Turizm Nazirliyi gürcülərin bizdən qoparmaq islədiyi «Keşikcidağ»la hağlı silsilə islər gördü

Azərbaycan tərəfi Ağstafa rayonunda yerləşən «Keşikçidağ» tarixi-mədəniyyət abidəsilə bağlı rəsmi Tiflisin iddialarına məhəl qoymayıb. Modern.az saytının məlumatına görə, bu barədə Mədəniyyət və Turizm Nazirliyindən xəbər verilib. Nazirlikdən bildirilib ki, «Keşikçidağ»la bağlı xəritələr hazırlariaraq müvafiq təşki-latlarla razılaşdırılıb və təsdiq üçün Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinə təq-dim edilib.

«Azərbaycan Respublikası Prezidentinin müvafiq sərəncamlarının icrası ilə əlaqədar «Keşikçidağ» Dovlət tarix-mədəniyyət qoruqlarının muhafizə zonalarını əks etciirməklə sərhədlərin təyin edilməsi məqsədilə komissiyalar yaradılaraq ərazilərə baxış keçirilib, xəritələr hazırlanaraq müvafiq təşkilatlarla razılaşdırılıb və təsdiq üçün Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinə təqdim edilib» - deyə Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin məlumatında qeyd olu-nur.

Amma buna baxmayaraq, gürcülər müxtəlif vaxtlarda bu abidənin onlara məxsusluğunu iddia edib, «David Qareci» məbədi kimi qeyd etdikləri bu tarixi yerin Gürcüstana verilməsi üçün müzakirələr açmağa cəhd ediblər. Ötən il gürcü xarici işlər nazirinin müavini Nino Kalantadze Tiflisdə bildir-mişdi ki, «David Qareci» monastır kompleksinin yerləşdiyi mübahisəli ərazi baş-qa ərazinin əvəzində Azər-baycan tərəfindən onlara güzəşt edilə bilər.

Onun sözlərinə görə, sərhədin delimitasiyası prosesi başa çatdıqdan sonra bu məsələ də yekun həllini tapacaq: «Söhbət qarşılıqlı mübadilə prinsipinin delimitasiya prosesinin yekunlaş-masından sonra həyata keçirilməsindən gedir. Lakin biz hələlik bu məsələdə razılığa gələ bilmirik və proses davam edir». Azərbaycan tərəfinin cavabı özünü çox ləngitməyib. Elə həmin gün Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi açıqlama yayaraq bildirib ki, Gürcüstanla sərhədlərin delimitasiyası məsələ-sində ərazi mübadiləsi imkanını nəzərdən keçirmir.

«Sərhədyanı «Keşikçidağ»da ərazi mübadiləsi məsələsi müzakirə predmeti deyil» - deyə XİN-in mövqe-yini bildirən nazirliyin rəsmi nümayəndəsi Elxan Poluxov bildirib.

Bu məsələ ilə bağlı son iddia ötən il dekabrın 29-da Gürcüstanın xarici işlər naziri Qriqol Vaşadze tərəfindən səsləndirilib. «Keşikçidağ»ın («David Qareci») mübadilə məsələsinə dair münasibət açıqlayan Vaşadze deyib ki, «Gürcüstanın 1 kvadratmetr ərazisi belə kimsəyə müva-fiq kompensasiya olmadan verilməyəcək».

Nazir vurğulayıb ki, Azərbaycan ilə demarkasiya haqqında danışıqlar ona görə başa çatmayıb ki, müəyyən məsələlərlə bağlı razılaşma hələ əldə edilməyib. «Tərəfimizdən müavinim David Calaqaniyanın başçılıq etdiyi hökumətlərarası komissiya çərçivəsində görüşləri iki ölkənin ekspert və diplomatlan mütəmadi keçirir. Bu proses hər iki tərəf razılığa gələndən sonra başa çatacaq».

Xatırladaq ki, «Keşikçi-dağ» məbədi Azərbaycanla Gürcüstan sərhədində, ha-zırda mübahisəli ərazi sayılan zonada yerləşən qədim Alban məbədidir. Böyük coğrafi sahəni əhatə edən məbəd kompleksinin bir hissəsi Gürcüstanın Saqareso rayonu, digər bir hissəsi isə Azərbaycanın Ağstafa rayonu ərazisində yerləşir.

Məbədin mənşəyinə dair Azərbaycan və gürcü mənbələri arasmda tarixi konsensus mövcud deyil. Azər-baycan mənbələrinə görə, «Keşikçidağ» məbədi qədim alban mənşəli olub, Qafqaz Albaniyasının mədəni irsinə aiddir. Əksər gürcü mən-bənləri isə məbədin gürcü mənşəli olub, tarixən Gürcü Pravoslav Kilsəsinə tabe ol-duğunu iddia edir.

Azərbaycan tarixçilərinə görə, məbəd gürcülər tərə-findən yalnız Dördüncü Qurucu David hakimiyyəti dövründə ziyarət edilməyə baş-lanıb. O dövrdə Azərbay-canda mövcud olən müsəl-man Atabəylər dövləti vo həmçinin Şirvanşahlar dövləti xristian məbədlərinə o qədər də maraq göstərmir və onları himayə etmirdi. Məhz belə bir dövrdə onsuz də sayca azlıqda. qalan xristian albanlar dağlara çəkil-mişdi və bu məbəd də o dövrdə tərk edilmişdi. Aparılan tədqiqatlar göstərib ki, məbədin divarlarına çəkilmiş şəkillər və gürcü dilində olan yazılar onun yaşına nisbətən xeyli gəncdir.

Bakı xəbər.- 2011.-17 yanvar.- S. 4.