İslahatlar bir sıra kitabxanaların sonunu gətirsə də...

Lətifə Məmmədova: "Söhbət kitabxanaların modernləşdirilməsindən...gedir"

"30 faiz kitabxananın çox maraqlı veb saytı var"

Bir neçə il bundan əvvəl Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi nəzdində fəaliyyət göstərən kiçik kitabxanaların bağlanacağına dair xəbər dolaşırdı. Təxminən bir ay əvvəl isə mədəniyyət və turizm naziri Əbülfəs Qarayev yerli mətbuata açıqlamasında artıq kitabxana islahatlarına başlandığını bildirdi. Nazir, həmçinin, bəzi kitabxanaların ləğv ediləcəyini, bəzilərinin birləşdiriləcəyini də qeyd etdi.

Məlumat üçün bildirək ki, ölkədə kitabxanaların sayı 12 minə yaxındır. Bu kitabxanaların hamısı Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin balansında deyil, digər nazirlik və dövlət qurumlarının da nəzdində kitabxanalar var.

İki-üç il əvvələ qədər əksər rayonlarda, xüsusən də dağ kəndlərində ev kitabxanaları fəaliyyət göstərirdi. Yəni kitabxanalar evlərdə açılmışdı. Bu kitabxanaların çoxu isə, demək olar ki, Sovetlər Birliyi dağıldıqdan sonra fəaliyyətini yalnız kağız üzərində davam etdirirdi. Ayda-ildə bir dəfə işə gəlməyən kitabxanaçı maaş alır, oxuculara heç bir xidmət göstərmirdi. Əldə elədiyimiz məlumata görə, iki ildir ki, kitabxanalar evlərdən müstəqil binalara köçürülüb.

Həyata keçirilən kitabxana islahatında özünü doğrultmayan nə qədər kitabxananın ləğv ediləcəyi, hansıların birləşdiriləcəyi, kitabxana işçilərinin ixtisasartırma kurslarına cəlb edilib-edilmədiyini və s. öyrənmək məqsədilə Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin kitabxana sektorunun müdiri Lətifə Məmmədova ilə əlaqə saxladıq.

Lətifə xanım "Bakı-Xəbər"ə bildirdi ki, söhbət hansısa kitabxananın bağlanmasından getmir: "Söhbət kitabxanaların birləşdirilməsindən, onların müasirləşdirilməsindən, modernləşdirilməsindən, Azərbaycan kitabxana-informasiya sisteminin çağdaş dünya standartlarına çatdırılmasından gedir. Bilirsiz, kitabxananı bağlamaq problemi həll eləmir. Bizim məqsədimiz tamamilə başqadır-vəsaitləri cəmləşdirmək, onları lazımi istiqamətə yönəltməkdir. Kitabxanaları birləşdirməzdən əvvəl çox böyük iş aparırıq. İlk olaraq rayonlarda mədəniyyət və turizm şöbələri, mərkəzləşdirilmiş kitabxana sistemləri bu sahədə vəziyyəti dərindən araşdırır. Yəni hansı kitabxanaya neçə nəfər gəlir, hansı kitabxananın neçə nəfər oxucusu var? Yaxud bu kənddə neçə nəfər insan yaşıyır? Bizdə elə kəndlər var ki, orada iki, hətta üç kitabxana fəaliyyət göstərir. Yəni burada hər şey dərindən öyrənilir, təhlil olunur, sorğular aparılır, təkliflər paketi hazırlanır. Sonra isə təkliflər paketi Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinə göndərilir və biz ona baxırıq. Bir daha yerlərlə məsləhətləşmələr aparılır, bizə təqdim edilən siyahı bir daha təkmilləşir. Hər şey qaydasında olduqdan sonra biz Nazirlər Kabinetinə, hökumətə dövlət proqramının müvafiq bəndinə uyğun olaraq kitabxana sisteminin inkişafı, modernləşdirilməsi, müasir kitabxanaların yaradılmasına dəstək vermələri üçün müraciət edirik. İstəyirik ki, cırtdan kitabxanaların yerinə böyük kitabxanaların, kitabxana-informasiya mərkəzləri, kompleksləri, mədəniyyət mərkəzləri yaransın. Nazirlər Kabineti bizə müsbət cavab verir və biz də işimizi davam etdiririk".

L.Məmmədovanın sözlərinə görə, islahatlar kor-koranə aparılmır. Əvvəlcə bu işin pilot layihələr şəklində həyata keçirildiyini deyən L.Məmmədovanın sözlərinə görə, artıq ilk pilot layihə çox uğurla Qəbələ şəhərində reallaşıb. Bu məsələyə çox böyük diqqət və həssaslıqla yanaşıldığını qeyd edən şöbə müdiri "qələmi götürüb kağız üzərində kitabxananı birləşdirməklə, bağlamaqla iş düzəlmir. Hər bir halda burada fərdi yanaşma var. Bu olmasa bizim işimiz baş tutmaz. Qəbələ rayonunda biz çox uğurlu bir pilot layihə həyata keçirdik" deyə bildirdi. Lətifə Məmmədovanın dediyinə görə, Bərdə və Şəmkir rayonlarında da pilot layihələr həyata keçirməyə hazırlaşırlar: "Vətəndaşlarımızı, kitabxana müəssisələrimizi dünya standartlarına və informasiya cəmiyyətinə hazırlaşdırmaq istəyirik. Kitabxana yeganə sosial müəssisədir ki, insanlara pulsuz xidmət göstərir. Son vaxtlar həyata keçirilən islahtlar nəticəsində kitabxanaların 20 faizi informasiyalaşdırılıb, 30 faiz kitabxanalarımızın çox maraqlı veb saytları yaradılıb. Adam baxdıqca baxmaq istəyir. Bizdə axır zamanlar kitabxanalar çox inkişaf edir".

Quba, Gəncə, Salyan, Neftçala, Lənkəran, Xaçmaz, Bərdə, Şamaxı, Beyləqan, Şirvan, Zərdab, Ağstafa, Ağdaş, Mingəçevir, Şəmkir, Tovuz rayonunda fəaliyyət göstərən kitabxanaların veb saytlarının olduğunu deyən Lətifə xanım bunun çox qısa müddətdə yaradıldığını söylədi.

Bölgə kitabxanalarında işləyən kitabxanaçıların ixtisasartırma kurslarına cəlb edilməsinə gəlincə, sektor müdiri bildirdi ki, bu işlə nazirliyin müvafiq mərkəzi məşğul olur: "Kadr məsələsilə mən Lətifə Məmmədova kimi məşğul olmuram. Nazirlikdə Elm və Təhsil şöbəsi fəaliyyət göstərir. Burada da kadrların təkmilləşdirilməsi mərkəzi var. Bu mərkəzdə təkcə kitabxanaçılar deyil, bütün mədəniyyət işçiləri, o cümlədən də muzey işçiləri, musiqi məktəblərinin müəllimləri, klub və mədəniyyət evlərinin işçiləri mütəmadi olaraq cədvələ əsasən ixtisasartırma kursu keçir. Amma deyim ki, bu bizi hələlik qane eləmir. Mən açıq danışmağı xoşlayıram. Ona görə də, ən azı, ildə iki dəfə biz öz kitabxanaçılarımızı, əsasən də regionlarda (çünki bölgələrlə müqayisədə şəhər kitabxanalarında işləyənlərin vəziyyəti nisbətən yaxşıdır) işləyənləri beynəlxalq kitabxana simpoziumlarına göndəririk. Heç olmasa ildə iki dəfə 15 nəfər kitabxanaçının (30) o bahalı tədbirdə iştirak etməsinə şərait yaradırıq. Təbii ki, bu, nazirliyin maliyyə vəsaiti hesabına olur".

May ayında bölgə kitabxanalarında işləyən 11 nəfər kitabxanaçının Amerika Birləşmiş Ştatlarına (ABŞ) göndəriləcəyini bildirən L.Məmmədovanın dediyinə görə, onlar orada təcrübə mübadiləsi keçirəcək":Biz buna daha çox üstünlük veririk ki, insanlar beynəlxalq təcrübəni görsün. Onlar bilsin ki, bu və digər ölkədə, şəhərdə şəhər kitabxanası, kütləvi kitabxana necə işləyir".

Hazırda ölkədə dörd dənə böyük elmi sahəvi kitabxana olduğunu xatırladan L.Məmmədova məlumat verdi ki, bunlar respublika elmi tibb kitabxanası, respublika elmi kənd təsərrüfatı kitabxanası, respublika elmi pedaqoji kitabxanası və respublika elmi texniki kitabxanasıdır":Bundan başqa, çoxlu kitabxana filialları, maraqlı şəxsi kitabxanalar, qəzet-jurnal redaksiyalarının kitabxanaları, eləcə də Penitensionar Xidmətin kitabxanası kitabxana şəbəkəsinə daxildir".

Artıq ev kitabxanalarının ləğv edildiyini deyən L.Məmmədova bu prosesin tədricən həyata keçirildiyini bildirdi: "Evlərdə fəaliyyət göstərən bu kitabxanalar özünü doğrultmurdu. Onlar hamısı müstəqil binalara köçürülüb. Bu binalar bələdiyyələrdən, yerli icra hakimiyyəti orqanları nümayəndələrindən alınıb kitabxanalara verilib.

Evlərdən köçürülən kitabxanalar eyni zamanda da boş tibb məntəqələrində və məktəblərdə yerləşdirilib. Yəni artıq evlərdə bir dənə də olsun kitabxana qalmayıb. Biz onların hamısını evlərdən çıxarmışıq. Gədəbəy rayonunda həddindən artıq evlərdə kitabxana vardı. Bərdədə də belə kitabxanalar az deyildi. Tədricən rayon turizm idarəsinin köməyilə bunu aradan qaldırdıq. İndi onların öz binaları var".

İradə SARIYEV

Bakı xəbər.- 2010.- 19 mart.- S.15.