Şuşa Bəyannaməsi regionda turizmin canlanmasına da töhfə verir

 

 

Şuşa Bəyannaməsi Azərbaycanla Türkiyə arasında müttəfiqlik əlaqələrini daha da gücləndirdi. Bu sazişin imzalanması ilə iki ölkə arasında əməkdaşlıq daha da dərinləşərək regionda sülh sabitliyə töhfə verir.

Şuşa Bəyannaməsi Azərbaycan Türkiyə arasında iqtisadi, ticarət, enerji, infrastruktur, mədəniyyət, təhsil, humanitar yardım sosial sahələrdə hərtərəfli əməkdaşlıqların yeni mərhələyə keçidini reallaşdırdı, geniş perspektivləri ortaya qoydu. Bu saziş hər iki ölkənin bir çox sahələrdə daha dərindən əməkdaşlıq etmək niyyətini nümayiş etdirdi. Bundan əlavə, yeni layihələrin həyata keçirilməsini, investisiyaların artırılmasını insan resursları sahəsində daha əhatəli qarşılıqlı əməkdaşlığın genişləndirilməsini reallaşdırdı. Bu mühüm sənəd hər iki ölkənin iqtisadi potensialını artırmaqla regional inkişafa mühüm töhfələr verəcək.

Şuşa Bəyannaməsi Atatürkün vətənpərvərlik millətçilik ideallarına Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycanın öz müstəqilliyini ərazi bütövlüyünü qoruyub saxlaması istiqamətində aparılan siyasətə sadiqliyin təsdiqidir. Bu sənəd Türkiyə Azərbaycan arasında tarixi mədəni əlaqələrin möhkəmləndirilməsinə, hər iki liderin irsinin yaşadılması üçün bir araya gəlməyə yönəlib.

İşğaldan azad edilmiş torpaqların yenidən qurulması bərpasında Türkiyə ilə Azərbaycan arasında güclü əməkdaşlıq önə çıxır. Bu əməkdaşlıq infrastruktur layihələri, sosial inkişaf proqramları iqtisadi investisiyalar vasitəsilə işğal olunmuş əraziləri canlandırmaq məqsədi daşıyır. Türkiyənin texniki imkanları, təcrübəsi resursları ilə Azərbaycana dəstəyi regionda sabitliyin artırılmasında insanların həyat səviyyəsinin yüksəlməsində mühüm rol oynayır. Bu proses Türkiyə-Azərbaycan əməkdaşlığının strateji humanitar ölçülərini daha da gücləndirir.

Zəngəzur dəhlizi qərb şərqi birləşdirərək iqtisadi, ticarət nəqliyyat baxımından strateji tranzit marşrutu olacaq. Bu dəhliz regionda ticarət iqtisadiyyatın inkişafına mühüm töhfələr verməklə Azərbaycanın regional liderliyini gücləndirəcək. Eyni zamanda Zəngəzur dəhlizi Türkiyənin Mərkəzi Asiya Qafqaza çıxışını asanlaşdıracaq, regionda iqtisadi inteqrasiyanı artıracaq regional sabitliyə dəstək verəcək.

Şuşa Bəyannaməsi Qarabağda təhlükəsiz investisiya mühiti yaratmaqla iqtisadi yüksəlişə kömək edəcək. Bu razılaşma regionda investisiyaları artırmaqla inkişafı daha da yüksəldəcək. Qarabağda sülhün sabitliyin bərqərar olması ilə bölgəyə investisiyaların artacağı, yeni imkanlarının yaranacağı iqtisadi artımın sürətlənəcəyini proqnozlaşdırır. Bu, region iqtisadiyyatının dirçəlməsinə, cəmiyyətin rifahının yüksəlməsinə gətirib çıxaracaq.

Şuşa Bəyannaməsi Türkiyə ilə Azərbaycan arasında müdafiə sahəsində əməkdaşlığı dərinləşdirmək qarşılıqlı hərbi yardım məsələlərini həll etmək məqsədi daşıyır. İki ölkə arasında imzalanan bu sənədə müdafiə sənayesi sahəsində əməkdaşlığın gücləndirilməsi, birgə hərbi təlimlərin təşkili hərbi texnologiya transferinin dəstəklənməsi daxildir. Bu yolla Türkiyə Azərbaycanın müdafiə qabiliyyəti artacaq. Bundan əlavə, Şuşa Bəyannaməsinin müdafiə sahəsində əməkdaşlığı həm regionun digər ölkələri ilə əlaqələri gücləndirəcək regional təhlükəsizliyin gücləndirilməsi üçün birgə səylərə təkan verəcək. Şuşa Bəyannaməsinin imzalanması Türkiyə ilə Azərbaycan arasında strateji tərəfdaşlığın möhkəmləndirilməsi regional sülhün qorunması əzminin ifadəsidir.

Bu saziş Qarabağ müharibəsindən sonra imzalanıb Azərbaycanın Qarabağda qələbəsinin ifadəsi kimi qəbul edilib. Şuşa Bəyannaməsinin simvolik mənası Azərbaycanın müstəqillik ərazi bütövlüyü uğrunda mübarizədə qətiyyətini, tarixi-mədəni bağlarını, ölkənin Qarabağda qələbəsini simvolizə edir. Şuşa Azərbaycan üçün tarixi mədəni əhəmiyyətli şəhərdir onun sənədin adı kimi seçilməsi Azərbaycanın Qarabağda strateji uğurlarını vurğulayır. Ona görə Şuşa Bəyannaməsi Azərbaycan üçün böyük qürur mənbəyi milli rəmz hesab olunur.

Bəyannamə Ermənistandakı revanşist qüvvələrə regionda söz sahibinin Türkiyə Azərbaycan olduğuna açıq mesajdır. Bu sənəd Türkiyə Azərbaycanın qətiyyətlə hərəkət edərək regionda sabitliyin təhlükəsizliyin təmin edilməsinə dair birgə öhdəliklərini əks etdirir. Eyni zamanda sülhsevər gələcək üçün diplomatik həll  yollarını, bölgədə gərginliyin azaldılması problemlərin yoluna qoyulmasının vacibliyini vurğulayır.

Şuşa Bəyannaməsi Türkiyə-Azərbaycan əlaqələrinin dərinliyini strateji tərəfdaşlığını bir daha təsdiqlədi. İki ölkə arasında daha sıx iqtisadi əlaqələrin inkişafına geniş imkanlar açdı. Bu, ticarət, investisiyalar infrastruktur layihələri kimi sahələrdə daha da sıx birliyinin qurulmasına şərait yaratdı.

Şuşa Bəyannaməsi məcburi köçkünlərə dönüş, tarixi abidələrin bərpası mədəni irsin qorunması kimi humanitar məsələlərin həllinə dair yol xəritəsidir. Bir çox ölkə beynəlxalq təşkilatlar bu sənədi dəstəkləyir müsbət iradələrini ifadə edirlər. Şuşa Bəyannaməsi regionun ümumi stabilliyinə əhəmiyyətli təsir edir. Sülh prosesinin inkişafı, bölgədə daha çox iqtisadi birliyi investisiyaların artırılmasına yönələn təşəbbüslər, turizmin canlanmasına sanballı töhfələr bəyannamənin xüsusi rola malik olduğunu göstərir.

 

Hikmət HEYDƏROV,

Qarabağ Regional Turizm İdarəsinin rəisi

Azərbaycan.-2024.- 23 iyul (№ 153).- S.19.