İqlim
dəyişikliyinin acı
fəsadları
Afrikanın
cənubu təhlükəli epidemioloji vəziyyətlə
üz-üzədir
Afrikanın cənubunda
baş verən quraqlığın səbəb
olduğu məhsul böhranına görə
bu aydan etibarən 15 milyon insanın təcili ərzaq yardımına ehtiyacı olacaq.
Ümumdünya Meteorologiya
Təşkilatının məlumatında
bildirilir ki, son 40 ilin ən
dəhşətli quraqlığı
Zambiya, Malavi, Zimbabve, Mozambik, Namibiya, Anqola, Botsvana və Lesoto kimi Afrika
ölkələrinə təsir
edib. Qitədəki quraqlığa 2023-cü ilin
iyul ayından etibarən qüvvədə
olan El Ninyo iqlim fenomeni səbəb olub.
Bölgədəki ölkələr
aprel ayında quraqlıq səbəbindən
son beş ilin ən zəif
məhsulunu əldə
ediblər. Afrikanın
cənubu ərzaq ehtiyatlarının azalması
səbəbindən ciddi
qida böhranı ilə üzləşib.
Bu arada yaxın aylarda bölgədə qida çatışmazlığı və içməli su qıtlığı səbəbindən epidemik
xəstəliklərə yoluxma
hallarının intensiv
şəkildə artacağı
gözlənilir.
Cənubi Afrika
İnkişaf Birliyinin
(SADC) məlumatına görə,
quraqlıqdan ən çox zərər çəkən Zambiya, Malavi, Zimbabve, Mozambik, Anqola, Namibiya, Lesoto və Botsvananın ümumi əhalisi 130 milyon nəfərdir. Bu əhalinin yarısından çoxunu
təşkil edən
68 milyon insan quraqlıq və qıtlıq səbəbindən
müxtəlif səviyyələrdə
ərzaq yardımına
ehtiyac duyur.
Ümumdünya Səhiyyə
Təşkilatının (ÜST) oktyabrın 14-də açıqladığı
"Afrikanın cənubunda
aclıq" adlı hesabatına görə, regionda 22 milyondan çox insan yüksək səviyyədə
ərzaq qıtlığı
ilə üzləşib.
Hesabat müəllifləri
qeyd edirlər ki, region ölkələrində
ərzaq ehtiyatları
tükənmək üzrədir.
Belə bir vəziyyət regionda bu aydan etibarən
15 milyon insanı təcili ərzaq yardımına möhtac qoyacaq, gələn ay isə humanitar
böhranı daha da ağırlaşdıracaq.
Hesabatda
bildirilir ki, regionda 2 milyon uşaq kəskin qida
çatışmazlığından, 500 min uşaq isə həddindən
artıq az çəkidən əziyyət çəkir.
Ərzaq böhranından
ən çox təsirlənən ölkələr
Ümumdünya Səhiyyə
Təşkilatının məlumatına
görə, quraqlığın
təsirindən ən
çox əziyyət
çəkən Zambiya,
Malavi, Zimbabve, Namibiya, Lesoto və Botsvanadır. Afrikanın adıçəkilən
ölkələrində aclıq
və quraqlıq səbəbindən fövqəladə
vəziyyət elan edilib.
Əhali
baxımından Zambiya quraqlıqdan əziyyət çəkən
ölkələr siyahısına başçılıq
edir. Ölkədə təxminən 5,8 milyon insan yüksək səviyyədə qida çatışmazlığından əziyyət çəkir.
Sonrakı yerlərdə
Malavi - 5,7 milyon nəfər, Zimbabve - 4,4 milyon nəfər, Mozambik - 3,3 milyon nəfər, Anqola
- 1,5 milyon nəfər, Namibiya - 1,2 milyon nəfər, Botsvana -
400 min nəfər və Lesoto -
37 min nəfərlə qərarlaşıb.
Epidemiyaların yayılacağı
proqnozlaşdırılı
Bu regionda su ehtiyatları da tükənir və milyonlarla insan içməli su qıtlığı yaşayır. Suya, o cümlədən içməli
suya məhdud çıxış isə
yoluxucu xəstəliklərin
yayılması riskini
artırır.
Ümumdünya
Səhiyyə Təşkilatının hesabatında deyilir ki,
qidalanma və ağır həyat şəraiti ilə
yanaşı, vəba, malyariya, poliomielit, vərəm və
qızılca hallarının sayı da yaxın aylarda arta bilər.
Enerji böhranı
Quraqlıq həm
də əsasən su-elektrik stansiyalarından elektrik enerjisi
istehsal edən region ölkələri üçün enerji
böhranı deməkdir.
Birləşmiş
Millətlər Təşkilatının Humanitar Məsələlər
üzrə Koordinasiya Ofisinin (OCHA) sentyabr ayında
açıqladığı hesabata görə, su
anbarının doluluq səviyyəsinin 30 faizə
düşdüyü Namibiyada gündə 21 saata qədər
işıq kəsilməsi müşahidə edilir.
Ən əhəmiyyətli
su ehtiyatlarından biri olan Zambezi çayı üzərindəki
Kariba anbarında suyun səviyyəsinin
8 faizdən çox aşağı düşməsindən
sonra Zambiya gündə orta hesabla yalnız üç saat
bölgəni elektrik enerjisi ilə təmin edə bilir.
Yağışlı mövsüm yaxınlaşır
Ümumdünya Meteorologiya
Təşkilatının məlumatına
görə, gələn
aydan etibarən bölgənin La Ninya hava fenomenindən təsirlənəcəyi gözlənilir.
Yağışlar su
ehtiyatlarının yenilənməsi
üçün vacib
olsa da, bölgədə potensial daşqınların kənd
təsərrüfatına mənfi
təsir göstərəcəyi
proqnozlaşdırılır.
Bu arada
Afrikanın cənub bölgəsi quraqlığın təsirlərini
aradan qaldırmaq üçün gələn ilin aprelində
məhsul yığımına qədər gözləməli
olacaq.
Rizvan CƏFƏROV,
Azərbaycan.-2024.-17
oktyabr (№ 228).- S.12.