Böyük quruculuq dövrünü yaşayan Qusar yaxın beş ildə daha da inkişaf edəcək

Prezident İlham Əliyevin 2004-cü il fevralın 11-də təsdiq etdiyi "Azərbaycan Respublikası regionlarının sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı (2004-2008-ci illər)" uğurla icra olunaraq bütün bölgələrin simasını kökündən dəyişdirdi. Məhz bu proqramda, eləcə də regionların inkişafı ilə bağlı qəbul edilmiş digər sənədlərdə nəzərdə tutulmuş tədbirlərin icrası ölkədə inkişafın keyfiyyətcə yeni mərhələsinin başlanğıcını qoymuş, qeyri-neft sektorunun davamlı inkişafına, yeni iş yerlərinin açılmasına, regionlarda kommunal xidmət və sosial infrastruktur təminatının həcminin və keyfiyyətinin yüksəldilməsinə təkan vermiş, sahibkarlıq mühitinin daha da yaxşılaşmasında, iqtisadiyyata investisiya qoyuluşlarının artmasında, əhalinin məşğulluq səviyyəsinin yüksəlməsində və yoxsulluğun azalmasında mühüm rol oynamışdır.

Respublikamızın sosial-iqtisadi inkişafı Qusar rayonunun da nümunəsində əyani şəkildə müşahidə edilməkdədir. Qusar dövlətin dəstəyi, diqqəti və qayğısı sayəsində inkişaf edir, gündən-günə abadlaşaraq yeni görkəm alır. Regionların sosial-iqtisadi inkişafına dair Dövlət Proqramının birinci dövründə (2004-2008-ci illər) iqtisadi yüksəliş tempi dinamik xarakter aldığından bütün bölgələr kimi, Qusar rayonu da iqtisadi inkişaf yoluna qədəm qoymuşdur.

Prezidentin 14 aprel 2009-cu il tarixli fərmanı ilə təsdiq edilmiş "Azərbaycan Respublikası regionlarının 2009-2013-cü illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı"nın da əsas məqsədi ölkədə qeyri-neft sektorunun inkişafının sürətləndirilməsinə, tarazlı regional və davamlı sosial-iqtisadi inkişafa, əhalinin həyat səviyyəsinin daha da yaxşılaşdırılmasına nail olmaqdır. Bunun üçün Dövlət Proqramında hər bir rayon, o cümlədən Qusar rayonu üzrə konkret tədbirlər nəzərdə tutulmuşdur.

Sosial-iqtisadi inkişafı təmin edən dövlət proqramlarının icrası nəticəsində ötən illərdə olduğu kimi, cari ilin ilk 3 ayında da Qusarda rayonun makroiqtisadi göstəricilərində artım müşahidə edilmişdir. Belə ki, rayonda əvvəlki ilin eyni dövrü ilə müqayisədə ümumi daxili məhsulun həcmi 8, sənaye məhsulunun (işlərin və xidmətlərin) həcmi 7,8, kənd təsərrüfatında ümumi məhsul istehsalı 10,6, nəqliyyat sahəsində əldə edilən gəlirlər 22,8, poçt və rabitə xidmətlərinin həcmi 15,7, pərakəndə əmtəə dövriyyəsi 8,7, əhaliyə göstərilən pullu xidmətlər 6,8, bir işçiyə hesablanmış orta aylıq əməkhaqqı 22,3 faiz artmışdır.

Kənd təsərrüfatında fəaliyyət göstərən sahibkarlara cari ilin 1-ci rübündə güzəştli qaydada 6950 kq azot gübrəsi, 10 ton elit kartof toxumu, 31 baş cins mal verilmişdir. Rayonda 2009-cu ilin məhsulu üçün keçən ilin payızında 27137 hektar sahədə payızlıq dənli, 1484 hektar sahədə (keçən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 4,9 faiz çox) yazlıq bitkilər əkilmişdir. Onu da qeyd edək ki, hazırda yazlıq bitkilərin əkini davam etdirilir. Rayonda cari ilin ilk üç ayında 883,2 ton ət, 5913 ton süd, 1 milyon 566 min ədəd yumurta istehsal edilmiş, keçən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 1605 baş qara mal, 1112 baş davar artmışdır.

Əhalinin elektrik enerjisi, təbii qaz və içməli su ilə təminatı sahəsində də bir sıra işlər görülmüşdür. Hava elektrik verilişi xətlərində yeni dayaq dirəklər basdırılmış, 630 kVt-luq transformator yarımstansiyası quraşdırılmışdır. Təbii qaz təminatının yaxşılaşdırılması üçün isə son üç ay ərzində şəhərdaxili 1220 p/m qaz kəməri, 14 qaz tənzimləyici şkaf təmir edilmiş, 330 evə qaz xətti çəkilmişdir. Əhalinin içməli su təminatının yaxşılaşdırılması sahəsində də bir sıra tədbirlər həyata keçirilmişdir.

Bunlardan əlavə, Əniq kəndində yeni poçt binası istifadəyə verilmiş, Qusar şəhərində 57, rayonun kəndlərində isə 113 evə telefon çəkilmişdir. Eləcə də qış aylarında yağan güclü qarın təsiri nəticəsində Qusar şəhərində və rayonun kəndlərində zədələnmiş rabitə xətləri bərpa edilmiş, digər hava rabitə xətlərində cari təmir işləri görülmüş, Quxuroba kəndində 384 nömrəlik EATS quraşdırılmış, 1,6 kilometrlik fider-optik kabel xətti çəkilmişdir.

Ötən illər ərzində rayon ərazisində qəzalı vəziyyətdə olan məktəblərin yeni binalarla əvəz olunması davam etdirilmişdir. Ümumiyyətlə, son 5 il ərzində rayonda 17 yeni məktəb binası inşa olunmuşdur. 2009-2013-cü illər üçün hazırlanmış regionların sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramında da təhsil müəssisələrinin maddi-texniki təchizatının gücləndirilməsinə dair tədbirlər öz əksini tapmışdır.

Təhsil müəssisələrinin maddi-texniki bazasının möhkəmləndirilməsi sahəsində mühüm tədbirlər həyata keçirilsə də, bir sıra həllivacib problemlər hələ qalmaqdadır. Belə ki, rayonda mövcud 90 ümumtəhsil məktəbindən 28-i, 4 məktəbdənkənar müəssisədən 1-i, 13 məktəbəqədər müəssisədən isə yalnız 7-si birtipli layihə əsasında inşa olunmuşdur. Qalan təhsil müəssisələri qəzalı və ya istifadəyə yararsız binalarda fəaliyyət göstərirlər.

Rayonun səhiyyə və mədəniyyət müəssisələrinin də maddi-texniki bazasının möhkəmləndirilməsinə diqqət artırılmışdır. Belə ki, Mərkəzi Rayon Xəstəxanası üçün yeni binanın tikintisi davam etdirilir. Xəstəxananın demək olar ki, bütün şöbələri xeyli miqdarda yeni inventar və avadanlıqla təchiz olunmuşdur. Bütün bunlara baxmayaraq, rayonun səhiyyə müəssisələrinin də maddi-texniki təchizatında bir sıra problemlər var. Rayon ərazisindəki tibb müəssisələrinin əksəriyyətinin əsaslı təmir, eləcə də bir sıra feldşer-mama məntəqələrinin müvafiq bina ilə təchiz olunmaması, bəzi dağ kəndlərində həkim çatışmazlığı əhaliyə normal səhiyyə xidmətinin göstərilməsinə imkan vermir.

Cari ilin birinci rübündə havaların yağıntılı və əlverişsiz keçməsinə baxmayaraq, rayonda keçən ildən başlanmış geniş abadlıq-quruculuq işləri davam etdirilir. Qısa müddətdə rayonun asfalt və çınqıl örtüklü yollarında təmir-bərpa işləri görülmüş, Köhnə Xudat-İmamqulukənd, Həzrə-Zuxul yolları əsaslı təmir edilmiş, Gündüzqala çayının üzərində müvəqqəti keçid tikilmiş, uzun illər baxımsız qalmış hər iki yolun hərəkət hissəsi genişləndirilərək kənarlarına ağaclar əkilmişdir.

Akif Əliyev

Azərbaycan.-2009.-7 may.-S.7.