Azərbaycanda vətəndaş cəmiyyətində qadınların rolu artır

Bu gün üzləşdiyi iqlim dəyişmələri, terrorçuluq, pandemiya, kiber təhlükələr, geosiyasi gərginlik və digər qlobal problemlərin öhdəsindən bəşər övladları yalnız birlikdə gələ bilərlər. Gözlənilən qlobal fəlakətlərin qarşısını almaq üçün ayrı-ayrı ölkələr, müxtəlif xalqlar əl-ələ verməli, birgə mübarizə aparmalıdırlar.

Məhz dialoq vasitəsilə sülh və qlobal təhlükəsizliyə doğru irəliləyişə nail olmaq məqsədilə yüksəksəviyyəli dövlət xadimləri, parlament rəhbərləri, dini liderlər, alimlər, jurnalistlər və müxtəlif etnik və mədəni qrupa daxil olan şəxslərdən ibarət iştirakçılar mayın 1-dən 3-dək ölkəmizdə "Sülh və qlobal təhlükəsizlik naminə dialoq: əməkdaşlıq və qarşılıqlı əlaqə" mövzusunda keçirilən VI Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumunda bir araya gəldilər.

Xatırladaq ki, Azərbaycan artıq uzun illərdir ki, mədəniyyətlərarası və dinlərarası qlobal dialoqlara mühüm töhfələr verir. Forumun açılış mərasimində çıxış edən Prezident İlham Əliyevin bildirdiyi kimi: "Əsrlər boyu Azərbaycan mədəniyyətlərin qovuşduğu məkan olub. Bizim coğrafi mövqeyimiz, Şərqlə Qərb arasında yerləşməyimiz, əslində, bu tendensiyaya imkan yaradıb. Çoxmədəniyyətli və böyük etnik müxtəlifliyə malik olan Azərbaycan cəmiyyəti əsrlər boyu ən mühüm dəyərləri - tolerantlığı, qarşılıqlı hörməti, dostluq və tərəfdaşlıq kimi dəyərləri qoruyub" Dövlət başçısı əminliklə bildirdi ki, bir müstəqil ölkə kimi Azərbaycanın uğurlu inkişafını şərtləndirən məsələ məhz bunlardan ibarətdir. Azərbaycanda yaşayan insanların, müxtəlif etnik qrupların və müxtəlif dinlərin təmsilçilərinin bir ailə kimi yaşadıqlarını diqqətə çatdıran Prezident İlham Əliyev qeyd etdi ki, onlar Azərbaycanın dəyərli vətəndaşlarıdır, dövlətimizin, dövlətçiliyimizin əsl vətənpərvər insanlarıdır: "Biz bu müsbət tendensiyaları, bu mədəni dialoqu, mədəni müxtəlifliyi gücləndirməliyik və əlbəttə ki, bütün bunlar bir çox əsrlərdən gələn nemətdir. Ona görə də biz mütləq məhz bu təşəbbüsü irəli sürməli, "Bakı Prosesi"ni başlamalı idik və bildiyiniz kimi, üç ildən sonra "Bakı Prosesi" rəsmən təsdiqləndi. Daha sonra isə biz Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumuna başladıq. Əsas səbəblərdən biri Azərbaycan cəmiyyətində məhz sülhün, sabitliyin, həmrəyliyin mədəni müxtəliflik və qarşılıqlı hörmətlə bağlı olmasıdır".

Qeyd edək ki, "Bakı Prosesi"nin tərkib hissəsi sayılan Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu ilk dəfə 2011-ci ildə, daha sonra 2013-cü, 2015-ci, 2017-ci və 2019-cu illərdə təşkil edilib.

Prezident İlham Əliyev "Sülh və qlobal təhlükəsizlik naminə dialoq: əməkdaşlıq və qarşılıqlı əlaqə" mövzusunda keçirilən VI Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumunda təəssüflə qeyd etdi: "2019-cu ildə Bakıda görüşümüzdən sonra əfsuslar olsun ki, dünya təhlükəsiz olmayıb. Əfsuslar olsun ki, biz yeni münaqişələri görürük, yeni qeyri-sabitlik məkanlarını görürük və yeni təhdidləri görürük".

VI Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumunda bəşəriyyət üçün olduqca əhəmiyyətli olan bir çox məsələ müzakirəyə çıxarıldı. Belə ki, beynəlxalq tədbirdə "Çoxtərəfli əməkdaşlığın inkişafında yumşaq gücün tətbiqi: həmrəyliyin möhkəmləndirilməsi və parçalanmaya qarşı müqavimət", "Sülh və qlobal təhlükəsizlik naminə nəsillərarası dialoq", "Müxtəliflik harmoniyası: qlobal mədəni intibah naminə mədəniyyətlərarası dialoqun təşviqi", "Yaşıl gələcəyə davamlı yol: COP29 və sonrakı dövr üçün birgə fəaliyyət", "Təhsilin və gənclərin ayrı-seçkilik və ksenofobiya ilə mübarizəyə cəlb edilməsinin rolu", "Tənzimlənməyən miqrasiya və sosial təsirlər: beynəlxalq təhlükəsizlik üçün təhdid və imkanlar", "Süni intellekt - təhdid, yoxsa imkan?", "Mədəniyyətlərarası dialoqlarda qadın hüquqlarının təşviqi; Qlobal inkişafa doğru", "Dinlərarası dialoq vasitəsilə etimadın möhkəmləndirilməsi" mövzularında panellər təşkil edildi, müzakirələr aparıldı.

Forum çərçivəsində keçirilən "Mədəniyyətlərarası dialoqlarda qadın hüquqlarının təşviqi; qlobal inkişafa doğru" adlı panel sessiyada çıxış edən Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Bahar Muradova son illər dünyanın simasının dəyişdiyini, hazırda sülh və təhlükəsizlik məsələsinin bütün platformalarda vacib bir mövzuya çevrildiyini nəzərə çatdırdı. O, dünyanın bu gün sülh və təhlükəsizliyin təmin olunmasına çox böyük ehtiyacı olduğunu qeyd etdi. Bildirdi ki, mədəniyyətlərarası toqquşmanın daha da dərinləşməməsi üçün təcili hərəkətə keçməliyik: "Biz forumda eyni zamanda müxtəlifliyin harmoniyasından istifadə edərək dünyamızı birliyə səsləyəcəyik. Hesab edirəm ki, qadın hüquqları, ayrı-seçkiliyin aradan qaldırılması ilə bağlı məsələ bütün forumların başlıca mövzusuna çevrilməlidir. Bu gün Azərbaycanda vətəndaş cəmiyyətlərində qadınların iştirakı çoxalır. Bu, Azərbaycanın demokratik ənənələrindən irəli gəlir".

Tədbirdə çıxış edən Türkiyə Böyük Millət Məclisinin Qadın və kişilər üçün bərabər imkanlar komissiyasının sədri, UNESCO-nun aparıcı proqram mütəxəssisi Çiğdem Erdoğan ölkəsində qadın hüquqlarının qorunması istiqamətində həyata keçirilən işlərdən danışdı. O, eyni zamanda qadın deputatların sayının hər parlament seçkilərində artmasının əhəmiyyətini vurğuladı. Çıxışının sonunda bütün dünyanın Qəzza zolağında baş verən insanlıq faciəsinə diqqət yetirməli olduğunu nəzərə çatdırdı.

İndi əsas məqsədin çiçəklənən cəmiyyətin mədəni baxımdan tam formalaşması olduğunu söyləyən Uqandanın gender, əmək və sosial inkişaf üzrə naziri Betti Amongi Ongom insan və qadın hüquqlarının əhəmiyyətini qeyd etdi. UNESCO-nun 2015-ci ildə qəbul edilmiş konvensiyasına diqqət çəkən Betti Amongi Ongom mədəni hüquqların mühafizə edilməli olduğunu vacib bildi. Uqandanın gender, əmək və sosial inkişaf üzrə naziri təməl hüquqların qorunmasının insan haqları üzrə beynəlxalq qanunvericiliyə əsaslandığını, universal dəyərlərin mədəniyyətlərə də təsir göstərdiyini bildirdi.

Tədbirdə digər çıxış edənlər bəzi ölkələrdə qadınların cəmiyyətdən təcrid olduqlarını, qadın hüquqlarının pozulduğunu, azyaşlıların insan alverinin qurbanına çevrildiyini və başqa vacib məsələləri nəzərə çatdırdılar. Problemlərin həlli yolları ilə bağlı müzakirələr aparıldı.

Zöhrə FƏRƏCOVA,

Azərbaycan.-2024.- 3 may, № 90.- S.8.