"Azərbaycan və Meksika enerji məsələlərində müttəfiqlərdir"

AzərTAc-ın Vaşinqtondakı xüsusi müxbiri xəbər verir ki, Mexikoda çıxan nüfuzlu "Reforma" qəzetinin 24 noyabr tarixli nömrəsində Azərbaycanın Meksikadakı müvəqqəti işlər vəkili İlqar Muxtarovun "Azərbaycan və Meksika enerji məsələlərində müttəfiqlərdir" sərlövhəli məqaləsi dərc olunmuşdur. Həmin məqaləni oxuculara təqdim edirik.

Mənim ölkəm yaxın vaxtlara qədər qeyri-müəyyən vəziyyətdə və çətinliklər məngənəsində idi. Sovet İttifaqı dağılandan sonra Azərbaycan öz müstəqilliyini bərpa etmişdir. Bizim qarşımızda Avrasiya zonasında ənənəvi olaraq mühüm rol oynayan güclü, ədalətli və suveren ölkəni bərpa etmək vəzifəsi ilə üzləşmişdik. Tarix göstərir ki, Azərbaycan inkişafa və tərəqqiyə meyil edən ölkə olmuş, bu yolda çoxsaylı maneələrlə üzləşmişdir.

1848-ci ildə, yəni Pensilvaniyada məşhur neft yatağı kəşf ediləndən on ildən də çox əvvəl Azərbaycanda - Bakının cənubunda, Bibiheybət adlanan ərazidə dünyada ilk neft quyusu qazılmışdır.

1949-cu ildə biz Xəzər dənizində neft platformalarından istifadə edilməklə offşor nefti ilə bağlı tədqiqatlar sahəsində birinci olmuşuq. Avropa ilə Mərkəzi Asiya regionu arasında dəhliz olan bu ölkənin, Azərbaycanın coğrafi mövqeyi, zəngin enerji resurslarına beynəlxalq marağı artırır. Azərbaycan Avropa ilə Asiyanın qovuşduğu nöqtədir və Xəzər regionundan karbohidrogen ehtiyatlarının Qərbi Avropaya nəql edilməsi üçün strateji mövqe tutur.

Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft kəməri (Ceyhan Türkiyənin Aralıq dənizi sahilində limandır) Xəzər dənizinin enerji daşıyıcılarının Avropaya çatdırılması üçün ilk marşrut hesab edilir. Hazırda bu kəmər vasitəsilə gündə 1 milyon barelədək neft nəql edilir və 2013-cü ilə qədər bu göstərici iki dəfə artacaqdır. Xəzərin ehtiyatları Avropada sabitlik və təhlükəsizlik mənbəyi hesab edilir.

Bu resursların əhəmiyyəti həm də onunla təsdiq olunur ki, bu yaxınlarda Bakıda Beynəlxalq Enerji Sammiti keçirilmişdir. Həmin tədbirdə ölkə Prezidenti İlham Əliyev Türkiyə, Ukrayna, Polşa, Litva və Gürcüstanın prezidentlərini, Estoniya və Macarıstanın baş nazirlərini, ABŞ-ın energetika nazirini qəbul etmişdir. Sammitin Bəyannaməsində iştirakçı ölkələrin liderləri həmin regionun resurslarının beynəlxalq bazarlara nəql edilməsi proseslərini gücləndirmək əzmində olduqlarını təsdiqləmişlər.

Azərbaycan kimi, Meksikanın da iqtisadiyyatında əsas gəlirlər enerji ehtiyatlarından istifadə edilməsi hesabına yaranır. Bu baxımdan mən öz ölkəmin bu məsələyə dair Meksika ilə əməkdaşlıq yolları tapmağa çalışmasını vurğulamaq istərdim.

Məsələn, Azərbaycan dənizin dərin qatlarındakı yataqların işlənilməsi təcrübəsinə və müvafiq texnologiyaya malikdir. Biz Yerin təkindən çıxarılan karbohidrogen xammalının ölkədə emal edilərək müxtəlif məhsullara çevrilməsinə imkan verən sənaye yaratmışıq. Biz bilirik ki, Meksika dövləti Meksika körfəzinin dərin qatlarında olan neftin çıxarılması üsulları ilə maraqlanır. Meksikanın ölkəni hazırda onun ərazisində istehsal olunmayan neft məhsulları ilə təmin etməyə imkan verən neft kimyası sənayesini inkişaf etdirmək niyyəti var. Azərbaycan bu sahədə malik olduğu təcrübəni, bilikləri və hazırlıqlı kadrları nəzərə alınmaqla, Meksikanın bu məqsədlərinin həyata keçirilməsində kömək edə bilərdi. Biz birgə əməkdaşlıq sayəsində Meksikanın gediş-gəliş çətin olan zonalarında yerləşən karbohidrogen yataqlarını işlətməyə, eləcə də Meksikanın neft kimya sənayesini gücləndirməyə nail ola bilərik.

Enerji sahəsində Azərbaycanın Meksika ilə əməkdaşlığı təcrübə və texnologiyalar mübadiləsi, maşınqayırma və kadr hazırlığı sahəsində qarşılıqlı əlaqələri əhatə edə bilər. Bu cür əməkdaşlıq enerji ehtiyatlarından daha yaxşı istifadə edilməsinə nail olmağa imkan verər. Bu isə inkişafa, xalqlarımızın rifahına kömək edər.

Azərbaycan.-2008.-26 noyabr.-S.5.