Azərbaycanda əhalinin elə təbəqəsi yoxdur ki, dövlətin sosial tədbirlərindən kənarda qalsın

Azərbaycanda əhalinin etibarlı sosial müdafiəsini təşkil etmək, genişmiqyaslı sosial infrastruktur layihələrini həyata keçirmək üçün geniş imkanlar mövcuddur və bunları reallaşdırmaq məqsədilə ardıcıl tədbirlər görülür, islahatlar aparılır. Prezident İlham Əliyev bu sahədə yaranan problemlərin aradan qaldırılmasına, sosial məsələlərin yüksək səviyyədə həllinə nail olmaq üçün siyasi iradə nümayiş etdirir: "Azərbaycanda sosial sahədə vəziyyət dünyanın aparıcı ölkələrindən geri qalmamalıdır".

Ölkənin sosial sahəsinə cavabdeh olan mərkəzi icra orqanları öz fəaliyyətlərini məhz bu tələb səviyyəsində qurmağa çalışırlar. Onlar yaxşı bilirlər ki, sosial siyasətin kökündə insana qayğı, vətəndaşa diqqət, cəmiyyətə hörmət dayanır. Bu siyasəti dövlət institutları həyata keçirsə də, onun ümumi kursunu və məzmununu dövlət başçısı müəyyən edir. Ona görə də Prezident İlham Əliyev sosial siyasəti dövlət siyasətinin ən zəruri sahələrindən biri kimi dəyərləndirir. Şəhid ailə üzvləri və qazilər, aztəminatlı ailələr, fiziki sağlamlığı məhdud olan insanlar və digər qruplarla bağlı Prezident vaxtaşırı qərarlar qəbul edir, onların sosial təminatının yaxşılaşdırılması ilə bağlı göstərişlər verir. Faktlara müraciət edək: postmüharibə dövründə şəhid ailələri və qazilərə ünvanlanan müavinət və təqaüdlər orta hesabla 2 dəfə artıb. Onlar Vətən müharibəsindən sonra 5 min 800, ümumilikdə 14 min 600 mənzillə təmin olunublar. Həmçinin qazilərə son iki ildə 528, Birinci Qarabağ müharibəsi də nəzərə alınmaqla, ümumilikdə 7 min 700 avtomobil verilib. 490 hərbçiyə yüksək texnologiyalı protezlər, 2232 müharibə əlilinə isə 61,1 min reabilitasiya vasitəsi təqdim edilib.

Azərbaycan dövlətinin son dövr həyata keçirdiyi sosial proqramların və bu sahəyə verdiyi önəmin nə dərəcədə əhəmiyyətli olduğu statistik rəqəmlərdə belə ifadə olunur: minimum pensiya 2,5 dəfə artırılaraq 110 manatdan 280, orta aylıq pensiya ümumi göstəricilərdə 2,4 dəfə artaraq 208 manatdan 494 manata yüksəlib. Yaşa görə orta aylıq pensiya 2,3 dəfə artırılaraq 234 manatdan 527, müavinətlərin və təqaüdlərin ümumi məbləği 5 dəfə artaraq 400 milyon manatdan 1,9 milyard manata çatıb. Ünvanlı dövlət sosial yardımı üzrə orta məbləğ isə 2,7 dəfə artırılaraq 175 manatdan 468, yaşayış minimumu 56 faiz artaraq 173 manatdan 270, ehtiyac meyarı 2,1 dəfə artaraq 130 manatdan 270 manata, xalis minimum aylıq əməkhaqqının xalis orta aylıq əməkhaqqına nisbəti 2003-cü ildəki 11,7 faizdən 2018-ci ildə 26,5, bu ilin əvvəlində 41,1 faizə yüksəlib.

Xeyli dərəcədə diqqətçəkən bu statistik rəqəmlərin arxasında insan amili, vətəndaşın rifahı dayanır. Məsələn, minimum pensiyanın 2,5 dəfə artırılması xüsusilə yaşlı nəslin gündəlik dolanışığı, güzəranının yaxşılaşması deməkdir. Orta aylıq pensiyaların və müavinətlərin əhəmiyyətli dərəcədə yüksəldilməsi də yaşlı və ahıl vətəndaşlarımızın sosial problemlərinin həlli üçün atılan mühüm addımdır. Ünvanlı sosial yardımların orta məbləğinin dəfələrlə artırılması və ehtiyac meyarının yüksəldilməsi kimi tədbirlər isə əhalinin aztəminatlı təbəqəsinin yaşayış şəraitini yaxşılaşdırmaq və onları daha layiqli həyat səviyyəsinə çatdırmaq məqsədini daşıyır. Bu sadalananlar yalnız maliyyə göstəricilərini deyil, həm də dövlət-vətəndaş münasibətlərində inamın və güvənin, eləcə də sosial bərabərliyin gücləndirilməsi yöndə əldə edilən uğurları əks etdirir. Bu da o deməkdir ki, Azərbaycan əhalisinin rifahı sosial siyasətin prioriteti olaraq bu günün deyil, həm də gələcək illərin strategiyasını əhatə edir.

Mütəxəssislər Azərbaycanda yeni iş yerlərinin açılmasının daimi xarakter aldığını vurğulayırlar. Bu da təsadüfi deyil. Həqiqətən ölkədə məşğulluq proqramları uğurla həyata keçirilir. Prezident İlham Əliyevin imzaladığı fərman və sərəncamlar nəticəsində bu istiqamətdə mühüm irəliləyişlər əldə edilib. Bundan əlavə, təkcə son illər 4 milyondan çox vətəndaşı əhatə edən 4 sosial islahat paketi həyata keçirilib. Yeri gəlmişkən, qeyd edək ki, gələn il də yeni sosial paket reallaşdırılacaq. Bu sosial paketin pensiyaların indeksləşdirilməsi ilə birlikdə 3 milyon insanı əhatə etməsi gözlənilir. Əmək və əhalinin sosial müdafiəsi naziri Sahil Babayev Milli Məclisin Əmək və sosial siyasət, İqtisadi siyasət, Sənaye və sahibkarlıq komitələrinin birgə iclasında gələn ilin büdcə zərfi müzakirə olunan zaman deyib: "Gələn il həm minimum əməkhaqqı, həm minimum pensiyanın artırılması, eyni zamanda sosial müavinətlər və təqaüdlər istiqamətində addımların atılması, pensiyaların indeksləşdirilməsi planlaşdırılır. Düşünürəm ki, dövlət büdcəsi və icmal büdcə parlamentdə təsdiq olunduqdan sonra onun parametrləri təsdiq ediləcək".

Sosialyönlü siyasətin bütün bu sadalanan və sadalanmayan gələcək hədəfləri 2025-ci ilin büdcə layihəsində də geniş əks olunub. Bu günlər Milli Məclisdə müzakirə edilən 2025-ci ilin büdcə layihəsi əhalinin sosial rifahını daha da yaxşılaşdırmaq, iqtisadi dayanıqlığı təmin etmək və vətəndaşlara yönəlik siyasəti gücləndirmək baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Layihədə sosial təminatdan tutmuş, məşğulluq və idarəetmə islahatlarına qədər bir çox prioritet nəzərə alınıb. Sosial təminatın gücləndirilməsi baxımından büdcədə həssas qruplara, şəhid ailələrinə və müharibə əlillərinə yönəli proqramların miqyasının daha da genişləndirilməsi planlaşdırılır. Bu, yalnız maddi dəstək tədbirləri ilə məhdudlaşmır, həm də onların yaşayış şəraitini yaxşılaşdırmağa, cəmiyyətə inteqrasiyasını artırmağa xidmət edir.

Züleyxa ƏLİYEVA,

Azərbaycan.-2024.- 30 noyabr (№ 264).- S.7.