İyulun 1-də Azərbaycan
Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev Fransa
Respublikasının MDB ölkələrində akkreditə
olunan səfirlərini qəbul etmişdir.
Prezident İlham ƏLİYEV
qonaqlara müraciətlə dedi:
- Xoş gəlmisiniz.
Sizi Azərbaycanda görməyimdən çox məmnunam. Səfirlərin
bu iclasının keçirilməsi üçün ölkəmizi
seçdiyinizə görə şadam. Eyni zamanda, bu, ölkəmizi
daha yaxından tanımaq üçün yaxşı bir
fürsətdir. Yəqin ki, sizlərin çoxu Azərbaycanda
heç vaxt olmayıb. Əminəm ki, aparacağınız
danışıqlarla yanaşı, bir az da ölkəmizlə
tanışlıq imkanınız olacaqdır.
Bildiyiniz kimi, ölkələrimiz
arasındakı əlaqələr uğurla inkişaf edir. Bir
çox sahələri əhatə edən ikitərəfli əlaqələrimizin
gündəliyi çox genişdir. Bizim iqtisadi, enerji sahələrində
yaxşı əlaqələrimiz var, siyasi münasibətlərimiz
çox yüksək səviyyədədir. Bu, regional
inkişaf üçün çox önəmli amildir. Azərbaycan
Fransa şirkətləri üçün sərmayələr
baxımından cəlbedici məkandır. Bu yaxınlarda nəhəng
qaz yatağının işlənilməsinə dair
böyük müqavilə imzalanıb. Ümid edirik ki, bu,
uğurlu olacaq və enerji təhlükəsizliyi məsələlərinə
öz töhfəsini verəcəkdir. Eyni zamanda, Fransanın
bir çox şirkətləri Azərbaycanda podratçı
kimi çalışır, tenderlərdə iştirak edir,
qalib gəlir və ölkəmiz üçün əhəmiyyətli
olan nəhəng layihələri həyata keçirirlər.
Müstəqilliyimizin
ilk illərindən yaxın keçmişədək ölkəmizin
siyasətinin əsas istiqaməti xarici sərmayələrin
Azərbaycana cəlb olunması idi. Bu siyasət davam edir və
böyük həcmdə sərmayələrin cəlb edilməsinə
nail olmuşuq. Birbaşa sərmayələrin
adambaşına düşən həcminə görə Azərbaycan
keçmiş sovet respublikaları arasında ilk yerlərdən
birini tutur. İnkişafımızın bu mərhələsində
isə daxili sərmayələr xarici sərmayələrdən
daha çoxdur. Bu səbəbdən də hazırda biz təkcə
sərmayədarlar haqqında danışmırıq, biz, eyni
zamanda ölkəmizə zəruri olan layihələrin həyata
keçirilməsi üçün yaxşı şirkətlərin,
tərəfdaşların və podratçıların
axtarışındayıq.
Son beş ildə Azərbaycan
iqtisadiyyatı sürətlə inkişaf edib. Biz ümumi
daxili məhsulun (ÜDM) 2,6 dəfə artırılmasına
nail olmuşuq. Sənaye istehsalı eyni həcmdə artıb.
Biz büdcə xərclərini də eyni sürətlə 12
dəfə artırmağa nail olmuşuq. Biz yoxsulluğu 4 dəfə
azaltdıq və son beş il ərzində 800 minə
yaxın yeni iş yerinin açılması demək olar ki,
işsizlik problemini aradan qaldırdı. Biz hazırda digər
ölkələr kimi, qeyri-leqal miqrasiya problemi ilə üzləşirik
və Azərbaycana xaricdən sürətlə gələn əmək
qüvvəsinin fəaliyyətini tənzimləmək
üçün tədbirlər görməliyik.
İqtisadi vəziyyət
sabit olaraq qalır, hətta böhran dövründə
iqtisadiyyatımız artır, cari ilin ilk beş ayında
ÜDM 4,5 faiz artıb. Mühüm məsələ ondan ibarətdir
ki, təkcə enerji deyil, əsasən qeyri-enerji sektoru da
inkişaf edir. Ümumi daxili məhsulda qeyri-enerji sektorunun həcminin
6 faizdən çox olması iqtisadiyyatımızın
şaxələndirilməsinə nail olduğumuzu göstərir.
Biz bir çox keçmiş sovet respublikaları kimi, xarici
yardımdan asılı deyilik, biz heç kimə maliyyə dəstəyi,
kredit və buna aid məsələlər üçün
müraciət etməmişik.
Bu, onu göstərir ki,
ölkəmiz özünü tam şəkildə təmin
etməyə qadirdir. Təbii ki, enerji amili enerji resursları
ilə zəngin olan digər keçmiş sovet ittifaqı
respublikaları kimi, ölkəmiz üçün də
mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Təbii ki, idarəetmənin
səmərəli olması, şəffaflıq, məsuliyyət
və şaxələndirmə də vacibdir. Azərbaycan
indiyədək dünyada yeganə ölkədir ki, Hasilat Sənayesində
Şəffaflıq Təşəbbüsünün tam
üzvüdür. Bizim Neft Fondumuz çox şəffaf
qurumdur, BMT tərəfindən mükafatlandırılıb.
Bu səbəbdən də Neft Fondunda toplanan və xərclənən
vəsait çox şəffaf və tarazlıdır. Neft və
qaz satışından əldə olunan vəsaitin xərclənməsi
yalnız parlamentin təsdiqindən sonra mümkündür.
Neft və qaz hasilatı
artır. Bu il neft hasilatı
gündə 1 milyon barelə yaxın olacaq. Hətta bu qiymətlərlə
də bu çoxdur. Qaz hasilatı 27 milyard
kubmetr olacaq. Son iki il ərzində Azərbaycan
təbii qaz idxalçısından ixracçısına
çevrilməyə nail olub.
2006-cı ilin sonunadək biz idxalçı
ölkə idik.
Biz 4,5 milyard kubmetr qaz idxal
edirdik. Bu gün
biz təbii qazımızı
müxtəlif ölkələrə
ixrac edirik və onun coğrafi
ərazisi genişlənir.
Enerji təhlükəsizliyi məsələləri
üçün bu gün qaz amili
neft amilindən də önəmlidir.
Biz qonşu ölkələrlə,
Avropa İttifaqı ilə çox yaxından çalışırıq
və ümid edirik ki, ədalətli
tranzit şərtlərinə
nail olmaq üçün
səylərimiz uğurlu
olacaqdır.
Siyasətimiz çox
aydındır. Biz istəyirik ki, iqtisadi sahədə digər
ölkələrlə əməkdaşlığımız
yaxşı beynəlxalq təcrübəyə, bazar
iqtisadiyyatına və azad rəqabətə əsaslansın.
Əgər bu yanaşmalar regionda üstünlük təşkil
edəcəksə, biz böyük qaz yataqlarımızın
daha sürətlə işlənilməsi imkanını əldə
edəcəyik. Həll olunmamış tranzit məsələləri,
alqı-satqı razılaşmaları səbəbindən biz
artıq iki il itirmişik və bütün bunlar olmadan biz qaz
layihələrinin əsas mərhələsinə sərmayə
qoymağa başlaya bilmərik.
Yeri gəlmişkən
deyim ki, bu sərmayələr 20 milyard dollara yaxın
olacaqdır. Bu, təkcə bizim deyil, beynəlxalq enerji
şirkətlərinin də sərmayələri olacaqdır.
Təbii ki, əsas sərmayə layihələrindən
birinin başlanması üçün bütün
razılaşmalar masa üzərində olmalıdır. Tranzit,
alqı-satqı, əlavə infrastruktura sərmayələrin
yatırılması həmin məsələlərdəndir.
Biz avropalı tərəfdaşlarımızla bu istiqamətdə
çox ciddi çalışırıq. Bizim ümumi yanaşmamız var.
Beləliklə, əminəm
ki, qarşıdan gələn bir çox illər ərzində
də bizim Avropa İttifaqına üzv ölkələrlə
əlaqələrimizdə enerji komponenti də olacaqdır. Bu
səbəbdən biz bu əlaqələrə çox
geniş şəkildə baxırıq. Bu yaxınlarda biz
"Şərq tərəfdaşlığı"
proqramına qoşulduq. Ümid edirik ki, bu, Avropa
İttifaqı ilə Azərbaycan arasında daha yaxın əməkdaşlığa
aparacaq və Fransanın Avropa İttifaqının qabaqcıl
ölkələrindən biri kimi bu təşəbbüslərdə
təbii ki, xüsusi rolu var.
Fransa, eyni zamanda ATƏT-in
Minsk qrupunun həmsədri kimi bizimlə birgə
çalışır və ümid edirik ki, beynəlxalq
ictimaiyyətin birgə səyləri Ermənistan-Azərbaycan
münaqişəsinin həllinə gətirib
çıxaracaqdır. Biz hazırda hər iki tərəfin
mövqeyinə dair daha çox anlayışa malikik. Danışıqlar
artıq son mərhələyə qədəm qoyub.
Keçmişdə elə dövrlər olub ki, aparılan
danışıqlar nəticəyə yaxın olub. Lakin Ermənistanda
baş verən hadisələr, bəzən isə faciəli
hadisələr nəticəsində bu danışıqlar
dayandırılmışdır. Başqa sözlə,
bütün mümkün ssenarilər artıq müzakirə
edilib. Praqa prosesi adlandırılan bu format isə yəqin ki,
son imkandır. Təbii ki, biz Ermənistan tərəfindən
daha konstruktiv mövqe sərgiləməyi,
danışıqlar prosesində heç bir süni ləngimələrin
olmayacağını gözləyirik. Çünki bu
status-kvo daha bir neçə il ərzində davam edə bilməz.
Atəşkəs
rejiminin əldə olunmasından 15 il vaxt keçməsinə
baxmayaraq, hələ də danışıqlar prosesini davam
etdirməyimiz faktı münaqişəni sülh yolu ilə
həll etmək istəyimizin bariz nümunəsidir. Biz ATƏT-in
Minsk qrupunun həmsədrlərinin təkliflərini ciddi
şəkildə nəzərə almalıyıq və
nizamlama prosesinin əyani icrasına başlamalıyıq.
Azərbaycanın işğal
olunan bütün əraziləri azad edilməlidir ki, Ermənistanın
etnik təmizləmə siyasətinə məruz qalan
qaçqın və köçkünlərimiz öz
doğma torpaqlarına qayıda bilsinlər. Torpaqlarımız
işğalçı qüvvələrdən azad
olunmalıdır. Məhz bundan sonra bölgədə sülh
bərqərar oluna bilər. Düşünürəm ki, bu,
Ermənistan üçün də faydalı olacaq,
çünki onların işğalçılıq siyasəti
heç bir nəticəyə gətirib çıxarmadı.
İşğal olunmuş ərazilərdə
yaşayış yoxdur.
Onlar
çalışdılar, lakin insanların olmaması səbəbindən
buna nail ola bilmədilər. İşğal olunmuş bu ərazilərdə
hər şey dağıdılıb. Bu
işğalçılıq siyasəti nəticəsində
Ermənistan regional inkişafdan, nəqliyyat yollarından,
enerji əməkdaşlığından təcrid olunub.
Atəşkəsin
imzalanmasından sonrakı 15 il ərzində Azərbaycan irəliyə
doğru böyük addımlar atıb. Biz əsl müstəqil
ölkəyə çevrilmişik. Biz müstəqil siyasət
yürüdürük. Biz qərarları qəbul edərkən
hamı əmindir ki, bu qərarlar Azərbaycanda, Bakıda qəbul
olunub. Ermənistana gəldikdə isə, onlar regional əməkdaşlığın
bir hissəsi deyil - nə nəqliyyat, nə də enerji sahəsində.
Əsasən Azərbaycanla
ünsiyyəti bərpa etmədən onların gələcək
inkişafı çox çətin olacaq, xüsusilə də
bu, böhran zamanı mümkün olmayacaq. Böhran əslində
kimin kim olduğunu göstərdi. Böhrandan öncə
hamı siyasi və iqtisadi keçid dövründə
çox uğurlu və səmərəli nəticələrə
nail olduğunu iddia edə bilərdi. Lakin böhran bir göstəricidir.
Əgər indiki dövrdə keçid mərhələsini
yaşayan ölkələrə baxsaq, kimin nə etdiyini
görərik.
Biz bir daha onu demək
istəyirik ki, digərlərindən fərqli olaraq, bu
böhranın təsirini öz resurslarımız vasitəsilə
azaltmağa çalışırıq. Təbii ki, Ermənistan-Azərbaycan
münaqişəsinin həlli Ermənistan üçün
mütləq faydalı olacaq, bundan sonra bütün əlaqələr
bərpa ediləcək. Münaqişə həll edilmədən
regional vəziyyət sabit ola bilməz. Dağlıq
Qarabağ münaqişəsinin həlli nəzərə
alınmadan bəzi regional məsələlərin
nizamlanmasına yönələn bir sıra cəhdlər
uğursuz olub və uğurlu ola da bilməz. Çünki
regiondakı reallıq ondan ibarətdir ki, Azərbaycanın
mövqeyi və fikri mütləq nəzərə
alınmalıdır. Azərbaycanın iştirakı olmadan
regional inkişaf əbəsdir. Coğrafi yeri, regional
mövqeyi, iqtisadi nailiyyətləri və təbii ki, enerji
resursları baxımından Azərbaycanla
hesablaşmalıdırlar.
Dağlıq Qarabağ
münaqişəsi nizama salınmadan bəzi regional məsələlərin
həllinə yönələn cəhdləri biz təbii ki,
heç vaxt dəstəkləmirik. Bizim dəstəyimiz
olmadan bu cəhdlərin gələcəyi yoxdur. Bunlar son
ayların əsas hadisələridir. Bu, bir daha onu aydın
şəkildə göstərir ki, regional məsələlər
elə bir yolla həll edilməlidir ki, bütün ölkələr
bundan faydalansın. Maraqlara məhəl qoymamağı
planlaşdıran bir ölkədən biz əməkdaşlıq
gözləyə bilmərik, bu da ədalətli deyil. Bir daha
onu demək istərdim ki, bu münaqişə yalnız bizim
problemimiz deyil. Bu, çox ciddi regional təhlükədir.
Hazırda həssas sülh və atəşkəs rejimi
mövcuddur və burada sülhün sabit və uzunmüddətli
olması üçün biz müharibənin nəticələrini
aradan qaldırmalıyıq. Mən sadəcə bu məsələ
ilə bağlı öz fikirlərimi bölüşmək
istərdim, çünki mövqeyi mənbənin özündən
öyrənmək vacibdir.
Bir daha qeyd etmək istərdim
ki, Azərbaycan Avropa İttifaqının dostu və tərəfdaşı
kimi bu qurumla olan münasibətlərdən çox
razıdır. Bununla belə, biz qarşılıqlı şəkildə
faydalı, daha çox əməkdaşlıq, daha çox əlaqələr
yaratmaq istəyirik. Bu mənada Azərbaycan ilə Fransa
arasındakı əlaqələr xüsusi əhəmiyyət
kəsb edir. Çox şadam ki, ölkənizin səfirləri
Azərbaycana səfər ediblər. Ümid edirik ki, Azərbaycana
səfəriniz maraqlı olacaq. Sizə və ölkənizə
uğurlar arzulayıram. Bir daha sizi görməkdən
şadam.
Fransa Xarici İşlər
Nazirliyinin Cənubi Qafqaz və Mərkəzi Asiya üzrə
idarəsinin direktor müavini Erik MİLLE qəbula görə
təşəkkür edərək dedi:
- Cənab Prezident, vaxt
tapıb bizi qəbul etdiyinizə görə çox sağ
olun. Azərbaycanın əldə etdiyi nailiyyətləri və
ölkəni narahat edən problemlər haqqında fikirlərinizi
bizimlə bölüşdüyünüzə görə,
Sizə öz həmkarlarım adından dərin təşəkkürümü
bildirirəm.
Qafqaz ölkələri,
Şərqi Avropa, Mərkəzi Asiya və Rusiyada
çalışan həmkarlarım - səfirlərdən
ibarət nümayəndə heyəti bu görüş vasitəsilə
ölkənizi daha yaxşı tanımaq fürsətini əldə
etdi. Təbii ki, bu görüşün baş tutmasında həmkarım
cənab Qabriel Kellerin xidmətini də xüsusi qeyd etmək
istəyirəm. Fürsətdən istifadə edərək
Fransa ilə Azərbaycan arasında Sizin sayənizdə
yüksək dərəcədə inkişaf etmiş
münasibətlərə görə minnətdarlığımızı
bildiririk.
Əlaqələrimiz
bir çox sahələrdə genişlənir. Azərbaycan
Fransa üçün mühüm tərəfdaşdır. Bizi
qəbul etdiyinizə görə bir daha Sizə minnətdaram.
Prezident İlham ƏLİYEV:
- Sağ olun. Qeyd etmək
istəyirəm ki, tərəfdaşlığımız nisbətən
yeni olsa da, lakin onun yaxşı tarixi var. Müstəqilliyimizi
əldə etdiyimiz dövrdən etibarən Fransa ilə Azərbaycan
arasında münasibətlər çox uğurla inkişaf
edir. Bir daha qeyd etmək istəyirəm ki, rəhmətlik atam
Heydər Əliyevin Prezident kimi ilk rəsmi səfəri məhz
Fransaya olmuşdu. O, 1993-cü ildə prezident seçildikdən
sonra ilk rəsmi səfərini Fransaya etdi. Bu ənənə
davam edir. 2003-cü ildə mənim prezident kimi ilk rəsmi səfərim
Fransaya oldu. Həmin vaxtdan etibarən bir çox tədbirlər
keçirilib. Mən ölkənizin rəhbərləri ilə
çoxsaylı görüşlər keçirmişəm. Mənim
əvvəlki Prezidentlə, o cümlədən hazırkı
Prezident cənab Sarkozi ilə çox yaxşı, səmimi
münasibətlərimiz var. Onunla çox yaxşı
müzakirələrimiz olub.
Azərbaycanın enerji
siyasəti çox aydındır. Biz Xəzər dənizini
xarici sərmayələr üçün açıq elan
etmiş ilk ölkə olduq. Xarici şirkətlərlə
birgə Xəzər dənizindən Aralıq dənizinə
qədər boru kəmərini tikmiş ilk ölkə biz
olduq. Bu, bir növ qapıları açdı. Sonra isə
ikinci qaz xətti çəkildi.
Biz
iqtisadiyyatımızın tamamilə şaxələndirilməsinə
nail olmuşuq. İqtisadi islahatlar siyasətini həyata
keçirmişik. 2008-ci ildə Dünya Bankı öz
hesabatında Azərbaycanı bir nömrəli
islahatçı ölkə elan edib. Bütün bunlar birdən-birə
baş verməyib, biz uzun yol keçmişik. Əgər sizin
özünüzə inamınız varsa, resurslara maliksinizsə
və özünüzü təmin edirsinizsə, o zaman siz
digərlərindən asılı deyilsiniz.
Prezident İlham Əliyev
onu da dedi ki, Avropa İttifaqı hazırda dünyada təkmil
sistemlərdən biridir. Quruma üzv olan ölkələr
böyük inkişaf yolu keçib, aralarındakı sərhədləri
tam açıblar. Əfsuslar olsun ki, Avropadan fərqli olaraq,
Azərbaycanın yerləşdiyi region sabit deyildir. Regionda
münaqişələrin mövcudluğu bu
reallığı ortaya qoyur. Dövlətimizin
başçısı diqqətə çatdırdı ki,
Azərbaycan heç kimin daxili işlərinə
qarışmır, qonşularla olan münasibətlər
qarşılıqlı hörmətə əsaslanır. Azərbaycan
dünyəvi dövlətdir, ölkəmiz öz dini və
milli dəyərlərini qoruyaraq ümumbəşəri dəyərlərə
də sadiqdir. Azərbaycan Avropa İttifaqı ilə tərəfdaşlıq
münasibətlərini bundan sonra da möhkəmləndirmək
əzmindədir.
Görüşün
sonunda Fransanın MDB ölkələrində akkreditə
olunmuş səfirləri Prezident İlham Əliyevlə xatirə
şəkli çəkdirdilər.
AzərTAc
Azərbaycan.- 2009.- 2 iyun.- S. 1.