Azərbaycan - Yunanıstan əlaqələrinin daha da dərinləşməsi üçün geniş imkanlar var

Azərbaycan hakimiyyətinin uğurlu xarici siyasəti ölkəmizlə Avropanın aparıcı dövlətləri arasında əlaqələrin keyfiyyətcə yeni mərhələyə qədəm qoyması ilə müşayiət olunmaqdadır. Bunun nəticəsidir ki, indi bir çox Avropa dövlətləri Azərbaycanın fəal tərəfdaşı kimi çıxış edirlər. Bu, Prezident İlham Əliyevin Yunanıstana dövlət səfəri zamanı bir daha aydın oldu.

Qədim mədəniyyətinə görə fərqlənən, beynəlxalq siyasi və iqtisadi münasibətlər sistemində öz yeri olan Yunanıstanla Azərbaycan arasında dostluq və mehriban əməkdaşlıq əlaqələri ölkəmiz dövlət müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra başlasa da, əslində bunun tarixi daha qədimdir. Yunanıstan Prezidenti Karolos Papulyasın təbirincə desək, xalqlarımız arasında əlaqələr Prometeyin Azərbaycandan odu gətirdiyinə həsr olunmuş əfsanənin vaxtlarına təsadüf edir. Bizans dövründə isə iki xalq arasında təmaslar dayanmadan davam etmişdir.

Yunanıstan Azərbaycanın dövlət müstəqilliyini tanıyan ilk ölkələrdən biridir. İki ölkə arasında diplomatik münasibətlər 1992-ci ilin aprelində yaradılıb. Yunanıstanın Azərbaycandakı səfirliyi 1993-cü il mayın 27-də fəaliyyətə başlayıb, Azərbaycanın Yunanıstandakı səfirliyi isə 2004-cü il aprelin 16-da təsis olunub. Azərbaycan - Yunanıstan münasibətlərinin göstəricisi olaraq Yunanıstanın sabiq prezidenti Konstantinos Stefanopulos 2004-cü il iyunun 20-22-də Azərbaycana rəsmi səfərə gəlib. İyunun 21-də Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və Konstantinos Stefanopulos təkbətək və geniş tərkibdə görüş keçiriblər. Həmin gün Yunanıstan Prezidentinə Bakı Slavyan Universitetinin fəxri doktoru adı verilib. Konstantinos Stefanopulos müasir yunan dili və mədəniyyəti mərkəzinin açılışında iştirak edib. Yunanıstan Prezidentinin səfəri zamanı iki ölkə arasında sərmayələrin qarşılıqlı təşviqi və qorunması, beynəlxalq avtomobil daşınmaları haqqında və gömrük işi sahəsində sazişlər imzalanıb.

2004-cü il avqustun 12-16-da Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Afinada keçirilən XXVII Yay Olimpiya oyunlarının açılış mərasimində iştirak etmək üçün Yunanıstana səfər edib. Avqustun 13-də Prezident İlham Əliyev və xanımı Mehriban Əliyeva mərasimə gəlmiş 120 ölkənin dövlət və hökumət başçılarının şərəfinə Yunanıstan Prezidenti Konstantinos Stefanopulosun adından təşkil edilmiş ziyafətdə iştirak ediblər. Avqustun 15-də isə XXVIII Yay Olimpiya oyunları çərçivəsində "Azərbaycan günü" keçirilib. Cənab İlham Əliyev avqustun 16-da Yunanıstanın Baş naziri K.Karamanlislə görüşüb. Görüşdə Azərbaycan - Yunanıstan münasibətlərinin vəziyyətinə toxunan Prezident İlham Əliyev əlaqələrin, o cümlədən enerji və digər sahələrdə əməkdaşlığın uğurlu inkişaf etməsindən məmnunluğunu bildirib.

2008-ci il avqustun 9-da isə Yunanıstanın inkişaf naziri Xristos Foliasın başçılıq etdiyi nümayəndə heyəti "Azərbaycan və Türkmənistanın neft və qaz potensialı: energetika, iqtisadiyyat, ekologiya: əməkdaşlığın strategiyası" mövzusunda keçirilən konfransda iştirak etmək üçün Azərbaycana səfər edib. Nümayəndə heyətini qəbul edən Prezident İlham Əliyev Azərbaycanla Yunanıstan arasında əməkdaşlığın müxtəlif sahələrdə, o cümlədən iqtisadi, enerji və digər sahələrdə genişləndiyini, Yunanıstanın inkişaf nazirinin Azərbaycana səfərinin isə bu əlaqələrin daha da möhkəmləndirilməsinə xidmət edəcəyini bildirib.

Bütün bunlar iki ölkə arasındakı münasibətlərin uğurla inkişafda olduğunun təzahürüdür. Yunanıstanla Azərbaycan arasında müxtəlif beynəlxalq qurumlar - Qara Dəniz İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı, Avropa İttifaqı, Avropa İttifaqının yeni qonşuluq siyasəti proqramı və NATO-nun fərdi tərəfdaşlığın fəaliyyət planı çərçivəsində də səmərəli əməkdaşlıq mövcuddur.

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin bir neçə gün öncə Yunanıstana etdiyi dövlət səfəri isə təsdiq etdi ki, iki ölkə arasında əlaqələrin daha da inkişafı üçün yaxşı prespektivlər var. "İnanıram ki, bu səfər ölkələrimiz arasında münasibətlərin inkişafında mühüm rol oynayacaqdır. Keçirdiyimiz görüşlər, apardığımız danışıqlar və fikir mübadiləsi, habelə imzalanmış sənədlər əlaqələrimizin inkişafına və genişlənməsinə öz töhfəsini verəcəkdir. Aramızdakı siyasi dialoq yüksək səviyyədədir", - deyə Prezident İlham Əliyev bildirib.

Azərbaycan Prezidentinin Yunanıstana dövlət səfəri çərçivəsində iki ölkə arasında imzalanan gəlirlərə və əmlaka görə vergilərə münasibətdə ikiqat vergitutmanın aradan qaldırılması haqqında konvensiya, hava əlaqələri haqqında saziş, informasiya və kommunikasiya texnologiyaları sahəsində əməkdaşlıq haqqında saziş, bərpa olunan enerji ehtiyatları və enerji səmərəliliyi sahəsində anlaşma memorandumu əlaqələrin daha da genişlənməsi üçün yaxşı hüquqi əsas yaradır.

Azərbaycan Prezidentinin səfəri zamanı keçirilən görüşlərdə əsas müzakirə mövzularından biri enerji təhlükəsizliyi sahəsində əməkdaşlıq məsələləri olub. Məlum olduğu kimi, son illərdə Avropa İttifaqı ilə Azərbaycan arasında enerji sahəsində əməkdaşlıq genişlənib və bu məsələdə Yunanıstanın rolu önəmlidir. Yunanıstan Avropa İttifaqına üzv olan ilk ölkədir ki, enerji sahəsində Azərbaycanla əməkdaşlıq edir. Ölkəmizin təşəbbüsü ilə Bakı -Tbilisi - Ceyhan və Bakı - Tbilisi - Ərzurum kimi irimiqyaslı beynəlxalq enerji layihələrinin həyata keçirilməsi, eləcə də Avropanın enerji təhlükəsizliyinin təmin olunması istiqamətində digər səylər, misal üçün, Azərbaycan qazının və neftinin Avropa bazarlarına çıxarılmasında əlverişli tranzit ölkə olan Türkiyə ilə Yunanıstan arasında qaz kəmərinin istifadəyə verilməsi artıq öz bəhrəsini verməkdədir.

Azərbaycanla Yunanıstan arasında turizm, gəmiqayırma, alternativ enerji, kənd təsərrüfatı və digər sahələrdə əməkdaşlığın yaxşı perspektivləri var. Lakin Prezident İlham Əliyevin bəyan etdiyi kimi, iqtisadi münasibətlərimizin bugünkü göstəriciləri ölkələrimizin potensialına cavab vermir. İki ölkə arasında ticarət dövriyyəsi və sərmayə qoyuluşunun həcmi daha da artmalıdır. Yəqin ki, bu məqsədlə Afinada iki ölkənin iş adamlarının iştirakı ilə keçirilmiş biznes forumunun nəticələri iqtisadi əlaqələrin genişlənməsinə təsirsiz ötüşməyəcək.

Rəşad Cəfərli

Azərbaycan.-2009.-22 fevral.-S.1.