Dini liderlərin Şuşa Bəyannaməsi

 

VI Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu çərçivəsində mayın 2-də müxtəlif ölkələrin dini liderlərinin Şuşa görüşü keçirilib.

 

AZƏRTAC xəbər verir ki, görüşün sonunda dini liderlərin Şuşa Bəyannaməsi qəbul olunub. Bəyannamədə deyilir:

 

“2024-cü ilin 1-3 may tarixlərində Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin himayədarlığı ilə təşkil olunan VI Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu çərçivəsində Bakıda, müxtəlif ölkələrin dini liderlərininDinlərarası dialoq vasitəsilə etimadın möhkəmləndirilməsimövzusunda plenar sessiyası (Bakı görüşü) Şuşa görüşü keçirilmişdir.

Dini liderlərin Bakı Şuşa görüşlərinin iştirakçılarıdünya ənənəvi dinlərin liderləri, ictimaiyyət, elm xadimləri, beynəlxalq dini təşkilatların nümayəndələri:

- Azərbaycan Respublikasının beynəlxalq müstəvidə sivilizasiyalararası dinlərarası əməkdaşlığın inkişafı, milli-mədəni mənəvi dəyərlərin qorunması, tolerantlıq multikulturalizm ənənələrinin təbliğində önəmli rolunu qeyd edərək,

- Azərbaycan Respublikası Prezidenti cənab İlham Əliyevin VI Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumunun açılış mərasimində iştirakını dərin məzmunlu çıxışını yüksək dəyərləndirərək;

- Azərbaycan Hökuməti tərəfindən VI Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu çərçivəsində Dini Liderlərin Görüşünə göstərilən diqqət dəstəyi yüksək qiymətləndirərək,

- Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin təşəbbüsü ilə həyata keçirilənBakı Prosesi”, “Dünya dini liderlərinin I II Bakı sammitləri, habelə digər ölkələrdə keçirilən mühüm forumlar – “Dünya ənənəvi dinlərin liderlərinin Astana qurultayları”, “Bəhreyn Dialoq Forumu”, “G20”, “İqlim dəyişikliyi üzrə COP”, “Səudiyyə Media Forumu s. bu kimi platformalarda dinlərarası dialoq məsələlərinə həsr olunmuş qarşılıqlı etimad mühitinin yaradılması işinə töhfə verən tədbirlərin əhəmiyyətini vurğulayaraq,

- Zati-Müqəddəsləri Roma Papası Fransisk Əl-Əzhərin Baş İmamı Şeyx Əhməd əl-Tayyib həzrətləri tərəfindən 4 fevral 2019-cu il tarixində Abu-Dabidə imzalanmışİnsani Qardaşlıq Dünyada SülhBirgə Sənədinin sivilizasiyalararası dinlərarası əməkdaşlığın təşviq edilməsinə, sülhə, təhlükəsizliyə bəşəri həmrəyliyə töhfə olduğunu vurğulayaraq,

- beynəlxalq səviyyədə terrorizmin geniş miqyasda yayılması, ksenofobiyanın, dini etnik zəmində dözümsüzlüyün zorakılığın artması faktları ilə bağlı dərin narahatlıq ifadə edərək,

- davamlı tərəqqiyə, sabitlik təhlükəsizliyə maneə olan aqressiv təbliğatlara, müxtəlif dinlərin ardıcılları arasında qarşılıqlı inamı pozan əməllərə, nifrət çağırışlarına dinlərarası ixtilafların qızışdırılması hallarına qarşı beynəlxalq birlik tərəfindən birgə səylərin gücləndirilməsinin zəruriliyini bildirərək;

-insan hüquqlarının, beynəlxalq humanitar hüquq normalarının sistemli kütləvi şəkildə pozulması hallarını pisləyərək, xüsusilə qadın uşaq haqlarının qorunması sahəsində dövlət, din, elm ictimaiyyət xadimlərinin birgə fəaliyyətinin vacibliyini vurğulayaraq;

-terrorçu ekstremist qruplaşmaların öz məkrli niyyətləri naminə dinlərin müqəddəs dəyərlərindən istifadə etməsi cəhdlərinə qarşı birgə yekdil mövqedən çıxış edilməsinin zəruriliyini vurğulayaraq;

-dünya xalqlarının dini mədəni müxtəlifliyinin bəşər sivilizasiyasının ən böyük irsi kimi qorunmasının vacibliyini təsdiq edərək;

-silahlı münaqişələr, terror aktları, dini etnik zəmində baş verən zorakılıqların insan tələfatı ilə yanaşı, mədəni dini irsin talan məhv edilməsi ilə müşayiət olunmasından, o cümlədən Ermənistan tərəfindən Azərbaycan torpaqlarının işğalı dövründə Azərbaycanın mədəni mənəvi irsinə aid olan abidələrin dağıdılmasından, məqsədyönlü şəkildə həyata keçirilən yandırılmış minalanmış torpaq, ekosid urbisid siyasətinin ağır nəticələrindən dərin narahatlıq ifadə edərək;

-Azərbaycanın öz ərazi bütövlüyü suverenliyini tam bərpa etdikdən sonra işğaldan azad olunmuş ərazilərdə aparılan yenidənqurma işlərini, xüsusilə , mədəni dini abidələrin bərpası yenilərinin inşası proseslərini təqdirəlayiq hesab edərək,

-Cənubi Qafqaz regionunda sülhə, barışığa, qarşılıqlı etimadın möhkəmləndirilməsinə birgəyaşayışa xidmət edən siyasi prosesləri dəstəkləyərək,

- bəzi dövlət, beynəlxalq dini təşkilatların bu bölgədə sabitliyə xidmət etməyən bəyanatları, xüsusilə erməni kilsəsi tərəfindən təbliğ olunan işğalçılıq, aqressiv separatizm revanşizm ideyalarını zərərli tendensiya kimi qiymətləndirərək,

-dünyanın müxtəlif regionlarını təmsil edən xristian, müsəlman, yəhudi, buddist, induist digər dini konfessiya təmsilçilərinin müasir dünyanı təhdid edən problemlərə dair birgə mövqedən çıxış etməsi üçün bu kimi dinlərarası tədbirlərin mütəmadi keçirilməsi Azərbaycanın mədəniyyət paytaxtı Şuşa şəhərində davamlı əsaslarda “Dini Liderlərin Görüşü”nün təşkil olunması niyyətlərini ifadə edərək,

-2024-cü ilin noyabr ayında Bakıda keçiriləcək İqlim dəyişikliyi üzrə COP29 Sammitinə, habelə bu mühüm platforma çərçivəsində beynəlxalq “Dini pavilyonu”na “Dini Liderlərin Zirvə görüşü”nə ev sahibliyi edəcək Azərbaycan Respublikasına uğur diləyərək,

Dövlətləri, beynəlxalq, regional, dini, ictimai təşkilatları dini liderləri

- dünyanın müxtəlif regionlarında hazırda baş verən müharibələrin hərbi münaqişələrin tezliklə dayandırılması, günahsız insanların mülki əhalinin qanının tökülməsinin qarşısını almağa yönəlmiş təxirəsalınmaz səyləri dəstəkləməyə;

- dialoq ümumbəşəri humanizm ideyalarının təbliği yolu ilə dünya ənənəvi dinlərin liderlərinin sivilizasiyalararası dinlərarası qarşılıqlı anlaşma dinc birgəyaşayış mühitinin təşviqi sahəsində dövlət ictimai qurumlarla, beynəlxalq təşkilatlarla birgə əməkdaşlığına dəstək verməyə;

-terrorizmin insanlıq əleyhinə cinayətlərin din adı ilə əlaqələndirilməsi, ayrı-seçkiliyə əsaslanan rasizmin, irqi, dini etnik zəmində zorakılığa təhrik edən zərərli ideologiyaların təbliğatların qarşısının alınması üçün təsirli tədbirlər görməyə;

-dini rəmzlərə, müqəddəsliklərə atributlara qarşı vandalizm aktlarını pisləməyə, demokratiya söz azadlığı pərdəsi altında bu kimi əməllərə bəraət qazandırmağa yol verməməyə;

-gənclərin ksenofobiya ayrı-seçkiliyə qarşı mübarizədə daha fəal iştirakı məqsədilə bərabər vətəndaşlıq mövzusunda maarifləndirilməsini bu proseslərdə kütləvi informasiya vasitələrinin rolunu təşviq etməyə;

-dini, mədəni etnik müxtəlifliyin himayə olunması buna hörmətlə yanaşılmasını dəstəkləməyə;

-silahlı münaqişə, təqib zorakılıq səbəbindən qaçqınların, məcburi köçkünlərin miqrantların kütləvi axını nəticəsində dünyada humanitar böhranın fəlakət həddinə çatması ilə bağlı öz dərin narahatlıqlarını ifadə etməyə, onların pozulmuş hüquqlarının bərpa olunmasına, eləcə bu cür vəziyyətlərin yaranmasına gətirib çıxaran faktorların aradan qaldırılmasına səy göstərməyə;

-media informasiya texnologiyaları vasitəsi ilə irqi, dini etnik zəmində zorakılığa təhrik edən zərərli ideologiyaların nifrət çağırışlarının qarşısının alınmasında əməkdaşlığın artırılmasına;

-dünyada sülhün, qlobal dialoqun bəşəri həmrəyliyin bərqərar olması, habelə iqlim dəyişikliyi ilə əlaqədar yaranmış problemlərin həllində dinlərin potensialından daha səmərəli şəkildə faydalanmağa;

-İnsan hüquqları haqqında Ümumi Bəyannaməyə riayət olunaraq, insan hüquqlarının, qadın uşaq haqlarının qorunması sahəsində dövlət, din, elm ictimaiyyət xadimlərinin birgə fəaliyyətini dəstəkləməyə çağırırlar.

 

Şuşa şəhəri, 2 may 2024-cü il”.

Azərbaycan.-2024.- 3 may, ¹ 90.- S.7.