Növbəti ünvan Xocalıdır

 

 

Xocalı düşmənin xalqımıza vurduğu elə yaralardandır ki, qaysaq bağlasa da, sağalmır, illər keçsə , unudulmur. Lakin Xocalının işğaldan azad olunması ilə xalqımız az da olsa toxtaqlıq tapdı.

Tarixi qələbəmizdən, haqq-ədalətin bərpasından sonra Qarabağ Şərqi Zəngəzurda, habelə Xocalıda yenidənqurma bərpa işlərinə başlanıldı. Qüdrətli dövlətimiz xocalılıların da yurd həsrətinə son vermək üçün gücünü səfərbər etdi. o gün gəldi: ötən 32 ildə çadır şəhərcikləri yataqxanalarda, qaçqınlar üçün salınmış  şəhərciklərdə yaşamış xocalılılar mayın 28-dən doğma ocaqlarına geri qayıtdılar. İllər əvvəl isti evlərindən, göz açdıqları doğma torpaqlardan qarlı qış günündə faciəli şəkildə qovulan soydaşlarımız bu il Müstəqillik Gününü qalib xalqın nümayəndələri kimi Xocalıdakı evlərində qeyd etdilər. Öz doğma sakinlərinə qucaq açan Xocalının küçələrinə, evlərinə isti nəfəs, doğma səslər yayıldı.

Sakinlərə cəmi 8 ay ərzində yenidən qurularaq bərpa edilən Xocalıya qayıtmaq sevincini bəxş edən Prezident İlham Əliyev Xocalıya qayıdışın Müstəqillik Günündə baş tutmasının təsadüfi olmadığını bildirdi. Dövlət başçısı dedi: "Bildiyiniz kimi, keçən il Müstəqillik Günündə mən Laçın şəhərində laçınlılara evlərinin açarlarını təqdim etmişdim. İki il bundan əvvəl Müstəqillik Günü ərəfəsində - mayın 27-də Ağalı sakinləri ilə görüşmüşdüm. Onlar da məhz o gündə köçmüşdülər. Bu gün isə xocalılılar qayıdırlar. Bu, gözəl tarixi hadisədir".

Mayın 29-da isə Xocalı daha bir qayıdış karvanını qarşıladı. Bu mərhələdə daha 24 ailə - 88 nəfər dədə-baba ocağına qovuşdu. Doğma yurda qayıdan Xocalı sakinləri hərtərəfli dövlət qayğısı ilə əhatə olunduqlarına görə Prezident İlham Əliyevə Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyevaya təşəkkür edib, torpaqlarımızı işğaldan qurtaran rəşadətli Azərbaycan Ordusuna minnətdarlıqlarını bildirib, bu yolda canlarından keçən şəhidlərimizə rəhmət, ailələrinə səbr diləyiblər.

Beləliklə, Xocalının artıq 169 nəfər sakini var.

 

 

 

Xocalıda yeni həyat qurulur

 

 

 

Xocalıda sakinlərin rahat təhlükəsiz həyat sürmələri üçün hər şey nəzərə alınıb. Burada bütün zəruri sosial, inzibati xidmətlər, mədəni mühit yaradılacaq, ticarət, ictimai iaşə fəaliyyətləri üçün geniş imkanlar təqdim ediləcək.

Şəhərin yenidən qurulması üzrə birinci mərhələ 167 hektar 18 hektar olmaqla iki hissədən ibarətdir. Təqdim edilən şəhər planına əsasən, 167 hektar ərazidə 140 fərdi ev, 48 kottec tipli ev 9 binadan ibarət 110 evdə tikinti, təmir-bərpa abadlıq işləri görülür. Şəhər üzrə kommunikasiya işlərinin 90 faizi icra edilib. Həmçinin 18 hektar ərazidə yerləşən fin tipli 92 evdə isə tikinti, təmir-bərpa abadlıq işləri həyata keçirilir.

Xocalıda orta təhsil müəssisəsi uşaq bağçası inşa olunub. Məktəbin qarşısında park, onun yanında isə sənətkarlar məhəlləsi salınıb. İdman kompleksində isə tamamlanma işləri görülür. Kompleksdə şahmat, cüdo, güləş, gimnastika, stolüstü tennis, basketbol, minifutbol, badminton ilə məşğul olmaq üçün lazımi şərait yaradılacaq. Bütün bu infrastruktur işlərinin yaxın müddətdə tamamlanması nəzərdə tutulub.

Şəhər mühitini canlandıran yeni nəqliyyat qovşağı vacib rol oynayacaq. Olduqca strateji mövqedə yerləşən Xocalı Əsgəranla 5 kilometr, Ağdam şəhəri ilə 10 kilometr, Xankəndi ilə 11 kilometr, Şuşa ilə isə 7 kilometr məsafədədir. Bu, həmçinin Xocalıda iqtisadiyyatın, sahibkarlığın inkişafına da təkan verəcək. Şəhərin girişində - çay kənarında sakinlərin istirahəti üçün bulvarın salınması işləri davam edir. Bulvar ilə üzbəüz çarşı-bazar qurulur, iaşə obyektləri tikilir.

Fevralın 26-da təməli qoyulan Soyqırımı Memorial Kompleksi Heydər Əliyev Fondu tərəfindən inşa edilir.

 

 

 

Artıq 7487 sakin əzəli məskəninə qayıdıb

 

 

 

Böyük Zəfərdən qısa müddət keçməsinə baxmayaraq, işğaldan azad edilmiş ərazilərimizdə həyat canlanır, bərpa-quruculuq işləri davam etdirilir, keçmiş məcburi köçkünlər yurdlarına qovuşurlar. Artıq 1920 ailə - 7487 nəfər əzəli məskənlərinə qayıdıb. İndiyədək 175 ailə (871 nəfər) Zəngilan rayonunun Ağalı kəndində, 20 ailə (90 nəfər) Tərtər rayonunun Talış kəndində, 493 ailə (1838 nəfər) Laçın şəhərində, 822 ailə (3132 nəfər) Füzuli şəhərində, 217 ailə (823 nəfər) Laçın rayonunun Zabux kəndində, 59 ailə (215 nəfər) Laçın rayonunun Sus kəndində, 90 ailə (349 nəfər) Şuşa şəhərində, 44 ailə (169 nəfər) Xocalı şəhərində məskunlaşıb.

Bu statistika hər ay, hər həftə yenilənir. Qayıdış karvanlarının ünvanları da dəyişir. Prezident İlham Əliyev mayın 28-də Xocalı şəhərinə köçən sakinlərlə görüşü zamanı yeni müjdələr verib, sentyabr ayından artıq Xankəndiyə də köçün başlayacağını söyləyib. Qarabağ Universiteti fəaliyyətə başlayacağı üçün elə ilk sakinlər də məhz tələbələr və onların müəllimləri olacaqlar.

Bu ilin sonuna qədər Cəbrayıl və Kəlbəcərə, 2025-ci ildə isə Ağdam, Zəngilan, Qubadlı şəhərlərinə də keçmiş məcburi köçkünlərin qayıtması nəzərdə tutulur.  2026-cı il, Böyük qayıdışın birinci mərhələsi bitənə qədər Qarabağ və Şərqi Zəngəzurda 140 min nəfərin - 34 min 500 ailənin dədə-baba torpaqlarında daimi məskunlaşması təmin ediləcək.

Uzun illər düşmən əsarətində qalan, viran qoyulan torpaqlarımız yenidən qurulduqca yurd həsrəti çəkən yüz minlərlə vətəndaşımız öz evlərinə qayıdacaqlar.

 

Ülkər XASPOLADOVA,

Azərbaycan.-2024.- 30 may, № 112.- S.15.