bp Azərbaycanda fəaliyyətini genişləndirir

Şirkətin operatoru olduğu ACE platformasından tezliklə ilk neft hasil ediləcək

bp-nin hasilat və əməliyyatlar üzrə icraçı vitse-prezidenti Qordon Birrel Bakıda beşgünlük işgüzar səfərdə olub. Q.Birrel və bp qrupunun bir sıra yüksəksəviyyəli mütəxəssisləri səfər zamanı şirkətin regiondakı biznesinin gedişi və əməliyyatçılıq etdiyi layihələr üzrə 2024-cü il üçün planlaşdırılmış işlərlə tanış olublar.

Səfər zamanı bp-nin regiondakı işçi heyəti ilə görüşlər keçirilib və layihələrdəki hazırkı vəziyyət, görüləsi perspektiv işlər haqqında şirkətin regional rəhbərliyi ilə müzakirələr aparılıb. Q.Birrel bp-nin əməliyyatçısı olduğu və dənizdə yeni quraşdırılmış "Azəri Mərkəzi Şərqi" (ACE) platformasına səfər edib və bu ilin əvvəllərinə planlaşdırılmış ilk ACE neftinin əldə olunması üçün aparılan hazırlıq işləri ilə tanış olub.

Xatırladaq ki, ACE layihəsi Xəzər dənizinin Azərbaycan sektorundakı "Azəri-Çıraq-Günəşli" (AÇG) yataqlarının birgə işlənməsi və neft hasilatının pay bölgüsü haqqında düzəliş edilmiş və yenidən tərtib olunmuş sazişə əsasən həyata keçirilir. Saziş 2017-ci il sentyabrın 14-də imzalanb, Milli Məclis tərəfindən həmin il oktyabrın 31-də ratifikasiya olunub və 2019-cu ildə yeni layihə üzrə tikinti işlərinə start verilib. Bununla da AÇG-nin işlənilməsində yeni dövr başlanıb.

Yeni sazişlə nəhəng AÇG blokunun işlənilməsi 2049-cu ilin sonuna qədər uzadıldı. Sazişin bir hissəsi olaraq SOCAR-ın AÇG-dəki iştirak payı 11,65 faizdən 25 faizə qaldırıldı. Beynəlxalq tərəfdaş şirkətlər layihənin icrası dövründə Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Fonduna 3,6 milyard dollar bonus ödəyəcəklər. Azərbaycana çatacaq mənfəət neftinin səviyyəsi isə 75 faiz təşkil edəcək. Bir vacib məqam da odur ki, tərəfdaşların tərkibində dəyişiklik olmadı. O cümlədən bp şirkəti layihənin operatoru olaraq qaldı.

Bütün bunlar bir daha təsdiq etdi ki, Azərbaycanın təməli Ulu Öndər Heydər Əliyev tərəfindən qoyulan yeni neft strategiyası uğurla davam və inkişaf etdirilir. Son illər Azərbaycan dövləti möhkəm beynəlxalq əməkdaşlıq və tərəfdaşlıq platforması yaradıb. Təbiətin xalqımıza bəxş etdiyi təbii sərvətlərdən böyük səriştə və uzaqgörənliklə istifadə olunur və onların istismarından əldə edilən gəlirlər ölkənin inkişafına, xalqın rifahına yönəldilir. ACE bu işlərin uğurlu davamıdır.

ACE layihəsi çərçivəsində eyniadlı platforma fəaliyyət göstərəcək. Bir neçə ay əvvəl Bayıl tikinti-quraşdırma sahəsindən Xəzərdəki daimi yerinə yola salınmış platformanın üst modullarının dənizdə bütün quraşdırma işləri və istismar sınaqları təhlükəsiz şəkildə tamamlanıb.

Hasilata başlayacaq qurğu dənizin təxminən 140 metr dərinliyində, mövcud "Mərkəzi Azəri" və "Şərqi Azəri" platformalarının arasında yerləşir, elə adını da yaxın qonşularından alıb. ACE 48 şaxtalı hasilat, qazma və yaşayış platformasıdır.

ACE layihəsinə, həmçinin yeni yataqdaxili sualtı boru kəmərləri də daxildir. Xətlər qurğudan hasil ediləcək neft və qazın Səngəçal terminalına ötürülməsi üçün AÇG-nin mövcud sualtı ixrac kəmərlərinə qoşulacaq. Bundan əlavə, laya vurulan suları "Mərkəzi Azəri" kompressiya və suvurma platformasından ACE qurğularına nəql etmək məqsədilə ACE və "Şərqi Azəri" platformaları arasında suvurma boru xətti olacaq.

ACE-nin qurğuları gündəlik 100 min barelədək neft hasilatı gücündə layihələndirilib. Layihənin istismar müddəti ərzində 300 milyon barelədək neftin hasil olunacağı proqnozlaşdırılır. İşlərin pik dövründə Azərbaycanda ACE layihəsinin tikintisinə 8500 nəfərdən çox fəhlə, texnik, mütəxəssis cəlb edilmişdi.

Yeni platformanın dayaq bloku Heydər Əliyev adına Bakı Dərin Özüllər Zavodunda (BDÖZ) tikilmiş və üç il çəkən inşaat işləri 2022-ci ilin sonunda təhlükəsiz şəkildə tamamlanmışdı. Blokun çəkisi 16 min ton, hündürlüyü 153 metrdir. Bu qurğuya biri suvurma, ikincisi neft, sonuncusu qaz ixracı üçün nəzərdə tutulmuş üç dik boru daxildi.

Platformanın üst modullarının və qazma avadanlıqlarının istehsal-quraşdırma işləri isə qeyd edildiyi kimi, Bibiheybətdəki tikinti-quraşdırma sahəsində aparılmışdı. Üst modullara neft və qaz emalı qurğuları, inteqrasiya edilmiş qazma qurğusu, qaz kompressoru və yaşayış blokları daxildir. Modulların layihələndirilmiş çəkisi 19 min 600 tondur.

ACE "Azəri-Çıraq-Günəşli"nin yeddinci hasilat platforması olacaq. Hazırda bu yataqlar blokunda "Çıraq", "Mərkəzi Azəri", "Qərbi Azəri", "Şərqi Azəri", "Dərinsulu Günəşli" və "Qərbi Çıraq" platformaları fəaliyyətdədir. Beləliklə, bu il onların sırasına "Mərkəzi Azəri Şərqi" də qoşulacaq.

Qeyd edək ki, yuxarıda sözügedən səfər proqramı çərçivəsində Qordon Birrellə Baş nazir Əli Əsədov, iqtisadiyyat naziri Mikayıl Cabbarov, ekologiya və təbii sərvətlər naziri Muxtar Babayev və SOCAR-ın prezidenti Rövşən Nəcəf arasında işgüzar görüşlər də olub. Bu görüşlərdə bp-nin dünya üzrə, həmçinin regiondakı biznesinin gedişi, icraçısı olduğu enerji layihələri çərçivəsində görülən işlərin hazırkı vəziyyəti və şirkətin Azərbaycanın enerji keçidinə dəstək məqsədli fəaliyyətləri ilə bağlı məsələlər müzakirə olunub. Beləliklə, Azərbaycanla bp-nin əməkdaşlıq və tərəfdaşlığı uğurla davam etməklə yanaşı, həm də genişlənir.

Flora SADIQLI,

Azərbaycan.-2024.- 23 yanvar, № 13.- S.10.