Koreya-Azərbaycan münasibətlərinin 20 illik yolu...

Məlum olduğu kimi, Azərbaycan Respublikası müstəqillik əldə etdikdən sonra aparılan uğurlu siyasət və məqsədyönlü iş sayəsində regionun lider dövlətinə çevrilib və dünyanın inkişaf etmiş qabaqcıl ölkələri ilə dost və tərəfdaşlıq münasibətləri qurub. Bu cür münasibətlərə Koreya Respublikası ilə qurulmuş dostluq əlaqələrini də misal göstərmək olar.

Koreya və Azərbaycan arasında 1992-ci ilin mart ayından diplomatik əlaqələrin yaranmasına baxmayaraq, 20 il ərzində - qısa zaman kəsiyində siyasi, iqtisadi, mədəni, təhsil və digər sahələrdə fəal əməkdaşlığa nail olunub.

İqtisadi sahədə 2011-ci ildə iki ölkə arasında ticarət dövriyyəsi 700 milyon ABŞ dolları təşkil edib ki, bu da 43 milyon ABŞ dolları təşkil etmiş 2005-ci il ticarət dövriyyəsindən 16 dəfə çoxdur. 2008-ci ildən etibarən Azərbaycanda fəaliyyətə başlayan Koreya şirkətləri artıq ölkəmizə 2011-ci ilin sonuna qədər 150 milyon ABŞ dolları investisiya yatırmışdı ki, bu da Koreyanı Azərbaycana investisiya yatıran ölkələr sırasında 7-ci edir.

XX əsrin sonunda iqtisadi inkişafa nail olması təcrübəsini bölüşmək üçün Koreya Hökuməti 2010-cu ilin oktyabr ayında 2012-2014-cü illər üçün 26 əsas iqtisadi əməkdaşlıq etdiyi ölkələri seçib və Azərbaycan da bu ölkələr sırasına daxildir. Yaxın zamanda Azərbaycan və Koreya hökumətləri arasında "İqtisadi Əməkdaşlıq Haqqında Saziş" imzalanıb.

Sənəddə iqtisadiyyatın müxtəlif sahələrində, o cümlədən kənd təsərrüfatı və balıqçılıq, enerji və dağ-mədən sənayesi, informasiya və kommunikasiya texnologiyaları, elm və texnologiya, turizm, nəqliyyat, ətraf mühitin qorunması və digər sahələrdə əməkdaşlığın genişləndirilməsi, ölkələr arasında hökumətlərarası komissiyanın yaradılması və s. məsələlər nəzərdə tutulur.

Təhsil sahəsində də ölkələrimiz arasında əməkdaşlıq münasibətlərində nəzərəçarpan inkişaf var. Hazırda 26 nəfər koreyalı tələbə Azərbaycanda, 80 nəfərdən çox azərbaycanlı tələbə Koreyada müxtəlif ixtisaslar üzrə bakalavr, magistratura və doktorantura pilləsində təhsil alır. 2007-ci ildə iki dövlət arasında gənclərin mübadiləsi sahəsi üzrə Anlaşma Memorandumu imzalandıqdan sonra 2008-ci ildən başlayaraq hər il 10 nəfər gənc dəvət olunaraq tarix, mədəniyyət, incəsənət və s. sahələrdə təcrübə qazanmaq imkanlarına malik olur. Bu həm də gənclər üçün iki ölkə haqqında daha geniş məlumata malik olma şansını yaratmış olur.

Bundan əlavə, Koreya Hökuməti tərəfindən həyata keçirilən KOİCA, Koreya Hökuməti Təqaüd Proqramı ölkə gənclərinin və dövlət qulluqçularının müxtəlif sahələrdə təlim kurslarında iştirak etməsinə şərait yaradır.

Mədəniyyət sahəsində hər iki ölkə xalqlarına bir-birinin mədəniyyətini tanıtmaq üçün müxtəlif mədəniyyət tədbirləri təşkil olunub. 2006-cı ilin may ayında mədəniyyət sahəsi üzrə əməkdaşlığa başlandığı zamandan etibarən kino günlərinin keçirilməsi, rəsm sərgisi, ənənəvi milli musiqi konserti, moda şousu, taekvondo, milli mətbəxin tanıtımı və s. müxtəlif mədəniyyət tədbirləri həyata keçirilib. Yaxın zamanda - 21 iyun tarixində Heydər Əliyev Sarayında ölkələrimiz arasında diplomatik əlaqələrin qurulmasının 20 illiyinə həsr olunmuş mədəniyyət tədbiri keçirilmişdir. Həmçinin, Koreya xalqına əsrarəngiz Azərbaycan mədəniyyətini tanıtmaq üçün Yesu Ekspoda iyun ayının 12-də "Azərbaycan günü" adlı mədəniyyət tədbiri keçirilib. Bu ilin oktyabr ayında isə Azərbaycanda Koreya mətbəxinin təqdimatı və Koreya dilində danışıq üzrə yarış keçiriləcəkdir. Belə tədbirlərin ölkələr arasında mədəni əlaqələrin inkişafına, mədəniyyətlərarası dialoqun güclənməsinə, yeni layihələrin reallaşdırılmasına təkan verdiyi faktdır.

Koreya və Azərbaycan xalqlarını birləşdirən yalnız müxtəlif sahələrdə əldə olunmuş əməkdaşlıq və uğurlar deyil. Hər iki xalq eyni tarixi faciəni yaşayıb. Tarixə nəzər salsaq, hər iki ölkənin ətrafındakı güclü ölkələr tərəfindən təcavüzə məruz qaldığını görmüş olarıq. Xalqlar öz iradələrinə zidd olaraq ölkənin iki hissəyə ayrılması ağrısını yaşayıb. Amma buna baxmayaraq, iki ölkənin öz ənənəvi mədəniyyətini qoruyub inkişaf etdirməsi təqdirəlayiqdir.

Koreya Respublikasının Azərbaycan Respublikasındakı Səfirliyi 2006-cı ildə Koreyanın Prezidenti cənab No Mu Hyonun Azərbaycana səfəri çərçivəsində fəaliyyətə başlayıb. 2007-ci ildə isə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev Koreyaya səfər edib və həmin ildən etibarən Koreyada Azərbaycan Respublikasının Səfirliyi fəaliyyətə başlayıb. Bundan sonra iki ölkə arasındakı əlaqələr daha da inkişaf edib. O zamandan etibarən dövlət başçılarının qarşılıqlı səfərləri sayəsində ölkələrimiz arasında olan münasibətlər daha da möhkəmlənib və uğurla davam edir. Koreya Respublikasının nüfuzlu iş adamları, rəsmi şəxsləri mütəmadi olaraq Azərbaycan Respublikasına səfər edir və burada yeni-yeni əlaqələrin qurulmasına çalışır.

Yaxın zamanda Koreya Parlamentinin spikeri Pak Hi Te Azərbaycana səfər edib. Prezident İlham Əliyevlə görüşü zamanı cənab Prezident ölkələrimiz arasında əlaqələrin inkişafını yüksək qiymətləndirərək, artıq strateji əməkdaşlıq dərəcəsinə qədər yüksəldiyini qeyd edib. Bu, iki ölkə arasındakı əlaqələrin inkişafına verilmiş ən dəqiq qiymətdir. Hər iki ölkənin XİN-ləri arasında siyasi şura və o cümlədən müvafiq nazirliklər arasında vaxtaşırı müzakirələr keçirilib və əməkdaşlıq istiqamətləri üzrə vasitəçilik edilib. Dövlətlərimiz arasında əməkdaşlığa dair təxminən 40-a yaxın Anlaşma Memorandumu imzalanıb və əməkdaşlığımızın inkişafı çərçivəsində hazırlıq işləri həyata keçirilir. Bu isə mövcud potensialdan istifadə edilməklə iki ölkə arasında əməkdaşlığı daha da genişləndirmək üçün real imkanların olması deməkdir.

Zaur SƏFƏROV

Bakı xəbər .-2012.- 27 sentyabr.- S. 12.