Rəşad Məcid
ruhu və ya 50
yaşın müdrikliyi
Mətbuat Şurasının
sədri Əflatun Amaşov yazır
...Tanışlığımızın haradan başladığını konkret xatırlamıram. Şübhəsiz, yada salmaq istəsəm, nələrisə canlandıra bilərəm. Zənnimcə, ehtiyac da yoxdur. Axı, onunla yaxınlıq xüsusi təmtəraq, hansısa əhvalat, fövqəladə maraqlı hadisə istəmir. Çünki o, hər epizodu, hər anı özü yaradır. Hər şey o qədər təbii və maraqlı alınır ki, təəssürat zənginliyində itib-batırsan. Nəyi daha çox xatırlamalı olduğunu unudursan.
Zənn edirsən ki, onu dünyaya gəldiyin ilk gündən tanıyırsan. Söhbət Rəşad Məciddən gedir.
Onunla yaxınlıqda təmtərağa ehtiyac duyulmadığı kimi, onu xüsusi təqdim etməyə də zərurət yoxdur. Adı çəkiləndə gözlər önündə bir çox dəyərlər canlanır. Ədəbi, bədii mühitimizdə, jurnalistikamızda olan hər kəs o dəyərləri sadalayaraq Rəşad Məcidin portretini cıza bilər. Cızır da. Baxın, 50 yaşı münasibətilə yazıların, qələmə alınan dost düşüncə və xatirələrinin sayı artmaqdadır. 50 il az deyil, bəli, insan bu müddəti elə yaşamalıdır ki, barəsində yazsınlar, desinlər. Bu mənada Rəşad 50 yaşını haqlamış insanın kamil obrazını yarada bilər, yaşamağı bacarıb.
Rəşad Məcid şairdir, yazıçıdır, publisistdir. Sənət adamlarından
biri çox gözəl deyib ki, Rəşad Məcidin şairliyi ilə baş redaktorluğu qarşılıqlı
müxalifətdədir. Biri digərinin vaxtından alır. Şair ilham pərisinin
sorağında olsa da, jurnalistin, xüsusilə qəzet baş redaktorunun gözləməyə nə
vaxtı, nə imkanı var. Səhəri
oxucularla hesablaşmaq
lazım gələcək.
Sübh tezdən şər qarışanadək qəzetin
sükanı arxasında
dayanıb yorğun-arğın
evə dönəndə,
gözünün acısını
almaq istəyəndə
ilham pərisi səni silkələyib
"yaz" deyəcək.
İnanıram ki, yuxusuna haram qatıb yazdığı anlar çox olub. Ancaq daha çox Rəşadın jurnalistikası
üzərində dayanmaq
istərdim. Hesab edirəm
ki, jurnalistikamız onun əsl sənət
adamlarına xas duyumundan daha çox bəhrələnib,
Rəşad Məcidi
daha çox özününküləşdirib.
Bəli, məhz duyumundan. Duyum böyük
göstəricidir. Yeri gəlmişkən,
Rəşaddakı duyumu
bir neçə epizodda daha yaxından
hiss etmişəm. Hiss etdirib. Özü demişkən, insan
xarakterinin qatlarını
çözələməyin yerini nə verə bilər ki? 50 yaşlı
Rəşadın xarakterini
çözələyərkən Şimali Kipr Türk Cumhuriyyətinə
səfərimizi xatırlayıram.
Orada Yaxın Doğu Universitetinin qurucusu Suat İrfan Günselin qəbulundaydıq.
Suat bəyin universiteti yaratması, Şimali Kiprin tarixi ilə
bağlı böyük
entuziazmla anlatdıqlarının
Rəşadda hansı
ifadələr doğurduğu
gözümün önündədir.
Sakitcə dinləyirdi. Ancaq bunun fırtına
öncəsi sakitlik olduğunu hiss edirdim. Zənnimdə yanılmadım, səhərisi gün
"525-ci qəzet"in saytında
"Qorxunun yaratdığı
güc"ü gördüm.
Elə oradaca yazmışdı.
Rəşad "Qorxunun yaratdığı
güc" sərlövhəli
yazısında Suat İrfan Günselin anlatdığı məqamları
məxsusi duyum tərzilə ifadə etmiş və belə nəticəyə
gəlmişdi ki, şimali kiprlilərin var olmaq, həyatda
qalmaq mücadiləsində
başlıca hərəkətverici
qüvvə qorxu olub. Təbii ki, haqlıydı.
Ancaq "Sevginin yaratdığı güc"ü
qələmə alan da haqlıydı.
Görünür, qorxu və
sevgidə vəhdət
var. Onları birləşdirən
bir-birini tamamlamalarıdır.
Rəşadın nələri
duyduğunu anlamışdım...
Rəşadın nələri duyduğunu
"Gəncədəki ruh"da
da anlamışdım. O ruh Gəncə qatarının
Ağdama gedən qatar kimi
qəbulundan başlamışdı.
Kövrəlmişdi. Dostumuz Elçin
Mirzəbəylinin bədii
təfəkkürü o qatarı "Kabus qatar" adlandırdı.
Rəşad hesablamışdı
ki, o qatarda 6-7 il ərzində
təxminən 300-dən çox
gecə keçirib. Və 25 ildən sonra dəhlizinə ilk dəfə
ayaq basdığı
həmin qatarda içkinin hesabına içindəki ağrılı
duyğularını, böyüyüb
boya-başa çatdığı
Ağdamın nisgilini
keyləşdirməyə çalışdığını
yazdı. Həmin
an xatırladığı
illər, beynində oyatdığı qatarlı
günlər təkcə
ona yox, "Gəncədəki ruh"u
oxuyan hər kəsə əl elədi. Bu, əsl duyğu kabusu, onu yaradan Rəşadın
doğma yurdunun timsalında bütövlükdə
Azərbaycana olan böyük sevgisiydi...
Rəşadın şair, yazıçı,
publisist kimi oxucusuna yaşatdığı
duyğunun, şeirlərinin
aşıladığı hisslərin təsiri altına düşəndə
fikirləşmişəm ki,
o nə yaxşı söz sənətini seçib, digər sahələrə maraq göstərməyib. Atası Müseyib kişinin
imkanlarını və
həmin dövrün
insanını həyata
bağlayan reallıqları
nəzərə alsaq,
Rəşadı hansısa
böyük müəssisənin
rəhbəri, yaxud da məmur kimi
təsəvvürə gətirmək
mümkün idi.
Ancaq seçimi jurnalistika, söz-sənət dünyası
oldu. Hesab edirəm ki,
jurnalistikamız bu seçimdən uddu.
Bu gün Azərbaycan
mətbuatı deyiləndə
gözlər önünə
gələn beş-altı
sima varsa, onlardan biri Rəşad
Məciddir. Ancaq onu
da deyim ki, bu statusun
qazanılmasında təkcə
istedad amili rol oynamır.
Rəşadın böyük-kiçik yeri
bilməsini Ağcabədidə
atasının qonağı
olarkən müşahidə
etmişəm. Çox maraqlı mənzərəydi.
Təkcə ona görə
yox ki, böyük
yanında, böyük
danışanda danışmamaq
kimi adətimiz var. Məsələ başqa vaxtlarda dili ağzına sığmayan
həmkarımın valideyn
yanında cınqırını
belə çıxarmayacaq
qədər susqunluğu
idi. Açığı, bu qədərini
təsəvvürə gətirmirdim.
Ancaq Rəşadla bağlı
sonradan təsəvvürə
gətirməkdə çətinlik
çəkməyəcəyim məqamlar çox oldu.
Həmin məqamlardan birinə şahidliyim "İrşad"
hotelində baş tutan tədbirdə gerçəkləşib. Təxminən
6-7 il öncənin
söhbətidir. Uzaqdan Rəşadın
gəldiyini gördüm.
Onun gözləri isə böyük şairimiz Bəxtiyar Vahabzadəni görmüşdü. Kənarda
oturub, xəstəhal görkəmi ilə ətrafı seyr edən ustad Rəşadın əyilib
onun əlindən öpəcəyini gözləmirdi...
Üzərindən bir neçə
il keçəndən
sonra eyni səhnəyə ikinci dəfə şahidlik etdim. Mətbuat Şurasının ofisi adi iş axarında
idi. Baş redaktorlar, ictimai
xadimlər Şuraya toplaşmışdılar. Rəşad da gəlib çıxdı
və kabinetə girəcəkdə gördüyü
şəxs həmkarımı
ənənəvi olaraq
hamı ilə görüşmək fikrindən
bir anlığa daşındırdı. Birbaşa ona
doğru yön aldı. Qarşısında dayandı, əyilərək
əlindən öpdü.
Azərbaycan jurnalistikasının canlı əfsanəsi Şirməmməd Hüseynov
da mərhum Bəxtiyar Vahabzadə kimi sözün yaxşı mənasında
çaşqınlıq içərisindəydi.
Sonradan Rəşad
"mən millətimizə,
xalqımıza xidmət
edən dəyərli
insanların əllərindən
öpməkdən heç
vaxt çəkinmədim.
Otağıma gələndə ayağa sıçradım,
qabaqlarına yüyürdüm..."
yazacaqdı. Şübhə etmirəm ki, 50 yaşını haqlamış
Rəşad Məcidin
jurnalistikamız qarşısındakı
xidmətləri onu da nə vaxtsa
əli öpüləcək
adama çevirəcək.
Əlbəttə, Rəşad Məcid haqqında daha nələrisə də söyləmək, onun Azərbaycan jurnalistlərinin
qurultaylarındakı ən
gərgin vəziyyətləri
sahmana salan prinsipial dəst-xəttinin
incəliklərindən söz
açmaq, müxtəlif
xatirələr zənginliyindən
qidalanmaq mümkündür. Ancaq bu yerdə yazıma nöqtə qoymağı
düşünürəm. Onu da düşünürəm
ki, hər yaşın özünün
spesifik xüsusiyyəti
var və Uca Yaradan layiqli
bəndələrini həmin
xüsusiyyətdən irəli
gələrək mükafatlandırır.
Bu mənada Rəşad
Məcidin 50 illiyinin ən böyük mükafatının nəvə
payı olduğu qənaətindəyəm. Təbrik edirəm, Rəşad baba, çox yaşa! Yubileyin mübarək, əziz dost!
Bakı xəbər.-2014.- 21 avqust.-
S.6.