Bakıda "İpək Yolu" ölkələri
arasında ticarətə yardım və onun
asanlaşdırılması üzrə gömrük idarələrinin
roluna dair ikinci Beynəlxalq forum keçirilir
Noyabrın 11-də Bakıda
"Qafqaz Point" mehmanxanasında "Böyük İpək
Yolu" ölkələri arasında ticarətə yardım
və onun asanlaşdırılması üzrə
gömrük idarələrinin roluna dair ikinci Beynəlxalq
forum işə başlamışdır.
Tədbirin
iştirakçıları əvvəlcə Fəxri xiyabana
gələrək, müasir Azərbaycan dövlətinin
memarı və qurucusu, ümummilli lider Heydər Əliyevin
xatirəsini ehtiramla yad etmiş, məzarı önünə
əklil və gül dəstələri qoymuşlar.
Görkəmli oftalmoloq alim,
akademik Zərifə xanım Əliyevanın məzarı
üstünə də tər çiçəklər
düzülmüşdür.
Sonra qonaqlar Şəhidlər
xiyabanında Azərbaycanın müstəqilliyi və ərazi
bütövlüyü uğrunda canlarından keçmiş
qəhrəman Vətən övladlarının xatirəsini
ehtiramla anmış, məzarları üzərinə güllər
düzmüş, "Əbədi məşəl" abidəsinin
önünə əklil qoymuşlar.
Qonaqlar buradan Bakının
füsunkar mənzərəsini seyr etmişlər.
Burada uyuyan türk şəhid əsgərlərinin
xatirəsinə ucaldılmış abidə də ziyarət
edilmiş, önünə gül dəstələri
qoyulmuşdur.
Əməkdaşlıq, əlaqələrin
möhkəmləndirilməsi məsələlərinin
müzakirəsinə həsr olunmuş forumda 11 ölkənin
- Azərbaycan, Türkiyə, Rusiya, Pakistan, Qazaxıstan,
Qırğızıstan, İran, Yaponiya, Koreya Respublikası,
Gürcüstan və Monqolustanın gömrük xidməti
orqanlarının məsul şəxsləri, Dünya
Gömrük Təşkilatı, Beynəlxalq Yol
Daşımaları İttifaqı, İqtisadi Əməkdaşlıq
Təşkilatı, BMT-nin Avropa İqtisadi Komissiyası, Asiya
İnkişaf Bankı və TRASEKA-nın səlahiyyətli
nümayəndələri iştirak edirlər.
Tədbirdə Azərbaycan
Respublikası Baş nazirinin müavini Abid Şərifov
bildirmişdir ki, "Böyük İpək Yolu" nəhəng
ticarət yolları şəbəkəsi hələ birinci
minillikdən başlayaraq Avropa və Asiya xalqlarını və
ənənələrini bir-biri ilə əlaqələndirmişdir.
Bu tarixi marşrutlar qiymətli əşyaların, informasiya və
biliklərin Şərq və Qərb arasında nəqli
üçün əsas ötürücü dəhliz
olmuşdur. Tarixi "Böyük İpək Yolu"nun Azərbaycandan
keçməsi dünya ticarəti ilə intensiv şəkildə
əlaqə yaradılmasında müstəsna rol
oynamış və ölkə ərazisində beynəlxalq tələblərə
cavab verən gömrük işinin formalaşması istiqamətində
mühüm addımlar atılmışdır.
Sonra A.Şərifov
iştirakçılara dünyada baş verən qlobal maliyyə-iqtisadi
böhran şəraitinə baxmayaraq, regionda lider dövlət
olan Azərbaycanın son illər qazandığı nailiyyətlər
barədə qısa məlumat vermişdir.
Forumun vacibliyinə toxunan Baş
nazirin müavini tədbirin hazırda dünya ticarətində
əhəmiyyətli paya sahib olan və bu payını hər
il yüksək sürətlə artıran "Böyük
İpək Yolu" ölkələri arasında mal
dövriyyəsinin artırılması sahəsində də əhəmiyyətini
qeyd etmişdir.
Bildirmişdir ki, Avrasiyanın ənənəvi
ticarət marşrutu kimi bu yol müəyyən infrastruktur və
təşkilati tədbirlər vasitəsilə beynəlxalq
ticarət üçün sürətli və səmərəli
alternativ yol kimi fəaliyyətini uğurlu şəkildə
artıra bilər. Bu cəhətdən "Böyük
İpək Yolu" ölkələrinin gömrük xidmətləri
tərəfindən həyata keçiriləcək tədbirlər
onun potensial imkanlarının artırılmasında olduqca
mühüm əhəmiyyət kəsb edir.
Gömrük xidməti beynəlxalq
ticarətə yardım edir və beynəlxalq ticarət zəncirinin
təhlükəsizliyi kimi modern çətinliklərin
öhdəsindən gələ bilmək üçün fəaliyyət
göstərir. Ona görə də qanuni ticarətin dəstəklənməsi
və qorunmasında, gömrük hüquqpozmalarına
qarşı mübarizə aparılmasında beynəlxalq
gömrük əməkdaşlığı son dərəcə
vacibdir.
Bu baxımdan Türkiyənin
Antalya şəhərində ötən il oktyabrın 25-də
keçirilmiş birinci forumun nəticəsi olaraq daha şəffaf
və düzgün gömrük rəsmiyyətinə nail
olmaq, bərpa konsepsiyası əsasında birgə və fərdi
təşəbbüsləri gücləndirmək,
gömrük-biznes əməkdaşlığını təkmilləşdirmək,
həmçinin qanunsuz hərəkətlərin,
terrorçuluğun və insan alverinin
qarşısının alınması istiqamətində
müvafiq tədbirlər görmək məqsədi ilə
Antalya bəyannaməsi qəbul olunmuşdur.
Sonra Abid Şərifov Antalya bəyannaməsinə
əsasən Azərbaycanda müvafiq tədbirlərin
görüldüyünü diqqətə
çatdırmışdır. Bildirmişdir ki, qısa
zamanda respublikada xarici ticarətin dövlət tərəfindən
tənzimlənməsini təkmilləşdirmək, ixrac
potensialını genişləndirmək, ölkə
iqtisadiyyatının dünya təsərrüfat sisteminə
inteqrasiya olunmasını sürətləndirmək, daxili
bazarda sağlam rəqabət mühitini yaratmaq, fiziki və
hüquqi şəxslərin hüquqlarının qorunması
məqsədi ilə müvafiq proqram və qərarlar qəbul
olunmuş və hazırda onların icrası müvəffəqiyyətlə
təmin olunur. Görülən tədbirlərin əsas məqsədi
ölkələrarası ticarət dövriyyəsinin
artımını təmin etmək, ölkənin
iqtisadiyyatını gücləndirmək və ölkələrarası
qonşuluq əlaqələrini möhkəmləndirməkdir.
TRASEKA Hökumətlərarası
Komissiyası Daimi Katibliyinin baş katibi Jantoro Satıbaldiyev tədbirin
əhəmiyyətindən danışmış,
"Böyük İpək Yolu" dövlətlərinin
gömrük xidmətləri arasında əməkdaşlığın
genişləndirilməsinin vacibliyini
vurğulamışdır.
Sonra Dünya Gömrük Təşkilatı
(DGT) və Azərbaycan Respublikası Dövlət
Gömrük Komitəsi arasında Bakı şəhərində
DGT-nin Potensialın Gücləndirilməsi üzrə Regional
Ofisinin yaradılması barədə Anlaşma Memorandumu
imzalanmışdır. Sənədi Azərbaycan Dövlət
Gömrük Komitəsinin sədri, gömrük xidməti
general-leytenantı Aydın Əliyev və DGT-nin nümayəndəsi
Vitali Mikeladze imzalamışlar.
Türkiyənin dövlət
naziri Hayati Yazıci ötən il ölkəsində
keçirilmiş birinci forumdan sonra ikinci tədbirin məhz Azərbaycanda
keçirilməsindən məmnunluğunu bildirmişdir.
Forumun gündəliyinə salınmış məsələ
və məruzələrin "İpək Yolu" ölkələrinin
gömrük orqanları arasında əlaqələrin, əməkdaşlığın
genişləndirilməsinə xidmət edəcəyinə əminliyini
söyləyən, ölkəmizdə ilk dəfə
olduğunu söyləyən H.Yazıci tədbirin yüksək
səviyyədə təşkilinə görə Azərbaycan
hökumətinə və Dövlət Gömrük Komitəsinin
rəhbərliyinə təşəkkürünü
bildirmişdir.
Azərbaycan Dövlət
Gömrük Komitəsinin sədri, gömrük xidməti
general-leytenantı Aydın Əliyev demişdir ki,
"Böyük İpək Yolu" üzərində yerləşən
ölkələrin gömrük xidməti və nüfuzlu
beynəlxalq qurumların nümayəndələrinin vaxt
taparaq bu Beynəlxalq forumda iştirak etməsi, burada
müzakirə olunacaq məsələlərin vacibliyini bir
daha sübut edir. Elə buna görə də tədbirdə
birgə müzakirə edəcəyimiz mövzular "İpək
Yolu" üzərində yerləşən ölkələrin
gömrük xidmətlərinin həmrəyliyini təcəssüm
etdirir.
Azərbaycanın iqtisadi
potensialının möhkəmlənməsi və inkişaf
etməsinə təsir edən bir çox amillər
sırasında ticarət münasibətlərinin
formalaşması və genişlənməsi
üçün yaradılmış əlverişli şərait,
həmçinin ticarətin tənzimlənməsi ilə əlaqədar
həyata keçirilən tədbirlər çox əhəmiyyətlidir.
Xüsusilə ticarətin inkişafında xarici ticarətin
liberallaşdırılması vacib yer tutur. Hazırda Azərbaycanda
sistemli yanaşma əsasında bazar iqtisadiyyatının daha
da inkişaf etdirilməsi, iqtisadi qüdrətin
artırılması, dünya təsərrüfat sisteminə
sıx inteqrasiya olunması istiqamətində müvafiq
proqramlar qəbul olunmuş və onlar müvəffəqiyyətlə
həyata keçirilir. Beynəlxalq ticarətə yardım və
onun asanlaşdırılması mövzusu gündəlik
işimizdə aktual olmaqla yanaşı, həm də ictimaiyyət
üçün bu gün maraq doğuran məsələlərdən
biridir. Ölkələr arasında ticarət əlaqələrinin
genişlənməsi, daşımaların həcminin
artdığı bir zamanda beynəlxalq təchizat zəncirinin
təhlükəsizliyinin təmin edilməsi gömrük
hüquqpozmalarına qarşı birgə mübarizənin
aparılmasına zərurət yaradır.
A.Əliyev diqqətə
çatdırmışdır ki, bəşəri problem olan
narkotik vasitələrin, psixotrop maddələrin, onların
prekursorlarının, silahların, kimyəvi, bioloji maddələrin,
nüvə və radioaktiv materialların qanunsuz dövriyyəsinə
qarşı mübarizə aparmaq, çirkli pulların
yuyulmasının qarşısını almaq, eləcə də
beynəlxalq terrorizmlə mübarizədə, habelə
insanların sağlamlığının qorunmasında
gömrük xidmətlərinin rolu əhəmiyyətli dərəcədə
artmışdır. Elə bu səbəbdən də
gömrük xidmətləri inteqrasiya olunmalı, beynəlxalq
ticarət şəbəkəsində ən son təhlükəsizlik
texnologiyaları tətbiq edilməlidir.
Ölkələrin dünya
iqtisadi proseslərinə inteqrasiyası gömrük xidmətlərinin
qarşısında yeni vəzifələr qoyur. Bunlar ticarət
dövriyyəsində əsas rol oynayan mal və nəqliyyat
vasitələrinin hərəkətinin təhlükəsizliyinin
təmin edilməsi və ticarətə yardım üzrə
tədbirləri gömrük orqanlarından gündəlik fəaliyyətlərində
öz ölkələrinin iqtisadiyyatının inkişaf
etdirilməsində daim axtarışda və dinamik hərəkətdə
olmağı tələb edir.
Əminəm ki, "Böyük
İpək Yolu"nun bərpası ölkələrimiz
arasında iqtisadi, ticarət və mədəni əlaqələrin
intensivləşməsinə şərait yaradacaq,
keçirilən forum isə iştirakçı dövlətlərin
gömrük xidmətləri və beynəlxalq təşkilatlar
arasında qabaqcıl təcrübənin öyrənilməsində
faydalı olacaqdır.
Fasilədən sonra forumun birinci
bölməsində "İpək Yolu" ölkələri
arasında ticarətin asanlaşdırılmasında Dünya
Gömrük Təşkilatının rolu", "Ticarətin
asanlaşdırılması alətləri - bir pəncərə",
"Malların sərhəddən keçirilməsinin
asanlaşdırılmasında Yaponiyanın təcrübəsi",
"Pakistan gömrüyü və quru yollarla aparılan ticarət",
"Pakistan ərazisindən keçməklə əfqan
tranzit ticarəti", "Türkiyə sərhəd
buraxılış məntəqələrinin müasirləşdirilməsi:
"İpək Yolu"nun bərpası perspektivləri",
"Səlahiyyətli İqtisadi Operator",
"e-Gömrük: Milli yanaşma" və digər
mövzularda məruzələr dinlənilmişdir.
Forum işini noyabrın 12-də
davam etdirəcəkdir.
AzərTAc
Azərbaycan.- 2009.- 12 noyabr.- S. 10.