VII.Naxçıvan iqtisadi rayonu

 

Prezident İlham Əliyevin 2004-cü il fevralın 11-də təsdiq etdiyi "Azərbaycan Respublikası regionlarının sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı (2004-2008-ci illər)" uğurla icra olunaraq ölkəmizin bütün bölgələrinin simasını kökündən dəyişdi. Bu proqramda qarşıya qoyulmuş məqsədlərin reallaşması, nəzərdə tutulmuş bütün vəzifələrin vaxtında və uğurla yerinə yetirilməsi nəticəsində iqtisadi rayonlar tarazlı inkişaf mərhələsinə qədəm qoydu. Yeni müəssisələrin və iş yerlərinin yaradılması ilə əhalinin məşğulluq səviyyəsi artırıldı, ölkədə kommunal xidmət və sosial infrastruktur təminatı gücləndirildi, sahibkarlıq fəaliyyəti daha da genişləndi. Beləliklə, ölkənin dinamik sosial-iqtisadi tərəqqisi təmin edildi.

Bütün bu uğurların davamlı və daha əzəmətli olmasını təmin etmək məqsədilə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev bu il aprelin 14-də regionların sosial-iqtisadi inkişafına dair II Dövlət Proqramını təsdiq etdi. 2009-2013-cü illəri əhatə edəcək proqramda I Dövlət Proqramının davamı olaraq bölgələrin daha genişmiqyaslı tərəqqisi, əhalinin rifahının yüksəldilməsi və digər mühüm tədbirlərin həyata keçirilməsi öz əksini tapıb. Bu yazıda Naxçıvan Muxtar Respublikasında I Dövlət Proqramının həyata keçirildiyi mərhələdə görülən işlərlə yanaşı, II Dövlət Proqramının icrasında nəzərdə tutulan layihələr barədə məlumat verilir.

Naxçıvan iqtisadi rayonu Naxçıvan şəhərini, Şərur, Babək, Culfa, Ordubad, Sədərək, Şahbuz və Kəngərli rayonlarını əhatə edir. Regionların sosial-iqtisadi inkişafına dair I Dövlət Proqramında bu iqtisadi rayonun payına düşən 57 tədbirin hamısı uğurla reallaşdırılıb.

Azərbaycan Respublikası regionlarının sosial-iqtisadi inkişafına dair I Dovlət Proqramının qəbulundan sonra Prezident İlham Əliyevin bölgələrə mütəmadi səfərləri olkənin regionlarında sosial-iqtisadi inkişafın tarazlığının təmin olunmasına böyük töhfələr verdi. Dövlət başçısının Naxçıvan Muxtar Respublikasının inkişafına gostərdiyi diqqət olkəmizin bu bölgəsində yeni istehsal və emal sənayesi muəssisələrinin, xidmət və digər infrastruktur, turizm, təhsil, mədəniyyət, səhiyyə və digər sahələr uzrə yeni obyektlərin yaradılması, əhalinin məşğulluq səviyyəsinin yuksəldilməsi, güzəranının xeyli yaxşılaşdırılması müşahidə olunmaqdadır.

Prezident İlham Əliyev 2004-cü ilin may və sentyabr aylarında, 2005-ci ilin dekabr, 2006-cı ilin dekabr, 2007-ci ilin oktyabr, 2008-ci ilin iyun və 2009-cu ilin avqust aylarında Naxçıvana səfərlər edib. Bu səfərlər zamanı ölkə Prezidentinin iştirakı ilə Naxçıvan Beynəlxalq Hava Limanının, muxtar respublika xəstəxanasında kompüter tomoqrafiyası kabinetinin, Azərbaycan Respublikası Xarici İşlər Nazirliyinin Naxçıvan MR-dəki İdarəsinin yeni binasının, "N" hərbi hissədə yeni korpusun, Naxçıvan Dövlət Universitetinin İnternet kitabxanası binasının, Naxçıvan Yeyinti Sənaye Kompleksinin, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Naxçıvan bölməsinin yeni korpusunun, Naxçıvan Dövlət Universiteti Konservatoriyasının, Naxçıvan Mülki Müdafiə Mərkəzinin, Naxçıvan şəhərində yenidən qurulan Heydər Əliyev Sarayının, ümummilli lider Heydər Əliyevin adını daşıyan orta məktəbin, 7 nömrəli orta məktəbin yeni binasının, 14 nömrəli orta məktəb binasının, Kitab evinin, Müalicə-Diaqnostika mərkəzinin, Doğum mərkəzinin, tibb məktəbinin yenidən qurulmuş binasının, Üzgüçülük mərkəzinin, Əyləncə-idman mərkəzinin, Gənclik mərkəzinin, Şahmat mərkəzinin, "Badamlı" Mineral Sular Zavodunun, "Cahan Holding" şirkətlər qrupunun yeni istehsal sahələrinin, "Duzdağ" Fizioterapiya mərkəzinin, Ordubad şəhərində internat-məktəb kompleksinin, Şahbuz rayon mərkəzi xəstəxanasının yeni binasının, Şahbuz rayonunun Ayrınc kəndində 144 yerlik orta məktəb binasının, Şərur rayon mərkəzi xəstəxanasının, Şərur Olimpiya-İdman Kompleksinin, Culfa rayon mərkəzi xəstəxanasının, Şahtaxtı-Poldəşt sərhəd-keçid məntəqəsinin, Naxçıvan-Sədərək avtomobil yolunun açılışı olub.

Prezident İlham Əliyevin iştirakı ilə modul tipli elektrik stansiyasının, Heydər Əliyev su anbarının, Naxçıvan şəhərində qaz-turbin elektrik stansiyasının, Şahbuz rayonunda hərbçilər üçün tikilmiş binanın istifadəyə verilməsi də birinci dövlət proqramının icrası zamanı muxtar respublikanın tarixinə həkk olunan əlamətdar hadisələrdir. Qeyd edək ki, ötən illərdə Naxçıvan Muxtar Respublikasına İran ərazisi ilə təbii qazın verilməsi də təmin edilib. Bu münasibətlə keçirilən mərasimdə də Prezident İlham Əliyev iştirak edib.

Regionların sosial-iqtisadi inkişafına dair II Dövlət Proqramı çərçivəsində Naxçıvan Muxtar Respublikasında gömrük infrastrukturunun, müxtəlif növ yeyinti məhsulları istehsalının inkişafı, yeni tikinti materialları yataqlarının axtarışı və kəşfiyyat işlərinin gücləndirilməsi, rayon mərkəzlərində meyvə, tərəvəz və kartof məhsulunun saxlanılması üçün soyuducu anbarların, o cümlədən qarışıq yem istehsalı müəssisələrinin yaradılması, üzümlüklərin və meyvə bağlarının əkin sahələrinin bərpası və genişləndirilməsi, baramaçılığın, balıqçılığın inkişafı, aqroservis xidmətləri şəbəkəsinin genişləndirilməsi kimi tədbirlərin həyata keçirilməsi nəzərdə tutulur. Proqram çərçivəsində ekologiya və təbii sərvətlərdən istifadə tədbirləri ilə əlaqədar olaraq kənd təsərrüfatına yararsız və azyararlı torpaq sahələrində meşə və qoruyucu meşə zolaqları salınacaq, meşə fondunun səmərəli istifadəsi, qorunması və bərpası tədbirlərinin həyata keçirilməsi, radioaktiv çirklənmənin qarşısının alınması məqsədilə müvafiq mərkəz, ətraf mühitin mühafizəsi üçün kompleks laboratoriyalar yaradılacaq.

Muxtar respublikanın yol təsərrüfatı da diqqətdən kənarda qalmayıb. Naxçıvan ərazisində respublika əhəmiyyətli avtomobil yollarının çəkilməsi və körpülərin tikintisi, şəhər və rayonlarda daxili avtomobil yollarının təmiri, dəmiryolu xətlərinin bərpası, yük anbarlarının, digər zəruri infrastrukturların yaradılması, sərnişin daşınmasının səmərəliliyinin artırılması növbəti illərdə diqqət mərkəzində olacaq.

Proqram çərçivəsində muxtar respublikada çayların üzərində kiçik su elektrik stansiyalarının tikintisi, Ordubad və Culfa rayonlarının Arazboyu düzənlik ərazisində külək elektrik qurğularının quraşdırılması, alternativ enerji mənbələrinin, o cümlədən günəş enerjisi ilə qidalanan müasir tipli elektrik stansiyalarının tikintisi, şəhər və rayonların istilik sisteminin kompleks şəkildə bərpası və yenidən qurulması, universal telekommunikasiya və poçt xidmətlərinin, şəhər və rayon mərkəzləri arasında fiber-optik kabellə rabitənin və kənd ATS-lərinin optik ara bağlantılarla təşkili, simsiz internetin təşkili, telekommunikasiya şəbəkəsində yeni texnologiyanın tətbiqinin genişləndirilməsi, su təchizatı və kanalizasiya sisteminin yenidən qurulması, yeraltı içməli su mənbələrinin (kəhrizlər) bərpası və istifadəyə verilməsi, Arazboyu yaşayış məntəqələrində modul tipli sutəmizləyici qurğuların qurulması, suvarma sistemlərinin təkmilləşdirilməsi, su anbarlarının, nasosların və suvarma sistemlərinin bərpası da qarşıya qoyulan vəzifələrdir.

Muxtar respublikada əhalinin təhlükəsizliyi, mənzil təsərrüfatı və sosial müdafiə, səhiyyə, mədəniyyət, idman və təhsil sahələrində də bir sıra əhəmiyyətli tədbirlər həyata keçiriləcəkdir.

 

 

Rəşad CƏFƏRLİ

 

Azərbaycan.- 2009.- 8 noyabr.- S. 9.