"Məcburən erməniləşdirilmə" kitabı təqdim olunmuşdur

Kitab Azərbaycanın İşğal Olunmuş Ərazilərindəki Tarix və Mədəniyyət Abidələrini Müdafiə Təşkilatı İctimai Birliyinin Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət dəstəyi Şurasının maliyyə dəstəyi ilə həyata keçirdiyi "Qarabağ abidələri tariximizin əbədi yaddaşıdır" layihəsi çərçivəsində çap edilmişdir.

Azərbaycan və rus dillərində nəşr edilmiş kitabda toplanan materiallarda Azərbaycan torpaqlarının necə erməniləşdirildiyindən bəhs olunur. Müəllif Azərbaycan torpaqlarında illərdən bəri davam edən erməniləşdirilmə, məskunlaşdırılma, etnik təmizləmə, deportasiya, soyqırımı və digər hadisələr haqqında öz fikirlərini əsaslandırmışdır. Ermənilərin kimliyi, mədəniyyəti, məşğuliyyəti, onların Cənubi Qafqazda yerləşdirilməsinin səbəbləri çox aydın şəkildə izah edilir.

Çıxış edənlər kitabın əhəmiyyətindən və məziyyətlərindən danışaraq bildirmişlər ki, 1828-ci ildə Rusiya ilə İran arasında bağlanmış sülh sazişindən sonra İrəvan xanlığı ərazilərinə ilk erməni ailələrinin köçürülüb məskunlaşdırılmasına başlanmışdır. Ermənilərin bizim ərazilərdə məskunlaşdırılmasının coğrafiyası genişləndikcə burada yaşayan azərbaycanlıların digər ərazilərə köçürülmə prosesi getdikcə sürətlənirdi. Vəziyyət o həddə çatmışdı ki, evlərini könüllü olaraq tərk etmək istəməyən vətəndaşlar zorla çıxarılırdı. Bununla da ermənilər müsəlman dini abidələri, türbələri, qəbirüstü abidələri, totemləri, inanc yerlərini, məscidləri, qəbiristanlıqları talan etməyə başladılar. Onlar Cənubi Qafqazdan azərbaycanlıların izlərini tamamilə silməyə çalışırdılar. Təkcə 1992-ci ildən indiyədək 1700 tarix və mədəniyyət abidəsinin adları dəyişdirilərək erməni adları ilə əvəz edilmişdir. İşğal dövründə 100 mindən çox muzey eksponatı və şəxsi kolleksiyalar, bədii sənət nümunələri, zinət əşyaları qarət edilərək Ermənistana daşınmışdır.

Nəfis tərtibatla, yüksək poliqrafik keyfiyyətlə "Nurlar" nəşriyyatında çap olunmuş kitabda çoxlu fotoşəkil verilmişdir. Şəkillərdə işğal edilmiş ərazilərdəki memarlıq abidələri üzərindəki yazıları, ornament və naxışları ermənilərin dəyişdirdiyi aydın görünür.

AzərTAc

Azərbaycan.- 2009.- 4 sentyabr.- S. 3.