Qalstuklu Napoleon
"Sən mənim Merilin Monrom, mən isə sənin Con Kennedin olacağam" - bu sözləri eşidən italyan fotomodel-müğənni Karla Bruni düşünmədən onun evlilik təklifinə razılıq verdi...
Jak Şirakın qızı Klodun qəlbini də o, özünəməxsus məharəti ilə fəth etmişdi...
Birinci həyat yoldaşının rəfiqəsi ilə evlənəndə də o bunu "məhəbbətin təzadı" kimi qiymətləndirmişdi...
Hətta Almaniya kansleri Angela Merkel onun "həddən ziyadə şorgözlüyündən bezməsi" ilə bağlı bu ölkənin səfirinə rəsmən etiraz etmişdi...
O, bəşəriyyətin ən qüdrətli dövlətlərindən birinin rəhbəri kimi dünya siyasətinin əsas fiqurlarından olsa da, əsasən məhəbbət mövzuları ilə diqqət mərkəzinə gəlir və siyasətçi taleyi üçün nə qədər qəribə səslənsə də, məhz bu xüsusiyyətinə görə də reytinq yığa bilir...
Elə buna görə Napoleonun hər mənada xələfi sayılır, Fransada "Qalstuklu Napoleon" kimi də tanınır...
Özü dediyi kimi, həyatın dibindən həyatın zirvəsinə qalxmağı bacaran bu şəxs - Nikola Sarkozi qazandığı bütün uğurlarına görə qəlbində sevgi hissinin heç vaxt tükənməməsinə borcludur...
Adından utanan uşaq
Kifayət qədər çətin uşaqlıq dövrü yaşayan bu insanın həyatı bir növ nağıla da bənzədilə bilər. Fiziki cəhətdən zəif, ata qayğısından məhrum, həmyaşıdları tərəfindən daim incidilən bir uşağın sonralar dünyanın ən aparıcı dövlətlərinin birinin başında duracağını həmin vaxtlar heç onun özü də təsəvvür edə bilməzdi. Lakin həyatın enişli-yoxuşlu yolları onu mahir siyasətçi və dövlət xadimi kimi formalaşdırdı. Tam adı Nikola Pol Stefan Sarkozi de Nad-Boça olan Fransa Prezidenti bu gün yüksəldiyi zirvənin məhz keçmişin ona hədiyyəsi olduğunu bildirir. Kifayət qədər ziddiyyətli xarakterə malik Sarkozinin istər siyasi, istərsə də şəxsi həyatında atdığı bəzi addımları isə onun hələ də keçmişinin təsirindən tam yaxa qurtarmadığını göstərir.
Atası
macar immiqrantı, anası yəhudi mənşəli
fransız olan Nikola Sarkozinin prezidentliyə gedən yolu olduqca
məşəqqətli bir mərhəldən keçib. Uşaqlıqda adı
Nikloş olan Fransa Prezidenti 1955-ci il
yanvarın 28-də Parisdə anadan olub.
Budapeştdə
dünyaya gələn atası Pol Nad-Boça Şarkyoji isə
1944-cü ildə Sovet ordusunun Macarıstana girməsindən
sonra vətənini tərk edib Fransaya gələrək burada
vətəndaşlıq alıb. Fransada reklam biznesilə
məşğul olmağa başlayan Pol soyadını
fransız dilinə daha yatımlı olan Sarkozi ilə əvəzləyib.
1949-cu ildə o, Nikolanın anası, hüquq
fakültəsinin tələbəsi Andre Mallah ilə ailə
həyatı qurub. Bu nikahdan
cütlüyün üç övladı - Qiy, Nikola və
Fransua dünyaya gəlib. Nikolanın 4
yaşı olanda atası onları tərk edib və hətta
bundan sonra iki dəfə ailə həyatı qurub. Övladlarını böyütmək
üçün Andre vəkillik etməyə başlayıb.
Kasıblıq içində yaşamalarına
baxmayaraq, reklam biznesindən kifayət qədər
yaxşı pul qazanan atası Nikolagilə kömək
göstərməyib.
Uşaqlıq dövründə
həmyaşıdları gələcək Prezidenti ailəsinin
kasıblığına, eləcə də fransızlar
üçün qeyri-adi olan Nikloş adına
görə daim məsxərəyə qoyurdular. Bunların birindən yaxa qurtarmaq üçün o,
adını dəyişərək Nikola etdi. Sonralar siyasətçi kimi yetişən cənab
Sarkozi etiraf edəcəkdi ki, məhz çətin
uşaqlıq dövrü və atasının laqeydliyi onu mətin
bir insana çevirib.
Ayrılmalarına
baxmayaraq, atası Nikolanın ailəsi ilə ayda 2-3 dəfə
görüşürdü. Bir dəfə belə
görüşlərin birində Nikolanın dərslərindən
zəif qiymət aldığını görən atası
ona deyir: "Belə qiymətlərlə və adla sən bu
ölkədə həmişə bir heç olaraq
qalacaqsan". Lakin gələcək Nikolanın
atasının dediklərinin tam əksini göstərdi.
Fransa
Prezidentinin uşaqlıq dövrü Parisin məşhur 17-ci
dairəsində keçib. Onun ana babası
Benedikt Mallah bu dairədə xüsusi hörmət sahibi olan
tanınmış həkim idi. Nikolanın
dünyaya baxışlarının formalaşmasında
Şarl de Qoll siyasətinin qatı tərəfdarlarından
olan babasının rolu böyük olub.
Uşaqlığı
Sarkoziyə bir vacib məqamı öyrətmişdi. Həmin məqamla
bağlı Fransa Prezidenti qeyd edir: "Gələcək
qarşısında qorxunun səni iflic etməsinə imkan
verməməlisən. O səni işləməyə vadar etməlidir.
Qorxudan xilas olmaq üçün isə
bütün əngəlləri aradan qaldırmaq və
dayanmamaq lazımdır".
Orta təhsilini
Nikola özəl katolik məktəbdə alıb. Məktəbdə
elə də yaxşı oxumayan Nikola orta məktəbi elə
orta qiymətlərlə başa vurub. Bununla belə,
Nanter şəhərində yerləşən "Paris
X" adlı ali məktəbin hüquq
fakültəsinə daxil ola bilib. Ali məktəbdə
təhsil alarkən maddi ehtiyaclarını ödəmək
üçün gələcək Prezident gül
mağazalarının birində kuryer işləyirdi.
1978-ci ildə ali məktəbi bitirən
Sarkozi hüquqşünas və politoloq ixtisasları üzrə
diplom aldı. Bundan sonra da ali təhsili
davam etdirən Nikola Fransanın ən nüfuzlu təhsil
ocaqlarından sayılan "Syans-Po" adlanan siyasi elmlər
institutuna daxil oldu. Lakin 1979-1981-ci illər arasında burada təhsil
alan Sarkozi "Syans-Po"nun diplomunu ala
bilmədi. Buna əsas səbəb onun ingilis
dilindən pis qiymət alması idi.
İxtisas seçimi ilə
bağlı uzun müddət Nikola jurnalist və vəkil
peşəsi arasında tərəddüd etdi, lakin sonda vəkillik
sənətinə üstünlük verdi
və həmin vaxt anasının bu məsələdə
oğluna təsir göstərdiyi bildirilir. Vəkil
olduqdan sonra Sarkozi daşınmaz əmlak hüququ sahəsində
ixtisaslaşdı. Paris Vəkillər
Kollegiyasının üzvü olan Sarkozi 1981-1987-ci illər
arasında "Arnaud Claude" kontorunda
çalışıb.
Sadəcə siyasət üçün yaranan
Ancaq yeniyetmə
dövründən Sarkozini daha çox siyasət
maraqlandırırdı. Siyasi fəaliyyətə isə o, hələ
19 yaşında başlayıb. Həmin
vaxt "Respublika uğrunda Demokratlar İttifaqı"
partiyasının sıralarına daxil oldu. Sonradan "Respublikanın Dəstəklənməsi
uğrunda Birlik" adlanan bu partiya Sarkozinin siyasi
karyerasında mühüm rol oynadı. Partiyanın
aparıcı simaları isə Nikolanın siyasətdə ilk
rəhbərləri sayılan Şarl Paskua və Jak Şirak
idi. Fransa Prezidentinin bioqrafları bildirir
ki, Sarkozinin qabiliyyətləri, xüsusən də onun
natiqlik istedadı tezliklə partiyada irəli
çıxmasında vacib rol oynadı. Hətta
bildirilir ki, sabiq Prezident Jak Şirak gənc silahdaşı ilə
ilk görüşündən sonra Nikolanın sadəcə
siyasət üçün yarandığını bildirib.
Sarkozinin
dövlət idarəçiliyində karyerası üzvü
olduğu partiyanın O-de-Sen departamentinin rəhbəri
Şarl Paskua və həmin departamentə daxil olan Neyi-Syur-Sen
şəhərinin meri Aşilya Perettinin himayəsilə
başlanıb. Məhz onların dəstəyi ilə
Sarkozi 22 yaşında Neyi-Syur-Sen şəhərinin Bələdiyyə
Şurasının üzvü oldu.
1981-ci ildə
Jak Şirak prezidentliyə namizədliyini irəli sürəndə
Sarkozi onu dəstəkləyən gənclər komitəsinə
rəhbərlik etməyə başladı. Perettinin
ölümündən sonra Sarkozi onun varisi seçildi və
Fransada ən gənc mer statusuna yiyələndi. Uzun müddət Neyi-Syur-Sen administrasiyasına rəhbərlik
edən Sarkozinin 1980-ci illərin ortalarında partiya lideri və
Sarkoziyə
Fransa miqyasında şöhrəti 1993-cü ildə
Neyi-Syur-Senin uşaq bağçalarının birində
baş verən hadisə gətirdi. Həmin vaxt bir
terrorçu bağçada çalışanları və
uşaqları girov götürmüşdü. Hətta Fransanın daxili işlər naziri
J.Paskuanın iradəsinin əleyhinə olaraq, Sarkozi problemin həllində
yaxından iştirak etməyə və terrorçu ilə
birbaşa danışıqlar aparmağa başladı. Bu danışıqlar sayəsində bir neçə
uşaq girovluqdan azad olundu. Daha sonra
hücuma keçən polislər terrorçunu məhv etdilər.
Bundan sonra qollarında azad olunmuş
uşaqlardan biri ilə bağçanın yerləşdiyi
binadan çıxan Sarkozi fransızların gözündə
məhz bu obrazda qəhrəmana çevrildi.
Elə bu hadisədən
sonra o, Baş nazir Eduard Balladyur hökumətinə üzv
seçildi. 1993-1995-ci illər arasında büdcə naziri vəzifəsini
yerinə yetirdi. Bununla yanaşı, o,
kommunikasiya nazirinin səlahiyyətlərini də icra edirdi.
Həmin vaxtdan etibarən Sarkozi Nazirlər
Kabinetinin ən aparıcı üzvlərindən biri
sayılırdı.
Qəyyuma xəyanət
Sarkozinin
uğurlarına kölgə salan hadisə 1995-ci ildə
keçirilən prezident seçkiləri oldu. Belə ki, həmin il keçirilən seçkilərdə o,
gözlənildiyinin əksinə olaraq, siyasi qəyyumu
sayılan Şirakı yox, bilavasitə rəisi olan Balladyuru dəstəklədi.
Seçkilərdə qalib gələn Şirak
isə Sarkozinin bu hərəkətini xəyanət kimi qiymətləndirərək
onu ölkə rəhbərliyindən kənarlaşdırdı.
Bundan sonra Sarkozi əsas diqqətini siyasətdə
özünü müstəqil fiqur kimi təsdiq etməyə
yönəltdi. Bu istiqamətdə onun fəaliyyətinin
əsasını partiyada nüfuz və təsir dairəsinin
artması təşkil edirdi. Həmin vaxt
Sarkozinin iri bizneslə əlaqələri bu məsələdə
xüsusi rol oynadı. Neyi-Syur-Sen meri olarkən
biznes maqnatları ilə yaratdığı əlaqələr
Sarkozinin mediada, o cümlədən televiziya ekranlarında
tez-tez görünməsinə səbəb olurdu. Bu isə Sarkoziyə ölkədə ən məşhur
siyasətçilərdən biri statusunu
qazandırmışdı. Bu amil Sarkozinin 1998-ci ildə
partiyanın baş katibi seçilməsində az rol oynamadı.
1999-cu ilin
aprelindən oktyabr ayına kimi "Respublikanın Dəstəklənməsi
uğrunda Birlik" partiyasına müvəqqəti sədrlik
edən Sarkozi Avropa Parlamentinə keçirilən seçkilərdə
liberal-demokratlarla yaradılan birgə siyahıya da rəhbərlik
edirdi. Ancaq bu seçkilərdə Sarkozi uğursuzluğa
düçar oldu. Onun rəhbərik etdiyi
birlik Avropa Parlamentinə seçkilərdə
üçüncü yerə çıxdı. Bu isə Sarkozinin bir müddət aktiv siyasətdən
kənarda qalması ilə nəticələndi. Həmin dövrdə o, vaxtının böyük
hissəsini hüquqi işlərə və ingilis dilinin
öyrənilməsinə həsr edirdi. Bununla belə,
Sarkozi yenə də biznesmen dostlarının, o cümlədən
"Moet Nennessy Louis Vuitton" şirkətinin rəhbəri
Bernar Arno, "Bouygues" korporasiyasının prezidenti Marten
Buiq sayəsində yenə də medianın gündəmində
qalmaqda davam edirdi. Bu da Sarkozinin
populyarlığının durmadan yüksəlməsində
vacib rol oynayırdı. Partiyada da yüksək
mövqe tutması artıq Şirakı Sarkozi faktoru ilə
hesablaşmaq məcburiyyətində qoyurdu.
Şirakla yeni dostluq, yeni düşmənçilik
2002-ci ildə
keçirilən prezident seçkilərində bu iki siyasətçinin
"ulduzu yenidən barışdı". Buna səbəb
Şirak üçün olduqca ağır keçən
seçkilərdə Sakozinin onu dəstəkləməsi
oldu. Seçkilərin ikinci turunda Şirak
ultrasağçı namizəd Jan Mari Le Penə qalib gəldi.
Sarkozinin verdiyi dəstəyə görə
Şirak onu Jan-Pyer Raffaren hökumətində daxili işlər
naziri vəzifəsinə təyin etdi. Bu vəzifədə
cinayətkarlıqla qəti mübarizə metodunun tərəfdarı
olan Sarkozinin mövqeyini açıq ifadə etməsi onu daha
çox ictimai diqqət mərkəzinə çəkirdi.
2004-cü ilin
aprelində Raffaren hökumətinin yeni tərkibində Sarkozi
iqtisadiyyat, maliyyə və sənaye naziri təyin edildi. Yeni vəzifədə
o, bir tərəfdən bazar münasibətlərini
stimullaşdırmağa, digər tərəfdən isə
iqtisadi proteksionizm metodlarından istifadə etməyə
çalışırdı. Məhz onun təşəbbüsü
ilə Fransanın iki ən məşhur əczaçılıq
şirkəti birləşdirildi, burada əsas məqsəd
milli bazara İsveçrənin əczaçılıq nəhəngi
olan "Novartis"in gəlişinin qarşısını
almaq idi. Yenə də Sarkozinin təşəbbüsü
ilə dövlət Fransanın aparıcı sənaye
korporasiyalarından biri olan "Alstom"un
müflis olmasına imkan vermədi. Bütün bunlar Sarkozinin
məşhurluğunu və iş dünyasından olan
dostlarının sayını artırırdı. 2004-cü ilin noyabrında Sarkozi böyük səs
çoxluğu ilə "Respublikanın Dəstəklənməsi
uğrunda Birliy"in varisi olan Xalq Hərəkatı
Uğrunda Partiyasının sədri seçildi.
Elə bu
vaxtlar özündən gənc olan rəqibinin nüfuzunun belə
yüksəlməsindən ehtiyatlanan Şirak onun təsir
imkanlarını məhdudlaşdırmaq üçün
partiya liderliyi ilə yanaşı, eyni zamanda hökumətdə
vəzifə tutulmasının qadağan edilməsinə nail
oldu. Məhz bu səbəbdən Xalq Hərəkatı
Uğrunda Partiyasının sədri seçildikdən sonra
Sarkozi nazir vəzifəsindən istefa verməli oldu. Lakin Şirakın gözləntilərinin əksinə
olaraq, Sarkozi sədri olduğu partiyanı prezidentlik
kürsüsü uğrunda apardığı mübarizədə
effektiv vasitəyə çevirə bildi. O,
Şirakı indi daha sərt tənqid edir və ölkə rəhbərliyinin
yenilənməsinin zəruriliyini bildirirdi. Şirakı
dünənin siyasətçisi adlandıran Sarkozi onun uzun illər
ərzində hər hansı ciddi uğura imza
atmadığını bildirirdi: "Dünya elə sürətlə
hərəkət edir ki, biz bir yerdə dayana bilmərik. Mən Fransanı yenidən hərəkət etməyə
məcbur etmək istəyirəm".
Hadisələrin
sonrakı gedişi isə Şirakı yenidən Sarkozini nazir
təyin etməsilə nəticələndi. Belə ki,
Avropa Konstitusiyası ilə bağlı keçirilən
referendumda üzləşdiyi uğursuzluqdan sonra Raffaren
hökuməti istefaya getməyə məcbur oldu. Təcili şəkildə ölkə rəhbərliyinin
gücləndirilməsinə ehtiyac duyan Prezident Sarkozini
hökumətə qaytardı və o, Dominik de Vilpen hökumətində
daxili işlər naziri vəzifəsini icra etməyə
başladı. Bununla belə, Şirak
nazirlə "düşmənçiliyi" davam etdirir və
bu məsələdə yaxın ətrafının köməyindən
istifadə edirdi. Sağmərkəzçilər
düşərgəsində Sarkozinin əsas rəqibi olan de
Vilpen bu mübarizədə Şirak tərəfindən
açıq himayə olunurdu və onun həmin vaxtlar
prezidentliyə hakim partiyadan əsas namizəd olacağı
gözlənilirdi. Sarkozinin isə
Şirakın digər ətrafı ilə də
qarşıdurması getdikcə daha güclü xarakter
alırdı.
Məhz
Prezidentin ətrafı Sarkozini gözdən salmaq
üçün onun ailəsində olan problemləri
medianın gündəmində saxlayır və nazirin
nüfuzuna zərbə vurmağa cəhd göstərirdilər. Həmin
vaxtlar Sarkozinin həyat yoldaşı Sesiliyanıın ərini
və oğlunu tərk edərək yeni sevgilisi ilə
Nyu-Yorka getməsi Şirakın tərəfdarlarının
istəyilə Fransa mediasının ən aparıcı
mövzularından birinə çevrildi və bu, istər-istəməz
Sarkozinin nüfuzuna zərbə vururdu. Lakin sonda Sarkozi
Sesiliyanın yenidən geri qayıtmasına və onunla
barışmağa nail oldu. Hətta
yaxınlaşmaqda olan prezident seçkilərində Sesiliya həyat
yoldaşının əsas məsləhətçilərindən
birinə çevrildi. Bununla belə, əvvəlki
effekti verməsə də, rəqibləri tərəfindən
Sarkozinin şəxsi həyatı medianın gündəmində
qalmaqda davam edirdi. Belə bir vaxtda mediada
Sarkozinin korrupsiyaya qurşanması haqda da məlumatlar
görünməyə başladı. Söhbət
Sarkozinin müflis olmuş "Clearstream" şirkəti ilə
əlaqələrindən gedirdi. Belə məlumatların
yayılmasının əsas səbəbkarı kimi Sarkozi
açıq şəkildə rəqibi sayılan de Vilpeni
ittiham etməyə başladı. Baş nazir bunu qətiyyətlə
təkzib etsə də, son nəticədə Şirakın
yaxınlarının Sarkoziyə qarşı "qara
piar" kampaniyası onun lehinə işlədi və o,
fransızların gözündə "böhtanın
günahsız qurbanı" şöhrətini qazandı.
Yeliseyə gedən yol
2005-ci il
Sarkozi üçün elə də asan olmadı. Müasir Fransanın həyatında ən kəskin
problemlərdən biri sayılan immiqrant problemi yenidən
qabarmışdı. Həmin ilin oktyabrında Paris
yaxınlığında yerləşən Arqenta şəhərində
çıxışı zamanı Sarkozinin fransızların
məskunlaşdığı məntəqələri
"pozğun ünsürlərdən" təmizləyəcəyini
bildirməsi burada yaşayan ərəblər və digər
immiqrantlar tərəfindən ciddi narazılıqla
qarşılandı, onlar Sarkozini fitə basmağa, ona daş
və butulka atmağa başladılar. Bundan iki
gün sonra isə
Bütün
ölkə boyu davam edən iğtişaşlar üç həftə
çəkdi.
Əsasən Afrika ölkələrindən olan
gənc immiqrantların iştirak etdiyi bu
iğtişaşlarda 9000-ə yaxın avtomobil
yandırıldı. İğtişaşlar
dövründə Sarkozi medianın gündəminin dəyişməz
simalarından birinə çevrildi. Daha sərt
toqquşmaların qeydə alındığı bölgələrə
baş çəkən nazir bir qayda olaraq polisi dəstəkləyir
və ölkədə leqal şəkildə
olub-olmamasından asılı olmayaraq bütün
qiyamçıları deportasiya etməklə hədələyirdi.
Əslində isə baş verənlər və
nümayiş etdirdiyi mövqe ictimai həyatda radikal dəyişikliklərə
çağıran Sarkozinin lehinə işləyirdi. Görünür, elə bu səbəbdən
iğtişaşlar sağ və sağ mərkəzçi
qüvvələr arasında Sarkozinin nüfuzunu xeyli
artırdı, solçular isə onu "gizli faşizm"də
ittiham edirdilər. Bütün bunlar
Sarkozini siyasi gündəmin əsas diqqət hədəfinə
çevirməklə yanaşı, həm də onun
populyarlığını xeyli yüksəltdi.
Artıq de
Vilpen onunla rəqabət apara biləcək durumda deyildi. 2006-cı ildə
isə tələbə iğtişaşları Sarkozinin de
Vilpen qarşısında qələbə şansını
bir qədər də artırdı. De
Vilpenin rəhbərliyi ilə hazırlanan qanun layihəsi gənclərin
işsizliyinə qarşı mübarizə üçün
nəzərdə tutulmuşdusa, sonda cəmiyyətdə gənc
işçilərin sosial müdafiəsinə zərbə
kimi qəbul olundu. Qanun layihəsinin geri
qaytarılmasından sonra Baş nazirin nüfuzu ciddi şəkildə
zədələndi. Həmin vaxt Sarkozi tələbələri
müdafiə edərək hökuməti onları eşitməyə
çağırdı. Onun ərəb
ölkələri və Afrikadan olan immiqrantların Fransa cəmiyyətinə
inteqrasiyası üçün yeni proqramla
çıxış etməsi gəlmələr arasında
da nüfuzunun artmasına səbəb oldu. Bunun ardınca Sarkozi dövləti məscidlər
tikilməsi üçün vəsait ayırmağa
çağırır və bildirirdi ki, bu, Fransa müsəlmanları
arasında ekstremist tendensiyaların
sponsorlaşdırılmasının qarşısını
alacaq. Məhz onun dəstəyilə Fransa
Müsəlman Şurası yaradıldı. Məktəblərdə müsəlman qız və
qadınların hicab geyməsinə qoyulan qadağaya
qarşı çıxması da Sarkozinin müsəlmanlar
arasında nüfuzunun artmasında mühüm rol oynadı.
Bütün
bunlar 2007-ci ildə Sarkozinin üzvü olduğu partiyadan
prezidentliyə alternativsiz namizəd olması ilə nəticələndi. Partiyadaxili
seçkilərdə o, 98 faiz səs toplayaraq namizəd oldu.
Prezident kürsüsü uğrunda onun əsas
rəqibi sosialistlər düşərgəsindən Seqolen
Ruayal idi. Lakin aparılan sosioloji
sorğular Ruayalla müqayisədə Sarkozinin nüfuzunun daha
yüksək olduğunu göstərirdi. Prezident
seçkiləri ərəfəsində Jak Şirakın
mövqeyi uzun müddət müəmma olaraq qaldı. Həmin vaxt Şirak partiya dəstəyinin
olmamasına baxmayaraq, seçkilərdə iştirak
ehtimalını istisna etmirdi. Həmçinin
onun tərəfdarlarını Ruayala səs verməyə
çağıra biləcəyi də gözlənilirdi.
Lakin 2007-ci ilin martında Şirak seçkilərdə
iştirak etməyəcəyini açıqladı və
bundan bir neçə gün sonra Sarkozini dəstəklədiyini
bildirdi.
Bütün bunlar 2007-ci ilin
aprelində keçirilən prezident seçkilərinin ilk
turunda Sarkozinin 31,11 faiz, rəqibi
Ruayalın isə 25,84 faiz səs toplaması ilə nəticələndi.
İkinci tura qədər olan müddət ərzində
Sarkozinin Ruayalla keçirdiyi teledebatlarda nümayiş etdirdiyi
sərt mövqe, emosional rəqibinin bu xüsusiyyətlə
Prezident ola bilməyəcəyini vurğulaması onun
şansını daha da artırdı və mayın 6-da
keçirilən ikinci turda, gözlənildiyi kimi, Sarkozi
Yelisey sarayının sahibi oldu. Qalibiyyət nitqində isə
o qeyd edirdi: "Mən Fransanı sevirəm. Fransa
mənə hər şey verib. İndi
Fransanın mənə verdiklərini Fransaya qaytarmaq növbəsi
mənimdir".
Amerikalı fransız
Tədqiqatçılara
görə, hələ nazir vəzifəsində
çalışarkən Sarkozi Britaniyanın sabiq baş
naziri, "yeni leyboristlər"in lideri Toni Bleyrin təsiri
altında olub.
Onun özü isə dəfələrlə
etiraf edib ki, təkcə Bleyr yox, eləcə də Marqaret
Tetçerdən də çox ilhamlanıb. Dediyinə görə, Tetçerden əmək
intizamını, vergilərin azaldılmasını,
sahibkarlığın inkişaf etdirilməsini öyrənibsə,
Bleyrdən sosial inteqrasiyaya çağırışları,
təhsilin inkişafını, ümumi tibbi sığorta
sisteminin yaradılmasını mənimsəyib. Fəaliyyətinin əsas motivini praqmatizmin təşkil
etdiyini vurğulayan Sarkozi siyasi baxışlarına görə
sağ mühafizəkardır. Fransada istər
tərəfdarları, istərsə də rəqibləri tərəfindən
daha çox "Sarko" ləqəbilə müraciət
edilən Prezidenti opponentləri liberal, bəziləri isə
ultraliberal hesab edir.
Vergilərin və
sosial xərclərin azaldılmasının tərəfdarı
kimi çıxış edən Fransa Prezidenti Avropa dövlətlərinin
inteqrasiyasının ən qatı tərəfdarlarındandır
və ABŞ-ın müttəfiqi kimi də məşhurdur. Bununla bağlı Sarkozinin
maraqlı bir etirafı da var: "Çoxları Fransada məni
"amerikalı Sarkozi" adlandırır və mən
bununla fəxr edirəm. Mən həqiqətən
də bir çox Amerika dəyərlərini
bölüşürəm".
Prezident kürsüsünə
əyləşdikdən az sonra Sarkozinin
atdığı maraqlı addımlardan biri də
maaşını 140 faiz artırması və ödədiyi
vergini azaltması olub. Bu isə rəqibləri
tərəfindən uzun müddət tənqid hədəfinə
tuş gəlməsilə nəticələnib.
Daxili siyasətdə
Sarkozinin "müsbət diskriminasiya" metodunu tətbiq etmək
niyyəti hələ də Fransada tənqid obyektidir. Əslində
bu siyasətin mahiyyətində yerli fransızların
immiqrantlarla müqayisədə müəyyən
üstünlüklər əldə etməsi durur. Elə bu səbəbdən "müsbət
diskriminasiya" Fransa siyasətçilərinin böyük əksəriyyəti,
o cümlədən Jak Şirak tərəfindən də ciddi
tənqid olunub.
Xarici siyasətdə
Sarkozinin əsas diqqəti Avropa ölkələrinin
inteqrasiyasının sürətlənməsi və burada
Fransanın aparıcı mövqedən çıxış
etməsidir. İstər Avropa İttifaqına sədrlik, istərsə
də ondan sonrakı dövrdə Sarkozi beynəlxalq siyasətdə
daim aktiv mövqedən çıxış edən liderlər
siyahısında yer alır. Bu, ilk növbədə
Fransa Prezidentinin bir sıra mövcud münaqişələrin
həllində aktivlik nümayiş etdirməsi, bununla
bağlı müxtəlif çözüm variantları irəli
sürməsində özünü göstərir. Bunlara misal olaraq ötən ilin avqustunda Rusiya və
Gürcüstan, bu ilin yanvarında İsrail və Fələstin
arasında yaşanan münaqişələrdə Sarkozinin
göstərdiyi fəallığı və irəli
sürdüyü sülh planlarını qeyd etmək olar.
Eşqdir mehrabı uca göylərin...
Fransa
Prezidentinin şəxsi həyatı barəsində kitab
yazıla biləcək qədər zəngin sayıla bilər. Sarkozinin məhəbbət
romanları Fransa mediasının ən sevimli
mövzularından biri kimi qalmaqda davam edir. İlk rəsmi nikaha Sarkozi 1982-ci ildə girib. Həmin vaxt o, korsikalı Mari Dominik Kyuloli ilə ailə
həyatı qurub. Bu evlilikdən
cütlüyün iki övladı - Pyer və Jan dünyaya gəlib.
Birinci evliliyi zamanı onun Şirakın
qızı Klodla uzunmüddətli eşq əlaqələri
olub. Hətta J.Şirak bu münasibətlərin
evlilik səviyyəsinə qədər inkişafını da
istəyirmiş. Lakin bu eşq macərası
da əvvəlkilər kimi - Sarkozinin növbəti dəfə
aşiq olması səbəbindən uğursuzluğa
düçar olub. Ayrıldıqdan sonra onlar dost kimi
qalıblar və hətta 1992-ci ildə Sarkozi Klodun nikah mərasimində
şahidlərdən biri kimi çıxış edib.
1984-cü ildə Neyi-Syur-Sen
şəhərinin meri olarkən Sarkozi yerli telekanallardan
birinin sahibinin həyat yoldaşı Sesiliya Maten ilə
2007-ci ilin
oktyabrında Sesiliya ilə Sarkozinin rəsmən
ayrıldığı elan olundu. Ötən ilin
fevralında Sarkozi üçüncü dəfə rəsmi
nikaha girdi. Bu dəfə onun həyat
yoldaşı və Fransanın birinci ledisi italiyalı
fotomodel və müğənni Karla Bruni oldu.
Cütlük reklam maqnatı Jak Seqelin verdiyi şam ziyafətlərinin
birində
Hazırda
Fransanın birinci xanımı kimi Karla özü
üçün iki prioritet seçib. Bunlar
dünyada yoxsulluğun azaldılması və
savadsızlıqla mübarizədir. O, müğənnilik
sənətinin də daşını atmayıb, lakin
geniş kütlə qarşısında
çıxış etmir. Bunun səbəbini isə belə
izah edir: "Mən ərim Prezident olduğu müddət ərzində
səhnədə çıxış etməyəcəyəm.
Buna vərdiş etmək lazımdır".
Lakin deyilənə görə, Karlanın
yaxın günlərdə fotosessiyası ictimaiyyətə təqdim
olunacaq. Bu fotolarda onun
açıq-saçıq şəkillərinin də
olacağı bildirilir.
Üç sədrdən biri
Fransa Azərbaycanın
dövlət müstəqilliyini 1992-ci ilin yanvarında
tanıyıb və həmin ilin fevralında iki ölkə
arasında diplomatik münasibətlər qurulub. Bu ölkə
həm də Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ
münaqişəsinin həllində ATƏT-in Minsk Qrupunun həmsədrlərindən
biri kimi vasitəçilik missiyasını yerinə yetirir.
İki ölkə arasında digər sferalarda
da yaxşı əlaqələr mövcuddur və Nikola
Sarkozinin hakimiyyətə gəlişindən sonra da
Fransanın Azərbaycanla münasibətləri yüksələn
xətt üzrə inkişaf edir.
Prezident İlham Əliyevin
Nikola Sarkozi ilə görüşü onun 2007-ci il noyabrın 19-20-də Fransaya rəsmi səfəri
zamanı baş tutub. Noyabrın 20-də Parisdə,
Yelisey sarayında baş tutan görüşdə ölkələrimiz
arasında əlaqələrin müxtəlif sahələrdə,
o cümlədən siyasi, iqtisadi və digər sahələrdə
uğurla inkişaf etdiyi vurğulanıb. Həmin
vaxt Nikola Sarkozi Prezident İlham Əliyevin Parisə bu səfərinin
ikitərəfli əlaqələrin inkişafına öz
töhfəsini verəcəyinə əmin olduğunu
vurğulayıb. Söhbət zamanı Ermənistan-Azərbaycan,
Dağlıq Qarabağ münaqişəsinə də
toxunulub. Prezident İlham Əliyev Ermənistanın
Azərbaycana qarşı hərbi təcavüzündən
danışaraq ermənilərin həyata keçirdiyi etnik təmizləmə
siyasəti nəticəsində 1 milyondan çox
soydaşımızın qaçqın və məcburi
köçkün vəziyyətinə
düşdüyünü bir daha fransalı həmkarının
diqqətinə çatdırıb. Dövlət
başçısı bu münaqişənin yalnız və
yalnız ölkəmizin ərazi bütövlüyü bərpa
edilməklə həll olunmasının zəruriliyini
vurğulayıb. Elə Fransa Prezidenti də
bu münaqişənin mümkün qədər tez sülh
yolu ilə həllinin vacibliyini və Fransanın bunda maraqlı
olduğunu bildirib.
Sarkozi həyatın
çətin sınağından uğurla
çıxmağı bacarıb və atasının bir
vaxtlar onun barəsində dediklərinin yanlış
olduğunu sübut etmək üçün Fransa Prezidenti səviyyəsinə
qədər yüksəlməyə qadir olub. İctimaiyyəti hər dəfə
yeni bir vasitə ilə təəccübləndirməyə
müvəffəq olan Prezident daha bir ziddiyyətli
açıqlaması ilə növbəti dəfə ajiotaj
yaradıb: belə ki, o, dövlət başçısı
postu uğrunda keçirilən yarışda iştirak etməyəcəyini
bildirib. Yerli telekanallardan birinə verdiyi
müsahibədə o, 2012-ci ildə keçiriləcək
seçkilərə qatılmayacağını və bunu
prezidentliyin çox ağır olması ilə izah edib.
Lakin Fransanın bugünkü siyasi simaları ilə
müqayisədə Sarkozi 2012-ci il
üçün də, hələ ki, ən şanslı
namizəd sayılır. Bu mənada artıq həm
eşqdə, həm də həyatda bəxti gətirənlər
sırasında olan Sarkozinin dövlət
başçısı kimi siyasi karyerasına üç ildən
sonra son qoya biləcəyi inandırıcı
görünmür. Lakin bioqraflarının da dediyi kimi,
Sarkozidən hər cür qərar gözləmək olar.E
Rasim Bayramov
Azərbaycan.-2009.-15
fevral.-S.4-6.