Gənclərin cəmiyyətin
bütün sahələrində fəallığının
artırılması ölkəmizin etibarlı gələcəyinin
tam təminatı və dövlətçilik ənənələrinin
gücləndirilməsi üçün başlıca şərtlərdəndir.
Prezident İlham Əliyev tərəfindən bu gün
uğurla davam etdirilən dövlət gənclər siyasəti
Azərbaycan gəncliyinin sürətli inkişafına təkan
verib, gənclərin məşğulluğunu, sosial müdafiəsinin
təmin olunmasını stimullaşdırıb. Belə bir
şəraitdə gənclər hərəkatı kimi meydana
çıxmış, sonra isə yeni formatda fəaliyyətə
başlamış təşkilatlardan biri - "İRƏLİ"
İctimai Birliyinin sədri Ceyhun Osmanlı qəzetimizin əməkdaşı
ilə söhbətində ölkəmizdə gənclər
siyasətinin əsas istiqamətlərindən, uğurlardan
danışdı:
- Bu gün Azərbaycanda
müxtəlif gənclər hərəkatı, ictimai birliklər
mövcuddur. Həmin təşkilatların
fəaliyyətlərini necə qiymətləndirirsiniz?
- Ulu öndər Heydər
Əliyevin banisi olduğu və cənab Prezident İlham Əliyev
tərəfindən uğurla davam etdirilən dövlət gənclər
siyasəti özünün keyfiyyətcə yeni mərhələsinə
qədəm qoyub. Əgər 1994-cü ildən son vaxtlara qədər
ölkəmizdə müstəqil gənclər siyasətinin
təşəkkülü prosesi gedirdisə, bu proses son illərdə
inkişaf mərhələsinə keçmişdir. 10 il
bundan öncə gənclər təşkilatlarımız bəzi
Avropa institutları ilə geniş əməkdaşlığa
can atsalar da, buna qarşı tərəfdən lazımi
münasibət göstərilmirdi. Amma 2003-cü ildən etibarən
Azərbaycan nəinki özünü dünya birliyində
güclü dövlət kimi təsbit etdi, gənclər siyasəti
kontekstində də avanqard ölkəyə çevrildi. Bu, gənclər
siyasətinin yeni mərhələsinin
başlanğıcı idi. Son illər respublikamız beynəlxalq
tədbirlərin məkanına, qlobal layihələrin təşəbbüskarına
çevrilmişdir. Həyata keçirilən
genişmiqyaslı proqramlar ölkəmizi nəinki dünyaya
tanıtdı, eyni zamanda, Azərbaycanı Avropa gənclər
siyasətinin lokomotivi kimi təsbit etdi. Bütün bunlar
ümummilli lider Heydər Əliyevin siyasi kursunun layiqli
davamçısı cənab İlham Əliyevin gərgin əməyinin
bəhrəsidir.
Bir neçə gün
öncə respublikamıza səfər etmiş Avropa
Şurasının Avropa Gənclər Fondunun prezidenti Jan Klod
Lazaro bildirdi ki, Azərbaycan Avropa məkanında gənclər
siyasətinə görə ən fəal ölkədir. Avropa
Gənclər Fonduna təqdim olunan layihələrin, gənclər
təşkilatlarına müraciətlərin sayına görə
respublikamız qitə dövlətləri arasında birinci
yeri tutur. Ölkəmiz bu məsələdə zirvəyə
yüksəlmək üçün bütün mərhələləri
uğurla keçib. Gənclər təşkilatlarının
Avropa Gənclər Fonduna təqdim olunan layihələrinin
böyük qismi Azərbaycan hökuməti tərəfindən
maliyyələşdirilir.
Gənclərimiz
dövlətin onlara qayğısını və diqqətini
aydın şəkildə hiss edirlər. Bu səbəbdən
də Avropa miqyasında təşəbbüskarlıq və
fəallıq göstərirlər. Gənclərimizin cəmiyyətdə
özünü təsdiq etməsi, ictimai-siyasi həyatda
yaxından iştirakı, gənc nəslin hərtərəfli
inkişafı dövlət siyasətinin
uğurlarındandır.
- Gənclər təşkilatlarının
fəaliyyəti gözlənilən nəticəni verirmi?
- Azərbaycan dünyada
əhalinin yaş qrupuna görə gənclərin
üstünlük təşkil etdiyi ölkələrdəndir.
Gənclər əhalinin böyük qismini təşkil
etdiyindən onların təşkilatlarının da sayı
kifayət qədərdir. Ölkəmizin bütün sahələrində
aparılan islahatlarda gənc nəslin rolu danılmazdır.
300 milyon insanın izlədiyi "Eurovizion"
yarışmasında Azərbaycanın 3-cü yer tutması
da gənclər siyasətinin uğurlarındandır. Hüquq,
təhsil, ekologiya, mədəniyyət, incəsənət,
informasiya texnologiyaları üzrə əldə edilən
nailiyyətlər dövlət gənclər siyasətinin nəticəsidir.
Dövlət qayğısının ən böyük təcəssümü
2007-ci ilin "Gənclər ili" elan olunması idi.
Biz ölkəmizdə səmərəli
fəaliyyət göstərən gənclər təşkilatlarının
sayının artmasına tərəfdarıq. Ona görə
ki, belə təşkilatlara ehtiyac, gənclərimizə qayğı
və diqqət durmadan artır, alternativ dəstək mənbələri
yaranır. Əgər həmin təşkilatlar 2008-ci ilədək
Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən maliyyələşirdisə,
indi Azərbaycan Respublikası Prezidenti Yanında Qeyri-Hökumət
Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Şurası
da onlara dəstək verir. Şurada gənclərin fəaliyyəti
üzrə müxtəlif istiqamətlər mövcuddur və
həmin qurumlar bunları reallaşdırmaq üçün
dövlətdən maliyyə yardımı alırlar. Qeyri-hökumət
təşkilatlarının fəaliyyəti genişləndiyindən
korporativ əməkdaşlıq imkanları artıb. Təkcə
dövlət deyil, biznes strukturları, bələdiyyələr
və digər qurumlar QHT-lərlə əməkdaşlıq
edirlər.
- Maarifçilik,
hüquqi sahələr üzrə fəaliyyət göstərən
təşkilatların işi nə dərəcədə səmərəlidir?
- Bu məsələdə
təşkilatların, onların hər bir üzvünün
üzərinə böyük vəzifələr
düşür.
Maarifçilik, hüquq
sahələri üzrə fəaliyyət göstərən
ictimai birliklər cəmiyyətdəki ayrı-ayrı mənfi
tendensiyaların aradan qaldırılmasında mühüm rol
oynayırlar. Yeri gəlmişkən qeyd edim ki, hazırda QHT-lər
şəbəkəsində ən böyük boşluq
sosioloji sorğu təşkilatlarının
çatışmazlığından ibarətdir. Ölkə
üzrə yalnız zəif fəaliyyət göstərən
2-3 belə ictimai birlik var. Bu təşkilatlar əhali
arasında sorğu aparmalıdır ki, maarifçilik,
hüquqi sahələrdə fəaliyyətlərindəki
mühüm məqamları müəyyənləşdirə
bilsinlər.
- Ümumiyyətlə,
bu gün Azərbaycan gənclərinin və gənclər təşkilatlarının
əsas problemləri nədən ibarətdir?
- Mən bunu Azərbaycan
gənclərinin və gənclər təşkilatlarının
problemləri yox, çətinlikləri kimi səciyyələndirərdim.
İlk öncə qeyd edim ki, çətinliklər bir
sıra hallarda üst-üstə düşür. Gənclərimiz
ölkədə konkret, aydın təhsil konsepsiyasının
olmasını istəyirlər. Biz Bolonya prosesinə
qoşulmaqla öz seçimimizi etmişik. Ortaya belə sual
çıxır - bu, niyə kütləvi şəkildə
tətbiq edilmir? Bu gün ayrı-ayrı sahələr üzrə
peşəkarlara, gənc menecerlərə ciddi ehtiyac hiss
olunur. Problem gənclər təşkilatlarının və gənclərin
birgə səyləri ilə həll olunmalıdır.
Azərbaycanın dinamik
tərəqqisi ölkəmizdə bütün sahələrin
inkişafına, problemlərin həllinə rəvac verib. Gənclərimizin
üzləşdiyi problemlər həll edilib. Buna səbəb
əsası ümummilli lider Heydər Əliyev tərəfindən
qoyulan və Prezident İlham Əliyev tərəfindən
uğurla davam etdirilən dövlət gənclər siyasətidir.
Ölkə başçısının 2005-ci ilin avqustunda təsdiq
etdiyi "Azərbaycan gəncliyi Dövlət Proqramı
(2005-2009-cu illər)" dövlət gənclər siyasətinin
ən mühüm tərkib hissəsidir. Bu gün həmin
proqram əsasında gənclərin məşğulluğunun
təmin edilməsi, onların sosial müdafiəsi,
yaradıcılıq axtarışlarının
stimullaşdırılması, hərbi vətənpərvərlik
tərbiyəsinin gücləndirilməsi və digər
istiqamətlərdə kompleks tədbirlər
görülür. Prezident İlham Əliyev tərəfindən
bu siyasətlərin hər biri - insan kapitalının
inkişafı, 5 mindən çox gəncin xaricə təhsilə
göndərilməsi proqramı layiqincə həyata
keçirilir.
- Bir faktı da etiraf etmək
lazımdır ki, gənclərin bir qismi
narazılıqlarını təhsil sahəsindəki müəyyən
neqativ məqamlarla, bəzi ali məktəblərdə cərəyan
edən xoşagəlməz hallarla əlaqələndirirlər.
Bu iddialar nə dərəcədə əsaslıdır? Bu
tipli narazılıqların qarşısını almaq
üçün çıxış yolunu nədə
görürsünüz?
- Cəmiyyətdə təhsilə
münasibətdə razılıq və narazılıqlar
mövcud ola bilər. Bu, təbiidir. Əgər
narazılıq mövcuddursa, deməli,
çatışmazlıq var. Ümumiyyətlə, təhsildə
islahatların aparılması zəruridir. Problemlər
yalnız bir şəxslə, qrupla əlaqədar deyil. Bu, cəmiyyətin
problemidir. Həm orta, həm də ali təhsil ocaqlarında
çalışan müəllimlərin sayı normadan
artıqdır. Bolonya prosesinə uğurla qoşulmaq
üçün kadrlara üstünlük verməliyik.
Mövcud tələblərə cavab verməyən təhsil
işçilərinin bir qismi müvafiq yaş həddini
keçib. Müəllimlərin seçilməsi
üçün uğurlu bir yol tapılmalıdır.
Təhsildə menecerlərə
ehtiyac var. Gənclərin məşğulluğu artdıqca,
onların üzərinə ciddi, məsul vəzifələr
düşür. Ölkəmizdə xeyli əcnəbi kadr
neft, təhsil, səhiyyə və digər sahələrdə
çalışır. Bunun səbəbi odur ki, kadr
potensialı yetərincə deyil. Mütəxəssislərimiz
kifayət qədər olsa, tələbat ödənilər. Təhsilin
gələcək 5-10 il üçün planlaşdırılması
həyata keçirilməlidir ki, yaxın illərdə
ayrı-ayrı istehsal sahələrində yaranacaq ehtiyaclar təmin
edilsin. Hazırda ölkəmizdə yeni neft-kimya kompleksi
formalaşdırılır, turizmə, kənd təsərrüfatına
sərmayələr qoyulur.
Amma bəzi ali məktəblər
bu istiqamətdə kadr hazırlığını
lazımınca həyata keçirmirlər.
- Ölkədə gənclər
təşkilatlarının, QHT-lərin bolluğu
yaranmışdır. Azərbaycanda "İRƏLİ"
İctimai Birliyinin yeri və mövqeyi nədən ibarətdir?
Gənclər sizin təşkilatınızda hansı amal ətrafında
birləşiblər və öz potensiallarını necə
realizə edirlər?
- Prezident İlham Əliyevin
gənclərə daimi diqqət və qayğısı təzahürü
kimi ölkədə bir sıra təşkilatlar - hərəkatlar,
ictimai birliklər yaradıldı. Gənclər təşkilatlarına
dövlət səviyyəsində kifayət qədər
böyük dəstək, onların fəaliyyəti
üçün əlverişli şərait var. Son 3 ildə
fəaliyyətimiz "İRƏLİ" Gənclər Hərəkatı
ilə yadda qalmışdı. Hərəkatın fəaliyyət
dairəsi yalnız paytaxtı deyil, respublikamızın
bütün regionlarını əhatə etmiş, dövlət
orqanları, beynəlxalq qurumlar, donor təşkilatları,
kommersiya strukturları ilə korporativ əlaqələr
genişlənmişdir. Hesab etdik ki, daha böyük təşkilatla
geniş auditoriyaya töhfə verə bilərik. 2008-ci ilin
dekabrında fəaliyyətimizi ictimai birlik çərçivəsində
davam etdirməyə başladıq. İctimai birliyin təşkilatlanma
mərhələsi artıq başa çatıb. Təşkilatımız
fəaliyyətinin yeni mərhələsinə qədəm
qoyub. İndi fəaliyyətimiz daha sistemli şəkildə
davam edir. Məqsədimiz effektiv menecment fəaliyyətinə,
insan kapitalı siyasətinin uğurla həyata keçirilməsinə
nail olmaqdır.
Güclü insan
kapitalı siyasətinin formalaşdırılması və
menecment fəaliyyətinin həyata keçirilməsi nəticəsində
bir çox layihələri reallaşdırmışıq. "Milli
diskussiyalar", "Gənc sahibkarları təkmilləşdirmə",
"Məktəb parlamenti", "Siyasi akademiya" layihələrini,
"Ana dilimizi sevək və qoruyaq" kampaniyasını,
"Gənclərin təşəbbüsləri"
festivalını gerçəkləşdirdik. Azərbaycanın
müxtəlif regionlarında gənclərin, xüsusən
müəllimlərin informasiya və kommunikasiya
texnologiyaları sahəsində maarifləndirilməsi, ilkin
biliklərin formalaşdırılması məqsədilə
bu il "İnformasiya Texnologiyaları Akademiyası"
maarifləndirici layihəsinə start vermişik. Layihənin məqsədi
müəllimlərin, yeniyetmə və gənclərin
kompüter və internet sahəsində maarifləndirilməsi,
ilkin biliklərin formalaşdırılması və regionlar
üzrə "İnformasiya Texnologiyaları
qrupları"nın yaradılması yolu ilə 1 il ərzində
təxminən 50 min insanın bu proqrama cəlb edilməsidir.
Xocalı faciəsinin
beynəlxalq miqyasda tanıdılması məqsədilə
internet vasitəsilə müəyyən işlər həyata
keçiririk. 21 ali məktəbdə "Milli debat"
proqramına start vermişik. Ən böyük layihələrdən
biri ümummilli lider Heydər Əliyevin xatirəsinə həsr
olunmuş həftəlik proqram idi. "İRƏLİ" gələcəkdə
də yeni layihələr, proqramlar həyata keçirəcək.
Gənclərimizin bələdiyyə seçkilərində
yaxından iştirakı, idman yarışlarında daha
böyük uğurların əldə edilməsi məqsədilə
yeni layihələrin həyata keçirilməsini
planlaşdırırıq.
- Bu gün müxalifət
partiyalarının süni formada tələbələri radikal
əhval-ruhiyyədə destruktiv fəaliyyətə yönəldən
fəaliyyətləri aydın sezilir. Çox məhdud sayda
olsa da, bəzən tələbələr bu təxribatlara
uyurlar. Sizcə, Azərbaycan gənclərinin belə
avantüralara uymaması üçün hansı tədbirlər
həyata keçirilməlidir?
- Ölkəmiz son 5 ildə
sosial-iqtisadi inkişafın yeni mərhələsinə qədəm
qoyub. Amma müxalifət düşərgəsində hələ
də köhnə təfəkkür hakimdir. Bu düşərgəyə
məxsus partiyaların konkret ideyaları, məqsədləri
yoxdur. Həmin səbəbdən
də onlar uğursuzluğa məhkumdurlar.
Tələbələr
arasında müxalifət partiyalarına hər hansı
kütləvi maraq mövcud deyil. Az sayda gənc
ayrı-ayrı məsələlərə münasibətdə
fərqli mövqe sərgiləyə bilər. Bu isə təcrübəsizlikdən,
dünyagörüşünün azlığından irəli
gəlir. Yalançı təbliğata uyanlar çox
keçmədən müxalifətin məqsədlərini
aydın dərk edir, bu yoldan çəkinirlər. Belə
kampaniyalar isə müxalifəti daha da nüfuzdan salır.
Düşünürəm ki, gənclərimizin
avantüralara uymaması, onların bu yoldan çəkinməsi
üçün hər birimizin üzərinə böyük
vəzifələr düşür.
Anar RASİMOĞLU
Azərbaycan.- 2009.- 12 iyun.- S. 5.