Azərbaycanın iqtisadi qüdrəti artır

Hər bir dövlətin demokratiklik əmsalı siyasi hakimiyyətin xalqa xidmət səviyyəsi, cəmiyyət qarşısında götürdüyü öhdəliklərə sadiqliyi ilə yanaşı, sosial-iqtisadi inkişaf göstəricilərilə də müəyyən edilir. Son beş il yarımda ölkə rəhbərliyinin bu prinsipi əsas götürərək hər bir vətəndaşın mənafeyinə hesablanan siyasi-hüquqi və sosial-iqtisadi islahatlar xəttini uğurla davam etdirməsi böyük nəticələrə gətirib çıxarmışdır. Azərbaycanda elmi əsaslar üzərində gerçəkləşdirilən sosial-iqtisadi strategiya sabit iqtisadi və siyasi sistemin yaradılmasına, sosial problemlərin həllinə, əhalinin maddi rifah halının, alıcılıq qabiliyyətinin yüksəlməsinə imkan yaratmışdır.

Azərbaycanın davamlı iqtisadi inkişafı dünya miqyasında nüfuzunun yüksəlməsinə, özünüifadəsinə geniş imkanlar yaratmışdır. Ölkəmizdə qlobal və regional layihələrin reallaşdırılması, bölgələrin tarazlı inkişafına hesablanan dövlət proqramlarının təsdiq edilməsi, qeyri-neft sektorunun daha da möhkəmlənməsi məqsədilə dövlət tərəfindən ardıcıl tədbirlərin davam etdirilməsi bugünkü uğurlarımzı şərtləndirmişdir. Respublikamızda sosial problemlərin həlli - işsizliyin, yoxsulluğun aradan qaldırılması, infrastrukturun bütün sahələrdə yeniləşdirilməsi istiqamətində atılan addımlar mühüm nəticələrə gətirib çıxarmışdır. Bazar iqtisadiyyatı prinsiplərinin cəmiyyətdə özünə dayaqlar tapması, özəl sektorun inkişafı, iqtisadiyyatın liberallaşdırılması uğurlu iqtisadi siyasətin müsbət nəticələridir. Ölkədə minimum əməkhaqlarının, büdcə təşkilatlarında çalışan işçilərin məvaciblərinin, sosial pensiya və müavinətlərin davamlı artırılması dövlətin vətəndaşlara olan diqqət və qayğısının bariz təcəssümüdür. Azərbaycanın bölgələri arasında inkişaf fərqinin aradan qaldırılması istiqamətində atılan addımlar böyük nəticələr vermişdir.

Azərbaycanda görülmüş qabaqlayıcı tədbirlər nəticəsində dünyanın inkişaf etmiş ölkələrinin iqtisadiyyatına ciddi təsir göstərən qlobal maliyyə böhranından da yan keçmək mümkün olmuşdur. Əldə olunan nəticələr ölkə rəhbərliyinin apardığı iqtisadi inkişaf strategiyasının alternativsizliyini sübuta yetirir. Prezident İlham Əliyev bildirmişdir:

Azərbaycan iqtisadiyyatı çox güclüdür. Bu böhranlı aylara, - bütün dünyanı maliyyə böhranı bürüyüb, - baxmayaraq, Azərbaycan iqtisadiyyatı irəliyə gedir. Bu ilin altı ayında təxminən 4 faiz iqtisadi artım vardır. Bizim büdcə gəlirlərimiz də lazımi səviyyədədir, büdcə xərcləri də vaxtında icra olunur. Sosial siyasətin uğurla davam etdirilməsi üçün əlbəttə ki, Azərbaycanda iqtisadi islahatlar davam etdirilməlidir. Son illər ərzində bütün bölgələrdə böyük quruculuq işləri aparılır. Bütün bölgələrdə müasir infrastruktur - məktəblər, tibb ocaqları, elektrik stansiyaları yaradılır, yollar, qaz xətləri, su kəmərləri çəkilir, yəni insanın yaşaması üçün hər şey edilir".

2009-cu ilin altı ayında Sahibkarlığa Kömək Milli Fondunun vəsaitləri hesabına 41 şəhər və rayonda 770 sahibkarlq subyektinin investisiya layihələrinin maliyyələşdirilməsinə 45 milyon manat güzəştli kredit verilmişdir ki, bu da regionlarda 3400-ə yaxın yeni iş yerinin açılmasına imkan verəcəkdir. Bu il sahibkarlığın inkişafı üçün daha böyük vəsaitin ayrılması nəzərdə tutulur. Dövlət tərəfindən ayrılan kreditlərin məbləği artır, eyni zamanda, ənənəvi olaraq kənd təsərrüfatının inkişafı üçün subsidiyalar nəzərdə tutulmuşdur.

Cari ilin yeddi ayında əsas kapitala yönəldilən ümumi investisiyanın 73,3 faizindən qeyri-neft, 26,7 faizindən neft bölmələrində istifadə edilib ki, bu da əvvəlki ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə qeyri-neft bölməsinə yönəldilən investisiyanın həcminin 4,5 faiz çoxalması deməkdir. Ötən müddətdə iqtisadi və sosial sahələr üçün bütün maliyyə mənbələrindən əsas kapitala 4082,5 milyon manat vəsait yönəldilib. Əsas kapitala yönəldilən daxili investisiyaların həcmi xarici investisiyaları üstələyib. Belə ki, əsas kapitala yönəldilən vəsaitin 82,7 faizini daxili, 17,3 faizini isə xarici investisiyalar təşkil edib. Daxili investisiya əvvəlki ilin müvafiq dövrünün səviyyəsinə nisbətən 6,8 faiz artıb və bu investisiyanın 69,7 faizi dövlət, 30,3 faizi qeyri-dövlət mülkiyyətinə məxsus müəssisələrin payına düşür.

Mərkəzi Bankın məlumatına görə, avqustun 1-nə kredit təşkilatlarında yerləşdirilmiş depozit və əmanətlərin ümumi məbləği 4 milyard 154 milyon manat təşkil etmişdir. Bunun 1 milyard 999,3 milyon manatı əhali tərəfindən yerləşdirilmişdir ki, bu da ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 13,2 faiz çoxdur. Depozitlərin 2 milyard 154,7 milyon manatı isə qeyri-maliyyə təşkilatlarının payına düşür. İqtisadiyyatın sahələr üzrə cəmi kredit qoyuluşları 7 milyard 229,2 milyon manat təşkil etmişdir.

Dünyanın nüfuzlu beynəlxalq qurumları da öz hesabatlarında Azərbaycan iqtisadiyyatındakı dinamik inkişafı müsbət qiymətləndirərək bu inkişaf tendensiyasının davamlı olacağını proqnozlaşdırırlar. Ölkəmiz Dünya İqtisadi Forumunun reytinqində mövqeyini daha da möhkəmləndirmişdir. Dünya İqtisadi Forumunun "2009-2010-cu illərdə dünya ölkələrinin rəqabət qabiliyyətli iqtisadiyyatları haqqında Hesabat"ında Azərbaycan bu ilin nəticələrinə görə 18 pillə irəliləmiş və iqtisadi göstəricilərinə görə bir çox inkişaf etmiş dövlətləri də geridə qoymuşdur. Sənəddə qeyd edilir ki, "Azərbaycan makroiqtisadi sabitlik, yüksək milli yığımlar, böyük büdcə profisiti və dövlət borcunun azaldılması ilə səciyyələnir".

Sənəddən görünür ki, Azərbaycan ötən ilki 34-cü pillədən 13-cü pilləyə yüksəlmişdir. Əmtəə bazarı üzrə göstəricilərdə isə 18 pillə - 89-cu pillədən 71-ci pilləyə sıçrayış qeydə alınmışdır. İnkişaf göstəriciləri sırasında fərdi biznesin qeydiyyatı üçün müddətin 30 gündən 16 günə, tələb olunan sənədlərin sayının 13-dən 6-ya endirilməsi də müsbət amil kimi qeyd olunmuşdur.

Bu günlərdə Dünya Bankı və Beynəlxalq Maliyyə Korporasiyasınn tərtib etdikləri sahibkarlıq fəaliyyəti üçün əlverişli şərait reytinqi də ("Biznesin aparılması 2010: çətin vaxtda islahatlar", "Doing Business-2010") açıqlamışdır. Azərbaycan 183 ölkə arasında 38-ci yeri tutmuşdur. Ekspertlər hesab edirlər ki, biznes sahəsində aparılan son islahatlar ölkəmizdə sahiblkarlıq fəaliyyəti üçün əlverişli şərait yaratmışdır.

Hesabatda Azərbaycan biznesin həyata keçirilməsi indikatoruna görə 38-ci, biznesin başlanmasına görə 17-ci, işə qəbula görə 33-cü, əmlakın qeydiyyatına görə 9-cu, kreditlərin alınmasına görə 15-ci, investorların qorunmasına görə 20-ci, müqavilələrin icrasının təmin edilməsinə görə 26-cı olmuşdur.

Beynəlxalq maliyyə qurumlarının son hesabatları Azərbaycan iqtisadiyyatının sürətli inkişafını bir daha nümayiş etdirməklə, ölkəmizdə özəl sektorun möhkəmləndiyini və əlverişli biznes mühitinin olduğunu sübuta yetirdi. Ölkə rəhbərliyinin yeni mərhələdə uğurla davam etdirdiyi iqtisadi islahatlar xətti Azərbaycanın beynəlxalq aləmdə mövqelərini gücləndirməkdədir.

Azərbaycan.- 2009.- 24 sentyabr.- S. 1.