Lənkəran daha əyalət şəhəri deyil

Gözəl təbiəti və qonaqpərvərliyi ilə şöhrət tapmış Lənkəran haqqında söhbət açarkən yaşlı və orta nəslin yaddaşında bu gün də xoş çağlar kimi yaşayan 1970-1980-ci illər canlanır, həmçinin SSRİ dağıldıqdan sonra hər yerdə olduğu kimi, burada da baş verən çaxnaşmalar yada düşür, göz önündən keçir.

Ümummilli lider Heydər Əliyev Azərbaycana rəhbərlik etdiyi dövrlərdə bu diyarın inkişafına xüsusi diqqət yetirmişdir. Lənkəranın qazandığı nailiyyətlər onun yaxın keçmişinin şanlı səhifəsidir. O zaman bu torpağın şan-şöhrəti bütün sovetlər ölkəsinə yayılmışdı. Buraya ən məşhur adamlar - şair və yazıçılar, kosmonavtlar, xarici dövlətlərin rəhbərləri gələr, subtropik bölgənin axarlı-baxarlı təbiəti, adət-ənənəsi ilə yaxından tanış olardılar. Onların Lənkəran haqqında xoş, səmimi sözləri rayonun tarix və diyarşünaslıq muzeyindəki xatirə kitabında öz əksini tapmışdır.

Keçən əsrin 90-cı illərinin əvvəllərində Lənkəranda da özbaşınalıq, xaos, mənəm-mənəmlik baş alıb gedirdi. Yerli icra strukturlarının naşılığı ucbatından böyük zəhmət bahasına illərlə kərpic-kərpic ucaldılan nə vardısa, sökülüb-dağıdılır, bərbad hala salınırdı. Bir neçə ilin içərisində Lənkəran tanınmaz hala düşmüşdü. Xoş günlərindən əsər-əlamət qalmamışdı. İnsanlar kədər, qəm-qüssə içərisində idilər. Bu cənub şəhərinin də müdrik ağsaqqalları, ziyalıları çıxış yolunu tarixin sınaqlarından çıxmış şəxsiyyətin - Heydər Əliyevin yenidən Azərbaycana hakimiyyətə gəlməsində görür və bunun üçün əllərindən gələni edir, canlarını belə, əsirgəmirdilər.

1993-cü ildə ulu öndərin hakimiyyətə qayıdışı ilə dövlətçiliyimizin yeni dövrü başlandı. Ölkədə sabitlik, nizam-intizam yarandı. Məsul vəzifələri tutmuş bacarıqsız kadrlar tədricən işdən uzaqlaşdırıldı. Yeni iqtisadi siyasət hazırlandı, islahatlar həyata keçirildi. Bugünkü iqtisadi inkişafın əsası olan "Əsrin müqaviləsi" imzalandı. Ölkədə illərlə bir-birinin üstünə qalanmış problemlər öz həllini tapmağa başladı. 2004 -cü ilin fevralında Prezident İlham Əliyev tərəfindən təsdiq olunan regionların sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı bütün bölgələrimiz kimi, Lənkəranın da inkişafında dönüş nöqtəsi oldu. İndi Lənkərana yolu düşənlər başqa bir mənzərə ilə qarşılaşırlar. İlk tanışlıqdan adamda xoş təəssürat yaranır. Rayonun başlanğıcında, Qumbaşı kəndində, Lənkəran şəhərinin girəcəyində, Göyşaban yaşayış sahəsində xüsusi zövq və sənətkarlıqla yaradılmış abidə- komplekslər diqqəti cəlb edir. Burada qoyulmuş "Çayçı qız", "Balıqçı" heykəlləri, yaradılmış Çay samovarı, Qalaqapı və onun yanında süvari əsgər heykəli, eləcə də həsir, palaz toxunan sadə evlər və digər nümunələr bu torpağın zəngin tarixini, təbii sərvətlərini, adət-ənənəsini özündə əks etdirir. Elə burada Şərqlə Qərb mədəniyyətinin yanaşı durduğunu, vəhdətdə olduğunu görürsən. Müasir işıqlandırma fonarları, sıralanmış yarımtağ formalı alkopon lövhələr buna nümunədir . Ən başlıcası isə dövlət rəmzlərindən biri - üçrəngli bayrağımız burada əzəmətlə, vüqarla dalğalanır.

Şəhərin mərkəzinə doğru irəlilədikcə isə qarşıda əsrarəngiz mənzərə açılır. Şərqdən qırçın ləpəli, bol sərvətli Xəzər dənizi, cənub-qərbdən meşə örtüklü dağlarla əhatə olunan Lənkəran şəhəri payızın bu çağında daha yaraşıqlı olur. Ağacların yarpaq tökümü fəslində aparılan tikinti-quruculuq, abadlıq işləri daha aydın nəzərə çarpır. Asfaltlanmış küçələrə, səkilərə, salınmış parklara, xiyabanlara, tikilən binalara, yaradılan səliqə-sahmana baxanda adamın ürəyi açılır, qəlbi fərəh hissi ilə dolur. Sevinirsən ki, cənub şəhəri sürətlə inkişaf edir, istifadəyə verilən müasir tipli məktəblər, tibb ocaqları, sənaye obyektləri, yaşayış binaları, idman qurğuları Lənkəranın simasını dəyişir.

Təsadüfi deyil ki, son 5 ildə Prezident dəfələrlə Lənkərana səfər etmiş, burada neçə-neçə mühüm obyektin təməlqoyma mərasimində və inşası başa çatmış tikililərin açılışında iştirak etmişdir. Şəhərin mərkəzindəki Heydər Əliyev parkı, Olimpiya İdman Kompleksi, tikiş fabriki, Sahil parkı, Xalq sənətkarlığı şəhərciyi, süd emalı zavodu, Osman Mirzəyev adına qarışıqtipli internat məktəbi, "Xəzər - Lənkəran" futbol klubunun yeni stadionu həmin obyektlərdəndir. Eyni zamanda, uzun illər fəaliyyətsiz qalmış bir çox müəssisələr təzədən işə düşmüşdür. Bu isə adamların işlə təmin edilməsində, yoxsulluğun azaldılmasında, ailələrin güzəranının yaxşılaşdırılmasında mühüm rol oynamışdır. İndi Lənkəranda demək olar ki, işsizlik problemi yoxdur. Hətta hazırda burada gedən tikinti-quruculuq işlərində xarici ölkələrdən olan ixtisaslı fəhlələrə rast gəlmək mümkündür.
Sona çatmaqda olan 2008-ci il də bu cənub şəhəri üçün əlamətdar olmuşdur. Oktyabr ayının 8-də Lənkərana növbəti səfəri zamanı ölkə başçısı və Heydər Əliyev

Fondunun prezidenti, YUNESKO və İSESKO-nun xoşməramlı səfiri, Milli Məclisin deputatı Mehriban xanım Əliyeva Heydər Əliyev muzeyinin, Səpnəkəran orta məktəbin, beynəlxalq hava limanının, uşaq sağlamlıq mərkəzinin, "Cənub TV"-nin , "Qafqaz" sahil hotelinin, "Nur-Süd MMC"-nin açılışı mərasimlərində iştirak etmişlər.

Görülən işlər, həyata keçirilən tədbirlər nəticəsində Lənkəran beləcə gündən-günə inkişaf edir, daha da abadlaşır. 2003 -cü ilə nisbətən rayonda adambaşına düşən məhsulun 2,1, ümumi məhsul buraxılışının 2,2, əsaslı kapitala yönəldilən investisiyanın 5,5, orta aylıq əməkhaqqının 3,5 dəfədən çox artması da bunu təsdiqləyir. Bu dövr ərzində rayonda 150-dən artıq sənaye, təhsil, mədəniyyət, səhiyyə və digər sosial əhəmiyyətli obyektlər tikilib istifadəyə verilmiş, 18 mindən çox yeni iş yeri açılmışdır. Növbəti 5 ildə isə Lənkəranı daha sürətli inkişaf, daha böyük uğurlar gözləyir.

Seyran Cavadov

Azərbaycan.-2008.-28 noyabr.-S.3.