"Bakı - İslam mədəniyyətinin
paytaxtı-2009" Mədəniyyət ilinin təntənəli
açılışı
Heydər Əliyev
Sarayında "Bakı - İslam mədəniyyətinin
paytaxtı-2009" Mədəniyyət ilinin təntənəli
açılış mərasimi olmuşdur.
Azərbaycan
Prezidenti İlham Əliyev mərasimdə iştirak
etmişdir.
"İslam mədəniyyəti paytaxtları" proqramı barədə qətnamə İslam Ölkələri Elm, Təhsil və Mədəniyyət Təşkilatının (İSESKO) təklifi ilə İslam Konfransı Təşkilatının üzvü olan ölkələrin mədəniyyət nazirlərinin 2001-ci ilin axırlarında Qətərin paytaxtı Dohada keçirilmiş III konfransında qəbul edilmişdir. 2004-cü il dekabrın 15-17-də Əlcəzairdə keçirilmiş IV konfransda 2005-2014-cü illər üçün nəzərdə tutulmuş "İslam mədəniyyətinin paytaxtları" proqramı təsdiqlənmişdir. Bu proqrama əsasən, hər hansı şəhərin islam mədəniyyətinin paytaxtı elan olunması üçün həmin paytaxt ölkə və region səviyyəsində mühüm tarixi keçmişə, islam və bəşər mədəniyyətində elm, incəsənət, ədəbiyyat sahəsində töhfələrə, elmi-tədqiqat, arxeoloji təhsil mərkəzlərinə, fərdi və kollektiv şəkildə mədəni tədbirlər təşkil edən mədəniyyət qurumlarına malik olmalıdır. Azərbaycanın paytaxtı öz qədimliyi və müasirliyi ilə bütün bu qayda və prinsiplərə cavab verir. Bakı həm də dini, milli və etnik tolerantlıq mərkəzi kimi dünyada tanınır.
2007-ci il noyabrın 21-23-də Liviyanın paytaxtı Tripolidə keçirilmiş V İslam konfransında qəbul olunmuş qətnaməyə əsasən, Bakı şəhəri 2009-cu il üçün "İslam mədəniyyətinin paytaxtı" elan edilmişdir. Eyni zamanda islam ölkələrinin mədəniyyət nazirlərinin növbəti VI konfransının Bakıda keçirilməsi qərara alınmışdır.
Səudiyyə Ərəbistanının Məkkə şəhəri ilk islam mədəniyyəti paytaxtı elan edilmişdi. Məkkədən sonra ərəb dünyasını, Asiya və Afrika regionlarını təmsil edən daha 30 şəhər islam mədəniyyəti paytaxtı olmalıdır.
Bakıda iki gün davam edəcək tədbirdə Avropa və islam ölkələrinin mədəniyyət nazirləri, onların müavinləri, İSESKO-nun baş direktoru Əbdüləziz bin Osman əl-Tüveycri, İslam Konfransı Təşkilatı baş katibinin müavini Atta əl-Mənnan, dövlət qurumlarının, diplomatik nümayəndəliklərin rəhbərləri, xarici qonaqlar, ziyalılar və digər şəxslər iştirak edirdilər.
Salona toplaşanlar dövlətimizin başçısı İlham Əliyevi, xanımı Mehriban Əliyevanı və qonaqları hərarətli alqışlarla qarşıladılar.
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev mərasimdə nitq söylədi.
(Dövlətimizin
başçısının nitqi qəzetin bugünkü
nömrəsinin birinci səhifəsində dərc edilir).
***
İSESKO-nun baş direktoru Əbdüləziz bin Osman əl-Tüveycri mərasimdə çıxış etdi. O dedi:
- Azərbaycan Respublikasının Prezidenti zati-aliləri cənab İlham Əliyev!
Hörmətli birinci xanım Mehriban Əliyeva!
Hörmətli xanımlar və cənablar!
Belə bir tarixi məqamda sizin qarşınızda çıxış etməkdən böyük şərəf və məmnunluq hissi duyuram. Burada biz "Bakı - İslam mədəniyyətinin paytaxtı-2009" Mədəniyyət ilinin təntənəli açılış mərasimini fərəh hissi ilə qeyd edirik. Mən, ilk növbədə, zati-aliləri, Azərbaycan Respublikasının Prezidentinə bu mərasimə rəhbərlik etdiyinə və İSESKO təşkilatına verdiyi güclü dəstəyə görə dərin minnətdarlığımı bildirmək istəyirəm.
Eyni zamanda, mən daim ürəklərimizdə yaşayan gözəl şəhərinizə gəldikdə zati-alilərinizin səmimi qonaqpərvərliyini duymaq və tərəfinizdən qəbul olunmaqdan hər zaman məmnunam. Şəhəriniz mədəniyyətlər və sivilizasiyalar arasında dialoq, birgə yaşama və həmrəylik şəhərinə, eləcə də incəsənət, elm və mədəniyyət qovşağına çevrilmişdir.
Zati-aliləri cənab
Prezident!
Hörmətli birinci
xanım!
Xanımlar və cənablar!
İslam Konfransı Təşkilatının
mədəniyyət nazirlərinin 4-cü iclasında qəbul
olunan İSESKO-nun "İslam mədəniyyəti
paytaxtları" proqramı tarix boyu mədəniyyətə,
ədəbiyyata, elm və biliyə verəcəyi töhfəni
nəzərə alaraq əsasən islam mədəniyyətinin
yayılmasına, yüksəlməsinə, yeniləşməsinə,
xüsusilə fərqlənən bir sıra islam şəhərlərinin
mədəniyyət və sizvilizasiyasının şanlı
irsini qeyd etməyə yönəlibdir. Lakin
proqram qətiyyən keçmişdəki uğurları
xatırlatmağa xidmət etmir, onun bu cür şəhərlərin
tarixi-mədəni varlığı üzərində
qurulmasına xidmət edir ki, İslam sivilizasiyasının dəyərlərinə
əsaslanan bu günü, həm də gələcəyi
yaradaq. Bu da öz növbəsində xalqların fərqliliyinə,
irqi və irsi mənsubiyyətinə, mədəniyyət
köklərinə və sivilizasiya xüsusiyyətlərinə
baxmayaraq, bəşəriyyətin bölüşdüyü
irs olaraq qalmaqdadır. Bu mədəniyyət
və sivilizasiya hədəfinə biz hər il
Ərəb, Asiya və Afrika regionlarından olan üç
İslam mədəniyyəti paytaxtını bir araya gətirərək
mədəniyyətlərarası dialoq və
sivilizasiyaların birliyi üçün qarşıya qoyulan
məqsədlərlə nail olmağa
çalışırıq. Beləliklə, biz İslam sivilizasiyasının
fərqli cəhətlərinin birini təşkil edən
keçmişi, bu günü və sabahı bir ahəngdə
birləşdiririk ki, mədəniyyətlər və
sivilizasiyalar arasındakı dialoqun mahiyyəti olan, xalqlar və
insanlar arasında qarşılıqlı anlaşma və birgə
yaşamanın əsasını təşkil edən
qarşılıqlı əlaqə və zənqinləşmə
təmin olunsun.
İslam mədəniyyəti
paytaxtlarını qeyd etməklə biz nə indiki məsələlərdən,
nə də gələcəyin problemlərini qabartmaqdan
çəkinirik. Əksinə, bu günümüzün
qayğısına qaldığımız kimi, indiki nəslin
yaxşı gələcəyini təmin etmək
üçün çalışırıq və beləliklə,
dözümlü dinimizin daimi ideallarına və daim digər
dünya ölkələrinə açıq olan
sivilizasiyamızın bünövrəsinə əsaslanan mədəniyyətlər
və sivilizasiyalararası dialoqu davamlı bir prosesə
çeviririk. Bugünkü bu imkandan
istifadə edərək mən bu tədbirin zəngin və rəngarəng
proqramını təqdir etmək istərdim. Biz İSESKO-nun bu gözəl şəhərdə
həyata keçirilməsi nəzərdə tutulan azı 15
təhsil, elm və mədəni proqramının şahidiyik.
Zati-aliləri cənab
Prezident!
Hörmətli birinci
xanım!
Xanımlar və cənablar!
Bu il
İslam mədəniyyətinin paytaxtı olan Bakı mədəniyyəti,
ədəbiyyatı və elmi İslamın Azərbaycana daxil
olduğu dövrə təsadüf edən tarixi şəhərlərdən
biridir. Bu, elə bir şəhərdir ki,
özünün canlı olmasında əsərləri təbii
olaraq ölkəsinin qürur mənbəyi olan şairlərə,
elm xadimlərinə, filosoflarına, mütəfəkkirlərinə,
sənətçilərinə və məşhur mədəniyyət
nümunələrinə borcludur. Nəcib
insanları, gözəl təbiəti, möhtəşəm
elmi, ədəbiyyatı, mədəniyyəti olan, sənət
və biliyin müxtəlif sahələrində
dünyanın ən yüksək zirvələrindən birinə
çatan bu gözəl ölkə daim yanaşı
yaşama, müxtəlif mədəniyyətlərin
qarşılıqlı əlaqəsi ilə seçilibdir.
Bu, Azərbaycanı mədəniyyətlərin,
sivilizasiyaların, sənətlərin və çoxmilli ədəbiyyat
ənənələrinin birləşmə nöqtəsinə,
sözün həqiqi mənasında, yanaşı yaşama və
mədəniyyətlərarası dialoq mərkəzinə
çeviribdir.
Bu tədbir dünyanın
yeni bir eraya, bəşəriyyətin bugünkü
ümidsizlikdən, çaşqınlıqdan və
dağıdıcı xaosdan insanların
qarşılıqlı hörmət şəraitində birgə
yaşadığı, mədəniyyət müxtəlifliyinin
tanındığı və beynəlxalq hüquq prinsiplərinə
tam riayət olunduğu zamana, ədalət və bərabərliyə
söykənən sabitliyin, təhlükəsizliyin və
sülhün yeni mərhələsinə can atdığı
bir vaxta təsadüf edir. Biz Bakını
İslam mədəniyyətinin paytaxtı kimi qeyd etməyimizi
heç vaxt unutmayacağıq.
Bu əziz
ölkənin, çox istədiyim Azərbaycanın ərazisinin
bir hissəsi erməni işğalı altındadır. Bir çox
tarixi abidələr, dini məbədlər, muzeylər, mədəniyyət
və sivilizasiya məkanları dağıdılıbdır.
Biz İSESKO olaraq bunu qəti şəkildə
pisləyirik. Beynəlxalq ictimaiyyəti bu
gözəl ölkənin zəngin və şanlı tarixini
qorumaq üçün öz konstruktiv rolunu oynamağa
çağırırıq.
Zati-aliləri cənab
Prezident!
Hörmətli birinci
xanım!
Xanımlar və cənablar!
Mən zəngin
mədəniyyət dəyərlərinin təşviq
olunmasına göstərdiyi xüsusi marağa və səmimi
qonaqpərvərliyə, eləcə də bu şəhərin
mədəniyyət, ədəbiyyat və incəsənət
mərkəzinə çevrilməsinə görə cənab
Prezidentə bir daha minnətdarlığımı bildirirəm. Eyni zamanda
ölkənizdə mədəniyyət məsələlərinə
qayğısına, xüsusi yaradıcı yanaşmasına
və yorulmaz fəaliyyətinə görə onun
xanımı Mehriban Əliyevaya təşəkkürümü
bildirirəm. Sizin müdrik rəhbərliyiniz
altında paytaxtınıza ən böyük uğurlar
arzulayıram.
Yaşasın Azərbaycan
Respublikası!
Yaşasın İslam
ölkələri xalqlarının qardaşlığı!
Qoy Allah-təala
dünyanın bütün xalqlarına sülh, əmin-amanlıq
və təhlükəsizlik bəxş etsin!
"Bakı -
İslam mədəniyyətinin paytaxtı-2009" Mədəniyyət
ilinin xatirə emblemini zati-aliləri Prezident İlham Əliyevə
təqdim etməkdən böyük şərəf hissi
duyuram.
(İSESKO-nun baş direktoru Əbdüləziz
bin Osman əl-Tüveycri xatirə emblemini dövlətimizin
başçısına təqdim etdi).
***
Sonra İslam
Konfransı Təşkilatı baş katibinin müavini Atta əl-Mənnana
söz verildi.
O, təşkilatın baş katibi Ekmələddin
İhsanoğlunun təbrik məktubunu oxudu:
"Azərbaycan
Respublikasının Prezidenti zati-aliləri İlham Əliyev!
Hörmətli birinci
xanım Əliyeva!
İSESKO-nun hörmətli
baş direktoru!
Hörmətli
iştirakçılar, əziz qonaqlar, xanımlar və cənablar!
Bakı şəhərinin
2009-cu il üçün İslam mədəniyyəti
paytaxtı elan edilməsi münasibətilə təşkil
olunmuş bu möhtəşəm toplantının
iştirakçılarına müraciət etməkdən
böyük məmnunluq duyuram. Bu mərasimin məhz
Bakıda keçirilməsi çox önəmlidir. Bakı bu torpağın oğul və qızları
tərəfindən yaradılmış bənzərsiz mədəni
irsin zənginliyini əks etdirən şəhərdir. Bakı tarixi şəhərdir və bir çox
sivilizasiyaların mədəniyyətlərini özündə
qovuşdurur.
Bu gün Azərbaycanın
ortaq tariximizə verdiyi böyük töhfəsini etiraf
edirik. Ümumi keçmişimizə əsaslanaraq
hazırda biz ümumi gələcəyimizi müəyyən
etməkdəyik. 2009-cu ildə
Bakının İslam mədəniyyəti paytaxtı elan
edilməsi İslam Konfransı Təşkilatının
40-cı ildönümü ilə üst-üstə
düşür. Bu təşkilat müsəlman
aləminin maraqlarını qoruyan, mədəniyyətini və
tarixini təşviq edən yeganə böyük təşkilatdır.
Bu münasibətlə hazırkı tədbirə,
onun keçirilməsinə rəhbərlik etdiyinə görə
mən görkəmli lider və uzaqgörən dövlət
xadimi cənab İlham Əliyevə ən səmimi təşəkkürlərimi
çatdırmaq istəyirəm.
Cənab Prezident, Sizin bu mərasimdə
iştirakınız bu sahədə olan təşəbbüslərə
şəxsi marağınızın və islam
mədəniyyətinə verdiyiniz yüksək qiymətin əyani
sübutudur. Bütün bunlar mədəniyyətlərarası
mübadilələrə və dünya miqyasında dialoqa
töhfə verir. Bugünkü tədbirin
uğurla keçirilməsi məqsədilə mədəniyyət
və turizm nazirinin də göstərdiyi səyləri
yüksək dəyərləndirirəm və İslam
Konfransı Təşkilatına tədbirdə iştirak etmək
üçün göndərdiyi dəvətə görə
minnətdaram.
Azərbaycan öz zəngin
tarixinə və adət-ənənələrinə əsaslanaraq
müsəlman dünyasında və islam
dəyərlərinin qorunub saxlanılmasında rolunu get-gedə
artırır və mühüm rol oynayır. Əsrlər
boyu islam dini bu ölkədə inkişaf
etmiş və digər dinlərə və mədəniyyətlərə
mənsub olanlarla sülh şəraitində
yaşamış və bu, birgə yaşayışın
nümunəsinə çevrilmişdir. Azərbaycan
xalqının zəhmətkeşliyi, bu dəyərlərə
bağlılığı və sadiqliyi, onun böyük
tarixi irsi qürur duymağa əsas verir. Bu,
dünya xalqları üçün, o cümlədən
bütün müsəlman ümməti üçün
xüsusi əhəmiyyət kəsb edir.
Əsrarəngiz təbiət,
gözəl iqlim şəraiti, tükənməz təbii
ehtiyatlar zəngin islam mədəniyyəti
ilə bir araya gələrək Bakını xüsusilə cəlbedici
şəhərə çevirir. Buna görə
2009-cu ildə Bakının İslam mədəniyyəti
paytaxtı elan edilməsi yerinə düşən faktdır.
Ümid və arzu edirəm ki, keçmişdən
götürdüyümüz dərslər sivilizasiyaların
uzun əsrlər boyu formalaşdırdığı tarixi irs və mədəniyyət sahəsində
quracağımız körpülər vasitəsilə biz
müharibələri doğuran ayrı-seçkiliyin,
yanlış konsepsiyaların və qütbləşmənin
aradan qaldırılmasına nail olacağıq.
Fürsətdən
istifadə edərək öz tərəfimdən sizi əmin
etmək istəyirəm ki, İslam Konfransı Təşkilatı
dünya miqyasında bu sahədəki quruculuq səylərini
davam etdirəcəkdir və bu baxımdan İSESKO-nun fəal
rolunu təqdirəlayiq hesab edirəm.
Cənab Prezident, İslam
Konfransı Təşkilatının bütün fəaliyyətinin
Azərbaycan tərəfindən dəstəkləndiyini
görərək və islam həmrəyliyinin daha da möhkəmləndirilməsində
ölkənizin səylərini nəzərə alaraq, mən
bir daha təsdiqləmək istəyirəm ki, İslam
Konfransı Təşkilatı Azərbaycanı tam dəstəkləyir.
Azərbaycanın Dağlıq Qarabağdakı
vəziyyətlə bağlı haqq işini dəstəkləyir.
Cənab Prezident, bütün müsəlman ümməti Azərbaycanın
qanunsuz olaraq zəbt edilmiş torpaqlarının tam azad edilməsinə
və Dağlıq Qarabağın ölkənizin ayrılmaz
hissəsi kimi Azərbaycana qovuşmasına qədər sizin
arxanızda dayanır.
Yaratdığınız
bu fürsətə görə Sizə bir daha İslam
Konfransı Təşkilatı adından minnətdarlığımı
bildirir, gələcək işlərinizdə uğurlar
arzulayıram.
Ekmələddin
İhsanoğlu,
İslam Konfransı
Təşkilatının
baş katibi".
***
Sonra
"Bakı - İslam mədəniyyətinin
paytaxtı-2009" Mədəniyyət ilinin
açılışı münasibətilə konsert oldu. Mərasim
iştirakçıları Üzeyir Hacıbəyli adına
Azərbaycan Dövlət Simfonik Orkestrinin, Xalq
Çalğı Alətləri Orkestrinin, xor kapellasının,
rəqs ansamblının, aşıqların, Bakı
Xoreoqrafiya Məktəbinin rəqs qruplarının, xalq artistləri
Alim Qasımovun, Qərinə Kərimovanın, Avstriyadan dəvət
olunmuş simli kvartetin, Litvadan beynəlxalq müsabiqələr
laureatı V.Visnyauskasın ifalarını böyük maraqla
qarşıladılar. Konsertdə Ü.Hacıbəylinin,
Q.Qarayevin, F.Əmirovun, S.Hacıbəyovun, V.Adıgözəlovun,
S.Ələsgərovun, N.Əliverdibəyovun, F.Əlizadənin,
habelə İ.Ştrausun və C.Puççininin əsərləri
səsləndi.
Azərbaycanın qədim və
zəngin tarixini, mədəni abidələrini, ölkəmizin
paytaxtının keçmiş və indiki mənzərəsini,
dövlət tərəfindən mədəni, dini və milli
dəyərlərin qorunmasına göstərilən diqqət
və qayğını əks etdirən
videogörüntülər iştirakçılarda
böyük təəssürat doğurdu, Bakının həqiqətən
də Şərq və Qərb sivilizasiyalarını bir-birinə
qovuşduran çox mühüm və tarixi şəhər
olmasını bir daha göstərdi.
AzərTAc
Azərbaycan.-2009.-19 fevral.-S.2.