Azərbaycan Qoşulmama Hərəkatının daha səmərəli fəaliyyətinə böyük töhfələr verir

Milli Məclisin Sədri Sahibə Qafarovanın bu günlərdə Özbəkistana işgüzar səfəri müxtəlif tədbirlər, çoxsaylı görüş və memorandumun imzalanması ilə əlamətdar oldu. Belə ki, bu səfər zamanı Milli Məclisin Sədri Parlamentlərarası İttifaqın (PAİ) 150-ci Assambleyasında, bu Assambleya çərçivəsində keçirilən Asiya Parlament Assambleyasının (APA) Koordinasiya iclasında çıxış edib.

Respublikamızın sədrliyi dövründə təşkilatın fəaliyyəti güclənib

Sahibə Qafarova həmçinin Özbəkistan Prezidenti Şavkat Mirziyoyev, PAİ Baş katibi, Pakistan Senatının, Asiya Siyasi Partiyalarının Beynəlxalq Konfransının (İCAPP) Daimi Komitəsinin, Bəhreyn Nümayəndələr Şurasının, İsrail Knessetinin, Mərakeş Krallığı Müşavirlər Palatasının sədrləri ilə görüşüb.

Daşkənddə keçirilən mühüm tədbirlərdən biri də Qoşulmama Hərəkatının Parlament Şəbəkəsinin dördüncü konfransı olub. "Bandunq Ruhunun 70 illiyinin qeyd olunması: Bandunq prinsiplərinin dəstəklənməsində parlamentlərin rolu" mövzusuna həsr olunmuş konfransa Milli Məclisin və Parlament Şəbəkəsinin sədri Sahibə Qafarova sədrlik edib.

2019-2024-cü illərdə Azərbaycanın Qoşulmama Hərəkatına sədrliyi bu təşkilatın son tarixində böyük nailiyyətlərlə əlamətdar olub. Hələ 2019-cu ildə Prezident İlham Əliyev Azərbaycanın Qoşulmama Hərəkatına sədrliyi zamanı beynəlxalq hüququ və ədaləti müdafiə edəcəyini, fəaliyyətini tarixi "Bandunq prinsipləri" üzərində quracağını bəyan etmişdi. Sədrliyi dövründə ölkəmiz həyata keçirdiyi fəaliyyətlə dünyada Hərəkatın rolunun gücləndirilməsinə, "Bandunq prinsipləri"nin dəstəklənməsinə, üzv ölkələrin maraqlarının qorunmasına böyük töhfələr verib, BMT ilə çoxtərəfli əlaqələrin təşviq edilməsi, qorunması və gücləndirilməsi istiqamətində səylərini əsirgəməyib. Belə ki, bu dövrdə respublikamızın təşəbbüsləri ilə üzv dövlətlərin maraqları naminə təşkilatın potensialından və imkanlarından səmərəli istifadə olunub və Qoşulmama Hərəkatı qlobal məsələlərdə söz sahibi kimi çıxış etməyə başlayıb. Məhz Prezident İlham Əliyevin Sədrliyi ilə Qoşulmama Hərəkatının nüfuzu əhəmiyyətli dərəcədə yüksəlib və bu təsisat beynəlxalq münasibətlər sistemində mühüm rol oynayan siyasi platformaya çevrilib.

Qoşulmama Hərəkatının Parlament Şəbəkəsinin institusional çərçivəsi daha da inkişaf etdiriləcək

Azərbaycanın sədrliyi dövründə Qoşulmama Hərəkatının institusional fəaliyyətinin inkişafı istiqamətində də mühüm işlər görülüb. Bu mənada respublikamızın QH-na uğurlu sədrliyinin əsas nümunələrindən biri təşkilatın Parlament Şəbəkəsinin yaradılmasıdır. Qoşulmama Hərəkatının Parlament Şəbəkəsi Prezident İlham Əliyevin təşəbbüsünə əsasən təşkilatın prinsip, ideya və məqsədlərinin həyata keçirilməsində parlamentarilərin konstruktiv rolu nəzərə alınaraq, üzv dövlətlərin parlamentləri arasında əlaqələrin dərinləşdirilməsi məqsədilə 2021-ci ilin noyabr ayında təsis olunub.

Qoşulmama Hərəkatının Parlament Şəbəkəsinin dördüncü konfransında bu barədə danışan Milli Məclisin Sədri Sahibə Qafarovanın sözlərinə görə, təsis olunduqdan indiyədək Parlament Şəbəkəsinin üç konfransı keçirilib. Bu tədbirlərdə 70 ölkədən, 15 beynəlxalq təşkilatdan olmaqla, iştirakçıların ümumi sayı 1000 nəfərdən çox olub. Sahibə Qafarova deyib ki, hər bir konfransda iştirakçıların sayı əvvəlki ilə müqayisədə daha da artıb ki, bu da Parlament Şəbəkəsinə artan marağın nəticəsidir. Hazırda isə Parlament Şəbəkəsi Qoşulmama Hərəkatına üzv dövlətlərin parlamentlərinin yarısından çoxunu təmsil edir.

Azərbaycan parlamentinin sədri, həmçinin deyib ki, hər bir konfrans şəbəkənin institusional inkişafı baxımından da mühüm əhəmiyyət kəsb edib. Belə ki, Bakı Konfransı təşkilatın Əsasnaməsini, rəsmi loqosunu və bayrağını qəbul edib, sədr və 3 sədr müavini seçilib. Manama konfransı şəbəkənin iş üsullarını daha da inkişaf etdirib və təkmilləşdirib. Cenevrə konfransı büronun və 4 daimi komitənin yaradılması haqqında qərarlar qəbul edib.

Digər təşkilatlarla institusional dialoqun inkişaf etdirilməsi də Parlament Şəbəkəsinin əsas diqqət mərkəzində olan məsələlərdəndir. Hazırda Parlament Şəbəkəsi 6 təşkilatda müşahidəçi statusuna malikdir, 7 təşkilat isə şəbəkədə müşahidəçi statusu alıb. Həmçinin 7 təşkilatla Anlaşma Memorandumu imzalamaqla, şəbəkə beynəlxalq əməkdaşlıqda iştirakını daha da genişləndirib.

Parlament Şəbəkəsi Qoşulmama Hərəkatına üzv dövlətlərin parlamentləri arasında ikitərəfli əlaqələrin inkişafı üçün də çox mühüm və faydalı platformadır. Təsadüfi deyil ki, Azərbaycan Respublikası Milli Məclisində Qoşulmama Hərəkatına üzv dövlətlərin parlamentləri ilə əməkdaşlıq üzrə əlavə işçi qruplar yaradılıb.

Xatırladaq ki, Milli Məclisin Sədri Sahibə Qafarovanın Özbəkistana işgüzar səfəri zamanı Qoşulmama Hərəkatı Parlament Şəbəkəsi ilə Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu və Tolerantlıq və Sülh Təşkilatı arasında memorandumlar imzalanıb. Bu sənədlər Qoşulmama Hərəkatının Parlament Şəbəkəsi ilə sözügedən təşkilatlar arasında əməkdaşlığın gücləndirilməsinə xidmət edəcək.

Onu da qeyd edək ki, Daşkənd konfransında şəbəkəyə üzv parlamentlərin yekdil mövqeyini ifadə edən və bir sıra mühüm müddəaların əks olunduğu Daşkənd Bəyannaməsi qəbul olunub. Bəyannamədə digər məsələlərlə yanaşı, Parlament Şəbəkəsinin institusional çərçivəsinin daha da inkişaf etdirilməsi, o cümlədən büro və daimi komitələrin fəaliyyətlərinin təmin olunması, şəbəkənin mənzil qərargahının yaradılması istiqamətində müzakirələrin davam etdirilməsinin əhəmiyyəti vurğulanıb. Sənəddə, həmçinin Bakı İqlim Birliyi Paktına və COP29-un mühüm nəticələrinə, Qoşulmama Hərəkatına üzv dövlətlərdə öz yaşayış yerlərini zor gücü ilə dəyişməyə məcbur qalmış insanların, o cümlədən Qərbi Azərbaycan İcmasının öz evlərinə sülh yolu ilə təhlükəsiz şəraitdə və ləyaqətlə geri qayıdışı hüququna dəstək ifadə edilib.

Rəşad CƏFƏRLİ,

Azərbaycan.-2025.- 9 aprel (№ 68).- S.6.