Cənubi Qafqazda davamlı sülhə nail olunacaq

Azərbaycanın səyləri tezliklə məntiqi nəticəsini verəcək

"İndi biz müsbət tendensiyaya və sülhə doğru gedirik, sərhədlərin delimitasiyası başlayıb. Buna iki ölkə tərəfindən hər hansı bir vasitəçi olmadan nail olunub".

VI Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumunun açılış mərasimində Prezident İlham Əliyevin vurğuladığı kimi, Ermənistan ilə Azərbaycan arasında sülh sazişinin imzalanması istiqamətində ardıcıl və mühüm addımlar atılır.

Qazax rayonunun 4 kəndinin azad edilməsi, sərhəd dirəklərinin quraşdırılması sülhə nail olunması üçün real müstəvidə görülən işlərə əyani nümunədir.

Cəmi beş aya əldə olunan irəliləyişlər

Təbii ki, əldə olunan razılaşmalar vasitəçilərin iştirakı olmadan iki ölkə arasında birbaşa dialoqun aparılmasının, görüşlərin keçirilməsinin mühüm nəticəsidir.

Əminliklə demək olar ki, 2024-cü il Cənubi Qafqazda sülhə nail olunması üçün vacib il oldu. Elə bu ilin cəmi beş ayı ərzində sülh istiqamətində keçilən yol da bunu deməyə əsas verir.

Xatırladaq ki, 2024-cü ilin fevral ayında Almaniyada iki ölkə liderinin görüşü keçirilib. Həmin ayın 28-29-da Berlində Azərbaycan və Ermənistan xarici işlər nazirləri danışıqlar aparıblar. Mayın 10-11-də isə XİN rəhbərləri Qazaxıstanda görüşdülər. Almatıda nazirlər və onların nümayəndə heyətləri "Azərbaycan və Ermənistan arasında sülhün və dövlətlərarası münasibətlərin təsis edilməsi haqqında ikitərəfli Saziş" layihəsinin müddəalarının müzakirəsini davam etdirdilər.

Eyni zamanda mayın 15-də Azərbaycanla Ermənistan arasında dövlət sərhədinin delimitasiyası və sərhəd təhlükəsizliyi məsələləri üzrə komissiyaların doqquzuncu görüşü keçirildi. Bu görüş Qazax rayonunun - Bağanis Ayrım, Aşağı Əskipara, Xeyrimli və Qızılhacılı kəndlərinin azad edilməsi ilə start verilən delimitasiya və demarkasiya prosesinin uğurlu davamı kimi mühüm əhəmiyyət kəsb etdi.

Qeyd edək ki, delimitasiyanın məhz bu istiqamətdən başlaması Azərbaycanın təkidi ilə olub. Delimitasiya prosesində 1991-ci il Alma-Ata Bəyannaməsinə əsaslanılacaq.

Bütün bu faktlar iki ölkə arasında sülh istiqamətində mühüm irəliləyişlərin olmasından xəbər verir.

"Münaqişədən sonrakı vəziyyətə gəldikdə, bir daha deyirəm, Azərbaycan çox fəal çalışır, Azərbaycan məhz Ermənistana sülh sazişi ilə bağlı danışıqlara başlamaq təşəbbüsünü irəli sürdü. Azərbaycan məhz o ölkədir ki, baza prinsiplərini, hətta sülh sazişinin layihəsini hazırladı", - deyə VI Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumunun açılış mərasimində dövlət başçısı da bildirdi ki, indi iki ölkə arasında danışıqlar gedir və bu danışıqlar bizim təkliflərin layihəsi üzərində aparılır.

Sülh səyləri

Azərbaycanın Vətən müharibəsindən ötən dövr ərzində göstərdiyi davamlı sülh təşəbbüsləri və etdiyi çağırışlar xüsusilə bu il bəhrəsini verməyə başlayıb. Buna qədər isə xarici havadarları, başda Fransa olmaqla, Ermənistana siyasi, hərbi dəstək verərək onu sülh prosesindən yayınmağa şirnikləndirirdi. Geriyə baxıb həmin ərəfədəki hadisələri ötəri analiz etmək belə bəs edir görəsən ki, İrəvan 44 günlük müharibədə və antiterror tədbirlərində uğradığı ağrı-acılı məğlubiyyətdən özü üçün dərs çıxarmayaraq sülhə yox, revanşa həvəslənirdi. Qərəzli Qərb təsisatlarına güvənərək ölkəmizə qarşı təxribatlar törədirdi. Yelisey sarayı isə bu xüsusda Ermənistana can-dildən kömək edirdi. Məhz Fransa Prezidenti Emmanuel Makronun siyasi təxribatı nəticəsində Azərbaycan ötən il Qranadada keçirilən görüşdə iştirakdan imtina etmişdi. Bu isə regionla bağlı məkrli planları olan Makronun yeganə təxribatı deyildi.

Lakin ölkəmizin ortaya qoyduğu siyasi qətiyyət, bölgədə maraqları olan xarici dairələri öz yerlərində otuzdurması, eləcə də Qafqazda sülhə nail olunması üçün həyata keçirdiyi davamlı səylər sayəsində, nəhayət, Ermənistan da anlamağa başladı ki, bəzi Qərb ölkə və təşkilatlarının timsalında uzaqda yaşayan pis məsləhətçilərinə qulaq asması bir ölkə kimi ona yaxşı heç nə vəd etmir.

Danılmaz reallıqdır ki, Ermənistanın dalan ölkə olmaqdan qurtuluşu yalnız Azərbaycanla danışıqlardan, sülh müqaviləsinin imzalanmasından keçir. Buna görə də İrəvan Bakının sülh çağırışlarına cavab verməyə başladı və artıq yuxarıda sadalanan razılaşmalar da əldə edilib.

Bölgədə sülh üçün yaranan tarixi şəraitin, iki ölkə arasında birbaşa danışıqların aparılmasının, Qazaxın kəndlərinin azad edilməsinin, sərhəd dirəklərinin quraşdırılmasının fonunda ölkəmizin haqlı mövqeyinin qələbə çalması da aydın görünür. Azərbaycan güc yolu ilə ərazilərini işğaldan azad edərək, Qarabağda separatizmin kökünü kəsərək tarixə dayanan, ədalətə söykənən qələbə qazandığı kimi, ondan sonrakı dövrdə də bölgədə sülhə nail olunması üçün əsaslı səylər göstərir.

Bakının bu istiqamətdə gördüyü kompleks tədbirlərin nəticəsidir ki, onilliklərin ardından regionda barış, normallaşma, təhlükəsizlik vəd edən münbit mühit formalaşıb.

Bütün bunlar isə bir daha təsdiq edir ki, bölgədə sülhü təmin edəcək siyasi iradə ortaya qoyan Azərbaycanın təklif, təşəbbüs və səyləri tezliklə öz məntiqi nəticəsini verəcək. Cənubi Qafqazda davamlı sülhə nail olunacaq.

Yasəmən MUSAYEVA,

Azərbaycan.-2024.- 19 may, № 104.- S.6.