Rusiyalı
professor: COP29-un Bakıda
keçirilməsi Azərbaycanın
nüfuzundan xəbər
verir
“COP29-a ev sahibliyinin Azərbaycana etibar edilməsi təsadüfi deyil. Bu, Azərbaycanın
müasir dünyada elmi və siyasi
nüfuzundan xəbər
verir”.
Bu barədə AZƏRTAC -ın
müxbiri ilə söhbətində agentliyimizə
“Ekoloji sivilizasiyanın
astanasında: yaşıl
enerjiyə keçid”
adlı yeni kitabını
hədiyyə edən
Rusiya Prezident Akademiyasının Jurnalistika
fakültəsinin professoru
Nizami Məmmədov deyib. Görkəmli alimlər - akademik Yusif Məmmədəliyev
və professor Turhan Veziroğlunun xatirəsinə
həsr olunmuş nəşr Bakıda Azərbaycan, rus və ingilis dillərində buraxılıb
və BMT-nin İqlim Dəyişmələri
üzrə Çərçivə
Konvensiyasının Tərəflər
Konfransının 29-cu sessiyasına
(COP29) həsr olunub. Kitabın müəllifləri
professor Nizami Məmmədov
və Azərbaycan
Milli Elmlər Akademiyasının
müxbir üzvü Sevda Məmmədəliyevadır.
Kitabın yeniliyi onun inteqrativliyində - fəlsəfi, təbiətşünaslıq,
texnoloji və siyasi məsələlərin
üzvi birləşməsindədir.
Müəlliflər bəşəriyyətin
ekoloji cəhətdən
təmiz inkişafa keçid yolunda olmasından çıxış
edirlər. Enerjinin müasir cəmiyyətin əsasını təşkil
etdiyini nəzərə
alsaq, enerjidə yaşıl inqilab, şübhəsiz
ki, müxtəlif sahələrdə
innovasiyaların xarakterini
müəyyən edəcəkdir.
Müəlliflərdən birinin dediyi kimi, kitabda
müasir elmin məlumatlarına əsaslanaraq
iqlim dəyişmələrində
enerji istehsalının
və generasiyasının
rolu, bu mürəkkəb dinamik prosesdə təbii və texnogen amillərin əlaqəsi müəyyən edilir. İqlim dəyişmələrinin
qlobal geofiziki, ekoloji və sosial-iqtisadi nəticələrinə
diqqət yönəldilir.
İqlim dəyişmələrinin
idarə edilməsinin
hazırkı səviyyəsi
və bu sahədə beynəlxalq sazişlərin rolu qiymətləndirilir.
“Meşələrin
qorunması, yaşıllıqların
sahəsinin artırılması,
Dünya okeanının
çirklənməsinin qarşısının
alınması kimi iqlim tənzimləmə mexanizmlərinin saxlanmasına
zərurət əsaslandırılır.
Bəşəriyyətin yaşıl
enerjiyə keçidinin
iqlim səbəblərinə
xüsusi diqqət yetirilir. Bu da belə hesab etməyə imkan verir ki, yaşıl enerjiyə keçid təbii tarixi prosesdir və buna davamlı inkişaf və ekoloji sivilizasiyanın formalaşması nəzəriyyəsi
kontekstində baxılmalıdır”,
- deyə professor qeyd edib.
Kitabda ölkənin
bərpaolunan enerji mənbələri üzrə
misli görünməmiş
yüksək potensiala
malik olması səbəbindən
külək və günəş enerjisinin inkişafı üzrə
Azərbaycan modelinin xüsusiyyətləri ətraflı
şəkildə açıqlanır.
“Azərbaycan
günəşli və
eyni zamanda, küləkli ölkədir.
Bu, günəş və
külək enerjisi çeviricilərini birləşdirən,
əlavə enerji toplamaq üçün hidrogen hasil edən, bir-birini tamamlayan prinsip əsasında enerji kompleksinin yaradılması
üçün unikal
haldır”, - deyə N.Məmmədov əlavə edib.
Nəşrdə Azərbaycan
neft elmini dünyada təmsil edən akademik Yusif Məmmədəliyevin
yaşıl enerjinin inkişafına verdiyi töhfə xüsusi qeyd edilib. Hələ
1930-cu illərdə alim tullantısız,
ekoloji cəhətdən
təmiz kimya istehsalının yaradılmasının
zəruriliyini qeyd edib, ətraf mühitin çirklənməsinin,
xüsusilə səmt
neft qazının atmosferə atılmasının
və onun yanmasının qarşısının
alınmasının tərəfdarı
olub. Kitabda Beynəlxalq Hidrogen Enerjisi Assosiasiyasının
(IAHE) qurucusu, türkiyəli
alim, professor Turhan Nejat Veziroğlunun
hidrogen tədqiqatlarına
xüsusi töhfəsi
də qeyd olunur.
Kitabda vurğulanır
ki, Azərbaycanda bərpaolunan
enerji mənbələrinə
əsaslanan enerjinin inkişafı təbii qaza və neftə
qənaət etməyə,
istixana qazlarının
emissiyalarını azaltmağa
imkan verəcək. Müəlliflər dövlətin
enerji siyasətini dəyişdirən Azərbaycan
rəhbərliyinin müdrikliyini
yüksək qiymətləndiriblər.
“Bunu
etmək asan deyildi, çünki ölkə tarixən neft və qaz
ehtiyatlarının işlənməsinə
yönəldilmişdi. İndi neft və qaz
hasilatı iqtisadi cəhətdən mümkün
hədlər daxilində
qalacaq”, - deyə Rusiya Prezident Akademiyasının Jurnalistika
fakültəsinin professoru
vurğulayıb.
Azərbaycan.-2024.- 24 oktyabr
(¹ 234).- S.7.