Əlillər üçün səyyar protez-ortopedik bərpa xidməti

Dadaş Quliyev: “Dərdimizi Səlim Müslümovla görüşdə səsləndirəcəyik”

Bölgələrdə yaşayan əlillərə səyyar formada protez-ortopedik bərpa xidməti göstəriləcək. Bu barədə Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyindən verilən məlumatda bildirilir. Məlumata görə, nazirlik tərəfindən respublikanın regionlarında yaşayan əlil vətəndaşlara yaşadıqları bölgələrdə protez-ortopedik bərpa xidməti göstərilməsi üçün 2 səyyar tibbi-texniki briqada yaradılıb.

Nazirliyin Bakı Protez-Ortopedik Bərpa Mərkəzinin mütəxəssislərindən ibarət briqadalar ilkin mərhələdə Sabirabad, Saatlı, İmişli, Beyləqan və Füzuli rayonlarında yaşayan, dayaq-hərəkət sistemi pozulmuş və protez-ortopediya məmulatlarına ehtiyacı olan ümumilikdə 100 nəfərdən çox əlil vətəndaşa və sağlamlıq imkanları məhdud uşağa səyyar formada xidmət göstərir. Bu məqsədlə briqadalardan biri dekabrın 20-də Saatlı rayon mərkəzi xəstəxanasında, digəri isə dekabrın 21-də Beyləqan rayon mərkəzi xəstəxanasında oldu. Növbəti mərhələlərdə ölkənin digər regionlarında əlil şəxslərə səyyar xidmət davam etdiriləcək.

Tədbir bölgələrin əlil sakinlərinin protez-ortopediya məmulatları ilə təmin olunmaq üçün zəhmət və xərc sərf edərək, uzaq yol qət etməklə paytaxt Bakıya gəlmək çətinliklərinin aradan qaldırılmasına imkan verir. Həmçinin bu tədbir əlillərin ehtiyac duyduqları məmulatlarla təminatı işinin yerində və operativ şəkildə həyata keçirilməsinə xidmət edir.

Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin rəsmi saytında Bakı Protez-Ortopedik Bərpa Mərkəzi ilə bağlı məlumata rast gəldik. Məlumatda bildirilir ki, əlillərə protez-ortopedik bərpa xidməti göstərən istehsalat müəssisəsidir. Mərkəz müasir texnologiya əsasında əlillər üçün protez-ortopedik məhsulların (protez, ortez, korset, ortopedik ayaqqabı) və digər reabilitasiya məmulatlarının istehsalı, xəstə və əlillərin xəstəliklərinin diaqnostikası və stasionar müalicəsi istiqamətində fəaliyyət göstərir. Müəssisə istehsalat sahəsindən və stasionar şöbədən ibarətdir. Mərkəzdə əlillər velo və kresloarabalar, qoltuqaltı və dirsəkaltı ağaclar, əsa, eşitmə aparatları və s. ilə təmin edilirlər.

Mərkəz öz fəaliyyətində Azərbaycan Respublikasının qanunlarını, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərman və sərəncamlarını, digər normativ aktları, Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi Kollegiyasının qərarlarını, özünün Əsasnaməsini rəhbər tutur.

Mərkəzdə əlillərin dayaq-hərəkət sisteminin itirilmiş funksiyalarının bərpası, protez-ortopedik məhsulları ilə təminat, əlillərin tibbi-sosial reabilitasiyasının həyata keçirilməsi, protez-ortopedik məmulatların tibbi-texniki və biomexaniki sınaqlarının keçirilməsi, protezləşdirmənin keyfiyyətini müəyyənləşdirmək üçün müasir metodların işlənib hazırlanması, bu sahələr üzrə mütəxəssislərin hazırlanması, protez-optopedik məhsulların istehsalında yeni konstruksiyaların, texnologiyaların və elmi nailiyyətlərin geniş tətbiq edilməsi, xəstə və əillərin məlumat bankının yaradılması istiqamətində işlər görülür. Mərkəzə rəhbərliyi əmək və əhalinin sosial müdafiəsi naziri tərəfindən vəzifəyə təyin və azad olunan direktor həyata keçirir. Bakı Protez-Ortopedik Bərpa Mərkəzinin ünvanı Bakı şəhəri, Xətai rayonu, S.Ə.Şirvani küçəsi 3-dədir.

“Dövlət bu insanlara protez-ortopedik məmulatları pulsuz verir”

“Vətən Fədailərinin Hüquqlarının Müdafiəsi” İctimai Birliyinin sədri, birinci qrup Qarabağ müharibəsi əlili Dadaş Quliyev bildirir ki, əlillərlə bağlı ən ümdə məsələ, onlara yaşadıqları iztirabları unutdurmaq və onları cəmiyyətin tam hüquqlu üzvü kimi yenidən aramıza qaytarmaqdır: “Mənəvi reabilatsiyadan sonra onların maddi ehtiyaclarını qarşılamaqla əlillərin həyata olan inamını geri qaytarmış olarıq. Bu problemi həll etmək vəzifəsi dövlətin missiyası olarsa da, biz QHT-lərin işi, bu missiyanı həyata keçirtməkdə dövlətimizə dəstək olmaqdan ibarətdir. Əlillərin mövcud problemlərini dövlət orqanlarının diqqətinə çardırmaq, bu problemlərin həlli mexanizimini müəyyən etməkdə müvafiq qrumlara təkliflər verməkdir. Bu təkilflərə nə dərəcədə əməl olunmasına nəzarət etmək və ən əsası dövlət orqanları ilə sıx əməkdaşlıq yaratmaq məqsədimiz olmalıdır”.

Onun sözlərinə görə, əhalinin protez-ortopedik məmulatlar, eşitmə aparatları, kreslo-veloarabalar və digər reabilitasiya vasitələri ilə təmin edilməsi barəsində qaydalar var: “Hazırkı qaydalar ölkə başçısının 2 yanvar 1999-ci il tarixli 72 №-li qərarı ilə təsdiq edilən “Azərbaycan Respublikasının Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi haqqında Əsasnamə”nin 3.34-cü bəndinə əsasən, əlillərin xüsusi hərəkət vasitələri ilə təmin olunması və protezləşmə üzrə kompleks işlərin həyata keçirilməsi məqsədilə “Əlilliyin qarşısının alınması, əlillərin reabilitasiyası və sosial müdafiəsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun tələblərinə uyğun olaraq hazırlanıb. Əhalinin bütün növlərdən olan protez-ortopedik məmulatlar ilə təmin edilməsini Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin Protez-Ortopedik Bərpa Mərkəzləri səyyar, ambulator və stasionar formada həyata keçirir. Protez-ortopedik məmulatlar, digər reabilitasiya vasitələri qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada bu vətəndaşlara pulsuz verilir: Ümumi xəstəlik səbəbindən əlili olmuş işləməyən şəxslərə və uşaqlıqdan əlillərə, 1990-cı il 19-20 yanvar hadisələri ilə əlaqədar əlillərə, hərbi xidmətlə əlaqədar əlillərə, Böyük Vətən müharibəsi əlillərinə və iştirakçılarına, onlara bərabər tutulan şəxslərə, Azərbaycan dövlətinin ərazi bütövlüyünün, müstəqilliyinin və konstitusiya quruluşunun müdafiəsi zamanı əlili olan hərbiçilərə və mülki şəxslərə, müharibə veteranlarına və beynəlmiləlçi döyüşçülərə, işləməyən pensiyaçılara, büdcədən maliyyələşdirilən idarə və təşkilatlarda işləyən əlillərə və xəstələrə, 16 yaşadək uşaqlara, ali və orta ixtisas təhsil məktəblərinin tələbələrinə verilir. Bu qaydaların 1.5-ci bəndində qeyd olunan şəxslər istisna olmaqla, mülkiyyət və təşkilatı-hüquqi formasından asılı olmayaraq bütük qeyri-büdcə təşkilat və müəssisələrdə işləyən xəstə və əlillərə protez-ortopedik məmulatların və digər reabilitasiya vasitələrinin hazırlanması və verilməsi haqqı ödənilməklə həyata keçirilir”.

“Səlim Müslimova əlilləri narahat edən məsələləri deyəcəyik”

Birinci qrup Qarabağ müharibəsi əlili Dadaş Quliyev bildirir ki, onun özü də protezdən istifadə edir: “Protezlər Almaniyadan gətirilir. Bu protezlər ən ucuz qiymətə satılan protezlərdən. Daha keyfiyyətlisini almaq mümkündür. Modern prtotezlər var ki, onunla qaçmaq, tullanmaq belə mümkündür. Hətta idman etmək belə olur. Arzuolunan olardı ki, prtotezlər müasir şərtlərə cavab verən protezlər olsun”.

D.Quliyev bildirdi ki, qeyri-hökumət təşkilatının rəhbəri olaraq əlilləri narahat edən protezlərlə bağlı məsələni təklif şəkilində bildirmək istəyir: “Bu günə qədər əlillərin problemlərini nazirlə görüşüb dilə gətirməyə çalışmışıq. Füzuli Ələkbərov nazir olan vaxtı onunla görüşüb əlillərin narahat edən məsələləri onun diqqətinə çatdırmaq istədik. Amma alınmadı. 2011-ci ilin ortalarında Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi yanında ixtisaslaşmış vətəndaş cəmiyyətlərinin nümayəndələrinin təmsil olunduğu İctimai Şura yaradıldı. Biz bu şuraya üzv olmaq istədik ki, problemləri burda da deyək. Amma yenə bizi eşidən olmadı. Bizi şuraya qəbul etmədilər. Yeni nazir Səlim Müslimovun bizimlə görüşəcəyi gözlənilir. Görüş üçün müraciət olub. Ümid edək ki, görüş olacaq. O zaman əlilləri narahat edən məsələləri diqqətinə çatdıracağıq”.

O deyir ki, qaydalara görə, yuxarı və aşağı ətraf protezləri iki ildən az olmayan müddətə verilir: “Yuxarı və aşağı ətraf proetzlərini pulsuz almış vətəndaşlara eyni zamanda əsas protezlə birgə ayaq, yaxud əl üçün işlər protez (onların arzusu ilə), eləcə də 2 il müddətinə ayağın qalmış hissəsi üçün 5 ədəd toxunma çexol verilir. İki ayaq, yaxud əl protezi (əsas və işlək) alan vətəndaşların protezləri verilmə vaxtından başlayaraq 3 ildən tez olmayan müddətə dəyişdirilir”.

Ramid

Bizim yol.-2013.-25 dekabr.-S.13.