"Heydər Əliyev ideyaları XXI əsrdə: Azərbaycanın
inkişaf yolu"
Yeni Azərbaycan Partiyası mayın
7-də "Gülüstan" sarayında partiyanın
yaradıcısı, müstəqil dövlətimizin
memarı və qurucusu, xalqımızın ümummilli lideri
Heydər Əliyevin anadan olmasının 86-cı
ildönümünə həsr olunmuş "Heydər Əliyev
ideyaları XXI əsrdə: Azərbaycanın inkişaf
yolu" mövzusunda konfrans keçirmişdir.
Konfrans
iştirakçıları əvvəlcə Fəxri xiyabana
gələrək dünya şöhrətli siyasi xadimin xatirəsini
ehtiramla yad etmiş, məzarı önünə əklil və
gül dəstələri qoymuşlar.
Görkəmli oftalmoloq alim,
akademik Zərifə xanım Əliyevanın da xatirəsi
anılmış, məzarı üzərinə
gül-çiçək düzülmüşdür.
Prezident
Administrasiyasının məsul işçilərinin, nazirlərin,
dövlət komitələri, şirkətləri və
agentlikləri rəhbərlərinin, Milli Məclisin
deputatlarının, tanınmış ziyalıların
iştirak etdiyi konfransı giriş sözü ilə YAP sədrinin
müavini-icra katibi, parlamentin deputatı Əli Əhmədov
açmışdır. O bildirmişdir ki, 2003-cü ildən başlayaraq
Yeni Azərbaycan Partiyası ümummilli lider Heydər Əliyevin
zəngin irsinin ətraflı öyrənilməsi və təbliği
məqsədi ilə hər il onun anadan olduğu gün ərəfəsində
konfrans keçirir. Bu il də, əvvəlki illərdə
olduğu kimi, konfransın materialları partiyanın İcra
Katibliyi tərəfindən toplanaraq eyniadlı kitab şəklində
çap olunmuşdur.
YAP sədrinin
müavini qeyd etmişdir ki, Azərbaycan Heydər Əliyevin rəhbərliyi
altında nəinki uzun bir tərəqqi yolu keçmişdir,
eyni zamanda yaşadığımız XXI əsrdə də
ölkəmizin inkişafının kökündə Heydər
Əliyev ideyaları, ulu öndərin qoyub getdiyi zəngin irs dayanır. Azərbaycan
vətəndaşları dərindən inanırlar ki, ölkəmizin
inkişafı, müstəqil dövlət kimi sivil dövlətlər
arasında layiq olduğu mövqeyi tutması və bu
mövqedə möhkəmlənməsi, əsas etibarilə
ulu öndərin zəngin irsinə söykənir. Bu gün Azərbaycanın sürətli, dinamik
inkişafının əsasında Heydər Əliyev
ideyaları fundamental baza kimi dayanır. Ümummilli liderin
ideyaları Azərbaycan cəmiyyətini birləşdirən,
vətəndaş həmrəyliyini təmin edən əsas
baza rolunda çıxış edir. Ulu öndərin
müəllifi olduğu azərbaycançılıq
ideyası bugünkü Azərbaycan dövlətçiliyinin
təməl prinsipi kimi fəaliyyət göstərməkdədir.
Heydər Əliyev ideyaları Azərbaycanın milli müstəqillik
ideyasının kökündə dayanan hərəkətverici
qüvvə olaraq bugünkü müstəqilliyimizin möhkəmlənməsini
təmin edən çox etibarlı fundament kimi öz
missiyasını yerinə yetirməkdədir.
Heydər Əliyev ideyaları bu
gün Azərbaycanın əldə etdiyi iqtisadi
uğurların, milli-mənəvi dəyərlərimizin
qorunması və inkişaf etdirilməsi sahəsində
çoxşaxəli fəaliyyətin əsasında
dayanır.
Bütün ömrünü
doğma vətəninin xoşbəxtliyinə həsr edən,
Azərbaycana sonsuz məhəbbət bəsləyən Heydər
Əliyevə xalqımızın da sevgisi sonsuzdur və
yalnız onu özünün ümummilli lideri hesab edir.
Böyük siyasət
xadimlərinin ömrünün onların
yaşadığı illərlə ölçülmədiyini
bildirən Əli Əhmədov demişdir ki, nə qədər
müstəqil Azərbaycan var, qədirbilən xalqımız
var, Heydər Əliyevin ideyaları, müəyyən etdiyi
strateji xətt yaşayacaqdır. Müstəqilliyimizin qorunub
saxlanması və möhkəmlənməsində, azərbaycançılıq
ideyasının, milli həmrəyliyin, Azərbaycanın
inkişaf modelinin formalaşmasında, ölkəmizin
dünyaya inteqrasiyasında Heydər Əliyev ideyaları
misilsizdir.
Sonra konfransda Milli Məclis
sədrinin birinci müavini, YAP Siyasi Şurasının
üzvü Ziyafət ƏSGƏROV "Azərbaycan
Respublikasının Konstitusiyası müasir mərhələdə"
mövzusunda məruzə ilə çıxış
etmiş, ümummilli lider Heydər ƏIiyevin müəllifi
olduğu Əsas Qanunumuzun demokratik və hüquqi dövlət
quruculuğu, vətəndaş
cəmiyyətinin inkişaf etdirilməsi sahəsində
rolundan danışmışdır.
Məruzəçi
qeyd etmişdir ki, Konstitusiya dövlətin əsas qanunu
olması etibarilə mövcud dövlətin və dövlətçilik
ənənələrinin formalaşmasında ən ümumi
ictimai münasibətlər kompleksini, ictimai quruluşun əsaslarını,
şəxsiyyətin hüquqi statusunu, dövlət hakimiyyət
orqanlarının sistemini, yerli özünüidarəetmə
strukturlarını və hüquqi mexanizmləri tənzimləyən
normativ-hüquqi akt və ya prinsiplərin
modifikasiyasıdır.
Natiq demişdir ki,
müasir dövrümüzdə Azərbaycanın konstitusion
dövlət kimi təşəkkül tapması, hər
şeydən əvvəl, ölkədə ictimai-siyasi proseslərlə
müşayiət olunan tarixi şərait və bu müstəvidə
fəaliyyət göstərən görkəmli siyasi lider
Heydər Əliyevin müəyyənləşdirdiyi və Prezident İlham Əliyevin
uğurla davam etdirdiyi dinamik inkişaf xətti ilə
bağlıdır.
Ulu öndər Heydər Əliyevin
müasir müstəqil Azərbaycan Respublikası
Konstitusiyasının hazırlanmasında, qəbul edilməsində
gərgin liderlik əməyi və töhfəsi
danılmazdır. Konstitusiyanın qəbulu dövlətçiliyimizin
möhkəmləndirilməsi, Azərbaycanın dünya
birliyində nüfuzunun daha da artması baxımından
müasir tariximizin çox mühüm ictimai-siyasi hadisəsi
olmuşdur. Konstitusiyanın qəbulu yalnız yeni ictimai
sistemin hüquqi tanınmasını təsdiq edən fakt
deyil, ölkəmizin inkişafının prinsipcə yeni mərhələyə
qədəm qoymasının göstəricisi idi. Bu mərhələ
isə, ilk növbədə, siyasi sistemin mərkəzində
insanın və vətəndaşın, onun hüquq və
azadlıqlarının, demokratik və hüquqi dövlət
ideallarının durması ilə səciyyələnir.
Əsas Qanunda konseptual baxımdan
yeni ideyalardan biri ictimai münasibətlər sistemində
dövlətin rolu ilə bağlıdır.
Konstitusiyamızda dövlətin ali məqsədinin məhz
insan və vətəndaş hüquqlarının və
azadlıqlarının müdafiəsi kimi müəyyənləşdirilməsi
müstəsna əhəmiyyət kəsb edir. Konstitusiyamız
dövlətin məhz vətəndaşların mənafelərinə
xidmət etdiyini ən yüksək səviyyədə bəyan
edir.
Azərbaycan
Respublikası Konstitusiyasının hətta inkişaf
etmiş dövlətlərin konstitusiyaları ilə
müqayisədə kifayət qədər mütərəqqi
hesab edilə biləcək müddəalarından biri Əsas
Qanunda sadalanan insan və vətəndaş
hüquqlarının və azadlıqlarının Azərbaycan
dövlətinin tərəfdar
çıxdığı beynəlxalq müqavilələrə
uyğun tətbiq edilməsi ilə bağlıdır. Həmçinin
Konstitusiyamız ölkə qanunvericiliyinin inkişafı
üçün əsas baza rolunu oynayır.
Ümummilli liderin
müəllifi olduğu Azərbaycan Konstitusiyasının
dövlət və hüquq sistemimizə gətirdiyi
mühüm yeniliklərdən biri də dövlət hakimiyyətinin
ali orqanları sistemində müstəqil məhkəmə
hakimiyyətinin mövqeyinin gücləndirilməsi olmuşdur.
Z.Əsgərov demişdir ki, Azərbaycan
Konstitusiyasının ən böyük nailiyyətlərindən
biri ondan ibarətdir ki, o, müasir dövlət quruculuğu
üçün tələb olunan bütün prinsipial məqamları
özündə əks etdirir. Bu isə Konstitusiya müddəaları
əsasında müxtəlif səviyyədə zəruri
islahatların həyata keçirilməsinə rəvac
vermişdir.
Konstitusiyamız qəbul
ediləndən sonra ölkəmizdə
aşağıdakı irimiqyaslı dəyişikliklər
baş vermişdir: birbaşa xalq tərəfindən
seçilən qanunverici orqan formalaşmış və
ötən dövr ərzində Konstitusiya əsasında cəmiyyət
və dövlət həyatının ən müxtəlif
sahələrini əhatə
edən yüzlərlə normativ-hüquqi akt qəbul
edilmiş; Azərbaycan xalqının vahidliyini
təcəssüm etdirən və dövlətçiliyin
varisliyini təmin edən, Azərbaycan dövlətinin
müstəqilliyinin, ərazi bütövlüyünün və
Azərbaycan Respublikasının tərəfdar
çıxdığı beynəlxalq müqavilələrə
riayət olunmasının, məhkəmə hakimiyyətinin
müstəqilliyinin real təminatçısı olan Prezident
institutu formalaşmış; dövlət hakimiyyəti
orqanlarının səmərəli fəaliyyətinin təşkili
üçün onların təkmilləşdirilməsi
istiqamətində mühüm addımlar
atılmışdır. Məhz yeni Konstitusiyanın qəbulundan
sonra Azərbaycanda ilk dəfə yerli özünüidarəetmə
institutu - bələdiyyə orqanları yaradılmış və
fəaliyyətə başlamışdır.
Konstitusiyanın qəbulu
nəticəsində qarşıya çıxan ən
mühüm vəzifələrdən birinin də yeni
hüquq sisteminin formalaşması olduğunu bildirən natiq
demişdir ki, ölkədə bu sistemin tələblərinə
cavab verən zəruri qanunvericilik bazası
yaradılmış, məhkəmə-hüquq islahatları həyata keçirilmişdir.
Konstitusiyanın qəbulundan ötən müddətdə bu
istiqamətdə çox ciddi addımlar
atılmışdır və uğurla davam etdirilir.
Həm 2002-ci il
avqustun 24-də, həm də 2009-cu il martın 18-də
keçirilmiş referendumlarda Konstitusiyaya edilmiş əlavələr
və dəyişiklikləri yüksək qiymətləndirən
Z.Əsgərov bildirmişdir ki, bu əlavələr və dəyişikliklər
Əsas Qanunun insan hüquqları və azadlıqları hissəsində
hüquqların təminatını
daha da genişləndirmişdir.
Z.Əsgərov
vurğulamışdır ki, bu gün Azərbaycanda həyata
keçirilən hüquqi islahatlar ictimai proseslərin və
münasibətlərin normal tənzimlənməsi faktı ilə
uzlaşır və onu zəruri edir. Bu istiqamətdə
yürüdülən siyasət ümummilli lider Heydər Əliyevin
dövlətçilik ənənələrinin layiqli
davamçısı olan dövlətimizin
başçısı İlham Əliyev tərəfindən
xalqın rifahına, insan hüquq və
azadlıqlarının inkişafına, siyasi, iqtisadi və
sosial sferaların dəqiq tənzimlənməsinə xidmət
edir.
Milli Məclisin Aqrar siyasət
komitəsinin sədri, YAP İdarə Heyətinin üzvü
Eldar İBRAHIMOV konfransda "Azərbaycan islahatlar yolunda"
mövzusunda məruzə ilə çıxış
etmişdir. O demişdir ki, dünyanın ən
inkişaf etmiş ölkələrinin keçdiyi yola nəzər
saldıqda məlum olur ki, materiya daim hərəkətdə
olduğu kimi, dövlət də daim inkişaf etməli,
ölkədə quruculuq işləri aparılmalı, iqtisadi
və siyasi model daim təkmilləşdirilməlidir. Bu
proseslərin dayanması və ya yerində sayması ölkədə
durğunluğun yaranmasına və əks prosesin - tənəzzülün
başlanmasına səbəb olur və son nəticədə
ölkənin dağılması ilə başa
çatır.
Tarixə ekskurs edən natiq
ötən əsrin 80-ci illərinin sonu və 90-cı illərinin
əvvəllərində baş vermiş proseslər nəticəsində
ölkə iqtisadiyyatının dağılmaq həddinə
çatdığını xatırlatmışdır.
Bildirilmişdir ki, yaranmış acınacaqlı vəziyyətdən
çıxış yolunu Azərbaycan xalqı özü
müəyyən etdi və 1993-cü ilin iyununda xalqın təkidli
tələbi ilə Heydər Əliyev yenidən hakimiyyətə
gəldi. Heydər Əliyev ölkəyə rəhbərliyə
başladığı ilk gündən qayda-qanunun bərpası,
icra intizamına əməl edilməsi, cəmiyyətdə əmin-amanlığın
bərqərar olması üçün çox mühüm
və təsirli tədbirlər həyata keçirməyə
başladı.
İqtisadi və
siyasi islahatları həyata keçirmək üçün,
ilk növbədə, ölkədə ictimai-siyasi sabitliyin bərpa
olunması istiqamətində qətiyyətli addımlar
atıldı. Vətəndaş müharibəsi təhlükəsinin,
xarici qüvvələr tərəfindən dəstəklənən
dövlət çevrilişi cəhdlərinin qarşısı qətiyyətlə
alındı. Heydər Əliyevin yüksək təşkilatçılıq
məharəti və vaxtında həyata keçirdiyi tədbirlər
nəticəsində ölkəmizdə siyasi sabitlik təmin
edildi.
Bundan sonra bazisi təşkil
edən iqtisadi islahatlarla yanaşı, üstqurum yaratmağa
xidmət edən siyasi islahatların vəhdətinə
yönəlmiş tədbirlər həyata keçirilməyə
başlandı. 1995-ci ildə Heydər Əliyevin rəhbərliyi
ilə ilk Konstitusiyamız hazırlandı və qəbul
olundu. Bu sənəd
hakimiyyətin bölünməsi prinsipinə əsaslanaraq
mülkiyyətin dövlət, bələdiyyə və
xüsusi mülkiyyət növlərində olmasını
elan etdi. Konstitusiyada qeyd olundu ki, Azərbaycan dövləti
bazar münasibətləri əsasında iqtisadiyyatın
inkişafına şərait yaradır, azad sahibkarlığa
təminat verir, iqtisadi münasibətlərdə
inhisarçılığa və haqsız rəqabətə
yol vermir. Bütün bu müddəalar ölkəmizdə
hüquqi bazaya əsaslanan demokratik islahatların keçirilməsinə
imkan yaratdı.
Ölkədə
aparılan islahatlar zamanı dünya təcrübəsinə
xüsusi önəm verildiyini deyən E.İbrahimov müvafiq
hüquqi bazanın yaradıldığını,
keçmiş SSRİ respublikaları arasında ilk dəfə
çox cəsarətli aqrar və torpaq islahatlarının
keçirildiyini vurğulamışdır. Məhz bu islahatlar, həcm
etibarilə dünyanı heyrətləndirən layihələr
Azərbaycanı bu gün regionun lider dövlətinə
çevirmişdir. Dünyanı bürümüş maliyyə-iqtisadi
böhran ən böyük dövlətləri silkələdiyi
halda, düzgün iqtisadi inkişaf yolu tutmuş Azərbaycanda
onun təsiri bir o qədər də hiss olunmur.
Bütün bu
uğurlar və əldə edilən nailiyyətlər hər
şeydən əvvəl ölkəmizdə həyata
keçirilən iqtisadi və siyasi islahatların Heydər Əliyev-Azərbaycan
modelinin Prezident İlham Əliyev tərəfindən gündən-günə
təkmilləşdirilərək milli mənafelərə və
qloballaşan dünya
siyasətinə uyğun olaraq düzgün istiqamətdə
aparılmasının nəticəsidir.
Milli Məclisin
komitə sədri, Azərbaycanın AŞ PA-dakı nümayəndə
heyətinin rəhbəri, Dillər Universitetinin rektoru Səməd
Seyidov "Azərbaycanın xarici siyasət
konsepsiyasının təkamülü" mövzusunda məruzəsində
vurğulamışdır ki, ölkəmizin xarici siyasəti
haqqında danışanda, bir neçə vacib və əsas məqamı
nəzərdən keçirməliyik.
Bu gün dövlətimizin, Azərbaycan
Prezidentinin apardığı xarici siyasətin əsasında
konkret fəlsəfi konsepsiya durur. Bu fəlsəfə bir tərəfdən
ümummilli lider Heydər Əliyevin
formalaşdırdığı azərbaycançılıq
fəlsəfəsidir. Digər tərəfdən isə, bu,
Azərbaycan xalqının əsrlər boyu
yaratdığı milli adət-ənənələr və dəyərlər
sistemidir. Yəni bu iki məqam, fəlsəfi əsas bir-biri
ilə birləşərək Azərbaycanın xarici siyasətinə
çox güclü təsir göstərir.
Ümummilli lider Heydər Əliyevin
həyata keçirdiyi xarici siyasət fəlsəfəsi bir
sıra tarixi və siyasi amillərin təsiri ilə
formalaşmışdır. Azərbaycan tarixinə nəzər
yetirsək görərik ki, ölkəmiz həmişə həm
Qərb, həm də Şərq məkanında müxtəlif
xalqlarla ünsiyyət yaradaraq onlar arasında körpü
rolunu oynamışdır. Azərbaycan Qərb və Şərq
sivilizasiyaları arasında vasitəçi funksiyasını
yerinə yetirməklə bərabər, həm də bu
münasibətləri formalaşdıran fəal beynəlxalq
subyekt olmuşdur.
Daha sonra məruzəçi
demişdir ki, Azərbaycanın çağdaş dövrdə
gerçəkləşdirdiyi beynəlxalq siyasətin dərin
kökləri vardır. Lakin bu xarici siyasi ənənələr
Heydər Əliyevin azərbaycançılıq ideyasında
və fəlsəfəsində ümumiləşdirilmiş və
sistemləşdirilmişdir. Bu gün Prezident İlham Əliyevin
apardığı xarici siyasət də məhz bu konsepsiyaya əsaslanır.
Hazırda xarici siyasətin
formalaşmasında Prezident İlham Əliyevin rolu müstəsnadır
və bu istiqamətdə o, çox böyük işlər
görür. Dövlətimizin
başçısının bugünkü xarici siyasətini
təhlil etsək görərik ki, o, qloballaşan müasir
dünyanın təhlükələrini qabaqcadan görərək
onun müsbət xüsusiyyətlərini özündə
ifadə edən siyasət formalaşdırmışdır.
Azərbaycanın xarici siyasətinin
əsas xüsusiyyətləri üzərində dayanan S.Səmədov
bildirmişdir ki, birincisi, İlham Əliyevin
apardığı xarici siyasət xəttinin əsasını
mili maraqlar kateqoriyası təşkil edir. Belə ki, ən
ali maraqlar millətin maraqlarıdır. Azərbaycanın
xarici siyasətinin prioriteti ondan ibarətdir ki, bütün
maraqlar içərisində millətin iradəsi ali maraqlar
kimi qəbul olunsun, üstünlük təşkil etsin və
bu maraqların həyata keçirilməsi ölkənin mənafelərinin
əsasını təşkil etsin.
Azərbaycanın dövlətçiliyin
inkişafında demokratik prinsiplərə sadiq qalması beynəlxalq
birliyin ölkəmizə inamının artmasına səbəb
olmuşdur. Ötən il Cənubi Qafqaz regionunun hər
üç ölkəsində seçkilər
keçirilmişdir. Beynəlxalq müşahidəçilərin
yalnız Azərbaycanda keçirilən seçkilər
haqqında yüksək fikirlər bildirməsinin şahidi
olduq. Bu isə ölkəmizdə aparılan islahatların
milli maraqlarımıza və demokratik prinsiplərə əsaslanmasından
qaynaqlanır.
Dünyanın əksər
yerlərində böyük dövlətlərin
maraqlarının toqquşduğuna diqqət çəkən
natiq vurğulamışdır ki, bu, beynəlxalq münasibətlər
sistemində qarşısıalınmaz bir proses olsa da, Azərbaycanda
maraqların toqquşması deyil, birgə mövcud olması
müşahidə edilir.
Üçüncüsü,
respublikamızın xarici siyasətində öz əksini
tapmış və çox vacib olan məqam ondan ibarətdir
ki, Azərbaycan böyük dövlətlərlə,
xüsusilə Avropa ölkələri ilə əlaqələr
quraraq, həmin dövlətlərin təhlükəsizliyini
təmin edən dövlətə çevrilmişdir.
Dördüncüsü, Azərbaycanın
xarici siyasətinin əsas məqamlarından biri Şərq-Qərb
dialoqunu təşkil etməsidir.
Nəhayət, Azərbaycanın
xarici siyasətinin çox vacib bir məqamı ölkəmizin
tarixi, fəlsəfəsi və mədəniyyətini
dünya tarixi, fəlsəfi və mədəni dəyərləri
sisteminə daxil etməkdir. Bu mənada Prezident İlham Əliyev
demişdir ki, Azərbaycan hakimiyyətinin
yürütdüyü xarici siyasət kursu çox
açıqdır, aydındır və səmimidir. Bu isə nəticə etibarilə yürüdülən
siyasətin bütün dünya tərəfindən yüksək
diqqətlə və hörmətlə
qarşılanmasının əsas təməl prinsipini təşkil
edir və digər problemlərin həllində olduqca
böyük rol oynayır.
Konfransda Milli Məclisin
deputatı, Azərbaycanda Atatürk Mərkəzinin direktoru
Nizami CƏFƏROV "Azərbaycançılıq və azərbaycanşünaslıq,
əliyevçilik və əliyevşünaslıq"
mövzusunda məruzə ilə çıxış edərək
bildirmişdir ki, hər hansı ideya və ya ideoloji sistem o
zaman şüurlarda özünə möhkəm yer tuta, uzun zaman insanlığa
xidmət edə bilir ki, cəmiyyət onu elm kimi qavrasın.
İntellektual-ideoloji həyatın təcrübəsi göstərir
ki, bunun üçün üç şərt vacibdir. Birincisi, ideya və ya ideoloji sistem, bu və ya digər
miqyasda, praktikadan irəli gəlməli, ona dayanmalıdır.
İkincisi, elmi təfəkkürün ümumbəşəri
texnologiyaları əsasında qurulmalı, sözün
geniş mənasında, ənənəvi elmi dillə
danışmalıdır. Sonuncusu isə, humanist
olmalı, cəmiyyətə, insanlığa xidmət etməlidir.
Azərbaycan
xalqının ümummilli lideri, türk dünyasının və
ümumən dünyanın böyük siyasi mütəfəkkirlərindən
biri olan Heydər Əliyevin yarım əsrdən artıq bir
dövrdə irəli sürdüyü, uğrunda mübarizə
apardığı və həyata keçirdiyi ideyaların - əliyevçiliyin
bütöv, mükəmməl və sistemli bir əliyevşünaslıq
elmi səviyyəsinə qaldırılması
üçün hər cür şərtlər mövcuddur. Əliyevçilik
ictimai təcrübədən irəli gəlməsi, milli
olduğu qədər də ümumbəşəri elmi təfəkkür
modelləri və ya sxemləri ilə ifadə edilə
bilməsi və humanizmi, insanlığa xidmət etməsi, yəni
elmə çevrilə bilmək imkanlarının genişliyi
ilə diqqəti çəkir.
İkincisi, ümummilli liderin
müəllifi olduğu ideyalar illər keçdikcə daha da
zənginləşir, ehtiva coğrafiyasını daha da
genişləndirir və dünyanın siyasi-ictimai təfəkkür
tarixində öz danılmaz yerini müəyyənləşdirir.
Nəhayət, əliyevçiliyin
elmi-metodoloji tədqiqi get-gedə daha ardıcıl xarakter
daşımağa başlayır.
Tam məsuliyyətlə demək
olar ki, əliyevçilik yalnız müasir azərbaycançılıq
olaraq qalmadı, eyni zamanda azərbaycançılığın
bir ideologiya olaraq düzgün təfsirində həlledici rol
oynadı.
Son 15 ildə Heydər Əliyev
haqqında yazılmış yüzlərlə publisistik, bədii
və digər kitabları, minlərlə məqaləni nəzərə
almasaq, əliyevşünaslığın bugünə qədərki
əsas mənbələrini aşağıdakı şəkildə
qruplaşdırmaq olar:
- ümummilli liderin öz əsərləri,
xüsusilə nəşri mütəmadi davam edən
"Heydər Əliyev. Müstəqilliyimiz əbədidir"
çoxcildliyi;
- elm adamlarının əliyevçiliyə
həsr olunmuş əsərləri, xüsusilə akademik
Ramiz Mehdiyevin fundamental araşdırmaları;
- ictimai-siyasi xadimlərin, bir qayda
olaraq, əliyevçiliyə bütövlükdə, yaxud
ümumi şəkildə baxmaq təcrübəsi verən
yazıları;
- bu və ya digər elm sahələrinə,
xüsusilə ictimai elmlərə həsr olunmuş
monoqrafiya, yaxud dərsliklərdə əliyevçiliklə
bağlı istinadlar, mülahizələr;
- Heydər Əliyevin yaratdığı
Yeni Azərbaycan Partiyasının keçirdiyi müxtəlif
səciyyəli konfranslarda edilmiş məruzələr,
çıxışlar və s.
Etiraf etmək lazımdır ki, dahi ictimai-siyasi xadim, dövlət qurucusu və mütəfəkkir nə qədər böyük ideyalar müəllifi olduğunu bilsə də, sağlığında həmin ideyaların elmi-metodoloji baxımdan işlənməsi, ümumiləşdirilməsinə çalışmamış, özünəməxsus təvazökarlıqla bu zəruri məsələni gələcəyin öhdəsinə buraxmışdır. Ona yaxşı məlum idi ki, yalnız həyata keçmiş ideyalarının deyil, gələcəkdə həyata keçəcək ideyalarının da dərindən öyrənilməsi milli zərurətə çevriləcəkdir. Onu da etiraf etmək lazımdır ki, Heydər Əliyevin intellektual-elmi dühasına yüksək qiymət verən Azərbaycan alimləri keçən əsrin 90-cı illərinin ortalarından başlayaraq əliyevşünaslığın bünövrəsində dayana biləcək dəyərli fikirlər söyləmiş, onun müəllifi olduğu azərbaycançılıq ideologiyasının analitik təhlilini verməyə çalışmışlar. Həm Azərbaycanda əliyevşünaslığın inkişafında, həm də onun dünya miqyasına çıxmasında ümummilli liderin vəfatından sonra fəaliyyətə başlamış Heydər Əliyev Fondu böyük işlər görmüş, hətta bu sahədəki genişmiqyaslı fəaliyyətin əlaqələndirilməsi təcrübəsini də vermişdir. Heç şübhəsiz, Heydər Əliyev Fondunun həmin təcrübəsi yaxın zamanlarda öz işinə başlayacaq Heydər Əliyev Mərkəzi üçün çox faydalı olacaqdır.
* * *
Fasilədən sonra konfrans işini "Heydər Əliyev və müasir Azərbaycan tarixi", "Heydər Əliyev - böyük islahatçı" və "Böyük islahatların uğurlu davamı" mövzularında bölmə iclaslarında davam etdirmişdir.
AzərTAc
Azərbaycan.-2009.-8 may.-S.3.