Cənubi Qafqazın ən qüdrətli, modern və hazırlıqlı ordusu

Artıq Azərbaycanın müasir tələblərə cavab verə biləcək nizami ordusu vardır. Orduda lazımi nizam-intizam, qanun-qayda var və Azərbaycanın bugünkü ordusu, Silahlı Qüvvələri Azərbaycan torpaqlarını etibarlı müdafiə etməyə qadirdir. Biz buna çətin yollardan keçərək nail olmuşuq. Ancaq əldə etdiyimiz nailiyyət bizi arxayınlaşdırmamalıdır. Azərbaycanda ordunun inkişaf etməsi, möhkəmlənməsi dövlətimizin və xalqımızın ən əsas vəzifəsidir.

Heydər Əliyev

1991-ci ildə Azərbaycan dövlət müstəqilliyini əldə etdikdən sonra müstəqil dövlətin mövcudluğu üçün gərəkli olan strukturların formalaşdırılmasına başlanıldı. Bu dövlət orqanlarından biri də Müdafiə Nazirliyi idi. Təəssüflə qeyd edilməlidir ki, o zaman hakimiyyətdə olanlar ordu quruculuğunun əsasını düzgün qoya bilmədilər. Əksər hərbi hissələrin yaradılması demokratik inkişaf yolu seçmiş bir cəmiyyət üçün normal sayıla bilməyəcək yolla aparılırdı ki, onların da Müdafiə Nazirliyinə tabeçiliyi sadəcə kağız üzərində idi. Nəticə etibarilə hərbi hissələrin hakimiyyət çəkişmələrinə cəlb edilməsi, cinayətkarlıq girdabına yuvarlanması həm ordu quruculuğunun üstündən xətt çəkdi, həm də cəbhədə Ermənistanın üstünlük qazanmasına gətirib çıxardı.

Ordu quruculuğunda dönüş

Yalnız Heydər Əliyevin hakimiyyətə qayıdışından sonra Azərbaycan Silahlı Qüvvələrində əsaslı dönüş mərhələsi başladı. Məhvə doğru gedən Azərbaycan dövlətçiliyinin xilası yollarını arayan ulu öndərin ilk addımı məhz əsl, nizami ordunun yaradılması oldu. Heydər Əliyev böyük uzaqgörənliklə əsasını qoyduğu ordu quruculuğuna mərkəzi komandanlığa tabe olmayan bütün hərbi hissələrin buraxılması ilə başladı. Cəbhədə qızğın döyüşlərin getdiyi bir vaxtda vahid komandanlıq əsasında idarə olunan yeni hərbi hissələr formalaşdırıldı və cəbhə xəttində vəziyyət tədricən ölkəmizin xeyrinə dəyişməyə başladı. Bir sıra yaşayış məskənləri düşməndən azad edildi.

1994-cü il mayın 12-də atəşkəsin əldə edilməsindən sonra hərbi hissələrin formalaşdırılması tam başa çatdırıldı. Orduya çağırış, fərarilik halları ilə bağlı bütün problemlər həll edildi. Dövlətçiliyi və hərbi andı hər şeydən uca tutan, hərbçi olmağı şərəf bilən, mənəvi baxımdan sağlam zabitlər hərbi hissələrin rəhbərliyinə cəlb olundular. Tezliklə Silahlı Qüvvələrin mərkəzləşdirilmiş maddi-texniki təminatı yoluna qoyuldu. Hərbi təhsillə də bağlı bütün problemlər aradan qaldırıldı, bu sahədə dünyanın ən qabaqcıl standartları tətbiq olunmağa başladı.

Bu gün böyük iftixar hissi ilə deyə bilərik ki, müstəqil Azərbaycanın güclü ordusunun yaradılması ümummilli lider Heydər Əliyevin xalqın tələbi ilə 1993-cü ildə hakimiyyətə dönüşündən sonra həyata keçirilən dövlət quruculuğunun ən şərəfli səhifələrindən biridir. Ümummilli lider Heydər Əliyev ordu quruculuğu sahəsində əldə olunan uğurları davam etdirməyi, silahlı birləşmələri möhkəmləndirməyi mühüm vəzifə kimi qarşıya qoymuşdur: "Artıq Azərbaycanın müasir tələblərə cavab verə biləcək nizami ordusu vardır. Orduda lazımi nizam-intizam, qanun-qayda var və Azərbaycanın bugünkü ordusu, Silahlı Qüvvələri Azərbaycan torpaqlarını etibarlı müdafiə etməyə qadirdir. Biz buna çətin yollardan keçərək nail olmuşuq. Ancaq əldə etdiyimiz nailiyyət bizi arxayınlaşdırmamalıdır. Azərbaycanda ordunun inkişaf etməsi, möhkəmlənməsi dövlətimizin və xalqımızın ən əsas vəzifəsidir".

Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin milli təhlükəsizlik siyasəti və strategiyası, ordu quruculuğu ilə bağlı başladığı işlər onun layiqli davamçısı Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirilir. 2003-cü ildə andiçmə mərasimindəki nitqi zamanı Prezident İlham Əliyev deyirdi: "Azərbaycanda ordu quruculuğu sahəsində də böyük işlər görülmüşdür. Ölkəmizdə güclü ordu yaradılmışdır və bu proses davam edəcəkdir. Bu məsələ daim mənim diqqət mərkəzimdə olacaqdır. Azərbaycanın çox güclü ordusu olmalıdır. O, qarşıda duran bütün məsələləri həll etmək iqtidarında olmalıdır. Əminəm ki, Azərbaycanın iqtisadi potensialı ordumuzun ən yüksək standartlara cavab verməsinə və qarşıda duran bütün vəzifələri yerinə yetirməsinə imkan verəcəkdir".

Ümumiyyətlə, son 6 ildə ölkəmizin təhlükəsizlik sisteminin möhkəmləndirilməsi, Silahlı Qüvvələrdə aparılan modernləşmə islahatları və bunun nəticəsi olaraq baş verən keyfiyyət dəyişiklikləri dövlət başçısının öz vədinə sadiq olduğunu təsdiq edir... Azərbaycanda iqtisadi inkişafın sürətlənməsi bu strukturun da fəaliyyətinə bilavasitə təsirsiz ötüşməmiş, dövlət büdcəsinin artması digər sahələr kimi müdafiə ilə bağlı görülən işlərə daha çox maliyyə vəsaitlərinin ayrılmasını şərtləndirmişdir. Bu baxımdan Azərbaycan iqtisadiyyatında baş verən yeni keyfiyyət dəyişikliklərinin fonunda ordumuzun, ümumilikdə ölkəmizin təhlükəsizlik sisteminin qüdrətlənməsi daha aydın şəkildə görsənir. Maliyyə imkanlarının artmasının nəticəsi olaraq Silahlı Qüvvələrin maddi-texniki bazası tam yeniləşdirilmiş, fəaliyyətlərində ən qabaqcıl və müasir texnologiyaların tətbiqi genişlənmiş, şəxsi heyətin sosial vəziyyəti və mənzil şəraiti daha da yaxşılaşdırılmışdır.

Demokratik, hüquqi, dünyəvi dövlət quruculuğu və sosial-iqtisadi inkişaf istiqamətində ildən-ilə uğurlarını artıran Azərbaycan Respublikasında ölkənin etibarlı müdafiəsinin təşkil edilməsi və hərbi potensialın gücləndirilməsi və modernləşdirilməsi, bütün növ qoşun birləşmələrinin döyüş hazırlığının müasir standartlar səviyyəsinə çatdırılması kimi məsələlər də diqqət mərkəzindədir.

Dövlət başçısı cənab İlham Əliyev təhlükəsizlik siyasətini həyata keçirən və bu istiqamətdə praktik fəaliyyət göstərən orqan və qurumlar içərisində ilk növbədə ölkəmizin hərbi təhlükəsizliyinin qarantı olan ordu quruculuğu və Silahlı Qüvvələrin yüksək döyüş hazırlığı səviyyəsinə gətirilməsi istiqamətində çox gərgin, səmərəli və məqsədyönlü iş aparmaqdadır.

Güclü iqtisadiyyat və güclü ordu formulu qüdrətli ordumuzun təşəkkül tapmasında çox önəmli rol oynayır. Prezident İlham Əliyev bu barədə deyib: "Biz orduya böyük vəsait ayırırıq və heç kim üçün sirr deyil ki, böyük həcmdə silah-sursat, texnika, döyüş təyyarələri alırıq və bunu, bu siyasəti davam etdirəcəyik".

Etibarlı rabitə qələbənin əsas şərtidir

Ölkəmizin ildən-ilə artan iqtisadi inkişaf tempi Silahlı Qüvvələrimizin müasir standartlara cavab verən peşəkar orduya çevrilməsində mühüm amildir. Son illərdə dövlət büdcəsindən orduya ayrılan xərclər milyardlarla dollar həcmində ölçülür. Bu vəsaitlər hesabına Azərbaycan Ordusu sürətlə güclənir, yeni texniki vasitələr, təyyarələr alınır, ən müasir silah-sursat qoşunların arsenalına daxil edilir.

Döyüşdə qələbənin qazanılmasında hər bir qoşun növünün - artilleriyanın, hava və dəniz qüvvələrinin, piyada qoşunlarının, kəşfiyyatın və s. müstəsna rolu var. Təbii ki, bir qoşun növünün rolu digəri ilə müqayisə oluna bilməz, çünki hər biri öz özəlliyi ilə fərqlənir. Döyüşün uğurla başa çatdırılmasında və qələbənin təmin edilməsində mühüm rol oynayan vasitələrdən biri də hərbi bölmələr arasında möhkəm və etibarlı rabitə əlaqəsinin təmin edilməsidir.

Məlumdur ki, miqyasından asılı olmayaraq hərbi əməliyyat başlandığı andan məhz rabitə vasitəsilə idarə olunur. Yuxarı komandanlıq hücumun və ya müdafiənin təşkil edilməsi ilə bağlı tabeliklərində olan bölmələrin komandirlərinə rabitə və radioteleqram vasitəsilə əmr verirlər.

Digər tərəfdən, döyüş zamanı adətən bir neçə qoşun növü iştirak edir. Məsələn, kəşfiyyat düşmənin içərisindən xəbər verir, artilleriya və təyyarələr bombalayır, piyada qoşunu isə hücuma keçir. Bu zaman qoşun növləri arasında əlaqələr rabitə vasitəsilə təmin edilir. Bu mənada rabitənin döyüşdə rolu müstəsna əhəmiyyət kəsb edir və hətta ən kiçik əməliyyat zamanı rabitə əlaqəsinin qırılmasının hansı nəticələrə və ya faciəyə gətirib çıxaracağını təsəvvür etmək mümkündür. Təsadüfi deyil ki, hazırda bütün dövlətlərin ordularında ayrıca rabitə bölmələri mövcuddur. Ulu öndər Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə ordu quruculuğuna başlandıqdan sonra Azərbaycan Silahlı Qüvvələrində də əlahiddə rabitə birlikləri yaradılıb və zəruri texnika ilə komplektləşdirilib. Hərbi rabitəçilərimizin arsenalında ən müasir hərbi rabitə avadanlıqları, komanda qərargah maşınları və digər müxtəlif təyinatlı texnika var. Bu günlərdə baş çəkdiyimiz "N" Əlahiddə Təlim Rabitə Taburunda dediklərimizin əyani şahidi olduq.

Ədalət Çobanov Rusiyanın Kemerovo şəhərində hərbi təhsilini başa vurduqdan sonra Azərbaycan Ordusunda hərbi qulluğa başlayıb və rabitəçi zabit kimi bütün vəzifə pillələrində qüsursuz xidmət keçib. "Zabit çox şərəfli peşədir. Müstəqil dövlətimizin ordusunda zabit kimi xidmət etməkdən qürur hissi keçirirəm. Ulu öndər Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə ölkəmizdə ordu quruculuğuna başlandığı ilk vaxtlardan Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin sırasında olduğum üçün ordumuzun inkişafını daha yaxından hiss etmişəm. Bütün qoşun növləri ilə yanaşı rabitə birlikləri də son illərdə ən müasir hərbi-texniki vasitələrlə təmin ediliblər. Eyni zamanda son vaxtlarda sosial şəraitimiz də əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşıb" - deyir Ədalət Çobanov və əlavə edir ki, bütün bunlar təbii ki, vəzifənin öhdəsindən daha uğurla gəlmək üçün güclü stimul verir.
Bu hərbi hissədə də Silahlı Qüvvələrin digər bölmələrində olduğu kimi NATO standartlarına keçmə prosesi gedir. Artıq hərbi hissənin ştat strukturu NATO hərbi prinsiplərinə uyğunlaşdırılıb.

Taburun ərazisini gəzdikcə səliqə-sahman diqqəti cəlb edirdi. Bütün ərazisi asfaltla örtülü olan hərbi hissənin dörd bir yanındakı təmizlik gözoxşayırdı. Bütün binaların, kazarmaların daxilinin və çöl hissənin təmizliyi, səliqəliliyi bir-birini tamamlayırdı. Ərazidəki ağacların hamısının dibi bellənmiş və əhənglənmişdi.

Hərbi hissə ilə tanışlığımız əsgər kazarmalarından başladı. Aydın məsələdir ki, hərbi hissələrdən söz açılanda ilk yada düşən əsgərlərin məişət şəraiti olur. Taburda hər təlim bölüyünün ayrıca kazarması var. Kazarmalarda əsgərlərin yataq otağı ilə yanaşı, istirahət, məişət, yuyunma otaqları var. Yataq otaqlarında əsl intizam hökm sürürdü. Bütün yataqlar son dərəcə diqqətlə yığılmış, hər bir çarpayının baş və ayaq hissəsində əsgərlərin əl-üz və ayaq dəsmalları səliqə ilə asılmışdı. Kazarmalarda əsgərlərin asudə vaxtlarını mənalı keçirmələri üçün televizorlar da qoyulub. Əsgərlər asudə vaxtlarında istirahət otaqlarında şahmat, dama, domino oynaya, kitab və qəzet oxuya bilərlər. İstirahət otaqlarında bunun üçün hər bir şərait yaradılıb.

Məişət otağında isə əsgərlərin növbəti günə hazırlaşmaları, paltarlarını ütüləmələri, saçlarını qaydaya salmaları üçün bütün texniki imkanlar var. Ən müasir ütülər, saçvuran cihazlar əsgərlərin ixtiyarına verilib. Yuyunma otaqlarının da kazarma daxilində olması əsgərlərin işini xeyli asanlaşdırır.

Şəxsi heyətin mənəvi-psixoloji vəziyyəti ürəkaçandır

Sirr deyil ki, ordunun qarşısında duran vəzifələri uğurla yerinə yetirməsi üçün əsas şərtlərdən biri şəxsi heyətin mənəvi-psixoloji vəziyyətidir. Əgər əsgərin psixoloji durumu yüksək səviyyədə olarsa, ən müasir texnika ilə təchiz olunmuş düşmənə belə asanlıqla qalib gələ bilər. Fərəhli haldır ki, bu gün ölkəmizdə həyata keçirilən uğurlu sosial-iqtisadi siyasətin nəticəsi olaraq xalqımızın maddi rifahına təsir edən bütün tədbirlər eyni zamanda, Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin şəxsi heyətində də döyüş hazırlığı və mənəvi-psixoloji hazırlıqda yeni uğurlar qazanmaq üçün ruh yüksəkliyi yaratmışdır.

Hər əsgər bir ailədən çıxdığı üçün onlarla fərdi iş aparmaq zabitlərdən böyük məsuliyyət tələb edir. Amma hazırkı dövrdə bəzi gənclərin hərbi xidmətə qədər içərisində olduqları xoşagəlməz mühit, eləcə də orta məktəblərdə hərbi dərslərin lazımi səviyyədə tədris olunmaması zabitlərin işini bir qədər də artırır. Bəzən bunun ucbatından müəyyən problemlərin yaranması da mümkündür. Təəssüf ki, məkrli insanlar əsgərlər arasında baş verən xoşagəlməz halları ümumillikdə ordunun ayağına yazırlar. Amma bütün hallarda Silahlı Qüvvələrdə hökm sürən mənəvi ab-hava sağlamdır və əsgər-zabit münasibətləri qarşılıqlı etimad və ehtiram əsasında formalaşıb.

(Ardı var)

İxtiyar HÜSEYNLİ,

Rəşad CƏFƏRLİ,

Azərbaycan.- 2009.- 24 iyun.- S. 4.