Xatirələrdə yaşayan cəsur kəşfiyyatçı
Yerişində, duruşunda
bir əzəmət, çöhrəsində nuraniyyət,
rəftarında ağayanalıq
olan şəhid atası Cahan kişinin ürəyi də elə cahan boyda böyükdür.
Kövrəkdir, səsi
titrəyir, ürəkdən
sevinməyi, şadlanmağı
unudub. Üzündə
ani təbəssüm,
gülümsəmək sezərsən
ki, bu da
yalnız etika, qarşısındakına hörmət
üçündür...
Əvvəllər belə
olmasa da, dörd il öncədən
- dağ boyda oğlunu itirəndən xeyli dəyişilib, bədbinliyə qapılıb.
Amma danışmaq, ünsiyyət qurmaq, dərdləşmək təkcə
sözlə deyil ki, həm də
gözlədir... Gözlərində
dərya dərinliyi, haray, ümid, axtarış, gözlənti
var... Fəzailin şəhadətindən sonra,
necə deyərlər,
vücudunda iki cahanı sığışdırsa
da, özü bu cahana sığa
bilmir. Ən böyük təsəllisi
isə Vətən torpaqlarının düşmən
caynağından xilası,
əsl sahiblərinə
qovuşmasıdır.
Biz Cahan Əliyevlə Zaqatala rayonunun Bəhmətli kəndindəki həyətində
görüşüb ötən
acılı-şirinli xatirələrə
daldıq. Digər oğlu Fərid də söhbətə qoşuldu. Məlum oldu ki, şəhid
Fəzail uşaqlıqdan
hərbçi peşəsinə
böyük maraq göstərib, özü
də ən çətin sahədə
çalışmağı, kəşfiyyatçı kimi
düşmənin içində
fəaliyyət göstərməyi
arzulayıb. 5 noyabr
1990-cı il təvəllüdlü
gələcək zabit
kənd orta məktəbinin VIII sinfini
bitirərək, 2004-cü ildə
sənədlərini C.Naxçıvanski
adına Hərbi Liseyə verib. Burada üçillik təhsil aldıqdan sonra 2007-ci ildə Heydər Əliyev adına Ali Hərbi Məktəbə
qəbul olunub. 2011-ci ildə isə leytenant rütbəsində
Pirəkəşküldə hərbi xidmətə başlayıb. Elə həmin vaxtda da sevib-seçdiyi Əsmər xanımla ailə həyatı qurub. Qızı Xuşi, oğlu Cahid dünyaya gəlib. 2019-cu ildən kapitan rütbəsində
Beyləqanın Haramı
adlanan ərazisindəki
hərbi hissədə
qulluğunu davam etdirib, kəşfiyyat xidməti rəisinin müavini vəzifəsinə
yüksəlib.
14 yaşından hərb
sənətinin sirlərinə
yiyələnirdi
Cahan kişi deyir ki, Fəzail
idmanla məşğul
olurdu, dərslərini
yaxşı oxuyurdu, xüsusən "Gənclərin
ibtidai hərbi hazırlığı" fənninə
xüsusi marağı
vardı. Məktəbdə
keçirilən "Üfüqdə
parıltı", "Qartal
balası" və sair təlim və yarışmalarda daim fərqlənərdi. Yaşı ötdükcə
hərbi sahəyə
meylinin ciddi olduğunu gördük. Artıq yeniyetməlik dövründə torpaqlarımızın
işğalda qalması
ilə heç cür barışa bilmirdi. Mən və anası hərbçi peşəsinin
çətinliyindən söhbət
açdıq, amma onun seçiminə mane ola bilmədik.
Fəzail 14 yaşından
peşəkar şəkildə
hərb elminin sirlərinə yiyələnməyə
başladı.
F.Əliyev hədsiz
zəhmətkeş, prinsipial,
əqidəli, seçdiyi
yolda əziyyətlərə
qatlaşmaqdan çəkinməyən
insan olub. Daim öz üzərində
işləyər, razılaşmadığı
tərəflərini kamilləşdirməyə,
məqsədinə, məramına
çatmağa çalışardı.
Azərbaycandakı hərbi
təhsilindən əlavə,
müxtəlif xarici ölkələrdə - Türkiyə,
Macarıstan, Çexiya,
Böyük Britaniyada
da təkmilləşdirmə
kurslarında iştirak
etmiş, bilik və bacarıqlarını
artırmışdı. İngilis
və erməni dillərini mükəmməl
bilirdi.
Söhbətə qoşulan
şəhidin qardaşı
Fərid Əliyev deyir: "Fəzail çox vətənpərvər
idi. Zahirən özünü təmkinli,
soyuqqanlı göstərsə
də, daxilində bir təlatüm, kükrəyiş vardı.
İstəyirdi ki, işğalçıların üzərinə atılsın, müqəddəs
torpaqlarımızı azad
etsin... Xain ermənilərin cəbhəboyu
təxribatları artdıqca
savaş yetişirdi. Belə bir şəraitdə
kəşfiyyatın, qarşı
tərəf haqqında
informasiya toplanmasının
böyük əhəmiyyəti
var idi. Amma özü bu barədə heç nə danışmazdı. Vətənin
əsgəri, zabiti kimi həmişə Ali Baş Komandanın
əmrinə müntəzir
dayanmışdı. O, kəşfiyyatçı
olaraq məxfi şəkildə işlərini
görürdü. Əsl
həqiqətləri biz
sonralar döyüş
yoldaşlarından öyrəndik.
İgidlərimiz 2016-cı ilin Aprel savaşı,
2020-ci ildəki Tovuz döyüşləri ərəfəsində
düşmən hücumlarına
layiqincə cavab verdilər. Sentyabrın
27-də döyüşə ilk girən də onlar oldular".
Bildiyimiz kimi, yağı düşmənin
ən böyük və keçilməz sədlərindən biri Füzuli rayonunda yerləşirdi. Xain ermənilər öz hesablarında buranı alınmaz sayırdılar.
Lakin qəhrəman oğullarımızın cəsarəti
qarşısında bir
neçə saatın
içində işğalçıların
xam xəyalları puç və tar-mar oldu. Kapitan
Fəzail Əliyevin rəhbərlik etdiyi kəşfiyyat dəstəsi
əvvəldən düşmənin
daxilinə "sızmış",
30 illik divar, səngər, dotların zəif yerlərini öyrənmiş, üzərlərində
lazımi qeydiyyat apardıqları xəritə
və "dil" ilə qayıtmışdılar.
Bu, açıq döyüşdə canlı
qüvvəmizin və
texnikamızın mümkün
qədər qorunması,
az itkilərlə böyük qələbələr
demək idi. Özü isə Qaraxanbəylidə gedən
savaş zamanı qəhrəmanlıqla vuruşaraq
şəhidlik məqamına
yüksəldi.
Son danışıqları
sentyabrın 27-də oldu
Cahan kişi bildirir ki, oğlu
sonuncu dəfə sentyabın 27-si saat 19 radələrində evlə
telefon əlaqəsi saxlayaraq üstüörtülü
şəkildə bəzi
mətləbləri çatdırıb:
"Səsində bir
fərəh, gümrahlıq
vardı. Həmişəki
kimi çox danışmadı, hal-əhval
tutdu, özü barədə narahat olmamağımızı tapşırdı,
ailəsini bizə, bizi də Allaha
əmanət etdiyini, tezliklə qələbə
müjdələri alacağımızı
söylədi. İki
gün sonra şəhadət xəbəri
gəldi..." Cahan kişi özünü saxlaya bilməyib kövrəlir.
Biz Bəhmətlidə
olarkən şəhid
Fəzailin ailəsi ilə görüşə
bilmədik, həyat yoldaşı Əsmər
Əliyeva Səbail bələdiyyəsində çalışdığından,
övladları paytaxtda
təhsil aldıqlarından
Bakıda idilər. Əsmər xanımın
qəhrəman əri
haqqında sosial şəbəkələrdə müsahibələrini, bitib-tükənməyən
xatirələrini oxuduq:
"Əgər ikinci
dəfə dünyaya
gəlsəydim və
desəydilər ki, birgə yaşayışınız
belə qısa çəkəcək, yenə
də
Fəzaillə 9 illik
ailə həyatını
seçərdim. Çünki
o, bu qısa müddət ərzində
mənə sonrakı
ömrümə bəs
olacaq qədər xoşbəxtlik, bəxtiyarlıq
yaşatdı..."
İgid kəşfiyyatçı
kapitanın Vətən
və xalq qarşısındakı xidmətləri
layiqincə qiymətləndirilib.
O, "Qırmızı Bayraq"
ordeni, "Vətən
uğrunda", "İgidliyə
görə", "Füzulinin
azad olunmasına görə" medalları
ilə təltif edilib.
Cahan kişi
2022-ci il avqustun 1-də
taleyin daha bir acısını dadıb. Ömür-gün
yoldaşı da onları əbədi tərk edərək haqqa qovuşub - 58 yaşlı Validə xanım 30 yaşlı şəhid balasının
yoxluğuna cəmi 22
ay tab gətirə
bilib.
***
Cahan Əliyev kənd təsərrüfatı
üzrə təhsil alıb, tütün sortçusu, aqronom, anbardar işləyib. İşlə bağlı
müraciətini müsbət
cavablandırdığına görə hazırda çalışdığı "Zaqatala AGRO İndusty"
MMC-nin direktoru E.Əsədova minnətdarlığını
bildirir. Ümumiyyətlə,
müəssisə rəhbərliyinin
şəhid və qazi ailələrinə xüsusi qayğı ilə yanaşdığı,
ehtiram göstərdiyi
barədə çoxsaylı
faktlar var. Cahan kişinin daha bir arzusu
isə Göyəm kənd tam orta
məktəbinə oğlunun
- şəhid Fəzail
Əliyevin adının
verilməsidir.
Xatırladaq ki,
Zaqatala rayonu Bəhmətli kəndinin
9 şəhidi var. Onlardan 7 nəfər Birinci Qarabağ savaşında, kapitan Əliyev Fəzail Cahan oğlu və əsgər Məmmədov Ümid Bəkir oğlu isə 44 günlük Vətən müharibəsində
canlarını qurban veriblər.
Qurban
MƏMMƏDOV,
Azərbaycan.-2024.- 20 oktyabr
(№ 231).- S.10.