"Bakı-ən yeni tarix" Müəllif Musiqisi Festivalı ölkənin musiqi həyatında maraqla qarşılanıb

Mədəniyyətlər xalqları, toplumları birləşdirən çox etibarlı bir körpüdür. Siyasətin aça bilmədiyi bir çox qapıları mədəniyyət açıb tarix boyu. Təsadüfi deyil ki, istənilən dövrdən, ictimai formasiyadan danışanda ilk növbədə orada yaranan mədəniyyət incilərinin adını çəkirik. Bu da mədəniyyət-mənəviyyat amilinin çox şeydən üstün olduğunu göstərir. Bakı zaman-zaman müxtəlif mədəniyyətlərin qovuşduğu, çulğalaşdığı bir şəhər kimi tarixə düşüb.

Bakı yalnız bizim əziz şəhərimiz deyil, ona mənən vurğun olan yüzlərlə turistin, musiqiçinin, mədəniyyət-incəsənət təmsilçisinin doğma şəhəridir. Bakını bir dəfə görən yenidən görmək istəyir. Elə buna görə də, başqa şəhərlərdən fərqli olaraq, Bakıda keçirilən bütün mədəniyyət tədbirlərinə, konsertlərə, festivallara qatılmaq istəyənlərin sayı ilbəil artır.

Axır vaxtlar, ümumiyyətlə, nəinki Bakı, hətta Qəbələ, Quba, Gəncə, Naxçıvan və digər şəhərlərimiz beynəlxalq səviyyəli mədəniyyət tədbirlərinə ev sahibliyi edir. Qəbələdə keçirilən klassik musiqi festivalı isə artıq ənənəvilik statusu qazanıb.

"Eurovision-2012" mahnı yarışmasının Azərbaycanın paytaxtında keçirilməsi isə bir daha paytaxtımızın dünyada seçilən şəhərlərdən, mədəniyyət ünvanlarından biri olduğunu təsdiqlədi. Bütün dünyanın nəzərləri Bakıya çevrildi... "Eurovision"dan sonra Bakı daha bir musiqi yarışmasına qucaq açdı. Düzdür, barəsində danışacağımız festival nə mahiyyətinə, nə miqyasına, nə də populyarlığına görə "Eurovision"la müqayisə oluna bilər. Amma beynəlxalq status daşıdığına görə bu festival bir çox respublikaların diqqətində olub.

Mədəniyyət və Turizm Nazirliyilə Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən təşkil olunan VI Beynəlxalq Bakı Müəllif Mahnıları Festivalı bir neçə ölkənin tamaşaçıları tərəfindən maraqla qarşılandı. Festivalın Təşkilat Komitəsinin mətbuat xidmətindən mətbuata verilən məlumatda bildirilib ki, festivalda həm həvəskarlar, həm də peşəkarlar iştirak edib. Onun qonaqları arasında Rusiyanın dünya şöhrətli bardları - Vadim Yeqorov, Aleksandr və Dmitri Baryudinlər, Yelena Qurfinkel, Eldar Əsədov, Andrey Sobolev, Robert Avadyayev (Bakı-Tbilisi), Lyudmila Oraqvelidze (Tbilisi), İrina Paroşina (Tbilisi) və başqaları olub. Rəşid Behbudov adına Mahnı Teatrında Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin təşkilati dəstəyilə keçirilən VI Bakı Beynəlxalq Müəllif Mahnısı festivalının sponsoru qismində, ənənəyə görə, Gənclər və İdman Nazirliyi çıxış edib. Festivalda Azərbaycandan, Rusiyadan, Gürcüstandan və başqa respublikalardan çoxlu sayda müəllif iştirak edib. "Bakı-ən yeni tarix" devizi altında keçirilən festivalda, peşəkar müğənnilərlə yanaşı, həvəskarlar da öz qabiliyyətini, istedadını nümayiş etdirə bilib. Builki festivalda ilk dəfə olaraq müsabiqə keçirilib və müsabiqədə yer bölgüsü (I, II, III yerlər) olmasa da, müsabiqənin qaliblərinə qala-konsertdə mükafatlar və diplomlar təqdim edilib. Qeyd edək ki, qala-konsert bu festivalın ilk laureatları Çingiz Bahadov və Aleksandr Vaninin çıxışları ilə başlanıb.

Bakıda keçirilən bu festivalın bir neçə ildir, keçirildiyini deyən Bəstəkarlar İttifaqı katibliyində çalışan musiqişünaslardan birinin dediyinə görə, bir müddət sonra bu festival daha geniş miqyas ala bilər. Onun fikrincə, bu gün Azərbaycanda beynəlxalq səviyyəli mədəniyyət, musiqi festivallarının, müsabiqələrinin keçirilməsi üçün geniş şərait var. Musiqişünas hesab edir ki, Müəllif Mahnıları Festivalının son illər ardıcıl olaraq təşkil edilməsi yüzlərlə istedadın üzə çıxmasına şərait yaradır. Müsahibimizin sözlərinə görə, tarix boyu musiqi bəstələyən, o musiqiyə mətn yazan, eyni zamanda da onu oxuyan istedadlar olub. Sovet dövründə də Azərbaycanda və başqa respublikalarda belələrinin çox olduğunu deyən musiqişünas o vaxt həvəskar musiqiçilərə auditoriya verilmədiyini xatırlatdı: "Hər dövrün öz istedadları olub. Elə insanlar var ki, heç bir musiqi təhsili yoxdur, amma çox maraqlı, ürəyə yatımlı mahnılar bəstələyir. Bu adamlar adətən musiqini də, sözləri də özü yazır, ifanı da özü edir. Sovet dövründə nə qədər həvəskar müəllif öz mahnılarını üzə çıxara bilmədi. O mahnılar onlarla da son mənzilə getdi. Müəllif mahnılarının meydanını genişləndirmək lazımdır. Yadınızdadırsa, vaxtilə bizim görkəmli tarzənlərin, xanəndələrin bəziləri mahnı bəstələyirdi, o mahnılara söz yazırdı, sonra isə ifa etmək istəyirdi. Amma onlara imkan verilmirdi. Rəhmətlik Bəhram Nəsibovun nə qədər mahnısı xalq mahnısı adı ilə ifa edilirdi. Halbuki, bu mahnıların konkret müəllifi vardı. Müəlliflərə imkan verilmirdi ki, konsert proqramlarında öz mahnıları ilə çıxış etsin. Onlar gözəl mahnılar yaradırdı. Əlibaba Məmmədovun, Məmmədbağır Bağırzadənin bir çox səviyyəli müəllif mahnıları vardı. Onların özləri bu mahnıları sonrakı dövrlərdə ifa edə bildi. Bu sahədə olan məhdudiyyətlər artıq rəsmi səviyyədə aradan qaldırılıb. Dövlətin iki nazirliyi bu işə maddi və mənəvi dəstək verir. Bakıda Müəllif Mahnıları Festivalı keçirilir. Bizimlə müqayisədə Rusiyada qeyri-peşəkar müəlliflərin, həvəskarların yaratdığı musiqi nümunələri daha yüksək səviyyədədir. Çünki onlarda bu uzun bir yol keçərək inkişaf edib. Onlar həvəskar bəstəçilərin, müəlliflərin yaradıcılığına "küçə musiqisi" damğası vurub onu küçələrə atmayıblar. Onu ali mərtəbəyə qaldırmayıblarsa da, heç inkişafına da mane olmayıblar. Orada şanson musiqisi geniş vüsət alıb. Bunu yaradanlar xalqın içindən çıxan həvəskarlardır. Onların bəziləri türmə həyatını yaşayıb, bəzilər başqa bir həyatı. Amma musiqi yaradıcılığı ilə məşğul olub öz düşüncə və fikirlərini, cəmiyyətin dərd və bəlalarını mahnılara köçürüblər. Onların musiqi yaratmasında və dinləyiciyə çatdırılmasında elə də çox musiqi alətləri iştirak etmir. Bir gitaranın müşayiətilə də tamaşaçını razı salmaq mümkündür. Bu mənada həvəskar müəlliflərin mahnıları Rusiyada da daha çox tanınıb sevilir, nəinki bizdə. Həvəskar musiqiçi deyəndə, bizdə onların çoxu artıq özünü peşəkar sayır. Müəllif mahnılarından danışarkən ilk növbədə gözümüz önünə Aydınçik, onun müəllifi olduğu və yalnız özünün ifa etdiyi "Elnarə", "Starıy Baku", "Badəm şərabla dolu", "Dolya vorovskaya" və . s də gəlir. Aydınçikin üslubu, yaradıcılıq dəsti-xətti bir qədər şanson musiqisinə yaxındır. Bu da bir üslubdur. Onun mahnıları səviyyəli mahnılardır. Cəmiyyətin bütün təbəqələrinin problemləri müəllif mahnılarında əsas xətti təşkil etməlidir. Bu gün Azərbaycanda həvəskar və peşəkar müəlliflərin yüksək səviyyədə inkişafına ehtiyac var. Bu insanlar özləri öz mahnılarını yüksək səviyyədə ifa edir, nəinki başqası. Bu festival inkişafa dəstək olacaq. Müəlliflər görəndə ki, musiqi ictimaiyyətinin diqqətindən kənar yaratdıqları mahnılara diqqət var, daha güclü yazacaqlar".

Xalq artisti Faiq Sücəddinov isə hesab edir ki, həvəskar müəlliflərin yaxşı mahnılarının təbliğatına şərait olmalıdır. Səviyyəsi olmayan mahnıların isə o festivala buraxılmalı olmadığını deyən bəstəkar bildirdi ki, istedadlı şəxslərin üzə çıxmağında bu festivalların rolu böyükdür: "Bu festivallar istedadların üzə çıxarılmasına, səviyyəli musiqinin qulaqlara yol tapmasına şərait yaratmalıdır. Ümid edirəm ki, bu belədir də. Müəllif musiqisinin inkişafı lazımdır. Mən özüm öz mahnılarımı ifa edəndə onu daha mükəmməl şəkildə ortaya qoya bilirəm".

Bakı Musiqi Akademiyasının məzunu Elvira Babaşovanın fikrincə də, müəllif mahnılarının bu səviyyədə təbliği, onlara festival həsr edilməsi lazımi bir işdir: "Müəllif mahnılarının festivallara çıxarılması, bu istiqamətdə festival keçirilməsi təqdirəlayiq haldır. Bu festival həm peşəkar və həvəskar müəlliflərə stimul verir. Həm də onların müəllif hüquqlarının qorunmasına səbəb olur. Müəllifin festivala təqdim etdiyi mahnı əlaqədar qurum tərəfindən qeydə alınıb rəsmiləşdirilir. Bu da o deməkdir ki, heç kəs o mahnılara yiyə çıxa bilməz". VI Bakı Beynəlxalq Müəllif Mahnısı Festivalı artıq üç gündür ki, başa çatıb. İnsanlara zövqlü musiqi, mənəvi rahatlıq bəxş edən festivalın daha geniş miqyas almasını və gənc müəlliflərin yaradıcılığını, ifasını təbliğ etməsini istəyirik...

Leyla QARAXANLI

Bakı xəbər.- 2012.- 23 iyul.- S.14.