Dünyada ən gənc beynəlxalq dərəcəli hakim

İdman siyasətini müəyyənləşdirən əsas amillərdən biri də müxtəlif idman növləri üzrə həmin ölkəni təmsil edən hakimlər kontingentinin olmasıdır. Birmənalı olaraq beynəlxalq yarışları idarə edən hakimlər davranışları, qərarları ilə mənsub olduğu xalqı, dövləti təmsil edirlər. Ədalətli qərarı ilə seçilən hakim beynəlxalq arenada ölkəsinin imicini formalaşdıran, mənsub olduğu xalq barədə təsəvvür yaradan simalardan olur...

İdmançılar nə qədər məşq etsələr, yarışa hazır olsalar belə, hakim olmadan yarışlar keçirilə bilməz. Hakimin davranışı, düzgün və ədalətli qərarı görüşü daha maraqlı edir. Yarışın müqəddəratını həll edən də o olur. Son anda idmançı da, tamaşaçı da həyəcanla hakimin qərarını gözləyir.

SSRİ dönəmində Azərbaycanda Əhməddin Rəcəbli, Viktor Kuznetsov, Tərlan Həsənov və Rauf Şəfiyev kimi tanınmış hakimlərimiz olub. Bu da bir faktdır ki, azərbaycanlı olduqları üçün süni əngəllərlə onların beynəlxalq oyunları idarə etmələrinin qarşısı alınıb. Cəmi iki nəfər Zair Məmmədov və Valeh Məhərrəmov beynəlxalq dərəcəli hakim olub.

Müstəqillik dönəminin ən gənc, cüdo idman növü üzrə yeganə beynəlxalq dərəcəli hakimi Fariz Hüseynovla onun hakimlik və idman karyerasına birgə nəzər yetirdik.

Fariz Adil oğlu Hüseynov 1980-ci il iyulun 25-də Bakı şəhərində anadan olub. 1997-ci ildə 191 saylı orta məktəbi bitirib. Elə həmin il də Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasına qəbul olub. 2001-ci ildə akademiyanı bitirdikdən sonra Daxili Qoşunların "N" saylı hərbi hissəsində qulluq edib.

Fariz Hüseynov deyir ki, 6 yaşından idman gimnastikası ilə məşğul olub: "Bir qədər sonra karate məni özünə çəkdi. Uşaq olsam da, axtarışda idim. Sanki içimdə bir hiss deyirdi ki, Fariz, zaman gələcək sən idmançı kimi xalqını, dövlətini ləyaqətlə təmsil edəcəksən. Amma səni uğura aparan idman növü bu deyil. 14 yaşımdan DİN-nin "Dinamo" İdman Cəmiyyətində cüdo ilə məşğul olmağa başladım. Akademiyada oxuyarkən idman yarışlarının birində çiynimdən zədə aldım. Bu zədə idman karyeramda dəyişiklik etmək məcburiyyəti yaratdı. Əsas məsələ insanda güclü iradə və əzmin olmasıdır. Möhkəm iradə, çalışqanlıq uğura aparan yolun əsası olur... Mən də bu yolu seçdim".

Farizin aldığı zədə onu "təslim" edə bilmir. İdmana olan sevgisi onu məşqçiliyə aparır. 2002-ci ildə hərbi xidməti bitirdikdən sonra sərbəst güləş üzrə dünya kubokunun sahibi, o zamanlar "Dinamo" İdman Cəmiyyətinin sədri Rafiq Hacıyev Farizi məşqçi kimi çalışmaq üçün DC-yə dəvət edir. Firdovsi Tağıyevin rəhbərliyi altında məşqçilik fəaliyyətinə başlayan Fariz Hüseynov deyir ki, məşqçilik təklifi alanda düşündüm ki, bir idmançı kimi beynəlxalq yarışlarda özüm ölkəmi təmsil edib uğur qazana bilmədim, amma əvəzində elə idmançılar yetişdirim ki, onlar yarışlarda Azərbaycan bayrağını ucaltsınlar. İndi qürur duyuram ki, yetirmələrim beynəlxalq arenada ölkəmizi layiqincə təmsil edirlər.

Məşqçiliklə məşğul olan idmançı eyni zamanda hakimlik fəaliyyəti sahəsində də çalışır. Fariz deyir ki, ilk dəfə 2003-cü ildə yeniyetmələrin Bakı şəhər birinciliyində tatami üzərinə çıxıb hakim kimi görüşü idarə etdim. Bu debütüm uğurlu olmaqla yanaşı, mənim ömür yolumu müəyyən etdi...

2009-cu ildə Sloveniyanın Celje şəhərində hakimlər üçün keçirilən imtahanda iştirak edən Fariz Hüseynov "B" kateqoriyası üzrə beynəlxalq dərəcəli hakim statusu alır və ilk dəfə Balkıda keçirilən Dünya Kuboku yarışlarında ölkəmizi təmsil edir. 2012-ci ildə Monteneqronun Bar şəhərində yeniyetmələrin Avropa birinciliyi uğrunda yarışlarını idarə edir. 2013-cü ildə Estoniyanın Tallin şəhərində yeniyetmələrin Avropa çempionatının hakimi, elə həmin ili Niderlandın Utrec şəhərində Avropa Gənclər Olimpiya Festivalının EYOF hakimi olur.

2014-cü ildə Avstriyanın Obervard şəhərində hakimlər üçün təşkil olunmuş imtahanda iştirak edən həmyerlimiz "A" kateqoriyası üzrə beynəlxalq dərəcəli hakim statusuna sahiblənir. Fariz Hüseynov həmin ildən paracüdo üzrə də hakimlik etmək imkanı əldə edir. 2014-cü ildə Kolorado şəhərində təşkil olunmuş İBSA dünya çempionatının hakimlərindən biri də azərbaycanlı F.Hüseynov olur. Bu məqamda xüsusi olaraq qeyd edək ki, Fariz Paralimpiya Oyunları tarixində hakimlik edən ilk və yeganə azərbaycanlıdır.

Fariz Hüseynov indiyə kimi yüzlərlə beynəlxalq yarışmalarda orbitr kimi ölkəmizi şərəflə təmsil edib. 2009-cu ildə Bakıda keçirilən İslam Oyunlarında, eləcə də Avropa Oyunlarında, 2017-ci ildə Varşavada keçirilən Avropa çempionatında yarışı idarə edən hakimlərdən biri də xalqımızın yetirməsi Fariz Hüseynov olub.

Olimpiya Oyunlarını müxtəlif qitələr üzrə seçilmiş 16 hakim, Paralimpiya Oyunlarını isə dünyanın 12 hakimi idarə edir. Qürur duyulası faktdır ki, Rio-2016 Paralimpiya Oyunlarını idarə edən 12 cüdo hakimindən biri də həmyerlimiz Fariz Hüseynov olub. Qeyd etmək yerinə düşər ki, Fariz dünyada həm də beynəlxalq dərəcəli ən gənc hakim olması ilə fərqlənir.

Beynəlxalq dərəcəli hakim Fariz Hüseynov 2016-cı, 2017-ci, 2019-cu illərdə ilin ən yaxşı hakimi statusuna sahib olub. 2023-cü ildə ilin yekunlarına görə mükafatçılardan biri də yenə Fariz Hüseynovdu.

Həmyerlimiz Tokio-2020 Paralimpiya Oyunlarına dəvət alan hakimlərdən olsa da, o zaman COVID-19 pandemiyası səbəbindən həmin yarışlarda iştirak edə bilməyib.

Söhbət zamanı Fariz xüsusi olaraq qeyd etdi ki, cüdo idman növü üzrə beynəlxalq yarışlarda erməni idmançılar iştirak etsə də, bu idman növü üzrə bədnam qonşularımızda hələ beynəlxalq hakimə rast gəlməyib. Zəfər müharibəsindəki möhtəşəm qələbəmizə kimi yarışlarda iştirak edən erməni idmançılar bir başqa ədada idilər. Onların özündən razı hərəkətləri idmançılarımızın psixoloji durumuna təsirsiz keçmirdi. Açığını deyim ki, torpaqlarımızın illərlə işğalda olması, Birinci Qarabağ savaşındakı məğlubiyyətimizdən utanırdıq. Çox şükür ki, Müzəffər Ali Baş Komandanın rəhbərliyi ilə torpaqlarımız işğaldan azad olundu. Qürur duyuruq ki, biz yalnız yumşaq tatami üzərində yox, döyüş meydanında da möhtəşəm qələbə qazanan xalqıq. Fəxr edirəm ki, yetirmələrimdən Qarabağ uğrunda döyüşlərdə iştirak edən, hətta canını qurban verənlər də var.

Beynəlxalq dərəcəli hakim Xorvatiyanın Poreç şəhərində keçiriləcək yeniyetmələrin Avropa kuboku uğrunda yarışlarını idarə etmək üçün səfərə hazırlaşır. Ölkəmizi beynəlxalq idman yarışlarında ləyaqətlə təmsil edib ədalətli qərarları ilə dövlətimizə və xalqımıza nüfuz qazandıran hakim Fariz Hüseynova uğurlar arzulayırıq.

Elşən QƏNİYEV,

Azərbaycan.-2024.- 14 mart, № 57.- S.10.