Hərbi xidmət gəncliyin vətənpərvərlik və milli mənlik məktəbidir

Gəncliyin atdığı hər bir addımda, gördüyü işlərdə bir vətənpərvərlik, milli təəssübkeşlik hiss olunur. Məlumdur ki, bu gün gənclərin vətənpərvərlik məsələsi gündəmdədir. Demək olar ki, gündəlik olaraq yerli mediada bu məsələ geniş şəkildə müzakirə edilir. Təbii, gənclərdə vətənpərvərlik hissinin yüksək səviyyədə olması sevindirici haldır və təqdir edilməlidir. Azərbaycan gəncliyi tarixən böyük qəhrəmanlıq yolu keçib və bu yolda hər zaman uğur qazanıb. Azərbaycan gəncləri vətən, xalq qarşısında məsuliyyəti dərk edərək vətənpərvər olduqlarını hər zaman təsdiqləyiblər. Bilirik ki, müstəqil dövlətimizin ordu quruculuğu prosesində gənclərimiz də davamlı olaraq iştirak edib. Azərbaycan ordusunda həyata keçirilən gəncləşmə siyasəti ordumuzda vətənpərvər gənclərin çox olduğunu bir daha təsdiqləyir. Bəllidir ki, ordu dövlətin müstəqilliyinin, suverenliyinin və ərazi bütövlüyünün qorunmasının təminatçısı rolunda çıxış edir. Bundan başqa da, ordu beynəlxalq sülhü möhkəmləndirmək, fəlakətlər zamanı yardım etmək, müstəsna hallarda daxili təhlükəsizlik məsələlərini həyata keçirmək missiyasını öz üzərinə götürür. Bir sözlə, ordunun çiyinlərinə çox böyük missiya düşür. Ordu xalqın və dövlətin, o cümlədən də beynəlxalq əmin-amanlığın qoruyucusu kimi özünü göstərir. Dünyada gedən proseslər, istər-istəməz, gənclərin düşüncəsinə təsir edir. Bəzi hallarda müəyyən qurumlar gəncləri əsgəri xidmətdən, o cümlədən də vətənpərvərlikdən yayındırmağa cəhd edir. Ancaq dövlətin apardığı gənclər siyasəti gənclərimizi dövlətimizə, milli şüurumuza bağlayır. Hazırda Azərbaycanda gənclərin vətənpərvər ruhda tərbiyə olunması başlıca vəzifələrdən biri kimi qarşıda durur. Əraziləri ermənilər tərəfindən işğal edilən Azərbaycanın vətənpərvər gənclərə daha çox ehtiyacı var. Torpaqlarımızın bir qisminin işğal altında olduğu bir şəraitdə bu yöndə təbliğatın gücləndirilməsi vacib əhəmiyyət kəsb edir.

Hərbçi Kamil Zamanov bizimlə söhbətdə dedi ki, dövlətin qarşısında duran başlıca vəzifələrdən biri də gənclərin milli mənlik şüurunun inkişaf etdirilməsi və onlara vətənpərvərlik hisslərinin aşılanmasından ibarətdir: "Gənclərin aparıcı qüvvə olaraq gələcəkdə dövlətin yükünü öz üzərində daşımalı olacağını nəzərə alanda, sözügedən məsələyə son dərəcə məsuliyyətlə yanaşmaq reallığı ortaya çıxır. Gənclərin vətənpərvərlik ruhunun yüksək olması hər mənada dövlətin xeyrinədir, fərqi yoxdur, həmin gənc hərbçidir, yoxsa digər peşə sahibi. Hansı peşə üzrə əmək fəaliyyəti ilə məşğul olmasından asılı olmayaraq, gənc nəsildə vətənpərvərlik, torpağa, dövlətə sədaqət hissləri yüksək olmalıdır. Azərbaycan dövləti tərəfindən son illər bu istiqamətdə bir sıra addımlar atılır, sistemli işlər görülür. Bütün bunlarla yanaşı, gənclərdə vətənpərvərlik hisslərinin yüksək olması ilk növbədə onların milli-mənəvi özünüdərkindən keçir. Hər bir gənc, vətəndaş dərk etməlidir ki, hansı vətəni, milləti, milli xüsusiyyətləri təmsil edir. Xüsusilə nəzərə almaq lazımdır ki, Azərbaycan müharibə vəziyyətində olan dövlətdir. Ərazilərimizin 20 faizi işğal altındadır. Belə bir situasiyada gənclərin milli-mənəvi dəyərlərə bağlılığı çox önəmli və vacib əhəmiyyət kəsb edir. Milli mənlik şüurunun inkişaf etdirilməsi üçün bir sıra parametrlərin nəzərə alınması vacib əhəmiyyət kəsb edir".

Məlumdur ki, ölkə qanunvericiliyinə görə, 18 yaşı tamam olan gənclər orduya hərbi xidmətə çağırılır. Azərbaycanda sıravi hərbi xidmət müddəti 18 aydır. Ali təhsilli gənclər isə 1 il hərbi xidmətdə qulluq edir. Hərbi xidmət həm də gənclər üçün bir həyat məktəbidir. Belə ki, xidmətdə olan gənc fiziki, mənəvi-psixoloji cəhətdən formalaşır, həyatın çətinlikləri ilə ayaqlaşmağı öyrənir. Qəzetimizin apardığı araşdırmaya görə, gənclərin hərbi xidmətə marağı günü-gündən artır: "Təsadüfi deyil ki, rəsmi statistik məlumatlara görə, son illər Azərbaycan ordusunda fərarilik halları əhəmiyyətli şəkildə azalıb. Demək olar ki, yox səviyyəsinə enib. Halbuki, 15 il əvvəl bu kimi problemlər daha qabarıq formada özünü göstərirdi. Bütün bu müsbət dinamikalar aparılan islahatlar və nizam-intizamın gücləndirilməsilə bağlıdır. Gənc əsgərlərlə tez-tez fərdi söhbətlər aparılır, onların problemləri dərindən öyrənilir. Arzuolunmaz halların baş verməməsi üçün təlim-tədris müddətində gənc əsgərlərlə təlim prosesini başa vurmuş əsgərlərin görüşünə icazə verilmir. Gənc əsgərlərin səhhəti hər gün yoxlanır. Problemləri, şikayətləri öyrənilir. Əsgərin üzləşdiyi istənilən neqativ hal araşdırılır və ciddi tədbirlər görülür. Təbii ki, belə olan halda gənclərin hərbi xidmət keçməyə olan marağı artacaq. Hərbi xidmətdən yayınma hallarının azalmasının fövqündə dayanan başlıca mənəvi faktorlardan biri gənclərdə vətənpərvərlik hisslərinin yüksək səviyyədə olmasıdır. Məsələ ondadır ki, hərbi xidmətə çağırılan gənclər müxtəlif ailələrdə böyüyüb və onların psixoloji durumları fərqlidir. Ailə şəraitilə bağlı olaraq əsgərlərin hər biri düşdüyü hərbi mühiti fərqli şəkildə qəbul edir. Ancaq vətənpərvərlik hisslərinin gənclərdə arzuolunan səviyyədə olması onlara bütün çətinliklərin öhdəsindən məharətlə gəlməkdə yardım edir. Eyni zamanda, onlarda vətənpərvərlik hisslərinin daha yüksək səviyyədə formalaşmasına kömək edir".

Araşdırmalarımız onu da göstərir ki, müasir Azərbaycan gəncliyi gedən proseslərə daha realist və praqmatik prizmadan yanaşır. Gənclik anlayır ki, hansısa bir dövlətin vətəndaşı gəlib onların yerinə Qarabağ problemini həll edən deyil. Bütün bu kimi amillər nəticə etibarilə orduda fərarilik hallarının heçə enməsinə gətirib çıxarır. Onu da nəzərə almalıyıq ki, dövlətimiz 20 il əvvəlki respublika deyil. Bəzi çatışmazlıqlara rəğmən, ötən dövr ərzində dövlət aparatı, dövlətçilik, dövlət şüuru formalaşır. Orduda nizam-intizam gücləndirilir, neqativ hallara qarşı mübarizə aparılır. Görünən odur ki, hər keçən gün gənclər üçün hərbi xidmətin önəmi artır. Ali təhsil alan gənclər hərbi xidmətə getməyi özləri üçün mənəvi bir borc hesab edir. Bütövlükdə hərbi xidmətin gənclərdə vətənpərvərlik hisslərinin, milli mənlik şüurunun formalaşmasında özünəməxsus rolu və əhəmiyyəti var. O baxımdan, hərbi xidmətin rolunu heç vaxt kiçiltmək olmaz.

Xeyli müddət əvvəl qəzetimiz vasitəsilə məsələyə münasibət bildirən AMİP funksioneri Əli Orucov deyib ki, hərbi xidmətin gənclərin həyatında oynadığı rol çoxşaxəlidir. Onun sözlərinə görə, bu təkcə vətənpərvərlik hisslərinin formalaşmağı ilə məhdudlaşmır. Ə.Orucov bildirib ki, ümumilikdə hərbi xidmət hər bir vətəndaşın borcudur: "Xüsusən də söhbət kişi cinsinə aid olan vətəndaşlardan gedir. O da var ki, bir sıra ölkələrdə qadınlar da hərbi xidmət keçir. Məsələn, İsraildə qadınlar hərbi xidmət keçir. Azərbaycanda, məlum olduğu kimi, hərbi xidmətə çağırış ildə 4 dəfə həyata keçirilir. Müqayisə üçün qeyd edim ki, sovet dönəmində orduya çağırış ildə 2 dəfə olurdu və maksimum yaş həddi 27 idi. Hazırda bizdə gənclər 18 yaşdan 35 yaşadək hərbi xidmətə çağırılır. Mənə elə gəlir ki, vətənpərvərlik hisslərinin işartıları uşaqlıqdan gənclərə təbliğ olunmalıdır". Ə.Orucovun fikrincə, həmçinin, təbliğat vasitələrində, tədris müəssisələrində hərbi vətənpərvərlik və hərbi xidmətə çağırış xüsusi diqqət mərkəzində olmalıdır. Siyasətçi təəssüflə qeyd edir ki, şəhərin bir sıra yerlərində yerləşən reklam lövhələrində bu kimi şüarları görmürük. Küçələrdəki kommersiya xarakterli reklamlardan narahatlıq keçirən partiya təmsilçisi deyib ki, hərbi xidmətin gənclərin həyatında oynadığı rola daha çox diqqət yetirməyə ehtiyac var: "Çünki hərbi xidmət keçən gənc əvvəla müstəqil həyata qədəm qoyur və bir sıra sınaqlardan çox uğurla çıxır. O üzdən, hərbi xidmət elədir ki, orada insanların zəif, güclü cəhətləri, digər keyfiyyətləri məlum olur. Başqa bir tərəfdən, hərbi xidmətdə gənclərin bir-biri ilə kollektiv münasibəti formalaşır. Özüm sovetlər dönəmində hərbi xidmətdə olduğum üçün bu hisslər mənə çox yaxındır. Deməyim odur ki, hərbi xidmət gənclərə vətənpərvərlik hissləri aşılamaqla yanaşı, onlarda bir mətinlik, dözümlülük formalaşdırır. Onlarda vətənə bağlılıq kontekstində daha geniş təsəvvürlər formalaşdırır. Bir məqamı da nəzərə almaq lazımdır ki, Azərbaycan müharibə şəraitində olduğu üçün, hərbi xidmət gənclərdə düşmənə qarşı nifrət hissinin formalaşmağına təkan verir. Bundan başqa, hərbi silahlardan, texnikadan istifadə qaydalarına yiyələnmək baxımından xidmətin gənclər üçün özünəməxsus rolu var. Bu da istər millətin, istərsə də həmin insanın özünün təhlükəsizliyi üçün vacib şərtlərdən biridir. Ona görə də hesab edirəm ki, kimliyindən asılı olmayaraq, bütün gənclər hərbi xidmət keçməlidir. Çünki hərbi xidmət həm də bir kişilik məktəbidir. Hərbi xidmətin gənclərin formalaşmağında oynadığı rolu orta ümumtəhsil müəssisələrində şagirdlərin diqqətinə çatdırmaq lazımdır".

Ümumiyyətlə, gənclərin hərbi vətənpərvərlik ruhunun yüksəldilməsi üçün ictimai səviyyədə də işə ehtiyac var. Ekspertlər hesab edir ki, Azərbaycanda hərbi mükəlləfiyyətə münasibət uzun əsrlərdən bəri formalaşmış ənənəyə əsaslanır. Bu fikri bölüşənlərin qeyd etdiyinə görə, Azərbaycan gəncləri başqa xalqlarla müqayisədə hərbə maraq baxımından çox fərqlənir. Hərbi ekspertlər düşünür ki, bu da bizim etnik, milli psixologiyamızdan irəli gələn bir yanaşmadır. Bəllidir ki, qədim və müasir türklər hər zaman hərbə meylli bir xalq kimi özlərini göstərə bilib. Bu üzdən də, gənclərimizdə hərbə münasibət bir millət olaraq vətənpərvərlik, dövlətçilik hisslərinin gücləndirilməsi baxımından önəmli rol oynayıb. Gənclər dövlətimizin, ordumuzun, milli şüurumuzun ən böyük daşıyıcısı olaraq öz fəaliyyətində bu anlayışlara sadiq olduqlarını qeyd edirlər. Məsələ burasındadır ki, indi əsgərliyə könüllü gedən gənclərin sayı davamlı olaraq artır. Gənclər tam ruh yüksəkliyilə vətən ordusunda xidmət etməkdən qürur keçirdiyini bəyan edir. Azərbaycan ordusunda xidmət edən gənclər vətəni, torpağı yüskək vətənpərvərliklə qorumağa hazırdır.

İradə SARIYEVA

Bakı xəbər.-2014.-16 yanvar.-S.15.