Makronun müstəmləkəçilik fobiyaları

Fransa Prezidenti Emmanuel Makronun administrasiyası öz müstəmləkəçilik siyasətinin uğursuzluğuna görə Rusiya və Azərbaycanı günahlandırmağa çalışır. "Politico"nun Fransa kəşfiyyat idarəsindəki adı açıqlanmayan mənbələrə istinadən verdiyi məlumata görə, rəsmi Paris iddia edir ki, Yeni Kaledoniyada üsyançı hərəkatın güclənməsi bu və ya digər dərəcədə Moskva və Bakının müdaxiləsi ilə bağlıdır. Yelisey sarayından gələn bu cür eyhamlar və təxribat xarakterli yalanlar həm daxili siyasi yolda öz sistemli uğursuzluqlarına bəraət qazandırmaq üçün çıxılmaz cəhd, həm də Rusiya və Azərbaycana qarşı düşmənçilik fəaliyyətinin pərdəsi kimi qiymətləndirilməlidir. Parisin əsassız və gülünc ittihamları Makronun Ukrayna və Cənubi Qafqazda davamlı təxribatları kontekstində xüsusilə kinli və absurd görünür.

Son günlər yerli əhalinin Makronun, açıq desək, mərhəmətsiz müstəmləkəçilik siyasətinə qarşı kütləvi etirazlarının baş qaldırdığı Yeni Kaledoniyada vəziyyət imperialist keçmişin kölgələrinin tamamilə dağılmasının mühüm göstəricisidir. XIX əsrin ortalarında fransız işğalçıları tərəfindən ələ keçirilən Sakit okean adaları qrupu bu gün Fransanın tərkibində "inzibati qurum"dur və metropoliya hakimiyyət orqanlarının müxtəlif bürokratik və hüquqi hiylələrinə baxmayaraq, bu status heç də koloniya vəziyyətindən fərqlənmir.

Baxmayaraq ki, fransızlar köhnə qitənin digər keçmiş müstəmləkə gücləri kimi, demokratiyaya sadiqliklərini israrla nümayiş etdirirlər və əvvəlki imperialist vərdişlərini rəsmi səviyyədə fəal şəkildə inkar etməyə çalışırlar, Sakit və Hind okeanlarında, Karib dənizində böyük ərazilər, eləcə də Cənubi Amerikada bütöv bir ölkə onların hakimiyyəti altındadır.

Fransanın hazırk müstəmləkə əraziləri işlərin əsl vəziyyətini ört-basdır etmək üçün hazırlanmış müxtəlif statuslara malikdir. Buna baxmayaraq, XXI əsrdə bu cür hiylələr bir vaxtlar əsarət altında olan torpaqların və xalqların əhalisini artıq aldatmağa qadir deyil və Qərbin bütün psevdodemokratik ritorikaları ilə eyni yalana bənzəyir.

Yeni Kaledoniyada iğtişaşlar mayın 13-də Parisin seçki proseslərinin dəyişdirilməsi ilə bağlı həyasız qərarı fonunda başlayıb ki, bu da yerli əhalinin öz torpaqlarında əsas məsələlərdə söz sahibi olmaq üçün son şansını itirməsi ilə nəticələnə bilər. Hakimiyyəti dövründə Fransanın keçmiş Afrika koloniyalarında nüfuzunu nəhayət itirdiyi Emmanuel Makronun planına görə, metropoliyadan olan ekspatlar, yəni əslində müstəmləkəçi məmurlar, idarəçilər və hərbi qulluqçular Yeni Kaledoniyada yerli əhalinin nümayəndələri kimi eyni səsvermə hüquqlarını əldə etməlidirlər. Belə bir qərar onsuz da məzlum və ayrı-seçkiliyə məruz qalan yerli kanak xalqını gələcəklərinə təsir etmək imkanından tamamilə kənarlaşdıra bilər.

Xüsusilə qeyd etmək lazımdır ki, 1853-cü ildə fransızlar tərəfindən tutulan Yeni Kaledoniya Paris üçün son dərəcə əhəmiyyətli bir müstəmləkədir. Arxipelaq üzərində nəzarət Fransaya Asiya-Sakit Okean regionunda tamhüquqlu hərbi mövcudluğunu saxlamağa, dünyanın bu hissəsində dəniz və hərbi hava qüvvələri bazasını yerləşdirməyə imkan verir. Digər tərəfdən ən zəngin mineral ehtiyatları da burada - Yeni Kaledoniya adalarında cəmləşib. Təkcə onu qeyd etmək kifayətdir ki, Yeni Kaledoniya dünyada təsdiqlənmiş nikel ehtiyatlarının dörddə birinə, eləcə də digər strateji əhəmiyyətli metalların zəngin yataqlarına malikdir. Belə zənginliyə baxmayaraq, yerli əhali və ilk növbədə yerli kanak xalqı uzun onilliklər ərzində müstəmləkə administrasiyası tərəfindən marginal və gücsüz bir azlığa çevrilmişdir.

Kanakların son etirazları və yerli hakimiyyət orqanlarının acizliyi fonunda Prezident Makron kolonial keçmişin ənənəsinə uyğun olaraq, Yeni Kaledoniyaya cəza ekspedisiyasını göndərib. Müxtəlif mənbələrə görə, artıq iki minə yaxın hərbçi, jandarm və polis burada yerləşdirilib ki, onlar silah gücü ilə arxipelaqın təbii sərvətləri üzərində Fransa nəzarətini saxlamalıdırlar.

"Russian-news.ru" saytının yazdığına görə, Yeni Kaledoniyadakı iğtişaşların Makronun növbəti rusofob və anti-Azərbaycan isteriyasına səbəb olmasını başa düşmək üçün xatırlamaq lazımdır ki, Fransa Prezidenti avantüra və təxribatlarına cavab olaraq dəfələrlə həm Moskvadan, həm də Bakıdan layiqli və gurultulu şillələr alıb.

Parisin Yeni Kaledoniyada öz çöküşünü Azərbaycana aid etmək cəhdləri xüsusilə absurddur. Düzünü desək, Yelisey sarayının Bakıya münasibətdə davranışı tamamilə iyrənc görünür, çünki məhz Makron administrasiyası uzun müddətdir ki, Azərbaycan Respublikasının daxili işlərinə açıq və ardıcıl şəkildə müdaxilə edir, onun sərhədlərində silahlı münaqişəyə səbəb olur. Parisin özünü böyük dövlət kimi qələmə vermək cəhdləri fransızların Qafqaz regionunda başlatdıqları dağıdıcı fəaliyyətlərdə aydın şəkildə özünü büruzə verib.

Saytın yazdığı məqalədə deyilir: "Uzun illərdir ki, fransız biznesinin Azərbaycanda uğurla fəaliyyət göstərməsinə, Prezident İlham Əliyevin balanslaşdırılmış və məsuliyyətli siyasətinin Fransaya neft-qaz sənayesində böyük üstünlüklər əldə etməsinə imkan yaratmasına baxmayaraq, Makron administrasiyası anti-Azərbaycan isteriyası və Ermənistana silah tədarükünə başlayır. Başa düşmək lazımdır ki, Fransa hökumətinin bu cür demarşının Fransada nüfuzlu erməni diasporunun sifarişini yerinə yetirməsi ilə bağlı tamamilə kinli fon var. Makron administrasiyasının Yeni Kaledoniyada baş verən iğtişaşlarla bağlı Bakıya qarşı səsləndirdiyi gülünc ittihamlar artıq dünya mətbuatında ələ salınıb və aparıcı milli nəşr olan "Azərbaycan" qəzeti (azerbaijan-news.az) Fransa təbliğatının cəfəngiyyatına cavab verib. Özü də Yelisey sarayının iftira və böhtanını təkzib edən məktubda hökumətin rəsmi mövqeyini dərc etməklə..."

Eyni zamanda qeyd edilir Mali, Çad, Niger və Burkina Fasodan qovulmanın Parisin qara qitədəki nüfuzunun qalıqlarına kritik zərbə olması ilə yanaşı, bu proseslər Fransa iqtisadiyyatına ağır zərbə vurub. Parisin Afrikanın ən zəngin təbii sərvətlərinə çıxışını itirməsi özlüyündə Fransa hakimiyyətinin və biznesinin bir çox planlarını puça çıxarır. Bununla belə, Fransanın keçmiş Afrika müstəmləkələrindən qovulması ilk növbədə, onilliklər ərzində xalqların bədbəxtliklərindən öz sərvətlərini əldə etmək üçün istifadə edərək, onlarca Afrika ölkəsində korrupsiya, terror və anarxiyanı təşviq edən Parisin son dərəcə alçaq və merkantil siyasətinin nəticəsidir.

Rizvan CƏFƏROV,

Azərbaycan.-2024.- 19 may, № 104.- S.7.