TƏHSİLİMİZİN KEYFİYYƏT SƏVİYYƏSİ YÜKSƏLDİ

Müasir dünyada hər bir ölkənin uğurlu gələcəyi həmin ölkənin təhsil səviyyəsi ilə müəyyən olunur. Bu, bütün dövrlərdə belə olub, yəni cəmiyyətin inkişafı təhsilin inkişafından asılıdır. Ona görə də təhsilin əhəmiyyətini düzgün dəyərləndirmək olduqca vacibdir. Təhsili dövlət siyasətinin əsas prioritetlərindən biri hesab edən Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev bildirir ki, biz maddi dəyərlərimizi, iqtisadi potensialımızı insan kapitalına çevirməliyik. Qarşıya qoyulan bu məqsədin həyata keçirilməsi hazırkı mərhələdə təhsil sisteminin ən önəmli vəzifəsidir. “Təhsil haqqında” Azərbaycan Respublikası qanununun 9 - cu maddəsində qeyd edilir ki, təhsilin keyfiyyət səviyyəsi ölkədə qəbul olunan dövlət təhsil standartları əsasında beynəlxalq və ümumavropa təhsil sisteminin prinsiplərinə, təhsil pillələri üzrə müvafiq keyfiyyət göstəricilərinə uyğunlaşdırılaraq müəyyən edilir. Ümumi təhsil pilləsində sö-zügedən keyfiyyət göstəriciləri aşağıdakılardır:

1.Təhsil proqramları (kurikulum)

2. Maddi - texniki baza

3. İnfrastruktur

4. İnformasiya resursları

5. Mütərəqqi təhsil texnologiyaları

6. Təhsil verənlərin peşəkarlıq və elmi - pedaqoji səviyyəsi

7. Abituriyentlərin hazırlıq səviyyəsi və s.

Təhsil pilləsinin yuxarıda qeyd olunan ilk altı göstəricisi üzrə əldə edilən nailiyyətlər göz qabağındadır. Ona görə də diqqəti abituriyentlərin hazırlıq səviyyəsinə yönəltmək istərdik. Beləliklə, təhsil sahəsində islahat proqramının təsdiq olunmasından əvvəlki vəziyyətlə (1998 - ci il) proqramın həyata keçirildiyi dövrdə abituriyentlərin hazırlıq səviyyəsinin inkişaf dinamikasına müqayisəli şəkildə nəzər salaq. Qeyd edək ki, bütün bu məlumatlar “Abituriyent” jurnallarından götürülüb.

1998, 2003 və 2008 - ci illər üzrə ali məktəblərə qəbul olunan abituriyentlərin orta bal göstəriciləri cədvəli bu baxımdan çox maraqlıdır.

Ali məktəblərə qəbul olunan abituriyentlərin orta bal göstəriciləri

(1998, 2003, 2008-ci illər üzrə)

№ Ali məktəbin adı 1998 2003 2008

1. Bakı Dövlət Universiteti 307.004 386.484 488.394

2. Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyası 224.552 344.819 462.298

3. Azərbaycan Texniki Universiteti 198.920 266.712 352.837

4. Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universiteti 176.345 251.703 357.190

5. Azərbaycan Tibb Universiteti 404.591 455.432 572.132

6. Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti 218.335 337.810 438.680

7. Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti 335.412 363.907 449.473

8. Azərbaycan Dillər Universiteti 353.448 370.535 517.347

9. Naxçıvan Dövlət Universiteti 234.345 306.689 425.881

10. Bakı Slavyan Universiteti 256.903 277.012 455.710

11. Azərbaycan Kooperasiya Universiteti 264.759 299.913 318.616

12. Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası 422.589 440.024 630.119

13. Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universiteti 211.426 260.072 421.259

14. Sumqayıt Dövlət Universiteti 177.649 310.061 391.392

15. Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı Akademiyası (Gəncə ş.) 197.383 247.674 323.827

16. Azərbaycan Texnologiya Universiteti 159.751 222.938 318.613

17. Gəncə Dövlət Universiteti 197.806 301.839 407.961

18. Mingəçevir Politexnik İnstitutu 202.127 223.433 319.375

19. Lənkəran Dövlət Universiteti 210.921 287.010 400.475

20. Milli Aviasiya Akademiyası 283.981 359.624 378.069

21. “Azərbaycan” Universiteti 207.614 247.515 322.297

22. Bakı “Asiya” Universiteti 186.874 235.303 333.978

23. Qərb Universiteti 214.012 220.954 353.441

24. Xəzər Universiteti 212.039 219.328 348.668

25. “Qafqaz” Universiteti 244.891 361.261 479.848

26. Bakı Qızlar Universiteti 145.123 198.941 357.179

27. “Odlar Yurdu” Universiteti 196.296 220.591 321.038

28. Azərbaycan İctimai Siyasi Universiteti 149.709 184.841 341.190

29. Azərbaycan Beynəlxalq Universiteti 240.889 240.291 352.244

30. Elm və Təhsil Mərkəzi “Təfəkkür” Universiteti 188.552 211.002 340.606

31. Azərbaycan Əmək və Sosial Münasibətlər Akademiyası —- 223.931 308.131

32. Naxçıvan Özəl Universiteti

(Naxçıvan ş.) —- 185.210 323.151

33. Azərbaycan Müəllimlər İnstitutu —- 276.014 387.252

34. Azərbaycan Turizm İnstitutu —- —- 453.439

35. Naxçıvan Müəllimlər İnstitutu —- —- 369.477

36. Bakı Avrasiya Universiteti —- —- 349.729

37. Bakı Biznes Universiteti —- —- 326.303

Cədvələ diqqət yetirsək görərik ki, 1998 - ci ildə hətta 11 ali məktəbə qəbul olunan abituriyentlərin orta balı 200 - dən də aşağı olub. Lakin 2008 - ci ildə bütün ali məktəblərə qəbul olunan abituriyentlərin orta balı 300 - dən yuxarı olub. Bu isə abituriyentlərin bilik səviyyəsinin artması ilə əlaqədardır. Daha aydın olması üçün qeyd olunanları 5 ballıq qiymət sistemi aşağıdakı kimi cədvəlləşdirilir.

Qəbul olan abituriyentlərin orta qiymətlərinin ali məktəblər üzrə paylanma cədvəli (1998, 2003, 2008-ci illər)

İllər

Orta qiymət 1998 2003 2008

“5” 0 0 3

“4” 5 12 34

“3” 14 18 0

“2” 11 3 0

Cədvəldəki rəqəmlər ali məktəblərin sayını göstərir.

Cədvəldən göründüyü kimi, 1998-ci ildə 30 ali məktəbin on birinə qəbul olan abituriyentlərin qəbul imtahanlarındakı orta qiyməti “2" (qeyri-kafi), 14 ali məktəbə qəbul olanların orta qiyməti ”3" (kafi), yalnız 5 ali məktəbə qəbul olanların orta qiyməti isə “4" (yaxşı)dır. 2008 - ci ildə isə 37 ali məktəbin 34 - nə qəbul olanların orta qiyməti ”4", 3 ali məktəbə qəbul olanların orta qiyməti isə “5"dir. Göründüyü kimi, məhz uğurla həyata keçirilən islahatın nəticəsində 2008 - ci ildə respublikamızın bütün ali məktəbləri keyfiyyətli tələbə kontingenti ilə təmin olunub. Bunu digər parametrlər üzrə də deyə bilərik. Əgər 2003 - cü ildə tələbə qəbulu zamanı müsabiqəyə buraxılış balı 150 idisə, 2004 - 2006-cı illərdə bu hədd 200-ə, 2008 - ci ildə I, II, IV qruplar üzrə 250-yə, III qrupda isə 300 - ə çatıb. Bu rə-qəmlər həm də 2010 - cu ilə aiddir. Biz bu təhlili respublika üzrə apardıq. Qeyd etmək istərdik ki, Bakı Şəhəri üzrə Təhsil İdarəsinin göstəriciləri Respublika üzrə orta göstəricidən xeyli yüksəkdir.

Məhəmməd Bayramov

Bakı təhsili.- 2010.- 19 may.- S. 3.