genişmiqyaslı proqram ardıcıl və sistemli şəkildə reallaşdırılmaqdadır. Seçkilərin azad, ədalətli və şəffaf keçirilməsində mühüm yer tutan maarifləndirmə layihələrinin qanunvericiliklə müəyyənləşdirilmiş vəzifə və səlahiyyətlərə malik qurumlarla sıx əməkdaşlıq şəraitində gerçəkləşdirilməsi görülən işlərin effektivliyinin artırılmasına əhəmiyyətli töhfə verməklə bərabər, vətəndaşların konstitusion hüquqlarının daha səmərəli təmin olunmasında da önəmli rol oynayır.

Azərbaycan.-2024.- 23 iyul (№ 153).- S.16.