Ölkənin müdafiə qüdrətinin möhkəmləndirilməsində gənclərin rolu və vətənpərvərlik tərbiyəsi...

Azərbaycan dövləti Qarabağın erməni tapdağından azad olunması uğrunda illərdir mübarizə aparır. Artıq uzun illərdir ki, "soyuq müharibə" dövrünü yaşayırıq. Azərbaycan inkişaf edir, çiçəklənir, ancaq qəlbimizdəki torpaq itkisi könlümüzdə qara bir ləkəyə çevrilib. Azərbaycan gəncləri də işğal faktı ilə barışmır. Yəni heç bir vətəndaşımız torpaqlarımızın yağı tapdağında qalmasını istəmir.

Azərbaycanda gənclərin vətənpərvər ruhda tərbiyə olunması başlıca vəzifələrdən biridir ki, bu yöndə böyük işlər görülməyə başlanıb. Torpaqlarımızın bir qisminin işğal altında olduğu bir şəraitdə bu yöndə təbliğatın gücləndirilməsi vacib əhəmiyyət kəsb edir. Çünki dövlətin qarşısında duran başlıca vəzifələrdən biri də gənclərin milli mənlik şüurunun inkişaf etdirilməsi və onlara vətənpərvərlik hisslərinin aşılanmasından ibarətdir.

Gənc tarixçi Züleyxa Hətəmova bizimlə söhbətində bildirdi ki, gənclərin aparıcı qüvvə olaraq gələcəkdə dövlətin yükünü öz üzərində daşımalı olacağını nəzərə alanda, sözügedən məsələyə son dərəcə həssas yanaşmaq reallığı ortaya çıxır. Tarixçi qeyd etdi ki, sözügedən məsələdə milli mənlik şüuru ilə vətənpərvərlik hissi bir-biri ilə sıx bağlıdır":Bir şeyi unutmaq olmaz ki, gənclərin vətənpərvərlik ruhunun yüksək olması hər mənada dövlətin xeyrinədir. Fərqi yoxdur, həmin gənc hərbçidir, yoxsa fəhlə. Hansı peşə üzrə əmək fəaliyyəti ilə məşğul olmasından asılı olmayaraq, gənc nəsildə vətənpərvərlik, torpağa, dövlətə sədaqət hissləri yüksək olmalıdır. Azərbaycan dövləti tərəfindən son illər bu istiqamətdə bir sıra addımlar atılır, sistemli işlər görülür, müəyyən layihələr həyata keçirilir. Bütün bunlarla yanaşı, gənclərdə vətənpərvərlik hisslərinin yüksək olması ilk növbədə onların milli-mənəvi özünüdərkindən keçir. Hər bir gənc, vətəndaş dərk etməlidir ki, hansı Vətəni, milləti, milli xüsusiyyətləri təmsil edir. Xüsusilə nəzərə almaq lazımdır ki, Azərbaycan müharibə vəziyyətində olan dövlətdir. Ərazilərimizin 20 faizi işğal altındadır. Belə bir situasiyada gənclərin milli-mənəvi dəyərlərə bağlılığı çox önəmli və vacib əhəmiyyət kəsb edir. Milli mənlik şüurunun inkişaf etdirilməsi üçün bir sıra parametrlərin nəzərə alınması vacibdir. Başlıca olaraq bu məsələdə müasir dövrün tələblərinin nəzərə alınması və ona uyğun olaraq işin qurulması vacib məsələdir. Çünki dünyanın sürətlə qloballaşması bir sıra milli dəyərləri aşındırır. Xüsusən də gənclər qloballaşmanın təsirinə daha çox məruz qalır. Bu da nəticə etibarilə yad ünsürlərin gənclərin təfəkkür tərzinə hakim kəsilməsinə şərait yaradır".

Rəsmi statistikadan nümunə gətirən ekspertin bildirdiyinə görə, son illər Azərbaycan ordusunda fərarilik halları, demək olar ki, yox səviyyəsinə enib. Halbuki, 15 il əvvəl bu kimi hallar daha qabarıq formada özünü göstərirdi. Bundan başqa, orduda cinayət hallarının faizlərində də ciddi azalmalar var":2010-cu ildə hərbi xidmət əleyhinə cinayətlər 2,4 faiz, hərbi hissəni və ya xidmət yerini özbaşına tərketmə cinayətləri 9,9 faiz, hakimiyyətdən sui-istifadə etmə, hakimiyyət həddini aşma və ya hakimiyyətdən istifadə etməmə 27,8 faiz, qeyri-hərbi cinayətlər 25,1 faiz, mülkiyyət əleyhinə olan cinayətlər 5,8 faiz, özünü öldürmə həddinə çatdırmaq 52,6 faiz, qəsdən adam öldürmə 13,6 faiz, ağır cinayətlər 58,5 faiz, xüsusilə ağır cinayətlər 29,4 faiz azalıb. Bütün bu müsbət dinamikalar aparılan islahatlar və nizam-intizamın gücləndirilməsilə bağlıdır. Bütün müstəqil dövlətlərin qarşısında duran başlıca vəzifələrdən ən önəmlisi sağlam gənclik yetişdirmək, onların Vətənə olan bağlılığını bir az da artırmaq və sözügedən təbəqəyə milli şüurun nə olduğunu aşılamaqdır. Sadalanan bu komponentlərin bir-biri ilə sıx bağlılığını nəzərə alsaq məlum olur ki, lazım olan hədəfə çatmaq üçün sistemli iş aparılmalıdır. Dövlət və onun bütün sistemləri bu istiqamətdə əlindən gələni əsirgəməməlidir.

Milli şüurun uzun tarixi inkişaf prosesinin məhsulu olduğunu qeyd etsək bəlli olur ki, bu amilin inkişafında bütün ictimai-siyasi hadisələr, sosial sarsıntılar öz izini qoyur. Milli mənlik milli şüurun bir komponenti olduğundan, məlum olur ki, milli mənliyin əsasını insanın mənsub olduğu millət və ya xalqın onu əhatə edən sosial həyatın bütün sahələrinə bəslədiyi subyektiv əqidəsi təşkil edir. Milli mənliyə Vətəni sevmək, doğma yurda məhəbbət bəsləmək, təbii sərvətləri qorumaq və s. bağlı sosial keyfiyyətlər daxildir. Milli mənliyə gedən yol isə milli özünüdərkdən keçir. Sadalanan keyfiyyətləri insan dünyagörüşünün formalaşdığı vaxtda əldə edir, bu da vətəndaşın gənclik dövrünə təsadüf edir. Danılmaz faktdır ki, insan ilk tərbiyəsini ailədə alır. Bu tərbiyəyə yalnız etika, estetikanı aid etmək olmaz. Bəzən ailə dövlətin kiçik modeli kimi də xarakterizə edilir. Aparılan doğru bənzətməni əsas götürsək, dövlətin vətəndaşı ailədə həm də dövlətin tələb etdiyi tələblərə uyğun tərbiyə almalıdır. Belə tərbiyə məsələsində hər bir valideynin üzərinə böyük yük və məsuliyyət düşür. Sözsüz, söhbət hüquqi məsuliyyətdən deyil, mənəvi məsuliyyətdən gedir. Hesab edirik ki, gənclərin ən mühüm tərbiyəsi sırasında onların vətənpərvər ruhda tərbiyə olunması əsas olmalıdır. Bizim həm də müharibə şəraitində olmağımız, torpaqlarımızın bir hissəsinin qəsb edilməsi gerçəyi gənclərin vətənpərvər ruhda böyüməsinin əhəmiyyətini bir qədər də vacib edir. Hazırkı dövrün sürətli informasiya, yeni kommunikasiyalar əsri olduğunu nəzərə alsaq, demək olar ki, gənclərin zərərli ideologiyalarla zəhərlənməsinin qarşısı da düşünülmüş metodlarla alınmalıdır".

Tarixçinin dediyinə görə, Azərbaycan gəncliyinin problemləri, qarşıda duran vəzifələr və gənclik ictimaiyyətinin indiyə qədər qaldırdığı məsələləri özündə ehtiva edən yeni Dövlət Proqramı qəbul edilib.

Onun sözlərinə görə, həmin proqramın hərbi vətənpərvərliklə bağlı maddələri var ki, orada bir sıra prinsipial məqamlar kifayət qədər dolğun şəkildə əks olunub: "Çox xoşdur ki, müvafiq dövlət orqanları gənclərin vətənpərvərlik məsələsinə proqram səviyyəsində münasibət bildirir. Proqramda qarşıdakı 5 il ərzində bir sıra işlərin görülməsi nəzərdə tutulub.

Bir məqamı da qeyd edək ki, gəncliklə bağlı olan ictimai təsisatların, qurumların, təşkilatların uzun-uzadı müzakirələri, qəbul etdiyi qərarlar bəlkə də o qədər effektli olmur. Ancaq bununla bağlı qəbul olunan dövlət proqramları daha geniş imkanlara malikdir. Yaxud da bəzən bölgələrdə yaşayan gənclər elə vətənpərvərlik nümunələri göstərir ki, bunu təqdir etməyə bilmirsən. Bu, xalqın daxili enerjisindən irəli gələn bir duyğudur. Gəncliyimizin vətənpərvər olmasındandır ki, Qarabağ müharibəsində bir sıra qəhrəmanlıqlar göstərildi və bunun nəticəsidir ki, hazırda Azərbaycanda 211 Milli Qəhrəman var, onlardan 18-i sağdır.

Orduda fərarilik hallarının yox səviyyəsinə enməsi həm də gənclərdə milli mənlik şüurunun inkişafının təntənəsidir. İş ondadır ki, müasir Azərbaycan gəncliyi gedən proseslərə daha realist və praqmatik prizmadan yanaşır. Gənclik anlayır ki, hansısa bir dövlətin vətəndaşı gəlib onların yerinə Qarabağ problemini həll edən deyil. Bu kimi amillər nəticə etibarilə orduda fərarilik hallarının heçə enməsinə gətirib çıxarır.

Bütün bu müsbət tendensiyaların fonunda ölkənin müdafiə qüdrətinin güclənməsində vətənpərvər gənclərin rolu ilə bağlı təbliğat daha sürətli və planlı aparılmalıdır.

Nizami ordumuzun əsas potensialının gənclərdən ibarət olmasını nəzərə alsaq, onda gənclərin fiziki hazırlığı kimi ideoloji hazırlığı da yüksək səviyyədə olmalıdır. Çünki bizim vətənpərvər ruhda olan nizami orduya böyük ehtiyacımız var".

Mövzu ilə bağlı fikirlərini bildirən Qarabağ Azadlıq Təşkilatının sədri Akif Nağı əməkdaşımızla söhbətində qeyd edib ki, cəmiyyətimizdə aparıcı xətt vətənpərvərlik təbliğatı olmalıdır":İndi qloballaşma, Avropa dəyərləri istiqamətində çoxlu təbliğat aparılır.

Bu tip təbliğatların aparılmasına xarici fondlar tərəfindən külli miqdarda maliyyə buraxılır. Bəzən vətənpərvərliyə köhnəlmiş ideya kimi baxılır. Lakin bu kökündən yanlış bir yanaşmadır. İstənilən ölkədə birinci növbədə vətənpərvərlik təbliğ olunmalıdır.

Bizi bundan çəkindirməyə çalışmaq istəyənlər öz ölkələrində birinci növbədə bu hissləri təbliğ edir. Mən apardığım şəxsi müşahidələrimdən görürəm ki, gənclərimizdə vətənpərvərlik hissi çox güclüdür. Bu hissi heç nə ilə əvəz etmək mümkün deyil".

Müharibə şəraitində olan ölkənin torpaqlarının işğaldan azad olunmasında ən vacib məsələnin vətənpərvərlik olduğunu qeyd edən Akif Nağı hesab edir ki, bu hisslərlə yanaşı, düşmənə qarşı barışmazlıq hissləri güclənməlidir: "Bu gün Azərbaycan reallığında gənclər arasında milli dəyərlərə, dövlət atributlarına bir hörmətin olduğunu müşahidə edirik. Bununla yanaşı, gənclərimizə ermənilərə qarşı qisas və nifrət hissini təbliğ etmək lazımdır. Orduya çağırılan gəncdə vətənpərvərlik hissinin olmaması böyük bir təhlükə deməkdir. Silah götürüb düşmənlə üz-üzə dayanan gəncin ürəyində vətənpərvərlik, sərhədin qorunması məsuliyyəti hissi yoxdursa, bu, döyüş ruhuna mənfi təsir göstərə bilər. Belə bir gənc lazım olan hisslərdən daha çox beynəlxalq dəyərlərə bağlı olur. Avropa dəyərləri ilə yaşayan gəncin torpağı axıra qədər müdafiə etməsinə mən inanmıram".

Bəzi beynəlxalq mərkəzlərin ayrı-ayrı ölkələrdə gəncləri öz prinsiplərinə uyğun yetişdirmək istədiyini deyən QAT rəhbəri bildirdi ki, bəzi mərkəzlər dövlətlərin daxilində təbliğat aparmaqla onun müdafiə qüdrətini sarsıtmaq və öz yabançı dəyərlərini təbliğ etməyi düşünür.

Azərbaycan gəncliyi ölkənin müdafiə qüdrətinin artırılmasına bacardığı qədər töhfə verə bilir. Əlbəttə, bu da onların vətənpərvərliyindən, milli mənlik şüuruna bağlı olmasından irəli gəlir.

İradə SARIYEVA

Bakı xəbər.-2014.-9 may.-S.15.