Azərbaycan televiziyaları üçün keçid dövrü başladı

 

2010-cu ildə televiziyaların 65 faizinin rəqəmsal yayıma keçməsi tələbi qoyuldu

 

Yaxın vaxtlarda Azərbaycanda televiziya kanallarının yayımında tamamilə yeni mərhələnin yaşanması gözlənir. Söhbət telekanalların rəqəmsal yayımından gedir. Qeyd edək ki, Beynəlxalq Telekommunikasiya İttifaqının qərarına əsasən bütün dünyada, o cümlədən Azərbaycanda televiziyaların rəqəmsal yayımı təmin olunmalıdır.

Rəqəmsal yayım isə televiziyaların izlənməsində, qeyd olunduğu kimi, yeni mərhələnin başlanması deməkdir. Məlumatlara görə, 2010-cu ildə ölkəmizdə televiziya yayımının 65 faizi rəqəmsal sistemə keçəcək.

Artıq Bakıda, Sumqayıtda və Abşeronda televiziyalarda bu sistem müəyyən dərəcədə tətbiq olunur. Bununla yanaşı, Gəncə, Şirvan və Naxçıvanda fəaliyyət göstərən televiziyaların rəqəmsal sistemə keçməsi nəzərdə tutulub. Yeni sistemə tam keçidin 2013-cü ildə başa çatacağı proqnozlaşdırılır. Məlumat üçün onu da qeyd edək ki, 2004-cü ildən Azərbaycan televiziya məkanında rəqəmsal sistem tətbiq olunur. Lakin bu, elə də böyük məkanı əhatə etmir. İndi isə Beynəlxalq Telekommunikasiya İttifaqının qərarı bunu məcburi hala çevirir. Beləliklə demək olar ki, yaxın vaxtlarda Azərbaycanda televiziyaların yayım keyfiyyəti xeyli yüksələcək. Hazırda bəzi yaşayış məntəqələrində zəif siqnal olduğundan, tamaşaçılar bir sıra kanalların proqramlarına keyfiyyətsiz yayımla baxmaq məcburiyyətindədir. Bu çətinliyi aradan qaldırmaq üçün ölkənin bütün ərazisində məhz rəqəmsal televiziya yayımına keçid nəzərdə tutulub.

Burada istifadə olunan televiziya standartları televizor qəbuledicisində maneə təsirlərini, demək olar ki, tam aradan qaldırır. Hazırkı televiziyaların yayım siqnallarına yüksəkgərginlikli elektrik xətləri, sənaye obyektləri, hətta yaxınlıqdan keçən avtomobil belə təsir göstərə bilir. Müqayisə üçün deyək ki, hazırkı yayım o zaman keyfiyyətli olur ki, onun gücü ona təsir edən digər maneənin gücündən 40-50 dəfə artıq olsun. Rəqəmsal yayımda isə keyfiyyətli yayım üçün siqnalın maneədən 8-16 dəfə güclü olması bəs edəcək.

Bununla yanaşı, o da məlumdur ki, çoxmərtəbəli binaların arxasında yerləşən kiçik mərtəbəli binalarda televiziya siqnallarının qəbulu çətinləşir. Amma rəqəmsal televiziya ilə aparılan ölçmələr göstərir ki, belə evlərdə rəqəmsal televiziya siqnalı rahat qəbul olunur.

Lakin rəqəmsal yayıma keçidlə əlaqədar istifadəçilər bir qədər xərcə düşərək televizorları üçün qəbuledici aparatlar almalı olacaq. İctimai Televiziyanın məlumatına görə, qəbuledici aparatların qiyməti hazırda 40 manatdır. Kütləvi satışla əlaqədar qiymətin müəyyən qədər düşəcəyi istisna olunmur.

Onu da bildirək ki, Azərbaycanda rəqəmsal televiziya yayımına keçmək üçün artıq avadanlıqların bir qismi alınıb. Bu avadanlıqlar vastəsilə sınaq yayımları həyata keçirilir.

Rəqəmsal yayıma keçidlə əlaqədar yeni xidmət növləri də yaranacaq. İlkin dövrdə 10 televiziya kanalının sosial paket vastəsilə yayımı nəzərdə tutulur. Bu paketdəki televiziya kanallarına baxmaq arzusunda olanlar heç bir məbləğ ödəməyəcək. Digər paketlərdə əlavə televiziya kanalları olduğundan, orada kanalların sayına görə qiymət müəyyənləşəcək. Artıq Azərbaycanın bölgələrində rəqəmsal yayımı təmin etmək üçün regionlarda da yeni avadanlıqların quraşdırılmasına başlanıb.

Hələlik isə bir müddət əvvəl xarici telekanalların açıq efirdə yayımlanmasının dayandırılmasından sonra əvvəlki kimi ölkədə, xüsusilə də paytaxt Bakıda peyk antenlərinə və kabel televiziyasına tələbat artan xətt üzrə inkişaf edir. Çanaq antenlərinin satışı və quraşdırılması ilə məşğul olan firmalar alıcıların sayında artımın müşahidə olunduğunu gizlətmir. Eyni zamanda, kabel televiziyasına qoşulanların da sayı getdikcə çoxalır. Hələlik Azərbaycanda kabel televiziyası yerüstü efir televiziya yayımına və peyk televiziya yayımına nisbətən zəif inkişaf edib. Amma proseslər göstərir ki, yaxın illərdə kabel televiziyasının əhatə dairəsinin genişlənməsi də istisna deyil. Lakin rəqəmsal yayımın başlanması, ekspertlərə görə, peyk və kabel yayımına təsirsiz ötüşməyəcək. Onu da bildirək ki, son zamanlar dünyada rəqəmsal texnologiyalar yüksək templə inkişaf edir. Ümumiyyətlə isə 1995-ci ildən dünyanın bir çox ölkələrində rəqəmsal peyk və kabel televiziyası tətbiq olunmağa başlanıb. Hazırda bir çox ölkələrdə rəqəmsal yayımın tətbiqi istiqamətində işlər görülür.

  

 

Tahir TAĞIYEV

 

Bakı xəbər.- 2010.- 14 aprel.- S. 10.