İslamofobiya Fransanın dövlət siyasətinin bir hissəsidir

Ötən həftə ölkəmiz daha bir tədbirə - "Müxtəlifliyin qorunması: 2024-cü ildə islamofobiya ilə mübarizə" mövzusunda keçirilən beynəlxalq elmi konfransa evsahibliyi etdi.

Konfransa dünyanın 32 ölkəsindən gəlmiş 130-a qədər alim, beynəlxalq təşkilatların ekspertləri, din xadimləri və qeyri-hökumət təşkilatlarının nümayəndələri qatılmışdı. Bu nüfuzlu tədbirdə mövzu üzrə yerli ekspertlər, dövlət qurumlarının nümayəndələri, dini icma rəhbərləri, dövlət rəsmiləri və diplomatlar da iştirak edirdilər.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin konfrans iştirakçılarına ünvanlanan müraciətində deyilirdi: "Azərbaycan da islamofobiyadan əziyyət çəkən ölkədir. Ermənistan tərəfindən torpaqlarımızın 30 illik işğalının ən ağır fəsadlarından biri də bəşəri əhəmiyyətə malik mədəni irsimizin, o cümlədən İslam dininə aid abidələrin qəsdən dağıdılması və məhv olunmasıdır. İlkin araşdırmalara görə, işğal dövründə 65 məscidin yerlə yeksan edildiyinə dair məlumatlar olsa da, təəssüf ki, bu rəqəmlər getdikcə daha da artır və islam irsinə qarşı erməni vandalizminin çoxsaylı yeni nümunələri ortaya çıxır. Bundan əlavə, bu ərazilərdə yüzlərlə müsəlman qəbiristanlığının məhv edildiyi, müsəlman dini ibadət yerlərinin, məscid və türbələrimizin təyinatının dəyişdirilərək saxtalaşdırıldığı, bir çox hallarda isə tövlə kimi istifadə olunaraq orada dinimizdə haram sayılan heyvanların saxlanıldığı faktları aşkar edilir. Bu cür həqarət aktları yalnız bizim deyil, bütün dünya müsəlmanlarının hisslərini təhqir edir".

Konfrans çərçivəsində keçirilən plenar və bölmə iclaslarında tolerantlığı, sülhü və insan hüquqlarına və dini müxtəlifliyə hörməti təşviq etmək üçün qlobal dialoqa çağırış, multikulturalizm, İslam və sivilizasiyaların toqquşması nəzəriyyəsi, islamofobiyanın yenidən nəzərdən keçirilməsi, ictimai rəyin formalaşdırılması, rəqəmsal islamofobiya, ali təhsil kontekstində islamofobiya ilə mübarizə, Qərbi Avropada müsəlmanlara münasibətdə oxşarlıqlar və fərqlər, müsəlman icmasının əsas insan hüquqları, Fransada müsəlmanlara qarşı siyasətlər, islamofobiyanın normallaşdırılması və başqa mövzularda müzakirələr aparılmışdır.

Azərbaycanın İnsan hüquqları üzrə müvəkkilinin (ombudsman) Aparat rəhbəri Aydın Səfixanlı "Müxtəlifliyin qorunması: 2024-cü ildə islamofobiya ilə mübarizə" mövzusunda beynəlxalq elmi konfrans çərçivəsində təşkil olunan "Genderləşdirilmiş islamofobiyanın matrisi: müsəlman qadınlarının repressiyası və müqaviməti, gender və cəmiyyət" adlı paneldəki çıxışı zamanı vurğulayıb ki, müsəlman qadınların hüquqlarının inkarı Avropada, xüsusən də Fransada artan islamofobiya kontekstində baş verir. Bir çox Avropa ölkələrində dini geyimi qadağan edən qanunlar var və bu, azadlıq hüququnun kobud şəkildə pozulmasıdır. Dini geyimlərə qoyulan məhdudiyyətlər çox vaxt bütün dinlərə mənsub insanlara şamil edilən neytrallıq çərçivəsində əsaslandırılır, lakin əslində bu, yalnız müsəlman qadınlara qarşı yönəlib və islamın Qərb dəyərlərinə uyğun gəlməməsi ilə bağlı daha geniş müzakirələrin bir hissəsidir. İslamofobiya Fransa dövlətinin siyasətidir. Müsəlman qadınların fundamental hüquqları pozulur, həm din, həm də cinsiyyət zəminində ayrı-seçkilik edilir. Bəzi Avropa ölkələri istənilən formada dini dözümsüzlük və gender bərabərsizliyinə qarşı qətiyyətli mövqe tutmalıdır. Fransada hicabın qadağan edilməsi müsəlman qadınların təhsil və iş kimi əsas institutlara çıxışının qarşısını alır. Təəssüf hissi ilə qeyd etmək istərdim ki, insan hüquq və azadlıqlarının kobud şəkildə pozulmasına səbəb olan bu cür qanunsuz əməllər Fransada dövlət səviyyəsində dəstəklənir və gücləndirilir. Beynəlxalq təşkilatlar bu faktlara biganə qalmamalı və belə halların qarşısını almalıdırlar.

Konfransdakı çıxışlardan da göründüyü kimi, özlərini mədəniyyətin və demokratiyanın banisi sayan fransızların əksəriyyəti müsəlman dünyasına qarşıdır. Dünyada multikulturalizm və plüralizm şüarı ilə çıxış edən Fransanın məsələyə bu cür yanlış münasibəti ölkədə müsəlmanlıqdan vahimənin - islamofobiyanın getdikcə güclənməsinə, müsəlmanlara qarşı təzyiqlərin artmasına real təhlükə və şərait yaradır. Fransada yaşayan müsəlmanlar arasında keçirilən rəy sorğusunda iştirak edənlərin 74 faizi çalışdıqları iş yerlərində, ictimai yerlərdə, nəqliyyatda və başqa yerlərdə müsəlman olduqları üçün müəyyən çətinliklərlə üzləşdiklərini bildirmişlər.

Fransanın müstəmləkəçi dövlət olduğu, Yaxın Şərq və Afrikada onun əsarətindəkilərin əksəriyyətini müsəlman ölkələrinin təşkil etdiyi tarixdən məlumdur. Buna görə də fransızlar müsəlmanların islam dəyərlərinə və etiqadına dərindən bağlı olduqlarından yaxşı xəbərdardırlar. Fransızlar hesab edirlər ki, islami prinsiplər müsəlmanların Avropa xalqları ilə qaynayıb-qarışması yolunda ciddi maneədir. Bu cür düşüncə tərzi fransızların bir çoxunda müsəlmanlara qarşı neqativ münasibət yaranmasına səbəb olmuşdur. Göründüyü kimi, Fransanın islamofobiya qorxusu sərhəd tanımır.

Beynəlxalq konfransda dünyaya diqqətçəkən çağırışlar da oldu. İslam Tarixi, İncəsənəti və Mədəniyyəti Araşdırma Mərkəzinin (IRCICA) baş direktoru Mahmut Erol Kılıç islamofobiyanın şəxsi zəmində yaranan qərəz olduğunu qeyd edərək deyib: "Bəzi ölkələr islamofobiyanı öz siyasətlərinin bir parçasına çeviriblər. Bu isə dünyanı sülhdən uzaqlaşdırır. Əgər sülhün bərqərar olduğu bir dünyanı gələcək nəsillərə ötürmək istəyiriksə, islamofobiyaya qarşı birgə mübarizə aparmalıyıq. Yanlış məlumatlar cəmiyyətdə islamofob fikirlər formalaşdıra bilər. İslamofobiyanın real təsirləri isə gələcək nəsillər üçün daha faciəvi ola bilər".

"Müxtəlifliyin qorunması: 2024-cü ildə islamofobiya ilə mübarizə" mövzusunda Bakıda keçirilən beynəlxalq elmi konfrans Azərbaycanın daim artan gücünü, qüdrətini bir daha dünyaya göstərdi. Konfransda dünyamızın sabitliyi və əmin-amanlığı üçün aparılan çox mühüm müzakirələr, çağırışlar diqqətlə dinlənildi. Yəqin ki, başda Fransa olmaqla islamofobiya qorxusu yaşayan ölkələr konfransda səslənən dəyərli fikirlər və mühüm çağırışlardan ibrət dərsi götürəcəklər. İnanırıq ki, konfrans ayrı-ayrı xalqların, dinlərin, mədəniyyətlərin bir-birinə yaxınlaşmasına yeni töhfələr verəcək.

Vahid MƏHƏRRƏMOV,

Azərbaycan.-2024.- 14 mart, № 57.- S.8.