İctimai-siyasi fəaliyyət şəraiti gənclərin vətənpərvər ruhda tərbiyəsinə birbaşa təsir edir

İnsan bir tərəfdən xarici mühitlə əlaqə xüsusiyyətləri, digər tərəfdən özünəməxsus daxili xüsusiyyətləri ilə səciyyələnir. Hər bir insan bioloji varlıq olaraq lap yaranışdan daşıyıcısı olduğu genlərdə kodlaşdırılmış olur. Genlərdə onun fiziki-cismani imkanlarının, sağlamlıq dərəcəsinin, hətta intellektual və bir sıra mənəvi-psixoloji xüsusiyyətlərinin əsası qoyulmuş olur.

Sonrakı həyatı boyu insanın sağlamlığı, cismani-bioloji varlığı xarici təbii mühitdən, orqanizmin daxil olduğu fiziki və bioloji əlaqələrdən asılı olaraq dəyişir. Bu mənada insan orqanizmi hər bir mərhələdə ilkin genetik imkanlarla xarici təbii mühitin əlaqəsi və hətta mübarizəsi şəraitində formalaşır.

Lakin insan sadəcə cismani-bioloji varlıq deyil və onu əhatə edən mühit də sadəcə təbii mühit deyil. İnsan həm də sosial varlıq olaraq digər insanlarla və ümumən cəmiyyətlə qarşılıqlı əlaqəyə girir və bu əlaqələr onun formalaşmasına ciddi təsir göstərir.

İnsanın mənəviyyatı bir tərəfdən genetik əsaslara malik olsa da, əsasən sosial-mənəvi mühitin təsiri ilə formalaşır. Burada cəmiyyətin mədəni-mənəvi həyatı, insanın yetişdiyi mühitin kulturoloji aspektləri mühüm rol oynayır.

İnsanın formalaşdığı ictimai mühit mövcud dəyərlər sistemi, sosial və hüquqi normalar, mövcud dövlət quruluşu, iqtisadi münasibətlər, ailə münasibətləri, təhsil sistemi və s. bu kimi elementlərin sintezindən ibarətdir. Bütün bunlar insanların bir mütəxəssis və bir vətəndaş kimi yetişməsində mühüm rol oynayır.

İnsanın normal bir fərd kimi formalaşması, dünyagörüşünün artması əsasən gənclik dövrünə təsadüf edir. Məhz gənclərin fəal olması, ictimai-siyasi proseslərdə yaxından iştirak etməsi onları yetkin insana çevirmiş olur. Yalnız siyasi cəhətdən dinamik olan, ictimai proseslərdə yaxından iştirak edən gənclik vətənin və dövlətin problemlərinə biganə qala bilməz. Sözsüz ki, belə gənclik öz dövlətinə yalnız yaxşı töhfələr verə bilər.

Xatırladaq ki, gənclik hər bir dövlətin əsas mayasını təşkil edir. Bu baxımdan da istənilən dövlətin məqsədidir ki, onun gəncliyi lazımi şəkildə tərbiyə olunsun və ümumi dövlət işinə, vətənin inkişafına fayda versin. Hər bir ölkənin müstəqilliyinin daha da möhkəmləndirilməsi, gələcəyinin etibarlı təminatı intellektual səviyyəli potensial kadrların yetişdirilməsindən, gənclərin cəmiyyətin bütün sferalarında iştirakından, onların aparıcı qüvvəyə çevrilməsindən çox asılıdır. Bu gün Azərbaycan gəncləri ictimai-siyasi, sosial-mədəni və digər sahələrdə fəal iştirak edir. Gənclərlə iş sahəsində görülən tədbirlər Azərbaycan gəncliyinin inkişafına təkan verir, onların cəmiyyətdə özlərini təsdiq etməsində böyük rol oynayır. Ölkəmizdə gənc nəslin mənəvi-ideoloji tərbiyəsinə, onların sağlamlığının qorunmasına, gənc kadrların yerləşdirilməsinə xüsusi qayğı ilə yanaşılır. Son vaxtlar Azərbaycan dövləti gənclərə malik olduqları qabiliyyət və intellektual imkanlar müqabilində geniş meydan verməyin tərəfdarı kimi bu təbəqəyə daim böyük diqqət və qayğı göstərir. Ölkəmizin qüdrətli dövlətə çevrilməsi naminə gənclərin imkanlarından daha dolğun istifadə edilməsi, həmçinin bunun üçün əlverişli şəraitin yaradılması gənclər siyasətinin əsasını təşkil edir. Gənc nəslin fiziki, sosial və mənəvi inkişafını təmin edən fəaliyyət sahələrinin istiqamətləndirilməsi, gənc kadrlara lazım olan qayğının göstərilməsi qarşıda duran əsas vəzifələrdəndir.

Bu gün Azərbaycanda gənclər siyasəti dövlət siyasətinin mühüm tərkib hissəsidir. Azərbaycan gəncliyi ictimai həyatın bütün sferalarında aktiv fəaliyyəti ilə seçilir və siyasi, iqtisadi, humanitar, sosial tədbirlərin həyata keçirilməsində mühüm rol oynayır. Dövlətin gənclərin fəaliyyəti üçün yaratdığı geniş imkanlar nəticəsində bu təbəqə cəmiyyətin avanqard qüvvəsinə çevrilib. Dövlət gənclər siyasəti - gənclərin öz bilik və bacarıqlarını, təbii potensialını effektli reallaşdırmasını, cəmiyyətdə layiqli yer tutmasını təmin edən şəraitin yaradılması məqsədilə dövlət tərəfindən müəyyən edilmiş prioritetlər və həyata keçirilən tədbirlər sistemidir. Dövlət gənclər siyasəti müvafiq hüquqi sənədlərdə öz əksini taparaq hökumət qurumları tərəfindən həyata keçirilir. Gənclər siyasətinin əsas istiqamətləri "Gənclər Siyasəti Haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanunu ilə aşağıdakı kimi müəyyənləşdirilib: 1. Gənclərin mənəvi-əxlaqi tərbiyəsi və mədəni həyatda iştirakı; 2. İstedadlı gənclərə dövlət qayğısı; 3. Gənclərin sağlamlığının qorunması və fiziki inkişafı; 4. Gənclərin məşğulluğunun təmin edilməsi; 5. Gənc ailələrə dövlət yardımı; 6. Gənclər təşkilatlarına dövlət yardımı. Azərbaycan gənclərinin cəmiyyətin inkişafında və öz problemlərinin həllində rolunu artırmaq, ölkənin gələcək inkişafında iştirakını və məsuliyyətini yüksəltmək, paytaxt və regionlarda yaşayan gənclərin fikir mübadiləsinə şərait yaratmaq, gənclər və dövlət qurumları, hökumət nümayəndələri ilə açıq ünsiyyəti asanlaşdırmaq məqsədilə 2 fevral 1996-cı ildə müstəqil Azərbaycan gənclərinin ilk forumu keçirilib. 1997-ci il fevralın 1-də 2 fevral - Azərbaycan Gəncləri Gününün elan edilməsi haqqında Sərəncam imzalanıb. Həmin vaxtdan etibarən ənənəvi olaraq hər il 2 fevral günü Azərbaycan gənclərinin bayramı kimi təntənəli şəkildə qeyd olunur. Ümumilikdə Azərbaycan gənclərinin 6 forumu keçirilib ki, bunlardan 4-ü son 10 ilə təsadüf edir.

Azərbaycan dövlətinin gənc nəslə verdiyi önəm, göstərdiyi diqqət onları ölkənin ictimai-siyasi həyatında fəal olmağa sövq edir. Bu gün Azərbaycanda çoxlu sayda müxtəlif ideologiyaları təbliğ edən gənclər təşkilatı fəaliyyət göstərir. Çoxlu sayda gənclər müxtəlif orientasiyalı siyasi təşkilatların üzvüdür. QHT sektorunda fəaliyyət göstərən təşkilatların böyük əksəriyyətinin rəhbərləri gənc nəslin nümayəndələridir. Bu faktın özü Azərbaycan gəncliyinin ictimai-siyasi proseslərdə fəal olduğuna bir işarədir.

Ölkənin ictimai-siyasi həyatında gəncləri fəal olmağa sövq edən əsas amil onların vətənə olan bağlılığı və milli şüuru dərk etmələridir. Çünki istənilən ictimai-siyasi fəaliyyətin məqsədi vətənpərvərliyə, milli şüurun inkişafına, dövlətin çiçəklənməsinə verilə biləcək faydaya bağlanır.

Azərbaycan gəncliyinin ictimai-siyasi fəaliyyətlə aktiv məşğul olmasının onların milli şüurunun inkişafına və vətənpərvərlik hisslərinə nə kimi müsbət təsiri var?

Bu barədə fikirlərini bizimlə bölüşən "Gənclər və Dəyərlər" Təşkilatının sədri Albina Rzazadə qeyd etdi ki, ictimai-siyasi porseslərdə fəal olan gəncliyin digər həmyaşıdlarından fərqi çox böyükdür: "Gəclərin dünya görüşünün formalaşması üçün onların ictimai-siyasi həyatda aktiv iştirak etmələri olduqca zəruri bir amildir. Belə fəaliyyət onlara gənc yaşlarından təcrübə qazandırır. Fəaliyyət göstərdikləri işlə əlaqədar olaraq onlar daha təcrübəli insanlarla təmasda olmaq şansını qazanır. Bünların hamısı gənclər üçün çox önəmlidir. Mən öz müşahidələrimdən görürəm ki, əksər gəncləri bu cür fəaliyyətə vətənə olan sevgi, ölkənin inkişafına bacardıqları qədər töhfə vermək kimi hisslər bağlayır. Belə fəal gənclər eyni zamanda ölkənin ictimai-siyasi həyatında söz demək, təklif vermək şansını əldə etmiş olur. Bir təşkilat kimi, biz belə halları müsbət qiymətləndiririk və apardığımız təbliğatın əsas istiqamətlərindən biri də gəncləri ictimai-siyasi proseslərə cəlb etmkdəkdir. Çünki hadisələrə açıq gözlə baxa bilən, ictimai-siyasi cəhətdən fəal olan gənclərdə milli şüur, vətənpərvərlik hissləri daha güclü ola bilər. Bəzən gənclərin hansısa bir məsələ ilə bağlı şikayətlənməsinin şahidi oluruq. Onda biz onlara aktiv olmağı, yaranan problemin aradan qaldırılması istiqamətində fəaliyyət göstərməyi təklif edirik".

Azərbaycan gənclərinin ictimai-siyasi həyatda aktiv iştirak etmələri məsələsində ən yaralı yerin regionlar olduğunu qeyd edən təşkilat rəhbəri bildirdi ki, bu fakt onları ciddi narahat edir: "Bu o demək deyil ki, region gəncləri tam passivdir, ancaq paytaxtla müqayisədə bu fərq nəzərə çarpır. Bizim planlarımızda region gənclərini daha da aktivləşdirmək məsələsi prioritet kimi durur. Bir daha vurğulamaq istəyirəm ki, gənclərin qoşulduğu istənilən ictimai-siyasi fəaliyyətin arxasında vətən sevgisi və dövlətçilik maraqları durur. Bütün bunlar da gənclərin milli şüura bağlanmasına və vətənpərvərlik hisslərinin artmasına dərindən kömək edir".

Azərbaycan Milli İstiqal Partiyası Gənclər Təşkilatının sədri Afsəddin Nəbiyev də bizimlə söhbətində gənclərin ictimai-siyasi proseslərdə fəal olmasının önəmindən danışdı: "Hazırda fikir verdikdə görürük ki, həddindən artıq sağlam, intellektual Azərbaycan gəncliyi yetişir. Ancaq onları lazımi istiqamətə yönəltmək lazımdır. Sözsüz ki, hər bir partiya ətrafına daha çox gənci cəlb etmək istəyir. Biz bu istiqamətdə fəaliyyət apardıqda gənclərin daha çox müstəqil fikirdə olduğunu görürük. Bu o demək deyil ki, onlar passivdir. Əksinə, daha aktiv, milli hisslərə bağlı şəxslər təsiri bağışlayırlar. Bir müxalifət partiyası kimi görürük ki, hazırda gənclər siyasi seçim edəndə daha çox müstəqil və ya iqtidaryönlü təşkilatlara üz tutur. Onlar gələcək karyeralarının sağlam perespektivini həmin təşkilatlarda görür. Bu qətiyyən bizi narahat etmir. Biz siyasi əqidəsindən asılı olmayaraq, bütün Azərbaycan gəncliyinin ictimai-siyasi cəhətdən fəal olmasını istəyirik. Hazırda biz bir gənclər təşkilatı kimi Şuşanın işğalı ilə bağlı dünya ictimaiyyətinin diqqətini çəkmək üçün bir sıra tədbirlər keçirməyi planlaşdırırıq. Belə addımların atılması ilə neçə-neçə gənc ictimai-siyasi proseslərə qoşulur, bu təbliğatın təsirinə düşərək milli hisslərə bağlanır, daha da vətənpərvər olur. Bu işdə gənclərə dəstək də olmalıdır. Onların reallaşdırmaq istədiyi layihələrə önəm verilməlidir, lazım gəlsə ideyaların reallaşmasına maliyyə yardımı da göstərilməlidir".

Afsəddin Nəbiyev daha sonra qeyd etdi ki, istər müxalifət, istərsə də iqtidar gənclərə geniş siyasi meydanın verilməsində maraqlı olmalıdır: "Düşünürəm ki, gənclik özünü yalnız ona verilən meydanda göstərə bilər. Belə olmasa, biz gənc istedadları kəşf edə bilmərik".

Məhəmmədəli QƏRİBLİ

Bakı xəbər.- 2012.- 3 may.- S.15.